Прејди на содржината

Википедија:На денешен ден/Архива/Септември

Од Википедија — слободната енциклопедија

Ова е Архивата на рубриката „На денешен ден...“

Истата има започнато да функционира на 25 јуни 2007.


јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

Начин на користење на предлошките во рубриката


Денес е петок, 15 ноември 2024; часот е 13:17 (UTC)

Предлошка:Септември 2024 Извор

Настани

1752  Ѕвоното на слободата пристигнува во Филаделфија.
1804  Јунона, еден од најголемите астероиди во главниот појас, била откриена од германскиот астроном Карл Лудвиг Хардинг.
1897  Се отвора подземното метро во Бостон, станувајќи првото од тој вид во Северна Америка.
1905  Алберта и Саскачеван се придружуваат во Канадската конфедерација.
1939  Со инвазијата на нацистичка Германија врз Полска започна Втората светска војна.
1985  Заедничка американско-француска експедиција ги открива остатоците на Титаник.
1992  Министерството за надворешни работи на Русија официјално предложи Република Македонија да назначи свој официјален претставник во Москва.
2004  Во рускиот град Беслан започна заложничката драма, кога група вооружени чеченски терористи го нападнаа основното училиште во овој град во Јужна Осетија.


Родени

1453  Гонсало Фернандес де Кордобашпански војсководец.
1566  Едвард Алејнанглиски глумец.
1588  Анри II — принц од Конде, француски благородник.
1653  Јохан Пахелбелгермански композитор.
1795  Џејмс Гордон Бенетамерикански издавач на весник.
1835  Вилијам Стенли Џевонс — англиски економист.
1854  Енгелберт Хумпердинк — германски композитор.
1856  Сергеј Виноградскируски научник.
1858  Трајко Китанчев — македонски општественик, литерат, револуционер, просветен работник.
1863  Александар Танев — генерал во бугарската армија.
1888  Андрија Штампархрватски физичар.
1896  А. Ч. Бхактиведанта Свами Прабхупада — индиски хиндуистички теолог.
1898  Димитар Талев — македонски и бугарски писател.
1899  Герман Дамовскикомунистички деец.
1906  Франц Библ — германски композитор.
1920  Ричард Фарнсворт — американски глумец.
1929  Ане Рамси — американска глумица.
1939  Лили Томлин — американска глумица и комичарка.
1940  Гордана Михаилова Бошнакоска — македонска поетеса, писателка и есеистка.
1942  Ц. J. Шери — американски писател.
1945  Харис Силајџиќ — босански политичар.
1948  Љубомир Цуцуловски — македонски филозоф.
1950  Филип Фулмеррагби-тренер.
1950  Михаил Фрадков — руски политичар и поранешен премиер на Русија.
1955  Брус Фокстон — англиски рок-музичар.
1957  Глорија Естефан — кубанско-американска пејачка.
1958  Сергеј Гармаш — руски и советски глумец.
1959  Кени Мајн — американски спортски новинар.
1960  Марко Млинариќ — југословенски и хрватски фудбалер.
1962  Руд Гулитхоландски фудбалер.
1966  Тим Хардавеј — американски кошаркар.
1970  Вана — хрватска поп-пејачка.
1980  Крис Ригот — англиски фудбалер.
1983  Хосе Антонио Рејесшпански фудбалер.
1983  Кирил Терзиев — бугарски борач.
1986  Гаел Монфис — француски тенисер.
1989  Бил Каулиц — германска поп-рок ѕвезда.
1989  Том Каулиц — германска поп-рок ѕвезда.
1989  Даниел Стариџ — англиски фудбалер.
1992  Кристјано Бираги — италијански фудбалер.
1994  Бијанка Рајан — американска пејачка.
1995  Мунир Ел Хадади — шпански фудбалер.
1995  Огњен Јарамаз — српски кошаркар.
1996  Итана Грбиќ — црногорска ракометарка.


Починале

1159  Адријан IVримски папа.
1557  Жак Картие — француски морепловец.
1648  Марин Мерсене — француски математичар.
1687  Хенри Мор — англиски филозоф.
1715  Луј XIV — француски крал.
1957  Денис Брајан — англиски музичар.
1970  Франсоа Шарл Моријак — француски писател.
1985  Стефан Белоф — германски тркач со коли.
1988  Луис Алварес — американски физичар и нобеловец.
1994  Борис Маленко — професионален американски борач.
1997  Золтан Цибор — унгарски фудбалер.
1998  Петар Шегедин — хрватски писател.
2003  Тери Фростбритански глумец.
2006  Нели Конали — жена на тексашкиот гувернер Џон Конали.


Настани

31 п.н.е.  Последната граѓанска војна во Рим: во Битката кај Акциум силите на Октавијан ги победуваат војските на Марко Антониј и Клеопатра.
1666  Избувнал Големиот пожар во Лондон, кој горел три дена, уништувајќи 10.000 градби вклучувајќи ја и катедралата Свети Павле.
1752  Обединетото Кралство го вовело грегоријанскиот календар, речиси два века подоцна од Западна Европа.
1807  Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген со огнени бомби и фосфорни ракети за да го спречи предавањето на Данска на флотата на Наполеон Бонапарт.
1922  Во Скопје бил формиран спортскиот клуб „Македонија“.
1930  Со авионот „Знак прашање“, француските пилоти Диеодн Кост и Морис Белонт го извршиле првиот непрекинат лет меѓу Европа и САД.
1944  Ослободен е Демир Хисар.
1944  Президиумот на АСНОМ на својата трета седница, одржана во манастирот Свети Прохор Пчински, еден месец по историското Прво заседание на АСНОМ, донел одлука за основање на телеграфска агенција на Македонија - ТАМ. Оваа агенција одиграла мошне важна улога во ширењето на вистината за праведната борба на македонскиот народ за национално и социјално ослободување.
1945  Завршила Втората светска војна: Конечното предавање на Јапонија било прифатено на борбениот брод „Мисури“, во пристаништето на Токио.
1991  Во Скопје е формирано Геронтолошкото друштво на Македонија.
2011  Јошихико Нода бил назначен за Премиер на Јапонија.


Родени

1548  Винченцо Скамоци — истакнат италијански ренесансен архитект.
1675  Вилијам Сомервиланглиски поет.
1838  Лилиуокалани — последната кралица на Хаваите.
1853  Вилхелм Оствалдгермански хемичар, добитник на Нобеловата награда.
1862  Фрањо Крежмахрватски виолинист.
1901  Андреас Ембиркосгрчки поет-надреалист.
1913  Израел Гелфанд — руски математичар.
1928  Хорас Силвер — американски џез-музичар.
1933  Виктор Спинети — велшки глумец.
1935  Валентин Гафт — руски глумец.
1943  Џо Саjмонамерикански пејач.
1946  Били Престон — американски музичар.
1947  Рајко Грлиќ — хрватски режисер.
1950  Михаел Ротер — германски рок-музичар.
1952  Џими Конорс — американски тенисер.
1953  Џон Зорн — американски џез-музичар.
1955  Егон Савин — српски театарски режисер.
1956  Златан Арнаутовиќ — југословенски ракометар.
1957  Тони Алва — американски скејтер.
1958  Сергеј Главјук — руски поет.
1960  Рекс Худлербезбол играч.
1961  Карлос Валдерама — колумбиски фудбалер.
1962  Харис Шкоро — босански и југословенски фудбалер.
1963  Станислав Черчесов — руски фудбалер и тренер.
1963  Жанета Вангели — македонска сликарка.
1964  Кијану Ривс — американско-канадски глумец.
1965  Ленокс Луис — британско-канадски боксер.
1972  Сергеј Трифуновиќ — српски глумец.
1973  Џејсон Блејк — американски хокеар.
1973  Саво Милошевиќ — српски фудбалер.
1980  Хироки Јошимотојапонски автотркач
1982  Бергузар Корел — турска глумица.
1989  Алешандре Патобразилски фудбалер.
1992  Емилијано Мартинес — аргентински фудбалски голман.


Починале

1680  Пер Брахешведски војник и државник.
1688  Роберт Винер — Градоначалник на Лондон.
1834  Томас Телфордшкотски цивилен инженер.
1865  Вилијам Роуан Хамилтонирски математичар.
1889  Захариј Стојанов — бугарски револуционер.
1905  Леонид Јанков — македонски револуционер.
1910  Анри Русо — француски сликар.
1921  Хенри Остин Добсон — англиски поет.
1934  Џејмс Алан — играч во унијата за рагби во Нов Зеланд.
1937  Пјер де Кубертен — француски историчар и педагог, основач на современите Олимписки игри.
1941  Коле Неделковскимакедонски поет.
1964  Алвин Јорк — американски војник.
1973  Џ. Р. Р. Толкин — британски писател.
1976  Станислав Гроховјак — полски поет.
1984  Манос Катракис — грчки глумец.
1997  Рудолф Бингавстриски менаџер на опера.
2002  Дик Рејнолдс — австралијански фудбалер и тренер.
2005  Боб Денвер — американски глумец.
2006  Вили Нинџа — американски танчер и кореограф.
2007  Сафет Исовиќ — босански и југословенски фолк-пејач.


Настани

590  Грегориј I станува папа.
1650  Трета англиска граѓанска војна: Битка кај Данбар
1651  Трета англиска граѓанска војна: Вустерска битка - Чарлс II е поразен во последната главна битка во војната.
1783  Американска револуционерна војна: Војната завршува со потпишувањето на т.н. Париски договор од страна на САД и Кралството на Велика Британија.
1855  Индијански војни: Во Небраска, 700 војници под раководство на Американскиот Генерал Вилијам С. Харни се одмаздуваат за Гратан Масакарот со напаѓање на Индјанско село, убивајќи 100 мажи, жени, и деца.
1892  Англискиот фудбалски клуб Нотингем Форест го одигра својот прв натпревар во лигата против ФК Евертон.
1901  На патот од Банско за Симитли, кај месноста Потпрена скала, четниците на Јане Сандански и Христо Чернопеев ја киднапирале протестантската мисионерка Мис Елен Стоун и нејзината придружничка Катерина Стефанова - Цилка.
1933  Во Софија излегол првиот број на „Македонска правда“, весник на македонската емиграција, кој ја поддржувал идејата за балканска федерација.
1939  Започнала Втората светска војна, со објавувањето на војна од страна на Франција, Обединетото Кралство, Нов Зеланд и Австралија против Германија по инвазијата на Полска.
1943  Во Сиракуза, Италија потпишано е примирје меѓу сојузниците и италијанската Влада на маршал Бадољо. Пет дена подоцна, Италија капитулира.
1967  Шведска ја менува страната на возење од лево на десно.
1971  Катар добива независност од Обединетото Кралство. За разлика од другите емирати, Катар одбива да стане дел на Обединетите Арапски Емирати или Саудиска Арабија.
1976  Програм „Викинг“: Вселенското летало „Викинг 2“ слетува кај Утопија Планитија на Марс.
1995  Основана е фирмата eBay.
1997  Кај селото Жидилово, кај Крива Паланка во Република Македонија пристигна природниот гас.


Родени

1568  Адријано Банчери — италијански композитор.
1571  Бенвенуто Челини — италијански вајар.
1693  Чарлс Редклиф — британски политичар.
1851  Олга Константиновна — руска кнегина.
1856  Луис Суливан — американски архитект.
1869  Фриц Преглсловенечки хемичар, добитник на Нобеловата награда.
1875  Фердинанд Поршеавстриски автомобилски инженер.
1889  Исак Самоковлија — босански писател.
1897  Сали Бенсон — американски писател.
1900  Ристо Крле — македонски драмски писател.
1913  Алан Лад — американски глумец.
1921  Христијан Тодоровски - Карпош — македонски народен херој.
1925  Манол Пандевски — македонски историчар и академик.
1931  Дик Мота — американски кошаркарски тренер.
1931  Радован П. Цветковски — македонски писател.
1939  Перо Миленковски — македонски писател.
1941  Сергеј Довлатов — руски писател.
1945  Виолета Аларова — градоначалник на Општина Центар.
1947  Марио Драги — италијански економист, менаџер и банкар, претседател на Европската централна банка.
1949  Хосе Пекерман — аргентински фудбалски тренер.
1955  Стив Џонс — англиски рок-музичар, член на групата Секс Пистолс (Sex Pistols).
1963  Горан Собин — хрватски и југословенски кошаркар.
1965  Чарли Шин — американски глумец.
1969  Доминик Вест — британски глумец.
1970  Герет Саутгејт — англиски фудбалер и тренер.
1976  Ешли Џонс — американска глумец.
1977  Олоф Мелберг — шведски фудбалер.
1979  Жулио Цезар — бразилски фудбалски голман.
1980  Б.Г. — американски рапер.
1981  Ѓорѓи Крстевски — македонски поп-пејач.
1982  Ања Алтхаус — германска ракометарка.
1983  Ники Хант — англиски фудбалер.
1984  Андре Кардозо — португалски велосипедист.
1986  Шон Вајт — американски сноубордер.
1986  Наталија Лобова — руска кануистка.
1986  Блел Кадри — француски велосипедист.
1988  Жером Боатенг — германски фудбалер.
1993  Доминик Тим — австриски тенисер.
1995  Никлас Зиле — германски фудбалер.
2000  Брендон Вилијамс — англиски фудбалер.


Починале

1402  Џан Галеацо Висконти — војвода на Милано.
1658  Оливер Кромвел — лорд-протектор на Англија.
1662  Вилијам Лентал — англиски политичар.
1766  Арчибалд Боуершкотски историчар.
1860  Алексеј Комјаков — руски поет.
1866  Константин Флавитски — руски поет.
1883  Иван Тургенев — руски писател.
1970  Винс Ломбарди — американски фудбалски тренер.
1985  Драган Манце — српски и југословенски фудбалер.
1987  Мортон Фелдман — американски композитор.
1987  Азиз Кељменди — војник на ЈНА.
1989  Гаетано Ширеја — италијански фудбалер.
1991  Френк Капра — американски филмски режисер.
1993  Јован Ивањин — македонски поет.
1996  Ог Мандино — американски писател.
2001  Полин Каел — американски филмски критичар.
2012  Ана Липша - Тофовиќ — југословенска и македонска оперска пејачка.
2017  Волтер Бекер — американски рок-музичар.


Настани

476  Пад на Римското Царство.
1837  Во присуство на поголем број стручњаци, американскиот научник Семјуел Морзе со успех ја демонстрирал работата на својот телеграф. Кон средината на мај во 1844 г. веќе била воспоставена телеграфска врска меѓу Вашингтон и Балтимор, а набрзо телеграфот почнаа да го користат и европските земји.
1886  Индијански војни: По скоро 30 години борба, водачот на Апачите, Џеронимо му се предава со неговите преостанати војници на генералот Нелсон Мајлс во Аризона.
1939  Втора светска војна: Јапонија прогласува неутралност во Европската војна.
1940  За првпат во Втората светска војна, Германска подморница напаѓа брод од САД (УСС Гир) без разлика на неутралноста на САД и предизвикувајќи тензиите да се зголемат.
1944  Советскиот Сојуз ѝ објави војна на Бугарија која беше сојузник на фашистичка Германија. Три дена подоцна, трупите на маршал Толбукин ги започнаа операциите на Добруџа.
1951  Првото трансконтинентално телевизиско емитување се случува во Сан Франциско, Калифорнија, од Јапонската мировна конференција.
1971  Авион „Боинг 727“ (лет бр. 1866) од Alaska Airlines паѓа близу Џуно, Алјаска, убивајќи 111 луѓе.
1995  IV светска женска конферецнија се отвора во Пекинг, со присуство на над 4.500 делегати од 181 земја.
1996  Во Народната банка на Република Македонија се промовирани новите македонски пари, со нов дизајн, кои беа пуштени во оптек на 8 септември 1996 г.
2001  Објавено првото издание на графичкиот формат „размерлива векторска графика“ (SVG).
2016  Папата Франциск ја прогласува Мајка Тереза за светица.


Родени

1241  Александар IIIкрал на Шкотска
1383  Амадеј VIIIгроф на Савоја.
1702  Легал де Кермер — француски шахист.
1717  Џоб Ортон — англиски министер.
1824  Антон Брукнер — австриски композитор.
1832  Антонио Аглиарди — италијански дипломат.
1851  Џон Дилонирски националист.
1895  Најџел Брус — англиски глумец.
1913  Кензо Танге — јапонски архитект.
1917  Хенри Форд II — автомобилски индустријалец.
1934  Клајв Гренџер — британски економист, добитник на Нобеловата награда за економија.
1937  Дон Фрејзер — австралиска пливачка.
1945  Дени Гатон — американски музичар.
1946  Дејв Либман — американски џез-музичар.
1949  Дадо Топиќ — хрватски рок-пејач.
1950  Александар Берчек — српски глумец.
1957  Патрициа Талман — американска глумица.
1961  Кевин Кенеди — англиски глумец.
1970  Игор Кавалера — бразилски рок-музичар.
1972  Вања Изова Велева — македонска поетеса.
1973  Џејсон Дејвид Франк — американски глумец.
1980  Луси Силвас — англиска музичарка.
1981  Бијонсе Ноулс — американска пејачка.
1985  Раул Албиол — шпански фудбалер.
1991  Александар Анастасиевиќ — српски одбојкар.
1993  Лајвен Курзава — француски фудбалер.
1993  Јаник Караско — белгиски фудбалер.


Починале

1907  Едвард Григ — норвешки романтистички композитор.
1944  Методија Шаторов - Шарло — македонски комунист.
1963  Жорж Брак — француски сликар.
1965  Алберт Швајцер — француски хуманист, лекар, филозоф и музичар.
1986  Валтер Вандерли — бразилски оргулар и пијанист во правците босанова и лаунџ.
1989  Жорж Симеонбелгиски писател.
1991  Димитар Стојанов - Мире — еден од основоположниците на архивската служба во Македонија.
1997  Ханс Ајзенк — германско-англиски психолог.
1997  Алдо Роси — италијански архитект.
2002  Владо Перлемутер — литванско-француски пијанист.
2006  Стив Ирвин — австралијански природонаучник и телевизиски водител.
2006  Џакинто Факети — италијански Фудбалер.
2014  Џоан Риверс — американска комичарка иводителка на шуто „Модна полиција“.
2024  Бора Ѓорѓевиќ — српски и југословенски рок-пејач, член на групата Рибља чорба.


Настани

1600  Со повелба на кралицата Елизабета I е основана Источноиндиската компанија, со што беа удрени темелите на англиското колонијално владеење.
1774  Првиот континентален конгрес се собира во Филаделфија, Пенсилванија.
1800  Малта е освоена од Велика Британија.
1914  Прва светска војна: Почнува Првата битка на Марна. Североисточно од Париз, Французите напаѓаат и поразуваат германски сили кои напредуваат кон главниот град.
1939  Втора светска војна: САД прогласува неутралност во војната.
1948  Робер Шуман станува премиер на Франција.
1977  Сондата „Војаџер 1“ лансирана по мало задоцнување. На сондата е испратена златна плоча со снимки и симболи со кои им се претставува Земјата на потенцијалните вонземски цивилизации кои би наишле на неа.
1992  Бранко Црвенковски стана втор премиер на Република Македонија, на возраст од 29 години.
2011  Пуштена втората верзија на Енциклопедијата на живиот свет.


Родени

1187  Луј VIIIкрал на Франција.
1638  Луј XIV — крал на Франција и Навара.
1568  Томазо Кампанелаиталијански филозоф.
1585  Арман Жан ди Плеси Ришелје — француски државник, кардинал, прв министер на Луј XIII.
1704  Морис Кантен де Ла Тур — француски сликар.
1750  Роберт Фергусоншкотски поет.
1774  Каспар Давид Фридрих — германски сликар.
1847  Џеси Џејмс — американски отпадник.
1881  Ото Бауеравстриски социјалдемоктратски политичар.
1912  Џон Кејџ — американски композитор, теоретичар и писател.
1919  Владо Малескимакедонски револуционер, општествено-политички работник и писател.
1929  Андријан Николаев — советски космонаут.
1942  Вернер Херцог — германски режисер.
1946  Фреди Меркјури — британски рок пејач, член на групата „Квин“ (The Queen).
1947  Бади Мајлс — американски рок и фанк тапанар.
1951  Паул Брајтнер — германски фудбалер.
1951  Мајкл Китон — американски глумец.
1959  Рефет Елмази — македонски политичар.
1963  Кристиан Алфонсо — американска глумица.
1966  Милинко Пантиќ — српски фудбалер и тренер.
1967  Матијас Замер — германски фудбалер.
1967  Никола Којо — српски глумец и режисер.
1973  Роуз Мекгауан — американска глумица од италијанско потекло.
1981  Дру Картер — американски рагби играч.
1981  Даниел Морено — шпански велосипедист.
1984  Руслан Нахушев — руски фудбалер.
1984  Крис Анкер Серенсен — дански велосипедист.
1992  Александар Трајковски — македонски фудбалер.
2001  Букајо Сака — англиски фудбалер.


Починале

1566  Сулејман Величествениототомански султан.
1629  Доменико Алегри — италијански композитор.
1808  Џон Хоум — шкотски писател.
1906  Лудвиг Болцман — австриски физичар.
1920  Роберт Харон — американски глумец.
1926  Карл Харер — германски новинар.
1961  Алексо Демниевски - Бауман — македонски борец во Шпанската граѓанска војна и во НОВ на Македонија.
1988  Петар Ширилов — македонски писател и литературен критичар
1990  Ванчо Михајлов — раководител на ВМРО.
1994  Ајк Вилијамс — американски боксер.
1997  Мајка Терезакатоличка калуѓерка, добитничка на Нобеловата награда за мир и светица.
2017  Холгер Шукај — германски рок-музичар.
2021  Сара Хардинг — англиска пејачка, глумица и манекенка.


Настани

1522  Шпанскиот морепловец Хуан Себастијан Елкано успеал да стигне назад во Шпанија со само 18 морнари (од вкупно 256) на еден брод од петте брода со кои Фернандо Магелан го започнал патувањето околу светот три години порано.
1776  Ураган го погодува Гваделуп, убивајќи повеќе од 6000 луѓе.
1885  Источна Румелија е присоединета кон Бугарија.
1901  Во Бафало, САД е извршен атентат врз американскиот претседател Вилијам Мекенли кој умре по една недела, а на 14 септември истата година Теодор Рузвелт стана нов претседател на САД.
1939  Втора светска војна: Јужна Африка ѝ објавува војна на Германија.
1944  Ослободено е Кратово.
1943  Италијанската војска и балистите од Кичево во го запалиле селото Извор и 25 куќи и во селото Белчиште.
1944  Царската влада на Бугарија ѝ објави војна на Германија. Одлуката е донесена во моментот кога единиците на Црвената армија веќе дојдоа до бугарската граница. Бугарија дотогаш беше сојузник на Третиот Рајх.
1962  Во Струга започна првата поетска манифестација Струшки вечери на поезијата. Најзначајната награда на Струшките вечери на поезијата е „Златниот венец“, која за првпат му е доделена во 1966 година на советскиот поет Роберт Иванович Рождественски за најдобра песна. Од 1971 година „Златниот венец“ се доделува за целокупен поетски опус.
1974  Претставници на Фронтот за национално ослободување на Мозамбик и претставници на португалската Влада склучија спогодба за независност на Мозамбик.
1975  Во катастрофалниот земјотрес што ја зафати Турција загинаа околу 23.000 луѓе.
1976  Студена војна: пилотот од воздухопловството на Советскиот Сојуз Виктор Беленко слетува со МиГ-25 воен авион кај Хакодате на островот Хокаидо во Јапонија и бара политички азил во САД.
2000  Одржан е Милениумскиот самит.


Родени

1620  Изабела Леонардаиталијански композитор.
1666  Иван Vцар на Русија.
1766  Џон Далтонбритански хемичар и физичар.
1829  Марие Закревскаполски физичар.
1869  Феликс Салтенавстриски автор.
1898  Џорџ Гершвинамерикански композитор и музичар.
1904  Макс Розенблум — американски боксер.
1913  Леонидас — бразилски фудбалер.
1923  Петар II Караѓорѓевиќ — српски престолонаследник
1928  Роберт М. Пирсиг — американски автор
1956  Бил Ритер — американски политичар.
1959  Ана Бекута — српска фолк-пејачка.
1965  Џон Полсонавстралијански глумец и филмски режисер
1967  Игор Штимац — хрватски фудбалер.
1973  Никола Грбиќ — српски и југословенски одбојкар и тренер
1975  Дерек Ли — американски безболист
1978  Димитри Соле Љубин — македонски писател
1980  Џозеф Јобонигериски фудбалер
1984  Лук Абало — француски ракометар
1986  Равен Рајли — американска порно-глумица
1986  Александар Грим — германски слалом-кајакар
1987  Андреа Лекиќ — српска ракометарка.
1987  Кристос Цакмакис — грчки кајакар на диви води


Починале

972  Јован XIIIримски папа
1625  Томас Демпстершкотски историчар
1783  Бертинацииталијански глумец и писател
1950  Олаф Стапледонбритански писател и филозоф
1969  Артур Фриденрајх — бразилски фудбалер.
1984  Ернест Тубамерикански пејач
1994  Ники Хопкинсбритански музичар
1998  Акира Куросава — јапонски филмски режисер
2000  Ѓорѓе Мартиновиќ — косовски Србин, жртва на измачување.
2003  Хари Гозамерикански глумец
2007  Лучано Паваротииталијански тенор.
2017  Николае Лупеску — романски фудбалер.
2018  Берт Рејнолдс — американски глумец.
2021  Жан Пол Белмондо — француски глумец.


Настани

70  Римската армија под водство на војсководецот Тит го окупира и уништва Ерусалим.
1764  Станислав Поњатовски е крунисан за крал на Полска.
1822  Бразил прогласува независност од Португалија.
1901  Со мирот во Пекинг заврши таканареченото „Боксерско востание“ во Кина. Тоа беше бунт на селаните и на градската сиромаштија против странските империјалисти и домашните угнетувачи.
1940  Авионите на Германија го почнаа бомбардирањето на Лондон. Оваа акција беше позната под името „Лондонски блиц“.
1992  Белорусија ја призна Република Македонија, а истовремено донесе одлука за воспоставување на дипломатски односи меѓу двете земји.
1993  Во Скопје е пуштена во работа меѓународната телекомуникациона врска меѓу Република Македонија и Република Бугарија, на релацијата Скопје-Софија.
1997  Во Скопје е отворен првиот „Мекдоналдс“ во Македонија.
2012  Околијата Јиљанг, Кина ја погодуваат два земјотреса со јачина од 5,6 и 5,3 Mw. Несреќата однела 89 животи и повредила 800 лица. Срушени се 20.000 домови, а евакуирани се уште 100.000 граѓани.


Родени

1533  Елизабета Iкралица на Англија.
1615  Џон Берч — англиски полковник.
1726  Франсоа-Андре Даникан Филидор — француски шахист.
1816  Фердинанд Ритер вон Хебраавстриски физичар.
1829  Август Кекуле — германски хемичар.
1842  Јоханес Цукерторт — германски шахист.
1866  Тристан Бернарфранцуски писател.
1908  Пол Браун — тренер по американски фудбал.
1909  Елија Казан — американски режисер.
1911  Тодор Живков — бугарски комунистички водач.
1923  Едуард Асадов — советски и руски поет.
1930  Сони Ролинс — американски џез-музичар.
1936  Брајан Хартбритански инженер.
1936  Бади Холи — американски рокенрол музичар.
1944  Бора Милутиновиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1947  Авни Енѓулу — македонски поет.
1948  Ленче Милошевска — македонски поет.
1949  Дамир Шолман — хрватски и југословенски кошаркар.
1949  Глорија Гејнор — американска пејачка.
1951  Криси Хајнд — англиска рок-пејачка, членка на групата Притендерс (Pretenders).
1951  Морис Албертбразилски пејач.
1955  Ефим Зелмановруски математичар.
1955  Мира Фурлан — хрватска глумица.
1960  Игор Сечин — вицепремиер на Русија.
1965  Дарко Панчев — македонски фудбалер.
1968  Марсел Десаи — француски фудбалер.
1980  Емре Белезоглутурски фудбалер.
1984  Вера Звонарева — руска тенисерка.
1984  Жоао Миранда — бразилски фудбалер.
1985  Рафиња — бразилски фудбалер.
1996  Донован Мичел — американски кошаркар.


Починале

1151  Џефри Плантагенет — гроф на Анжу.
1362  Јована — кралица на Шкотска.
1719  Џон Харис — англиски писател.
1881  Сидни Ланиер — американски писател.
1907  Сили Придом — француски писател.
1910  Кјока Изумијапонски романописец.
1932  Аргир Манасиев — македонски револуционер.
1939  Вилијам Холман Хант — англиски сликар.
1962  Исак Динсендански писател.
1978  Кит Мун — англиски рок-музичар, член на групата „Ху“.
1994  Теренс Јанг — британски режисер.
2003  Варен Зевон — американски музичар.
2005  Хоуп Гарберканадска глумица.
2008  Дино Дворник — хрватски пејач и глумец.


Настани

1331  Стефан Душан се прогласува за крал на Србија.
1831  Вилијам IV е крунисан за крал на Велика Британија.
1940  На Водно, Скопје, се одржува Покраинската конференција на КПЈ за Македонија. Методија Шаторов - Шарло е избран за секретар на Покраинскиот комитет на КПЈ за Македонија, а Кочо Рацин е исклучен од партијата.
1941  Kaj Водно, Скопје, Боро Петрушевски успева да се пробие низ заседата на бугарската војска и полиција, при што убива еден бугарски војник.
1943  Американскиот генерал Двајт Ајзенхауер го објавува примирјето на сојузниците со Италија, а малку подоцна премиерот Бодољо им наредува на италијанските вооружени сили да го запрат отпорот против Британците и Американците.
1943  Ослободен е Дебар.
1944  Ослободени се Пробиштип и Крушево.
1966  Беше емитувана „Човечка стапица“, првата епизода од научно-фантастичната телевизиска серија „Ѕвездени патеки“.
1991  Ден на независноста на Македонија.
1992  Промовирана е првата редовна поштенска марка на Република Македонија.
2022  Чарлс III станува крал на Обединетото Кралство со смртта на неговата мајка истиот ден.


Родени

1474  Лудовико Ариосто — италијански поет.
1779  Мустафа IV — отомански султан.
1804  Едуард Морикегермански поет.
1841  Антонин Дворжак — чешки композитор.
1880  Јордан Тренков — македонски револуционер.
1881  Хари Хилман — американски атлетичар.
1897  Сејмур Харис — американски економист.
1914  Димитриј Цариградскипатријарх на Цариград.
1915  Франк Кади — американски глумец.
1937  Вирна Лиси — италијанска глумец.
1925  Питер Селерс — англиски глумец.
1946  Александар Авдеев — министер за култура на Русија.
1955  Валериј Герасимов — руски генерал, началник на ГШ на руската армија.
1962  Кристофер Клим — американски писател.
1972  Маркус Бабел — германски фудбалер.
1979  Пинк — американска поп-пејачка.
1980  Ирена Јорданова — македонска писателка.
1980  Мануеле Мори — италијански велосипедист.
1981  Џо Кол — англиски фудбалер.
1983  Џинг Јинг — кинески кану-спринтер.
1983  Питер Каузер — словенечки кајакар.
1983  Диего Бенаљо — швајцарски фудбалер .
1986  Кирил Набабкин — руски фудбалер.
1986  Карлос Бака — колумбиски фудбалер.
1986  Жоао Мутињо — португалски фудбалер.
1989  Табаре Виудез — уругвајски фудбалер.
1989  Гилфи Сигурдсон — исландски фудбалер.
1994  Бруно Фернандеш — португалски фудбалер.


Починале

Настани

701  Сергиј Iримски папа.
1397  Томас — Прв војвода од Глостер.
780  Лав IV Хазарцар на Византија.
1613  Карло Џезуалдо — италијански композитор.
1645  Џон Коук — англиски политичар.
1811  Петер Симон Палас — германско-руски зоолог и ботаничар.
1945  Атанас Стојаноски — борец во НОВ.
1949  Рихард Штраус — германски композитор и диригент.
1977  Зеро Мостел — американски глумец.
1978  Рикардо Самора — шпански фудбалер.
1979  Видое Смилевски - Бато — македонски народен херој.
2003  Лени Рифенштал — германска филмска режисерка и глумица.
2015  Мирослав Јосиќ Вишњиќ — српски писател.
2017  Љубиша Самарџиќ — југословенски и српски глумец.
2022  Елизабета II — британска кралица.
2024  Снежана Стамеска — македонска глумица.
1499  Бродот Сан Габриел на чело Васко де Гама се вратил во пристаништето во Лисабон од првото патување до Индија по две години патување во обете насоки.
1776  Воведен е и официјалниот назив Соединети Американски Држави наместо Обединети Колонии кој дотогаш беше во употреба.
1850  Калифорнија е признаена како триесет и првата држава во САД.
1924  Се случува масакрот во Ханапепе, Хаваи
1943  Втора светска војна: Сили на алијансата слетуваат кај Салерно и Таранто, Италија.
1947  Првиот познат случај на информатичка бубачка: молец се населил во релеј од сметачот на универзитетот Харвард.
1956  Елвис Присли за првпат се појавува на емисијата на Ед Саливан.
1959  Нико Нестор станува првиот Македонец кој го препливува Ламанш.
1969  Легендата на македонското женско пливање Атина Бојаџи станува првата жена која го препливува Ламанш за време од 13 часа и 20 минути.
1991  Таџикистан добива независност од Советскиот Сојуз.
1994  Започна со работа Постојаната мисија на Република Македонија при Обединетите нации во Виена.


Родени

1585  Арман Жан ди Плеси де Ришелје — француски државник и кардинал.
1737  Лујџи Галванииталијански физичар.
1828  Лав Толстојруски писател.
1887  Алф Ландон — американски политичар.
1890  Курт Левин — германски психолог.
1894  Артур Фред — американски глумец и филмски продуцент.
1900  Џејмс Хилтонанглиски писател.
1907  Благоје Марјановиќ — српски фудбалер.
1908  Чезаре Павезеиталијански писател.
1911  Џон Гортонавстралијански политичар.
1913  Ричард Никсон — претседател на САД.
1925  Клиф Робертсон — американски глумец.
1927  Елвин Џонс — американски џез-музичар.
1932  Силвија Мајлс — американска глумица.
1941  Отис Рединг — американски соул-музичар.
1941  Петер Бонети — англиски фудбалер.
1947  Благоја Чоревски — македонски глумец.
1949  Наде Проева — македонска историчарка и класицист.
1952  Дејв Стјуарт — англиски музичар, член на поп-групата Јуритмикс (Eurythmics).
1959  Ерик Сера — француски композитор и музичар.
1960  Хју Грант — англиски глумец.
1963  Роберто Донадони — италијански фудбалер.
1967  Ана Мале — американска порно-ѕвезда.
1968  Џон Драмонд — американски атлетичар.
1972  Горан Вишниќхрватски глумец.
1980  Мишел Вилијамс — американска глумица.
1984  Никола Стојчевски — македонски ракометар.
1985  Лука Модриќ — хрватски фудбалер.
1987  Алекс Сонг — камерунски фудбалер.
1991  Оскар — бразилски фудбалер.
1991  Данило Переира — португалски фудбалер.


Починале

1087  Вилијам Iкрал на Англија.
1569  Питер Бројгел Постариот — холандски ренесансен сликар .
1891  Џулс Греви — претседател на Франција.
1898  Стефан Маларме — француски поет.
1901  Анри де Тулуз-Лотрек — француски сликар.
1932  Стојан Заимов — бугарски револуционер.
1934  Васил Пасков — македонски револуционер
1942  Кочо Чолаковски — македонски партизан.
1976  Мао Це Тунг — водач на Кина.
1961  Васа Поморишац — српски сликар.
1978  Џек Варнер — канадски основач на филмско студио
1901  Жак Лакан — француски психоаналитичар и психијатар.
1983  Луис Монти — италијанско-аргентински фудбалер.
1984  Јилмаз Гинејтурски синеаст и писател.
1994  Патрик О’Нил — американски глумец.
2006  Жерард Брах — француски сценарист.
2010  Бент Ларсен — дански шаховски велемајстор.


Настани

1608  Џон Смит е избран за претседател на советот од Џејмстаун, Вирџинија.
1823  Симон Боливар е избран за претседател на Перу.
1939  Британскиот доминион Канада и објави војна на нацистичка Германија со што пресметката во Европа доби карактер на светска војна.
1943  Албанската партизански одред „Хаџи Љеш“ и Малесиската партизанска чета на народноослободителната војска на Југославија ја разоружале италијанската дивизија „Фиренца“ во Дебар и го ослободиле градот. Запленети се поголемо количество оружје и една радиостаница.
1944  Во ослободениот Париз, генерал Шарл де Гол, водач на армијата слободни Французи и на дегоистичкото движење ја создава првата влада на новата Четврта Република.
1963  20 афроамерикански студенти влегуваат во јавните училиштачет во Алабама.
1991  Регистирано е политичкото здружение Македонски совет за европско движење со седиште во Скопје.
1993  Израелскиот премиер Јицак Рабин во Ерусалим го потпиша официјалното израелско признавање на Палестинската ослободителна организација (ПЛО).
1994  Во селото Арачиново, Скопско е осветен камен-темелникот на новата црква „Св. Маченик Талалеј“.


Родени

1487  Јулиј IIIримски папа.
1588  Николас Ланиеранглиски композитор.
1659  Хенри Персел — англиски барокен композитор.
1786  Николас Бравомексикански политичар и војник.
1839  Чарлс Парсамерикански филозоф.
1894  Александар Довженко — украински режисер, еден од доајените на советската кинематографија.
1905  Алексо Демниевски - Бауман — македонски борец во Шпанската граѓанска војна.
1929  Арнолд Палмер — американски голфер.
1930  Иван Аралица — хрватски писател и академик.
1933  Евгениј Крунов — советски космонаут.
1933  Карл Лагерфелд — германски моден творец.
1955  Рој Ајерс — американски џез-музичар.
1941  Стивен Џеј Гулд — американски палеонтолог.
1945  Хосе Фелисијано — порторикански гитарист.
1947  Иван Василевски — македонски поет.
1948  Георги Пирински — бугарски политичар.
1949  Мирослав Спироски — македонски новинар.
1957  Андреј Макин — француски писател.
1958  Крис Колумбус — американски филмски режисер.
1959  Петер Нелсон — американски глумец.
1963  Вујадин Станојковиќ — македонски фудбалер и тренер.
1974  Мирко Филиповиќхрватски боксер.
1974  Евгениј Чичваркин — руски стопанственик.
1975  Виктор Касаи — унгарски фудбалски судија.
1976  Густаво Куертен — бразилски тенисер.
1977  Сашо Алексовски — македонски фудбалер.
1981  Филипо Поцато — италијански велосипедист.
1984  Кристофер Сатон — австралиски велосипедист.
1995  Џек Грилиш — англиски фудбалер.


Починале

1167  Матилда — кралица на Англија
1759  Фердинанд Коншчак — хрватски истражувач
1867  Симон Сечтеравстриски композитор
1931  Дмитри Егоровруски математичар
1937  Сергеј Третјаков — руски писател
1944  Данаил Крапчев — македонски револуционер
1948  Фердинанд Iцар на Бугарија
1979  Агостињо Нетоанголски политичар
1988  Александар Гаревски — македонски градежен инженер
1989  Јордан Ѓорѓевски — македонски агроном
1999  Алфредо Краус — шпански тенор
2004  Брок Адамс — американски политичар.
2018  Питер Донат — американски глумец.


Настани

1683  Јован III Собјески од Полска пристигнал со своите војски пред Виена и помогнал во победата над турските војски кои ја држеле под двомесечна опсада.
1903  На планината Плавица, во близината на Кратово, здружените чети на војводите Славчо Ковачев и Атанас Бабата воделе еднодневна борба со турската војска.
1905  На битолскиот Ат-пазар бил јавно обесен војводата Александар Турунџиев.
1941  Претседателот на САД Франклин Рузвелт издал наредба до американското воено воздухопловство и до морнарицата да отворат оган врз сите бродови на силите на Оската кои ќе влезат во водите на западната полутопка. Тоа значело конечно американско раскинување со политиката на изолационизмот. САД отворено застанале на страната на Велика Британија и на СССР, иако стапиле во војна дури по јапонскиот напад врз Перл Харбор.
1943  На патот Кичево-Охрид, баталјонотМирче Ацев“ урнал три моста и исекол 130 столбови, а во селото Сливово ја запалил жандармериската станица.
1944  Сојузничките сили го зазеле Луксембург и се пробиле на германска територија.
1944  Струмичкиот партизански одред ја ослободил Струмица и околните села.
1944  Ресен бил ослободен од фашистичкиот окупатор.
1973  Со воениот удар во Чиле, предводен од Аугусто Пиноче, убиен е претседателот Салвадор Аљенде и воспоставена е антикомунистичка воена диктатура.
1996  Република Македонија и Бахреин воспоставиле дипломатски односи на амбасадорско ниво.
1997  Република Македонија станала полноправна членка на Централно и источноевропската регионална иницијатива за управување со воздушниот простор (ЦИЕРВИ).
2001  Во САД биле извршени терористички напади во кои загинале 3.000 луѓе. Одговорноста за нападите ја презела организацијата Ал Каеда на Осама бин Ладен.
2003  Шведската министерка за надворешни работи Ана Линд починала откако претходниот ден била прободена со нож од Мијаило Мијаиловиќ, роден во Шведска со српско потекло.


Родени

1524  Пјер Ронсар — француски писател.
1862  Вилијам Сидни Портер — американски писател.
1883  Григори Зиновјев — руски и советски револуционер и политичар.
1885  Дејвид Херберт Лоренс — англиски писател.
1913  Феликс Ѓержински („Железниот Феликс“) — полски комунист, основач на ЧК (подоцна КГБ).
1914  Павле — српски патријарх.
1919  Ота Шик — чешки економист и политичар.
1935  Герман Титов — советски космонаут.
1939  Сократ Лафазановски — македонски сликар и балетски уметник.
1945  Франц Бекенбауер — германски фудбалер, тренер и функционер.
1957  Пребен Елкјер — дански фудбалер.
1965  Моби — американски музичар.
1968  Љубинко Друловиќ — српски фудбалер и тренер.
1968  Славен Билиќ — хрватски фудбалер и тренер.
1978  Дејан Станковиќ — српски фудбалер.
1979  Ерик Абидал — француски фудбалер.
1979  Бујар Османи — македонски политичар.
1980  Кристоф ле Мевел — француски велосипедист.
1980  Александар Корнев — руски одбојкар.
1982  Ливе Вестра — холандски велосипедист.
1989  Енрике Санз — шпански велосипедист.
1989  Енди Руиз — мексикански боксер.
1992  Борут Мачковшек — словенечки ракометар.
1992  Марија Габриела де Фарија — венецуелска глумица и пејачка.


Починале

1733  Франсоа Купрен — француски композитор.
1794  Свети Атанасиј Радовишки — македонски светец.
1823  Давид Рикардо — англиски економист.
1905  Александар Турунџев — македонски војвода.
1971  Никита Сергеевич Хрушчовсоветски политичар и државник.
1973  Салвадор Аљендепретседател на Чиле.
2003  Ана Линд — шведска министерка за надворешни работи.
2007  Џо Завинулавстриско-американски џез-музичар.
2009  Јоргос Папуљас — грчки министер за надворешни работи.


Настани 12 септември (настани)

Родени

1494  Франсоа I — француски крал.
1897  Ирен Жолио - Кири — ќерка на Пјер и Марија Кири.
1913  Џеси Овенс — американски атлетичар.
1921  Станислав Лем — полски писател.
1927  Грејс Кели — принцеза на Монако.
1944  Бери Вајт — американски поп-пејач и текстописец.
1945  Ричард Талер — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 2017 година.
1951  Берти Ахерн — ирски политичар.
1952  Пјерлуиџи Марцорати — италијански кошаркар.
1955  Адам Рудолф — американски џез-музичар.
1962  Дино Мерлин — босански и југословенски поп-пејач.
1965  Вернон Максвел — американски кошаркар.
1973  Пол Вокер — американски глумец.
1980  Јао Минг — кинески кошаркар.
1982  Зоран Планиниќ — хрватски кошаркар.
1982  Вања Удовичиќ — српски ватерполист и политичар.
1983  Карли Смитсон — ирска пејачка.
1986  Еми Росум — американски филмски глумец.
1986  Маќеј Патерски — полски велосипедист.
1986  Јуто Нагатомо — јапонски фудбалер.
1989  Рафал Мајка — полски велосипедист.
1994  Елина Свитолина — украинска тенисерка.


Починале

1362  Инокентиј VIримски папа.
1612  Василиј IV — руски цар.
1874  Франсоа Гизо — француски политичар и историчар.
1912  Стамат Икономов — бугарски офицер.
1924  Георги Атанасов — бугарски офицер.
1942  Стив Наумовнароден херој на Македонија.
1942  Мите Богоевскинароден херој на Македонија.
1970  Џејкоб Вајнер — канадски економист.
1981  Еуџенио Монталеиталијански поет, најпознат претставник на Италијанскиот херметизам.
1986  Драгутин Аврамовски - „Гуте“ — македонски академски сликар и графичар.
1986  Жак-Анри Лартиг — француски фотограф.
1996  Тома Прошев — македонски композитор.
2003  Џони Кеш — американски кантри кантри пејач.
2010  Клод Шаброл — француски режисер.


Настани

1924  Во Софија убиен е Димо Хаџи Димов, еден од најпознатите идеолози и теоретичари на автентичното македонско национално-ослободително движење
1924  Во Софија е убиен Владислав Ковачев, популарен штипски војвода и публицист, уредник на весникот „Автономна Македонија“ и идеолог на Македонската емигрантска федеративна организација
1995  Република Македонија и САД воспоставиле дипломатски односи.
1995  Во Њујорк е постигнат договор меѓу македонскиот министер за надворешни работи Стево Црвенковски и неговиот грчки колега Карлос Папуљас, со кој Грција се обврзува да ја спушти економската блокада врз Македонија, во замена за промена на официјалното знаме на Република Македонија. Проблемот со името е оставен да се решава во иднина.


Родени

1819  Клара Шуман — германска пијанистка и композиторка, сопруга на Роберт Шуман.
1874  Арнолд Шенберг — австриски композитор.
1933  Душко Трифуновиќ — српски поет.
1941  Ахмед Сезер — претседател на Турција.
1944  Питер Сетера — американски рок-музичар, член на групата „Чикаго“ (Chicago).
1949  Павлина Климкар - Меанџиева — македонска поетеса.
1961  Дејв Мастејн — американски рок-музичар, член на групата „Мегадет“ (Megadeth).
1966  Филип Шоваговиќ — хрватски глумец.
1967  Мајкл Џонсон — американски атлетичар.
1967  Слободан Ковач — српски одбојкар и тренер.
1971  Горан Иванишевиќ — хрватски тенисер.
1976  Ивица Антески — македонски поет.
1982  Нене — бразилски кошаркар.
1984  Полина Семјоноваруска балерина.
1987  Цветана Пиронкова — бугарска тенисерка.
1989  Томас Милер — германски фудбалер.
1992  Марко Гобељиќ — српски фудбалер.
1995  Љупчо Дориев — македонски фудбалер.
1999  Педро Поро — шпански фудбалер.


Починале

1336  Јован — Ерл од Корнвол.
1409  Изабела Валоакралица на Англија.
1592  Мишел де Монтењ — француски писател.
1598  Филип IIкрал на Шпанија.
1872  Лудвиг Фојербах — германски филозоф.
1924  Димо Хаџи Димов — македонски социјалист, член на ВМОРО и идеолог на нејзината левица.
1924  Владислав Ковачев — македонски револуционер.
1989  Стерјо Спасе — македонски писател од Албанија.
1993  Јон Исаја — македонски артист.
2014  Милан Галиќ — српски и југословенски фудбалер.
2015  Мозис Малоун — американски кошаркар.
2015  Гери Ричрат — американски рок-музичар, член на групата РЕО Спидвегон (REO Speedwagon).
2017  Грант Харт — американски рок-музичар, член на групата Хускер ду (Husker Du).
2019  Еди Мани — американски рок-музичар.
2021  Борисав Јовиќ — српски и југословенски политичар.
2022  Жан-Лик Годар — француско-швајцарски режисер.
2022  Корнелие Ковач — српски поп-рок музичар, композитор и продуцент.


Настани

1847  По низа победи во Американско-мексиканската војна, единиците на САД под команда на генералот Видфилд Скот го окупирале градот Мексико. Со мировниот договор мексиканската влада била принудена на воено посилниот сосед да му ги отстапи Калифорнија, Јута, Аризона и Њу Орлеанс.
2017  Халима Јакоб станува првата жена на функцијата претседател на Сингапур.


Родени

1486  Хајнрих Корнелиус Агрипа — германски писател.
1847  Димитар Греков — бугарски премиер.
1849  Иван Петрович Павлов — руски научник.
1852  Симо Матавуљ — српски писател.
1901  Алекс Џејмс — шкотски фудбалер.
1920  Лоренс Клајн — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1980 година.
1921  Зизињо — бразилски фудбалер.
1928  Алберто Кордакубански фотограф.
1935  Олга Милосавлева — македонска балерина.
1942  Боро Пејчинов — македонски карикатурист.
1943  Ратомир Тврдиќ — хрватски и југословенски кошаркар.
1944  Гинтер Нецер — германски фудбалер.
1949  Фред Смит — американски рок-музичар.
1956  Костас Караманлис — грчки политичар.
1959  Трајче Кацаров — македонски поет.
1960  Мирко Башиќ — хрватски и југословенски ракометар.
1962  Нихат Ергун — турски политичар.
1965  Димитриј Медведев — Претседател на Русија.
1979  Ивица Олиќ — хрватски фудбалер.
1983  Ејми Вајнхаус — англиска пејачка.
1983  Филип Миркуловски — македонски ракометар.
1983  Стивен Нејсмит — шкотски фудбалер.
1984  Том Велерс — холандски велосипедист.
1989  Џими Батлер — американски кошаркар.
1990  Даглас Коста — бразилски фудбалер.
1995  Сандер Сагосен — норвешки ракометар.
1997  Доминик Соланке — англиски фудбалер.
1997  Давид Мандиќ — хрватски ракометар.


Починале

775  Константин V Копронимвизантиски цар.
891  Стефан Vримски папа.
1435  Јован — Прв војвода од Бедфорд.
1495  Елизабета Тјудор — ќерка на кралот Хенри VII.
1523  Адријан VI — римски папа.
1901  Вилијам Макинлипретседател на САД.
1906  Армен Купчу — гркомански андартски деец.
1924  Арсениј Јовков — македонски режисер, револуционер и публицист.
1926  Јохан Лудвиг Емил Дрејер — данско-ирски астроном.
1927  Изадора Данкан — американска балерина.
1937  Томаш Масарик — чешки социолог, филозоф и политичар.
1942  Борка ВелескиНароден херој на Југославија.
1976  Павле Караѓорѓевиќ — син на кнезот Арсен Караѓорѓевиќ.
1977  Леополд Стоковски — американски диригент.
1982  Грејс Кели — принцеза на Монако
1996  Пеце Атанасовски — македонски инструменталист.
1996  Благоја Николовски — македонски тенор.
2009  Ристо Давчевски — македонски поет.
2009  Патрик Свејзи — американски глумец.


Настани

1786  Италијанскиот лекар и природонаучник Лујџи Галвани ја открил струјата, која според неговото име подоцна е наречена — галванска.
1812  Француската армија предводена од Наполеон дошла до Кремљ во Москва.
1821  Дотогашните шпански колонии Костарика, Никарагва, Ел Салвадор, Гватемала и Хондурас прогласиле независност.
1822  Францускиот ориенталист Жан Франсоа Шамполион успеал прв да ги дешифрира хиероглифите на Каменот од Розета најден во египетското место Решид, во 1799 година. Тој утврдил дека хиероглифите не се симболично, туку фонетско писмо. Шамполион е основач на египтологијата.
1830  Отворањето на железничката линија ЛиверпулМанчестер на која е употребена парната локомотива. „Ракета“ е проследена и со првата железничка несреќа со случајна смрт на англискиот државник Вилијам Хускисон.
1835  Бродот „Бигл“ со Чарлс Дарвин пристигнал на островите Галапагос.
1916  Тенкот е за првпат употребен во борбени дејства во Битката на Сома во Франција.
1993  Во Скопје е регистрирана Асоцијацијата на европските студентски структури при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“.
1995  Во Скопје, пред влезот на канцеларијата за врски на САД е поставен нов амблем чиј натпис гласи „Амбасада на САД“, со што формално мисијата на САД во Македонија го означи подигањето на нивото на дипломатските односи на релацијата Вашингтон - Скопје.
2002  Парламентарни избори во Република Македонија, на кои ќе победи коалицијата За Македонија Заедно предводена од СДСМ и Бранко Црвенковски.


Родени

1254  Марко Поло — венецијански морепловец.
1878  Јон Драгумис — грчки дипломат и пропагандист.
1890  Агата Кристи — британска писателка.
1894  Жан Реноар — француски филмски режисер.
1908  Мишко Крањец — словенечки писател.
1913  Ристо Кордалов — македонски револуционер.
1919  Николај Хајтов — бугарски писател.
1925  Кирил Лавров — советски и руски филмски глумец.
1928  Кенонбол Адерли — американски џез-музичар.
1937  Роберт Лукас — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1995 година.
1941  Јуриј Норштејн — руски аниматор.
1941  Флоријан Алберт — унгарски фудбалер.
1941  Виктор Зубков — руски премиер.
1942  Бисера Велетанлиќ — југословенска џез-пејачка.
1945  Џеси Норман — американска оперска пејачка.
1946  Томи Ли Џонс — американски глумец.
1946  Оливер Стоун — американски режисер.
1951  Јохан Нескенс — холандски фудбалер.
1957  Слободан Качар — српски и југословенски боксер.
1959  Драги Митревски — македонски археолог.
1961  Соња Савиќ — српска и југословенска глумица.
1966  Дејан Савичевиќ — црногорски и југословенски фудбалер.
1977  Том Харди — англиски глумец.
1978  Марко Пантелиќ — српски фудбалер.
1978  Ненад Трповски — македонски кајакар.
1985  Мирко Алиловиќ — хрватски ракометар.
1995  Давид Раја — шпански фудбалски голман.
2004  Давид Поповичи — романски пливач.


Починале

668  Констанс II Ираклијцар на Византија.
885  Адријан IIIримски папа.
1852  Артур Велсли ВелингтонВојвода од Велингтон и војсководец од Наполеоновите војни.
1896  Димитар Матов — македонски фолклорист.
1936  Александрос Зајмис — премиер на Грција.
1938  Томас Вулфамерикански писател.
1945  Антон Веберн - австриски композитор и диригент.
1980  Бил Еванс — американски џез-пијанист и композитор.
1985  Кути Вилијамс — американски блуз и џез-музичар.
1995  Гунар Нордал — шведски фудбалер.
2008  Ричард Рајт — англиски рок-музичар, член на групата Пинк флојд.
2019  Рик Окасекамерикански рок-музичар.
2022  Радко Полич — словенечки глумец.


Настани

1810  Со масовно оружено востание на селаните, предводени од Мигел Идалго и Хосе Моралес, во Мексико почнала борбата за независност од Шпанија. Тој ден е прогласен за национален празник на државата Мексико која била шпанска колонија од 1519 година.
1941  Хитлер му наредил на заповедникот на германските вооружени сили за југоисток, да го задуши востаничкото движење на Балканот. Според Хитлеровата наредба со крајна суровост мора да се оневозможат партизаните и за смртта на секој германски војник со смрт да се казнат 50 до 100 заложници.
1959  Францускиот претседател Шарл де Гол преку радиото на алжирскиот народ му го признал правото на самоопределување.
2010  НАСА и Меѓународниот астрономски сојуз решаваат едно од езерата на Сатурновата месечина Титан да го носи името „Охридско Езеро“, во чест на истоименото езеро во југозападна Македонија.


Родени

1846  Ана Кингсфорд — англиска медицинска сестра.
1885  Карен Хорнај — германски психолог.
1886  Ханс Арп или Жан Арп — германско-француски сликар и вајар.
1891  Карл Дениц — последниот канцелар на нацистичка Германија.
1905  Владимир Холан — чешки поет.
1912  Ѓерѓ Шароши — унгарски фудбалер.
1923  Ли Куан Јупремиер на Сингапур.
1924  Лорен Бекол — американска глумица.
1925  Би Би Кинг — американски блуз-гитарист.
1934  Елџин Бејлор — американски кошаркар и тренер.
1943  Петар Ангеловски — македонски биолог.
1948  Санде Стојчевски — македонски поет.
1950  Мехмет Али Шахин — претседател на Собранието на Турција.
1952  Фатос Нано — албански политичар.
1953  Мануел Пелегрини — аргентински фудбалер и тренер.
1956  Ратко Радовановиќ — српски и југословенски кошаркар.
1958  Невил Саутол — велшки фудбалер.
1963  Ричард Маркс — американски поп-пејач.
1965  Карл-Хајнц Ридле — германски фудбалер.
1966  Кевин Јанг — американски атлетичар.
1967  Александар Карелин — руски борач и политичар.
1974  Ед Стопард — англиски глумец.
1982  Линус Гердеман — германски велосипедист.
1986  Јонас Вангенехтен — белгиски велосипедист.
1988  Димитрис Сиовас — грчки фудбалер.
1989  Роберт Пен Ворен — американски поет.
1994  Александар Митровиќ — српски фудбалер.
1994  Бруно Петковиќ — хрватски фудбалер.
1994  Најџел Вилијамс-Гос — американски кошаркар.
1995  Арон Гордон — американски кошаркар.
2004  Оливер Скип — англиски фудбалер.


Починале

827  Валентинримски папа.
1087  Виктор III — римски папа.
1380  Шарл V Мудриоткрал на Франција.
1824  Луј XVIIIкрал на Франција.
1840  Паул Рудолф фон Билгер — германски шахист.
1932  Александар Таневгенерал во бугарската армија
1977  Марија Калас — американска оперска пејачка (сопран) од грчко потекло.
1977  Марк Болан — англиски рок-музичар.
1980  Драган Ташковски — македонски историчар и публицист.
1989  Роберт Пен Ворен — американски писател, трикратен добитник на Пулицеровата награда.
1993  Рок Петрович — словенечки и југословенски скијач.
2016  Душан Ивковиќ — српски и југословенски кошаркарски тренер.


Настани

1685  Лондон го зафатила голема епидемија на чума од која умреле околу 70.000 луѓе.
1939  Советските единици врз основаа на договорот Рибентроп-Молотов ја нападнале Полска и ги зазеле источните делови. Во нападот се заробени 180.000 војници и околу 9.000 офицери, а потоа почнало ликвидирањето на заробените Полјаци.
1943  Во селото Подвис, кичевско почнало да работи првото училиште на македонски јазик.
1978  Во вилата Кемп Дејвид завршиле разговорите помеѓу египетскиот претседател Садат, израелскиот премиер Бегин и американскиот претседател Картер. Притоа, биле потпишани два документа: рамки за мир на Блискиот Исток и рамки за мировен договор помеѓу Египет и Израел.
1996  Во Пекинг, на Конференцијата на интерпарламентарната унија, Република Македонија е примена во Групацијата на средоземни земји.


Родени

1922  Агостињо Нето — анголски политичар.
1552  Павле Vримски папа.
1890  Франце Бевк — словенечки писател.
1905  Владан Десница — југословенски писател.
1910  Франтишек Хрубин — чешки писател.
1923  Хенк Вилијамс — американски пејач и музичар.
1925  Миљенко Прохаска — хрватски композитор, музички продуцент и диригент.
1931  Ен Бенкрофт — американска глумица.
1945  Фил Џексон — американски кошаркар и тренер.
1948  Кемал Монтено — босански и југословенски поп-пејач.
1952  Виктор Савченко — советски боксер.
1954  Драган Симеуновиќ — српски фудбалски голман.
1956  Владимир Димов — македонски политичар.
1960  Дејмон Хил — британски возач, светски првак во „Формула 1“.
1968  Анастасија — американска поп-пејачка.
1971  Славко Голужа — хрватски ракометар и тренер.
1975  Џими Кенет Џонсон — американски автомобилски тркач.
1977  Ролан Гусев — руски фудбалер.
1977  Хуан Антонио Флеча — шпански велосипедист.
1978  Арне Слот — холандски фудбалер и тренер.
1985  Томаш Бердих — чешки тенисер.
1985  Александар Овечкин — руски хокеар.
1985  Мирза Телетовиќ — босански кошаркар.
1986  Фенг Лиминг — кинески кајакар.
1986  Паоло де Чеље — италијански фудбалер.


Починале

1665  Филип IVкрал на Шпанија.
1836  Антоан Лоран де Жисје — француски ботаничар, класификатор на цветните растенија.
1924  Чудомир Кантарџиев — бугарски револуционер.
1961  Даг Хамаршелдгенерален секретар на ООН.
1970  Франце Бевк — словенечки писател.
1985  Џулијан Бек — американски режисер.
1994  Карл Попер — австриско-британски филозоф.
2021  Миња Субота — српски композитор, музичар и забавувач.


Настани

1820  Францускиот математичар и физичар Андре Мари Ампер ја објавил теоријата електромагнетното поле.
1851  Во Њујорк, излезегол првиот број на дневниот весник „Њујорк дејли тајмс“, еден од најтиражните весници во светот.
1931  Откако го предизвикале инцидентот кај Мукден, Јапонците го започнале нападот врз североисточна Кина (Манџурија) и ја окупирале оваа азиска област. Окупацијата траела сè до 1945 година кога советските трупи ги протерале Јапонците.
1944  Германските единици повлекувајќи се од Грција упаднале во Струмица, но не успеале да воспостават окупаторска власт, ниту да ги оневозможат органите на народната власт да ја извршуваат својата должност.
1962  Во Бејрут фалангата и десничарите на мајор Саад Хадат во палестинските логори според зборовите на Јасер Арафат убиле околу 3.000 луѓе.
1973  Генералното собрание на ООН во своето членство ги прими СР Германија, ДР Германија и Бахамските Острови.
2014  Одржан Референдумот за независност на Шкотска


Родени

1535  Хенри Брендон — втор војвода од Сафолк.
1765  Грегориј XVIримски папа.
1849  Леон Фуко — француски физичар.
1905  Грета Гарбо — шведска глумица.
1912  Густав Влахов — македонски револуционер.
1938  Бошко Смаќоски — македонски поет.
1948  Винко Јеловац — словенечки и југословенски кошаркар.
1949  Питер Шилтон — англиски фудбалер.
1952  Никола Јовановиќ — црногорски и југословенски фудбалер.
1959  Јовица Цветковиќ — српски и југословенски ракометар и тренер.
1968  Тони Кукоч —хрватски и југословенски кошаркар.
1971  Ана Нетребко — руско-австриска оперска пејачка.
1976  Роналдо — бразилски фудбалер.
1978  Миле Јанакиески — министер за транспорт на Македонија.
1986  Рено Лавилени — француски скокач со стап, светски првак и рекордер.
1988  Фатљум Жута — македонски боксер.
1989  Серж Ибака — конгоанско-шпански кошаркар.
1998  Кристијан Пулишиќ — хрватско-американски фудбалер.


Починале

1180  Луј VII Младиоткрал на Франција.
1535  Хајнрих Корнелиус Агрипа — германски писател.
1753  Христофор Жефарович — македонски сликар и хералдичар, еден од првите панслависти.
1783  Леонард Ојлер — швајцарски математичар и физичар.
1978  Панчо Владигеров — бугарски композитор.
1996  Ристо Ничевски — македонски шахист.
1996  Даг Хамаршелд — шведски дипломат.
2002  Маргита Стефановиќ — српска и југословенска рок-музичарка, членка на групата Екатарина Велика.
2013  Кен Нортон — американски боксер.
2014  Кени Вилер — канадско-британски џез-музичар.


Настани

1985  Катастрофален земјотрес со јачина од 8.1 степени според Рихтеровата скала го погодил Мексико. Во него загинале околу 10.000 луѓе, а материјалната штета е проценета на околу шест милиони долари.
1992  Во селото Стајковци, Скопско, е поставен и посветен камен-темелник на нова црква „Свети Кирил и Методиј“.
1994  Владата на Република Македонија донесе одлука за пристапување на Република Македонија кон Општата спогодба за царини и трговија (ГАТТ).
1996  Република Македонија пристапи кон трите конвенции на Меѓународната агенција за атомска енергија.


Родени

1551  Анри III — француски крал.
1802  Лајош Кошут — унгарски адвокат, новинар и политичар.
1911  Вилијам Голдинг — англиски писател.
1922  Емил Затопек — чехословачки атлетичар.
1934  Брајан Епстајн — англиски музички менаџер, познат со работата со Битлси.
1936  Ал Ертер — американски атлетичар.
1938  Гордан Михиќ — српски и југословенски сценарист.
1941  Кас Елиот — американска поп-пејачка, членка на групата Мамас енд папас.
1947  Виктор Ерофеев — руски писател.
1949  Сали Потер — англиска режисерка.
1949  Лесли Хорнбај — англиски модел.
1952  Најл Роџерс — американски музичар и продуцент.
1953  Дина Рубина — руско-израелска писателка.
1958  Лита Форд — американска рок пејачка.
1996  Дејвид Симан — англиски фудбалски голман.
1966  Андреј Луговој — руски политичар и стопанственик.
1968  Лила Даунс — мексиканска пејачка.
1970  Игор Исаковски — македонски поет.
1970  Сони Андерсон — бразилски фудбалер.
1972  Ашот Наданјан — ерменски шахист.
1974  Дамир Мулаомеровиќ — босанско-хрватски кошаркар.
1981  Дамијано Кунего — италијански велосипедист.
1986  Гералд Чолек — германски велосипедист.
2000  Јакоб Ингебригстен — норвешки атлетичар.
2001  Јарослава Махучих — украинска атлетичарка.


Починале

1881  Џејмс Гарфилдпретседател на САД.
1929  Георги Баждаров — македонски револуционер.
1941  Аце Дорев — македонски револуционер.
1942  Рампо Левков - Левката — македонски борец и народен херој.
1944  Ѓоце Стојчевски - Амбарче — македонски борец и народен херој.
1944  Тодор Циповски - Мерџан — македонски борец и народен херој.
1973  Грем Парсонс — американски рок-музичар.
1985  Итало Калвиноиталијански писател.
2010  Бади Колет — американски џез-музичар.
2021  Марина Туцаковиќ — српска авторка на текстови за песни.
2021  Џими Гривс — англиски фудбалер.


Настани

331 п.н.е.  На реката Тигар, во Месопотамија, војската на Александар Македонски се судрил со главнината на персиската војска на царот Дариј III. Персијците имале околу милион војници, а Александар Македонски помалку од 50.000. Овој судир во историјата е познат како „Битка кај Гавгамела“.
1519  Португалскиот морепловец Фернандо Магелан во служба на шпанскиот крал Карло V, од Сан Лукар во Шпанија со својата експедиција од пет бродови тргнал на пат околу светот со цел да го открие западниот пат за Индија и во освојување на колонии за шпанската династија. Во 1520 година ги испитал југоисточните брегови на Јужна Америка и го открил според него наречениот Магеланов Проток и преку него поминал во океанот кој го нарекол Тихи (Пацифик). Загинал на Филипинските Острови во борба против домородците, на 27 април 1521 година. Другиот дел од експедицијата се вратил во Шпанија. Така било докажано дека Земјата е тркалезна и дека новиите краишта што ги открил Колумбо не се дел од Индија, туку посебен континент.
1950  Централната народна влада го усвојува грбот на НР Кина.
1963  Американскиот претседател Џон Кенеди на заседанието на Генералното собрание на ООН предложил заедничка советско-американска експедиција на месечината.


Родени

1377  Албрехт IV — војвода од Австрија.
1859  Никола Начов — бугарски писател.
1878  Аптон Синклер — северноамерикански писател и публицист.
1917  Обдулио Варела — уругвајски фудбалер.
1920  Сергеј Бондарчук — советски сценарист, режисер и глумец.
1921  Чико Хамилтон — американски џез-музичар.
1934  Софија Лорен — италијанска глумица.
1940  Таро Асо — јапонски политичар.
1955  Тодор Чепреганов — македонски историчар.
1956  Стив Колмен — американски џез-музичар.
1957  Владимир Ткаченко — украинско-руски и советски кошаркар.
1960  Алис Браун — американска атлетичарка.
1969  Ричард Вичге — холандски фудбалер.
1975  Хуан Пабло Монтоја — колумбиски автомобилист.
1980  Густав Ларсон — швајцарски велосипедист.
1980  Игор Вори — хрватски ракометар.
1989  Алфредо Балони — италијански велосипедист.
1993  Јулијан Дракслер — германски фудбалер.
1995  Роб Холдинг — англиски фудбалер.


Починале

1736  Ахмед IIIосманлиски султан.
1863  Теодор Фонтане — германски писател.
1898  Јакоб Грим — германски филолог и фолклорист, собирач на народни умотворби.
1930  Гомбоџаб Цибиков — руски истражувач.
1961  Анджеј Мунк — полски режисер.
1983  Анхел Лабруна — аргентински фудбалер.
1998  Јордан Леов — македонски писател.
1994  Цеко Стефанов — македонски поет.
2000  Герман Титов — советски космонаут.
2006  Свен Никвист — шведски кинематограф.
2024  Радмила Живковиќ — српска глумица.


Настани

1937  Џ.Р.Р Толкин ја објавил книгата Хобит.


Родени

1411  Ричард — Трет војвода од Јорк.
1815  Паул Рудолф фон Билгер — германски шахист.
1842  Абдул Хамид II — отомански султан.
1844  Светомир Николаевиќ — српски писател.
1866  Херберт Џорџ Велс — англиски писател.
1912  Чак Џонс — американски аниматор, творец на неколку познати ликови од цртаните филмови.
1927  Христо Андонов Полјански — македонски историчар.
1929  Шандор Кочиш — унгарски фудбалер.
1931  Иван Топлак — југословенски фудбалер.
1931  Воислав Костиќ — српски композитор.
1934  Леонард Норман Коен — канадски музичар.
1935  Џими Армфилд — англиски фудбалер.
1936  Јуриј Лужков — руски политичар.
1944  Милан Јелиќ — српски режисер, драмски писател и глумец.
1947  Стивен Кинг — американски писател.
1948  Кирил Кангов — македонски поет.
1950  Бил Мари — американски глумец.
1954  Шинзо Абе — јапонски политичар.
1958  Милан Младеновиќ — српски и југословенски рок-музичар.
1960  Иван Гудељ — хрватски и југословенски фудбалер.
1962  Мајкл Олгар — англиски рок-музичар, член на групата Тој долс (The Toy Dolls).
1966  Таб Рамос — американски фудбалер.
1972  Лијам Галагер — англиски рок-музичар, член на групата Оејзис (Oasis).
1996  Тило Керер — германски фудбалер.
1999  Александер Исак — шведски фудбалер.


Починале

687  Папа Кононримски папа.
1327  Едвард II — англиски крал.
1520  Селим Iотомански султан.
1832  Валтер Скотшкотски поет.
1860  Артур Шопенхауер — германски филозоф.
1891  Александра — принцеза на Грција.
1903  Тодор Христов - Офицерчето — македонски револуционер.
1903  Трпен Марков — македонски револуционер.
1908  Атанас Бадев — македонски композитор.
1938  Ивана Брлиќ-Мажураниќ — хрватска писателка.
1972  Анри де Монтерлан — француски писател.
1973  Лидија Русланова Андреевна — руска пејачка.
1974  Волтер Бренан — американски глумец.
1987  Џако Пасториус — американски џез-музичар.
1998  Флоренс Грифит Џојнер — американска атлетичарка.
2000  Огњен Петровиќ — српски и југословенски фудбалер.


Настани

1735  Роберт Волпол бил првиот британски премиер што се вселил во резиденцијата на „Даунинг стрит“ бр. 10, во Лондон.
1792  Во екот на војната со контрареволуцијата париските маси го зазеле дворецот во Версај и ги затвориле Луј XVI и неговата сопруга Марија Антоанета. Законодавното собрание прогласило република.
1862  Американскиот претседател Абрахам Линколн објавил декрет според кој од 1 јануари 1863 година на сите американски робови им се дава целосна слобода. Тоа било резултат од долготрајната борба на прогресивните сили на Американската граѓанска војна, кој барала брза и неодложна акција за ослободување на обесправените црнци.
1862  Ото фон Бизмарк станал канцелар на Прусија.
1933  Во Париз почнал Светскиот младински конгрес против војната и фашизмот.
1946  Во НР Македонија биле одржани првите избори за Уставотворното собрание, кое потоа го донело првиот устав на НР Македонија.
1991  За првпат во Република Македонија бил изведен светиот чин „Опход на моштите на Свети Климент Охридски Чудотворец“ (опходот траел до 6 октомври истата година), основоположник на Македонската и на првата Словенска православна црква и втемелувач на националната самобитност на македонскиот народ.
1992  Во Штип е отворена првата приватна специјалистичка гинеколошка ординација во Република Македонија.
1992  Воспоставена е авиолинија Скопје - Москва.
1993  Во Бали, Индонезија, Република Македонија е примена во Светскиот совет за енергија.


Родени

1515  Ана Клевска — сопруга на Хенри VIII.
1552  Василиј IV — руски цар.
1741  Петер Симон Палас — германско-руски зоолог и ботаничар.
1791  Мајкл Фарадеј — англиски физичар и хемичар.
1882  Вилхелм Кајтел — нацистички германски генерал.
1885  Гунар Асплунд — шведски архитект.
1895  Пол Муни — американски глумец.
1898  Борис Спиров — македонски лекар и политичар.
1918  Хенрик Шеринг — мексикански виолинист.
1935  Беќир Жута — македонски економист и политичар.
1945  Илија Петковиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1950  Лино Червар — хрватски ракометен тренер.
1951  Дејвид Ковердејл — англиски рок-пејач, член на групата „Вајтснејк“.
1957  Ник Кејв — австралиски рок-музичар.
1958  Андреја Бочели — италијански пејач.
1958  Џоан Џет — американска рок-музичарка.
1960  Давор Јозиќ — босански и југословенски фудбалер.
1970  Емануел Пети — француски фудбалер.
1979  Дивна Пешиќ — македонска спортистка.
1980  Инио Асано — јапонски автор на манга.
1984  Тијаго Силва — бразилски фудбалер.
1984  Јукија Араширо — јапонски велосипедист.
1987  Здравко Кузмановиќ — српски фудбалер.
1992  Боб Јунгелс — луксембуршки велосипедист.
1994  Роберт Андрих — германски фудбалер.
1999  Давиде Фратези — италијански фудбалер.


Починале

530  Феликс IV — римски папа.
1774  Климент XIV — римски папа.
1921  Иван Вазов — бугарски поет.
1938  Тодор Станков — македонски револуционер.
1944  Ибе Паликуќанароден херој на Македонија.
1989  Ирвинг Берлин — американски композитор.
2009  Коле Чашуле — македонски писател.
2021  Ненад Ненадовиќ — српски глумец.


Настани

1846  Германскиот астроном Јохан Готфрид Гале ја открил планетата Нептун.
1903  Над селото Цапари, на Пелистер се водела последната востаничка битка (Пелистерска битка) во битолско во времето на Илинденското востание. Во борбата против османлиската војска загинале 48 востаници.
2011  Пијанистот Симон Трпчески е прогласен за прв „Национален уметник на Македонија“.


Родени

63 п.н.е.  Октавијан Август — римски цар и војсководец.
1158  Џефри IIгроф од Бретања.
1392  Филипо Марија Висконтивојвода на Милано.
1819  Арман Иполит Луј Физо — француски физичар.
1865  Сузан Валадон — француска сликарка.
1871  Франтишек Купка — чешки сликар.
1883  Чудомир Кантарџиев — бугарски револуционер.
1883  Григори Зиновјев — руски револуционер и советски политичар.
1885  Иван Илиев Ајдински — македонски револуционер.
1889  Волтер Липман — американски новинар и писател.
1901  Јарослав Сајферт — чешки поет, добитник на Нобеловата награда за литература во 1984 година.
1914  Јован Трифуноски — македонски антрополог.
1916  Алдо Моро — Италијански професор и политичар.
1920  Мики Руни — американски глумец.
1926  Џон Колтрејн — американски џез-музичар.
1928  Томе Арсовски — македонски поет.
1930  Реј Чарлс — американски музичар.
1943  Хулио Иглесијас — шпански пејач.
1946  Даворин Поповиќ — југословенски и босански пејач, член на групата „Индекси“.
1948  Вера Николиќ — југословенска и српска атлетичарка.
1949  Брус Спрингстин — американски пејач.
1956  Паоло Роси — италијански фудбалер.
1958  Љубинка Јанковиќ — југословенска ракометарка.
1972  Карл Пилкингтон — англиски водител и комичар.
1975  Сергеј Тетјукин — руски одбојкар.
1978  Мартин Елмигер — швајцарски велосипедист.
1988  Хуан Мартин дел Потро — аргентински тенисер.


Починале

877  Игнатиј I ЦариградскиЦариградски патријарх.
1241  Снори Стурлусон — истакнат исландски скалд, историчар и политичар.
1463  Џовани ди Козимо де Медичи — италијански банкар.
1870  Проспер Мериме — француски писател.
1885  Карл Шпицвег — германски сликар.
1923  Георги Казепов — македонски револуционер.
1923  Иво Ќипико — српски писател.
1939  Сигмунд Фројд — австриски научник, основач на психоанализата.
1968  Свети Пио — католички свештеник.
1973  Пабло Неруда — чилеански писател.
1984  Владо Малески — македонски револуционер.
2008  Соња Савиќ — српска и југословенска глумица.
2013  Влатко Марковиќ — хрватски фудбалер и тренер.
2015  Драган Холцер — југословенски фудбалер.
2019  Роберт Хантерамерикански рок-музичар.
2022  Луис Флечер — американска глумица.


Настани

1706  Во Алтранштет, Шведска и Саксонија склучиле мир со кој Шведска се откажала од полската круна и го признала полскиот крал Станислав Лешчињски.
1852  Францускиот инженер Анри Жифар го извел првиот лет со цепелин на парен погон, летајќи 27 километри, од Париз до Трап.
1905  Шведска ја признала независноста на Норвешка која претходно била под владение на Данска, а од 1814 година во унија со Шведска. По отцепувањето е прогласена за самостојна уставна монархија на чело со кралот Хокон VII.
1908  Во Солун, во кафеаната „Бошњак-ан“, терористи-платени врховисти извршиле неуспешен атентат врз големиот македонски револуционер Јане Сандански. При атентатот две лица од придружбата на Сандански биле смртно погодени.
1941  Во Лондон, на конференцијата на претставниците на владите на Австралија, Канада, Велика Британија, Нов Зеланд, Јужноафриканскиот Сојуз, СССР и претставници на бегалските влади на Чехословачка, Грција, Белгија, Луксембург, Холандија, Норвешка, Полска, Југославија и на слободна Франција, ја потпишале Атлантската повелба која пред шест недели ја прокламирал американскиот претседател Франклин Рузвелт и британскиот претседател Винстон Черчил, со што овие земји ја прифатиле Повелбата како политичка програма во борба против силите на Оската.
1993  Во Монте Карло, Македонскиот олимписки комитет е примен за рамноправен член на олимпиското семејство.


Родени

1821  Ципријан Норвид — полски поет, драматург, сликар и вајар.
1884  Исмет Инени — турски премиер и претседател, основач на Републиканската народна партија.
1920  Зухо Џумхур — босански и југословенски писател и сликар.
1945  Владимир Глигоров — македонски економист.
1949  Педро Алмодовар — шпански режисер и сценарист.
1954  Марко Тардели — италијански фудбалер.
1980  Џон Арне Рисе — норвешки фудбалер.
1981  Игор Крајчев — македонски писател и поет.
1982  Стеф Клемент — холандски велосипедист.
1999  Елиф Елмас — македонски фудбалер.


Починале

768  Пипин Малиот — француски крал, прв монарх од династијата Каролинзи.
1735  Петр Брандл — чешки сликар.
1813  Андре Модест Гретри — француски композитор и музички писател од белгиско потекло.
1835  Винченцо Белинииталијански оперски композитор.
2004  Франсоаз Саган — француска писателка.
2024  Ирена Кавкалевска — македонска оперска пејачка.


Настани

1493  Христофор Колумбо испловил од пристаништето во Кадис на своето второ патување кон Новиот Свет.
1513  Шпанскиот истражувач Васко Нуњес де Балбо ја поминал Панама и станал првиот Европеец кој го видел Тихиот Океан.
1555  Со мирот во Аугсбург, германските протестантски земји биле правно изедначени со римокатоличките.
1825  Меѓу Дарлингтон и Стоктон, во Велика Британија, била пуштена во сообраќај првата железничка линија за јавен сообраќај. Овој ден се смета за почеток на историјата на железничкиот сообраќај.
1940  Во Норвешка на власт дошла квислиншката влада (наречена според норвешкиот политичар и мајор Видкун Квислинг кој учестувал во германската агресија врз Норвешка во 1940 година, по што се прогласил за шеф на новосоздадената марионетска влада, а во 1945 година е осуден на смрт поради велепредавство), синоним на соработниците на фашистичкиот окупатор низ цела Европа.
1946  Во Скопје е основано Работничко културно-уметничкото друштво „Кочо Рацин“. Друштвото го формирал Месниот синдикален совет на Скопје, со цел да ги обедини работниците и службениците заради развивање на културно-просветната дејност.
1990  Нелсон Мандела бил пуштен на слобода.
1999  Во Скопје, во издание на НИП „Нова Македонија“ излегол првиот број на весникот „Скок“.


Родени

1599  Франческо Боромини — италијански архитект.
1744  Фридрих Вилхелм II — пруски крал.
1866  Томас Хант Морган — американски биолог и генетичар, основач на генетиката и добитник на Нобеловата награда во 1933 година.
1896  Сандро Пертини — италијански политичар, адвокат и новинар.
1897  Вилијам Фокнер — американски писател, добитник на Нобеловата награда за литература.
1899  Лео Јунек — хрватско-француски сликар.
1903  Марк Ротко — американски сликар.
1944  Мајкл Даглас — американски глумец и филмски продуцент.
1951  Боб Макаду — американски кошаркар и тренер.
1955  Карл-Ханјц Румениге — германски фудбалер.
1961  Хедер Локлир — американска глумица.
1965  Скоти Пипен — американски кошаркар.
1968  Вил Смит — американски глумец, продуцент и пејач.
1969  Кетрин Зета Џонс — британска глумица.
1975  Сергеј Тетјухин — руски одбојкар.
1977  Риналдо Ночентини — италијански велосипедист.
1979  Микеле Скарпони — италијански велосипедист.
1984  Златко Хорват — хрватски ракометар.


Починале

1849  Јохан Штраус — австриски композитор.
1943  Нико Нестор — еден од најголемите раководители и борец на народноослободителното движење во Струга и струшко.
1958  Џон Вотсон — американски психолог
1970  Ерих Марија Ремарк — германски писател.
1976  Никола Бадев — македонски пејач на народни песни.
1980  Џон Бонам — англиски рок-музичар, член на групата „Лед цепелин“.
2003  Едвард Саид — палестинско-американски социо-културолошки теоретичар.
2003  Франко Модиљани — италијанско-американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1985 година.
2006  Петре М. Андреевски — македонски писател.
2020  Горан Паскаљевиќ — српски режисер.


Настани

1371  Се одиграла Битката на Марица во која загинале Волкашин и Углеша Мрњавчеви, а синот на Волкашин, Крале Марко станал крал на Прилепското Кралство и турски вазал.
1580  Англискиот мореполовец Френсис Дрејк го завршил своето патување околу светот.
1604  По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото „Дон Кихот“ на големиот шпански писател Мигел де Сервантес.
1815  Русија, Австрија и Прусија ја создале „Светиот сојз“ со цел да ги задушат револуционерните движења во Европа.
1960  Првата политичка дебата меѓу Ричард Никсон и Џон Фицџералд Кенеди која била пренесувана на ТВ.
1962  Прогласена Арапската Република Јемен.
1993  Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“.
1993  Во селото Довезенце, Кумановско, е осветена новоизградената црква „Св. Ѓорѓи“.


Родени

1849  Иван Петрович Павлов — руски физиолог, добитник на Нобеловата награда за физиологија и медицина во 1904 година.
1888  Томас Стернс Елиот — англиски поет од американско потекло, добитник на Нобеловата награда во 1948 година.
1889  Мартин Хајдегер — германски филозоф, главен претставник на егзистенцијализмот во Германија.
1892  Марина Цветаева - руска поетеса.
1898  Џорџ Гершвин — американски композитор и пијанист.
1923  Мија Алексиќ — југословенски и српски глумец.
1945  Брајан Фери — англиски рок-музичар, член на групата Рокси мјузик.
1948  Оливија Њутн-Џон — австралиска глумица и пејачка.
1956  Линда Хамилтон — глумица.
1957  Клаус Аугенталер — германски фудбалер.
1961  Вил Селф — англиски писател и колумнист.
1962  Драган Манце — српски фудбалер.
1981  Серена Вилијамс — американска тенисерка.
1982  Кени ван Хумел — холандски велосипедист.
1987  Сирил Готје — француски велосипедист.
1990  Мајкл Метјус — австралиски велосипедист.
1995  Милош Вељковиќ — српски фудбалер.
2006  Мајлс Луис-Скели — англиски фудбалер.


Починале

1371  Јован Углеша — крал.
1868  Август Фердинанд Мебиус — германски математичар, творец на Мебиусовата лента.
1937  Беси Смит — американска блуз-пејачка.
1945  Бела Бартокунгарски композитор, пијанист и етномузиколог
1973  Ана Мањанииталијанска глумица
1988  Бранко Зебец — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.
1990  Алберто Моравија — италијански писател и критичар.
1993  Нина Берберова — руска писателка.
2003  Роберт Палмер — англиски музичар.
2008  Пол Њуман — американски филмски глумец и режисер.
2010  Димитар Зози — македонски глумец.
2024  Џон Ештон — американски глумец.


Настани

1529  Османлиската војска под команда на Сулејман Величествениот ја започна Опсадата на Виена.
1822  Жан-Франсоа Шамполион објавил дека го дешифрирал Каменот од Розета.
1825  Англискиот пронаоѓач Џорџ Стивенсон управувал со својата парна локомотива која влечела 38 вагони на линијата Стоктон - Дарлингтон во Велика Британија. За кратко време железничката мрежа се проширила низ цела Европа.
1854  Во Атлантскиот Океан потонал бродотАрктик“ со околу 300 патници.
1905  Списанието „Анали на физиката“ го објавило трудот на Алберт Ајнштајн „Дали инерцијата на телото зависи од неговата енергија“ каде за првпат е претставена познатата равенка E=mc².
1908  Во Солун излегол првиот број на весникот „Единство“ под редакција на Димитар Влахов.
1939  По 19-дневен отпор Варшава паднала во рацете на германските трупи.
1940  Во Берлин, Италија и Јапонија потпишале 10-годишен воен и економски пакт и формално создале сојуз на фашистички сили познат под името Оската Берлин - Рим - Токио.
1993  Република Македонија е примена за член на Меѓународната агенција за атомска енергија.
1994  Република Македонија воспоставила дипломатски односи со Португалија и со Кралството Саудиска Арабија.
1994  Во Скопје е основано Македонско-кинеското друштво за пријателство и соработка.
1995  Република Македонија е примена во Советот на Европа како 38-ма членка.


Родени

1389  Козимо де Медичи — владетел на Фиренца.
1601  Луј XIII — француски крал.
1783  Аугустин Итурбиде — генерал, потоа цар на Мексико под името Августин I.
1901  Иван Милутиновиќ — југословенски комунист, партизан и народен херој.
1920  Таки Хрисик — македонски композитор и музички педагог.
1922  Артур Пен — американски филмски режисер.
1953  Роби Шекспир — јамајски реге-музичар.
1958  Ирвин Велшшкотски писател.
1965  Стив Кер — американски кошаркар и тренер.
1972  Гвинет Палтроу — амриканска глумица.
1976  Франческо Тотииталијански фудбалер.
1982  Лил Вејн — американски рапер.
1984  Аврил Лавињканадска пејачка.
1987  Петар Игнатенко — руски велосипедист.
1991  Симона Халеп — романска тенисерка.
1991  Марсел Халстенберг — германски фудбалер.
1992  Гранит Џака — швајцарски фудбалер.
1999  Елиф Елмас — македонски фудбалер од турска националност.
1999  Игор Дивеев — руски фудбалер.


Починале

1590  Урбан VIIримски папа.
1891  Иван Гончаров — руски писател.
1917  Едгар Дегафранцуски сликар и вајар.
2018  Благој Истатовмакедонски фудбалски голман.
2018  Марти Белин — американски рок-музичар.
2021  Драган Поповски - Дада — македонски вајар.
2021  Роџер Хант — англиски фудбалер.
2024  Меги Смит — англиска глумица.


Настани

1371  Се одиграла Битката на Марица во која загинале Волкашин и Углеша Мрњавчеви, а синот на Волкашин, Крале Марко станал крал на Прилепското Кралство и турски вазал.
1580  Англискиот мореполовец Френсис Дрејк го завршил своето патување околу светот.
1604  По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото „Дон Кихот“ на големиот шпански писател Мигел де Сервантес.
1815  Русија, Австрија и Прусија ја создале „Светиот сојз“ со цел да ги задушат револуционерните движења во Европа.
1960  Првата политичка дебата меѓу Ричард Никсон и Џон Фицџералд Кенеди која била пренесувана на ТВ.
1962  Прогласена Арапската Република Јемен.
1993  Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“.
1993  Во селото Довезенце, Кумановско, е осветена новоизградената црква „Св. Ѓорѓи“.


Родени


551 п.н.е.  Конфуцијкинески филозоф († 479 п.н.е.)
58 п.н.е.  Ливија Друсила, сопруга на римскиот цар Октавијан Август и мајка на царевите Тибериј и Друз († 29)
1803  Проспер Мериме — француски писател, историчар и археолог.
1831  Фран Левстик — словенечки писател.
1841  Жорж Клеменсо — француски политичар.
1918  Анхел Лабруна — аргентински фудбалер.
1924  Марчело Мастројани — италијански глумец.
1934  Брижит Бардо — француска глумица, пејачка и фотомодел.
1944  Роберт Баро — американски економист.
1952  Силвија Кристел — холандска манекенка и глумица.
1954  Еван Лури — американски џез-музичар.
1960  Џенифер Раш - американска пејачка.
1960  Мехмед Баждаревиќ — југословенски и босански фудбалер и тренер.
1961  Јорданка Донкова — бугарска атлетичарка.
1962  Венцеслав Симоновски — македонски фудбалер.
1967  Мира Сорвино — американска глумица.
1968  Мика Хакинен — фински автомобилист, двократен шампион во Формула 1.
1981  Хосе Калдерон — шпански кошаркар.
1981  Вили Кабаљеро — аргентински фудбалски голман.
1982  Александар Ањуков — руски фудбалер.
1986  Андрес Гвадрадо — мексикански фудбалер.
1988  Марин Чилиќ — хрватски тенисер.
1992  Луис Алберто — шпански фудбалер.


Починале

1891  Херман Мелвил — американски писател.
1895  Луј Пастер — француски хемичар и биолог.
1960  Наум Наумовски - Борченароден херој на Македонија.
1964  Харпо Маркс — американски глумец.
1966  Андре Бретон — француски писател.
1991  Мајлс Дејвис — американски џез-музичар.
1994  Вангел Коџоман — македонски сликар.
2003  Елија Казан — американски режисер.
2010  Михаил Левенски — македонски писател, филозоф и невропсихијатар.
2010  Артур Пен — американски филмски режисер.
2018  Предраг Ејдус — српски глумец.
2022  Кулио — американски рапер.
2024  Крис Кристоферсон — американски кантри-пејач и глумец.


Настани

1938  Британија, Франција, нацистичка Германија и фашистичка Италија го потпишуваат Минхенскиот договор.
1941  Почнало Драмското востание на македонските и грчките востаници против бугарскиот окупатор. Во Драма, Просечен, Крлуково и Кобалишта, кои биле нападнати од востаниците, била воспоставена народната власт. По жестоките борби, бугарската војска и полиција го задушиле востанието и притоа извршиле масакрирање на околу 3.000 луѓе и биле преземени различни репресивни мерки низ целата територија во источната област на Егејска Македонија.
1941  Започнала масовната ликвидација на Евреите кај Бабин Јар, Киев — еден од најстрашните масакри во Втората светска војна.
1991  Во селото Усје, Скопско е осветена „црквата Свети Атанасиј“.
1993  Во Аруба, држава на Карипските Острови, Република Македонија е примена за полноправен член на Интерпол, меѓународна организација на криминалистичките полиции.


Родени

1571  Микеланџело Меризи да Караваџо — италијански барокен сликар.
1758  Хорацио Нелсон — британски адмирал.
1864  Мигел де Унамуно — шпански писател и филозоф.
1881  Лудвиг фон Мизес — австриско-американски економист.
1895  Харолд Хотелинг — американски математичар, статистичар и економист.
1901  Енрико Ферми — италијански физичар.
1904  Николај Алексеевич Островски — руски писател.
1912  Микеланџело Антониони — италијански режисер.
1913  Силвио Пјола — италијански фудбалер.
1922  Александар Зиновјев — руски филозоф, социолог, есеист и книжевен сатиричар.
1922  Олга Јевриќ — српска скулпторка.
1935  Џери Ли Луис — американски рокенрол-музичар.
1936  Силвио Берлускони — италијански деловник и политичар.
1939  Џим Бакстер — шкотски фудбалер.
1943  Волфганг Оверат — германски фудбалер.
1943  Лех Валенса — претседател на Полска.
1950  Вилсон Џони — хрватски и југословенски фудбалер.
1953  Анте Чачиќ — хрватски фудбалски тренер.
1956  Себастијан Коу — британски атлетичар.
1960  Џон Паксон — американски кошаркар.
1976  Андриј Шевченко — украински фудбалер.
1984  Пер Мертезакер — германски фудбалер.
1988  Кевин Дурант — американски кошаркар.
1989  Јевхен Конопјанка — украински фудбалер.
1995  Матијас Лесор — француски кошаркар.


Починале

1902  Емил Зола — француски писател.
1908  Мачадо де Асис — бразилски писател.
1914  Стеван Мокрањац — српски композитор.
1930  Иљја Репин — истакнат руски сликар.
1997  Рој Лихтенштајн — американски сликар.
2010  Тони Кертис — американски глумец.
2015  Фил Вудс — американски џез-музичар.
2024  Горан Симиќ — српско-канадски поет.


Настани

489  Остроготите под воство на Теодорих Велики по вторпат извојувале победа над војската на италијанскиот крал Одоакар
1399  Хенри IV е прогласен за крал на Англија.
1814  По победата на Наполеон, големите сили го свикале Виенскиот конгрес. Одлуките што биле донесени, на Европа и обезбедиле мир, но неколку децении не го решиле прашањето на малите народи, жртвувани за да се наградат големите сили.
1864  Бостонскиот забар Вилијам Мортон прв го употребил етерот како средство за анестезија.
1903  Во Виена и Мирцштег почнал состанокот помеѓу рускиот цар Николај II и австроунгарскиот цар Франц Јосиф и нивните министри за надворешни работи, на кој е изработена програма за реформи во Македонија позната како „Мирцштешка реформска програма“, донесени на 2 октомври 1903 г. Со овие реформи, иако битно не се изменила состојбата во Македонија, дале придонес за актуелизирање на македонското прашање во меѓународните односи.
1991  Повеќе стотици илјади Чеси загрижени поради евентуалната поделба на земјата бараа референдум за отцепување на Словачка.
1993  Советот на НАТО го одобри воениот план за поставување на повеќе од 50.000 војници во Босна и Херцеговина во период од две години.
1998  Во Скопје почна со работа Македонската информативна агенција — МИА, официјален јавен информативен сервис на Република Македонија.


Родени

1207  Џалалудин Румиперсиски исламски поет, правник и теолог.
1876  Милан Ракиќ — српски поет.
1917  Бади Рич — американски џез-музичар.
1924  Труман Капоти — американски писател.
1927  Вилијам Мервин — американски поет.
1931  Енџи Дикинсон — американска глумица.
1940  Здравка Крстуловиќ — хрватска и југословенска глумица.
1947  Марк Болан — англиски рок-музичар.
1962  Франк Рајкард — холандски фудбалер и тренер.
1962  Борислав Цветковиќ — југословенски и хрватски фудбалер и тренер.
1980  Мартина Хингис — швајцарска тенисерка.
1980  Данте Амарал — бразилски одбојкар.
1980  Герт Стегманс — белгиски велосипедист.
1983  Андреа Радукан — романска гимнастичарка.
1986  Оливие Жиру — француски фудбалер.
1991  Џофри Ловерњ — француски кошаркар.
1996  Нико Елведи — швајцарски фудбалер.
1997  Макс Ферстапен — белгиско-холандски автомобилист, првак во Формула 1.


Починале

1955  Џејмс Дин — американски глумец.
1979  Зепо Маркс — американски глумец.
1986  Николас Калдор — британски економист.
1990  Патрик Вајт — австралиски писател, добитник на Нобеловата награда во 1973 година.
1989  Оскар Давичо — српски и југословенски писател.
1991  Тома Здравковиќ — српски фолк-пејач.
2001  Џон Лили — американски психолог.
2011  Анвар ал Авлаки — член на Ал-Каеда.
2019  Џеси Норман — американска оперска пејачка.
2024  Дикембе Мутомбо — конгоанско-американски кошаркар.
2024  Жак Реда — француски поет.
2024  Марко Валок — српски и југословенски фудбалер и тренер.


јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

Начин на користење на предлошките во рубриката