Список на француски кралеви
Монархија на Франција | |
---|---|
Поранешна монархија | |
Грб на Франција | |
Прв владетел | Хлодовик I (како крал на Франките) |
Последен владетел | Наполеон III (како цар) |
Звање | see Style of the French sovereign |
Прогласил | Hereditary |
Монархијата започнала | 428 |
Монархијата завршила | 24 февруари 1848 (Кралска монархија) 4 септември 1870 (Империска монархија) |
Сегашни претенденти | Оспоруван Принц Луј (Бурбони) Принц Анри (Династија Орлеан) Жан Кристоф (Бонапарт) |
Ова е список на кралеви на Франција, распоредени по хронолошки редослед, од соодветните династии. Француските монарси владееле од воспоставувањето на Франкија во 486 па сè до 1870. Во текот на поголемиот дел од својата историја, Франција била под власт на кралевите. Сепак, четворица каролиншки монарси биле исто така и цареви на Светото Римско Царство а династијата Бонапарти биле цареви.
Во оваа статија се содржат сите владетели кои ја имале титулата „Крал на Франките“, „Крал на Франција“, „Крал на Французите“ или „Цар на Французите“. За другите франкиски монарси, види Список на франкиски кралеви.
Како дополнување на туканаведените монарси, Кралевите на Англија и Британија од 1340–1360 и 1369–1801 исто така ја барале титулата Крал на Франција. Кусо време, тоа барање имало основа in fact — под условите на Троанскиот договор од 1420, кога Шарл VI го признал својот зет Хенри V од Англија за регент и наследник. Хенри V починал пред Шарл VI па така синот на Хенри V, Хенри VI од Англија, го наследил својот дедо Шарл VI како Крал на Франција. Поголемиот дел на северна Франција бил под британска контрола сè до 1435, но околу 1453, Англичаните биле истерани од цела Франција освен од Кале (и Каналските Острови), а Кале го изгубиле во 1558. Сепак, англиските а потоа и британските монарси продолжиле да ја бараат титулата сè до создавањето на Обединетото Кралство во 1801. Титулата "Крал на Франките" (латински: Rex Francorum) останала во употреба сè до владеењето на Филип II. Во тек на кусиот период кога Уставот од 1791 бил на сила (1791–1792) и после Јулската револуција во 1830, стилот "Крал на Французите" се користел наместо "Крал на Франција (и Навара)". Тоа била уставна иновација позната како народна монархија која титулата на монарх повеќе ја поврзувала со Французите отколку со територијата на Франција.
Титула
[уреди | уреди извор]Титулата и називот на француските монарси се менувала со тек на времето:
- до 1181 : крал на Франките (латински: 'Rex Francorum').
- 1181-1285 : од 1190, печатот на Филип Август е гравиран со ознака en латински: 'Rex franciæ', крал на Франција[1].
- 1285-1328 : крал на Франција и на Навара, со бракот на Филип IV Убавиот со Јована I, кралица на Навара.
- 1328-1589 : крал на Франција.
- 1589-1789 : крал на Франција и на Навара, титула дадена на кралот на Навара, Анри Бурбонски кога станува крал на Франција под името Анри IV.
- 1789-1792 : Луј XVI ја добива титулата крал на Французите на 10 октомври 1789, после настаните поврзани со Револуцијата. Титулата ќе биде официјализирана на печатот во 1790 и во Уставот од 1791.
- 1804-1815 : Наполеон Бонапарт, Прв конзул, се прогласува себеси Наполеон I, цар на Французите на 18 мај 1804.
- 1815-1830 : Луј XVIII (1815-1824) потоа Шарл X (1824-1830) ја враќаат титулата крал на Франција и на Навара.
- 1830-1848 : Титулата на принцот Луј-Жилип од Орлеан гласи Луј-Филип I, крал на Французите на 9 август 1830.
- 1852-1870 : Принцот Луј-Наполеон Бонапарт, претседател на Републиката, станува Наполеон III, цар на Французите на 2 декември 1852.
Меровиншка династија (428–737)
[уреди | уреди извор]Биле припадници на германското племе познато како Франки. Меровиншките кралеви започнале како војсководачи, а најстариот за кој се знае бил Хлодион. Хлодовик I бил првиот кој се воздигнал до вистински крал. После неговата смрт, неговото кралство било поделено меѓу неговите синови, на (Неустрија), Париз, Орлеан (Бургундија), и Мец (Австразија). Неколку меровиншки монарси го обединиле франкиското кралство и стекнале титула „Крал на Франките“. Но после нивната смрт, согласно франкискиот обичај, кралството честопати било повторно делено меѓу нивните синови.
Ранг | Портрет | Име | Владеење | Титули | Белешки |
---|---|---|---|---|---|
1 | Хлодион Ќелавиот (v. 395 – 448) починат на 53 години |
428 - 448 | Крал на Салиските Франки | Првиот крал на Салиските Франки за кој се знае. | |
2 | Меровех (v. 412 – 457) починат на 45 години |
448 - 457 | Крал на Салиските Франки | Основач на лозата на Меровинзите. Неговата автентичност понекогаш е оспорувана. | |
3 | Хилдерик I (436 – 481) починат на 45 години |
457 - 481 | Крал на Салиските Франки | Татко на Хлодовик. | |
4 | Хлодовик I (466 – 27 ноември 511) починат на 45 години |
481 – 511 | Крал на Салиските Франки потоа Крал на Франките |
Првиот христијански крал на Франките, по неговата смрт, неговото кралство е поделено меѓу неговите четири сина Хлодомер, Теодорих, Хилдеберт и Хлотар. | |
- | Хлодомер (v. 495 – 25 јуни 524) починат на 29 години |
511 – 524 | Крал на Франките (Крал на Орлеан) | Убиен во Битката кај Везеронс. Неговите синови Тибо и Гонтер се убиени по барање на Хилдеберт и Хлотар. Преживеал само Клодоалд, подоцна познат како Свети Клод . | |
- | Теодорих I (v. 485/90 – 534) починат на 44 или 49 години |
511 – 534 | Крал на Франките (Крал на Ремс) | ||
- | Теодеберт I (v. 504 – 548) починат на 44 години |
534 – 548 | Крал на Франките (Крал на Ремс) | Син на Теодорих I. | |
- | Теодебалд (v. 535 – 555) починат на 20 години |
548 – 555 | Крал на Франките (Крал на Ремс) | Син на Теодеберт I. Умира без наследник. Хлотар I ги наследува неговите држави. | |
5 | Хилдеберт I (v. 497 – 23 декември 558) починат на 61 години |
511 – 558 | Крал на Франките (Крал на Париз) | ||
6 | Хлотар I (v. 497 – 29 ноември 561) починат на 64 години |
511 – 561 555 – 561 558 – 561 |
Крал на Соасон Крал на Ремс Крал на Франките |
Последен преживеан син на Хлодовик, го обединува кралството. По неговата смрт, неговите четири синови Хариберт, Сигеберт, Хилперик и Гунтран го поделиле кралството. | |
7 | Хариберт I (v. 521 – 567) починат на 46 години |
561 – 567 | Крал на Франките (Крал на Париз) | ||
- | Сигеберт I (535 – 575) починат на 40 години |
561 – 575 | Крал на Франките (Крал на Ремс) | ||
8 | Хилперик I (v. 526 – 584) починат на 59 години |
561 – 584 567 – 584 |
Крал на Соасон Крал на Франките (Крал на Париз) |
||
- | Гунтрам (v. 528 – 592) починат на 64 години |
561 – 592 584 – 592 |
Крал на Бургундија Крал на Франките (Крал на Париз) |
||
- | Хилдеберт II (570 – 595) починат на 25 години |
575 – 595 592 – 595 |
Крал на Аустразија Крал на Бургундија и на Париз |
Син на Сигеберт I. | |
- | Теодеберт II (585 – 612) починат на 27 години |
595 – 612 | Крал на Австразија | Син на Хилдеберт II. | |
- | Теодорих II (587 – 613) починат на 26 години |
595 – 613 612 – 613 |
Крал на Бургундија Крал на Австразија |
Син на Хилдеберт II. | |
- | align="center" | align="center"|Сигеберт II (v. 601 – 613) починат на 12 години |
613 | Крал на Австразија | Син на Теодорих II. Победен и убиен од Хлотар II. |
9 | Хлотар II (584 – 18 октомври 629) починат на 45 години |
584 – 629 595 – 629 613 – 629 |
Крал на Неустрија Крал на Париз Крал на Франките |
Син на Хилперик I, го обединил кралството на Франките. | |
10 | Дагоберт I (v. 602/5 – 19 јануари 639) починат на 34 или 37 години |
623 – 632 629 – 639 632 – 639 |
Крал на Австразија Крал на Франките (без Аквитанија) Крал на Франките |
Син на Хлотар II. | |
- | Хариберт II (v. 606/10 – 632) починат на 22 или 26 години |
629 – 632 | Крал на Аквитанија | Син на Хлотар II. | |
- | Сигеберт III (631 – 1 февруари 656) починат на 25 години |
632 – 656 | Крал на Австразија | Син на Дагоберт I. | |
11 | Хлодовик II Мрзливиот (633 – 657) починат на 24 години |
639 – 657 | Крал на Неустрија и Бургондија | Син на Дагоберт I. | |
- | Хилдеберт III Посвоениот († 662) |
656 – 662 | Крал на Аустразија | Посвоен син на Сигеберт III. | |
12 | Хлотар III (v. 652 – 673) починат на 21 години |
657 – 673 | Крал на Неустрија и на Бургундија | Син на Хлодовик II. | |
13 | Хилдерик II (v. 655 – 675) починат на 20 години |
662 – 675 673 – 675 |
Крал на Аустразија Крал на Франките |
Син на Хлодовик II. | |
14 | Теодорих III (v. 657 – 691) починат на 34 години |
673, потоа 675 – 679 679 – 691 |
Крал на Неустрија Крал на Франките |
Син на Хлодовик II. | |
- | Хлодовик III († 676) |
675 – 676 | Крал на Аустразија | Се смета за син на Хлотар III, донесен на престолот на Аустразија од страна на мајордомот на палатата Еброин. | |
- | Дагоберт II (v. 652 – 23 декември 679) починат на 27 години |
676 – 679 | Крал на Аустразија | Син на Сигеберт III. Канонизиран во 892. | |
15 | Хлодовик IV (v. 680 – 695) починат на 15 години |
691 – 695 | Крал на Франките | Син на Теодорих III. | |
16 | Хилдеберт IV (v. 683 – 711) починат на 28 години |
695 – 711 | Крал на Франките | Син на Теодорих III. | |
17 | Дагоберт III (v. 699 – 715) починат на 16 години |
711 – 715 | Крал на Франките | Син на Хилдеберт IV. | |
18 | Хилперик II (v. 670 – 721) починат на 51 година |
715 – 719 719 – 721 |
Крал на Неустрија и Бургундија Крал на Франките |
Веројатно син на Хилдерик II. Избран за крал на Неустрија во 715, по налог на мајордомот Раганфред. Станува крал на сите Франки по смртта на неговиот конкурент Хлотар IV, во 719. | |
- | Хлотар IV (v. 685 – 719) починат на 34 години |
717 – 719 | Крал на Австразија | Веројатно син на Теодорих III, донесен на престолот на Австразија од страна на Карло Мартел, во битката против Хилперик II и Раганфред. | |
19 | Теодорих IV († 737) |
721 – 737 | Крал на Франките | Син на Дагоберт III, донесен на престолот од страна на Карло Мартел по смртта на Хилперик II. |
Каролиншки интерегнум (737–743)
[уреди | уреди извор]Последните меровиншки кралеви, познати како мрзливите кралеви (rois fainéants), немале никаква реална политичка моќ, додека мајордомите владееле наместо нив. Кога Теодорих IV умрел во 737, мајордомот Карло Мартел го оставил престолот празен и продолжил да владее сè до својата смрт во 741. Неговиот син Пипин Кусиот накратко ја обновил меровиншката династија со тоа што го донел Хилдерик III на престолот во 743, но потоа повторно го разрешил во 751.
Меровиншка династија, обновена (743–752)
[уреди | уреди извор]Ранг | Портрет | Име | Владеење | Титули | Белешки |
---|---|---|---|---|---|
Интерегнум (737 – 743) | |||||
20 | Хилдерик III († v. 754/5) |
743 – 751 | Крал на Франките | Донесен на престолот од страна на Пипин Кусиот, потоа симнат од престолот од истиот тој Пипин во 751 и затворен во манастир. |
Каролиншка династија (752–987)
[уреди | уреди извор]Ранг | Портрет | Име | Владеење | Династија | Белешки |
---|---|---|---|---|---|
22 | Пипин Кусиот (околу 715 – 24 септември 768) починат на 53 години |
751 – 768 | Каролинзи | Станува мајордом на Неустрија по смртта на татко му Карло Мартел, во 741, потоа на Австразија по повлекувањето на неговиот брат Карломан. Го симнал од престолот меровингот Хилдерик III и се прогласил за крал на Франките во ноември 751. Умрел на 24. | |
- | Карломан I (околу 751 - 4 декември 771) починат на ans |
768 – 771 | Каролинзи | Помалиот син на Пипин Кусиот. | |
23 | Карло Велики (2 април 742 – 28 јануари 814) починат на 71 година |
768 – 814 | Каролинзи | Станал крал на Франките по смртта на неговиот татко во 768, заедно со неговиот брат Карломан, кој умрел во 771. Крунисан бил за западен цар од страна на папата Леон III во Рим на 25. Починал во Екс-ла-Шапел на 28. | |
24 | Луј I Побожниот (778 – 20 јуни 840) починат на 62 години |
814 – 840 | Каролинзи | Станал крал на Аквитанија во 781, потоа западен цар на 11, титула доделена по татко му. Крунисан од страна на папата Етјен IV во Ремс на 5. Симнат од престолот на 7 октомври 833 од страна на син му Лотар, и повторно вратен на 15 февруари 835. Починал на 20. | |
25 | Карло II Ќелавиот (13 јуни 823 – 6 октомври 877) починат на 54 години |
840 – 877 | Каролинзи | Станал крал на Западна Франкија после Верденскиот договор (843). Крунисан како западен цар во Рим на 25, по смртта на неговиот внук Луј II Младиот. Починал на 6. | |
26 | Луј II Д`ткавиот (1 ноември 846 – 10 април 879) починат на 32 години |
877 – 879 | Каролинзи | Станал крал на Аквитанија во 867, потоа крал на Франките по смртта на татко му Карло II. Крунисан во Компиењ на 8 октомври 877. Починал на 10 април 879 година. | |
27 | Луј III (v. 864 – 5 август 882) починат на 18 години |
879 – 882 | Каролинзи | Избран за крал на Франките заедно со брат му Карломан II по смртта на нивниот татко Луј II. Крунисан во Фериер во септември 879. Умрел без наследници на 5. | |
Карломан II (околу 866 – 12 декември 884) починат на 18 години |
879 – 884 | Каролинзи | Избран за крал на Франките заедно со брат му Луј III по смртта на нивниот татко Луј II. Крунисан во Фериер во септември 879. Станува единствен крал по смртта на неговиот брат на 5. Умрел без наследник на 12. | ||
28 | Карло Дебелиот (839 – 13 јануари 888) починат на 49 години |
884 – 887/888 | Каролинзи | Син на [Лудвиг Германски]], бил повикан да биде регент, бидејќи благородниците одбивале да го признаат младиот Карло Простиот, последниот син на Луј II за крал на Франките . Бил лишен од титулите во ноември 887. Умрел на 13. | |
29 | Одо (v. 860 – 1 јануари 898) починат на 38 години |
888 – 898 | Робертини | Избран за крал на Франките по смртта на карло Дебелиот. Крунисан во Компиењ на 29 и повторно во Ремс во 888. Починал на 1. | |
30 | Карло III Простиот (17 септември 879 – 7 октомври 929) починат на 50 години |
893 – 922 | Каролинзи | Син на Луј II, бил тргнат од престолот по смртта на неговиот брат Карломан II поради тоа што бил премногу млад. Кога регентот Карло Дебелиот бил тргнат од престолот, овој сќе уште бил многу млад па го одбрале Одо, гроф на Париз. Тој сепак бил крунисан во Ремс на 28, додека Одо сè уште владеел. Откако се согласиле на кохабитација, двата крала се согласиле Карло сам да го наследи Одо по неговата смрт. Карло станува крал на Франките на 1. Тој бил тргнат од престолот од страна на влијателните благородници, кои го одбрале и го крунисале Роберт, грофот на Париз, на 30. Бил заробен во 923 по поразот на Соасон. Умрел во затвор на 7. | |
- | Роберт I (околу 866 – 15 јуни 923) починат на 57 години |
922 – 923 | Робертини | Брат на Одо, не ја побарал круната по смртта на брат му. Со повеќе благородници кренал бунт против Карло Простиот во 921. Бил крунисан во Ремс на 30. Умрел во тек на Битката кај Соасон, на 15. | |
31 | Раул (околу 890 – 15 јануари 936) починат на 46 години |
923 – 936 | Бозониди | Станал крал на Франките по смртта на Роберт I кога влијателните одбиле да му ја дадат круната на Карло Простиот. Бил крунисан на 13 во Соасон. Умрел на 15 без машки наследник. | |
32 | Луј IV Прекуморски (10 септември 921 – 10 септември 954) починат на 33 години |
936 – 954 | Каролинзи | Син на Карло Простиот, станал крал на Франките дури по смртта на Раул, кога Иго Велики ја одбил круната за себе. Крунисан во Лан на 19 јуни. Починал на 10 при пад од коњ. | |
33 | Лотар (околу 941 – 2 март 986) починат на 45 години |
954 – 986 | Каролинзи | Станал крал на Франките по смртта на татко му Луј IV, на 10. Крунисан во Ремс на 12 ноември. Починал на 2. | |
34 | Луј V Мрзливиот (v. 967 – 22 mai 987) починат на 20 години |
986 – 987 | Каролинзи | Бил крунисан во Компиењ на 8. Станал крал на Франките по смртта на неговиот татко Лотар, на 2. Починал во несреќа при лов на 22 без наследници. |
Капетинска династија (987-1328)
[уреди | уреди извор]Портрет | Име | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Иго Капет |
3 јули 987 – 24 октомври 996 | · внук на Робер I | |
align="center" | align="center"|Робер II Побожниот |
24 октомври 996 – 20 јули 1031 | · син на Иго Капет |
Анри I |
20 јули 1031 – 4 август 1060 | · син на Робер II | |
Филип I |
4 август 1060 – 29 јули 1108 | · син на Анри I | |
Луј VI Дебелиот |
29 јули 1108 – 1 август 1137 | · син на Филип I | |
Луј VII Младиот |
1 август 1137 – 18 септември 1180 | · син на Луј VI | |
Филип II Август |
18 септември 1180 – 14 јули 1223 | · син на Луј VII | |
Луј VIII Лавовско срце |
14 јули 1223 – 8 ноември 1226 | · син на Филип II Август | |
Луј IX Светиот |
8 ноември 1226 – 25 август 1270 | · син на Луј VIII | |
Филип III Храбриот |
25 август 1270 – 5 октомври 1285 | · син на Луј IX | |
align="center" | align="center"|Филип IV Убавиот |
5 октомври 1285 – 29 ноември 1314 | · син на Филип III |
Луј X Кавгаџијата |
29 ноември 1314 – 5 јуни 1316 | · син на Филип IV | |
Јован I Посмртниот |
15 ноември 1316 – 20 ноември 1316 | · син на Луј X | |
Филип V Високиот |
20 ноември 1316 – 3 јануари 1322 | · син на Филип IV · помлад брат на Луј X | |
Шарл IV Убавиот |
3 јануари 1322 – 1 февруари 1328 | · син на Филип IV · помлад брат на Филип V |
Династија Валоа (1328-1589)
[уреди | уреди извор]Валоа (1328-1498)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Филип VI |
1 февруари 1328 – 22 август 1350 | · син на Шарл Валоа, кој бил син на кралот Филип III | |
Јован II Добриот |
22 август 1350 – 8 април 1364 | · син на Филип VI | |
Шарл V Мудриот |
8 април 1364 – 16 септември 1380 | · син на Јован II | |
Шарл VI |
16 септември 1380 – 21 октомври 1422 | · син на Шарл V | |
Шарл VII Победникот |
21 октомври 1422 – 22 јули 1461 | · син на Шарл VI | |
Луј XI |
22 јули 1461 – 30 август 1483 | · син на Шарл VII | |
Шарл VIII |
30 август 1483 – 7 април 1498 | · син на Луј XI |
Династија Ланкастер (1422-1453)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Хенри VI | 21 октомври 1422 – 19 октомври 1453 | · внук на Шарл VI, наследник според Договорот од Троа |
Валоа-Орлеан (1498-1515)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Луј XII Татко на луѓето |
7 април 1498 – 1 јануари 1515 | · правнук на Шарл V · втор братучед и од првиот брак, прв зет на Луј XI · од вториот брак, сопруг на Ана Бретонска, жена на Шарл VIII |
Валоа-Ангујем (1515-1589)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Франсоа I |
1 јануари 1515 – 31 март 1547 | · пра-правнук на Шарл V · прв братучед и од првиот брак зет на Луј XII | |
Анри II | 31 март 1547 – 10 јули 1559 | · син на Франсоа I | |
Франсоа II |
10 јули 1559 – 5 декември 1560 | · син на Анри II | |
Шарл IX | 5 декември 1560 – 30 мај 1574 | · син на Анри II · помлад брат на Франсоа II | |
Анри III |
30 мај 1574 – 2 август 1589 | · син на Анри II · помлад брат на Шарл IX |
Бурбонска династија (1589-1792)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Анри IV |
2 август 1589 – 14 мај 1610 | · десетта генерација на потомството на Луј IX по машка линија · правнук на Франсоа I · втор братучед и шура од првиот брак на Франсоа II, Шарл IX и Анри III | |
Луј XIII |
14 мај 1610 – 14 мај 1643 | · син на Анри IV | |
Луј XIV „Кралот сонце“ |
14 мај 1643 – 1 септември 1715 | · син на Луј XIII | |
Луј XV |
1 септември 1715 – 10 мај 1774 | · правнук на Луј XIV | |
Луј XVI |
10 мај 1774 – 10 август 1792 | · внук на Луј XV |
Династија Бонапарт, Првото царство (1804-1814)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Наполеон I |
18 мај 1804 – 11 април 1814 |
Бурбонска династија (1814)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Луј XVIII | 2 мај 1814 – 13 март 1815 | · помлад брат на Луј XVI |
Династија Бонапарт, Првото царство (Стоте денови, 1815)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Наполеон I (Napoléon Ier) |
20 март 1815 – 22 јуни 1815 |
Бурбонска династија (1815-1830)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Луј XVIII | 7 јули 1815 – 16 септември 1824 | · помлад брат на Луј XVI | |
Шарл X | 16 септември 1824 – 2 август 1830 | · помлад брат на XVI и Луј XVIII |
Династија Орлеан (Јулската монархија 1830-1848)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Луј-Филип |
9 август 1830 – 24 февруари 1848 | · шеста генерација на потомството на Луј XIII по машка линија · петти братучед на Луј XVI, Луј XVIII и Шарл X |
Династија Бонапарт, Второ царство (1852-1870)
[уреди | уреди извор]Портрет | Има | Владеење | Врска со претходникот |
---|---|---|---|
Наполеон III |
2 декември 1852 – 4 септември 1870 | · внук (од брат) на Наполеон I |
Поврзано
[уреди | уреди извор]- Меровинзи
- Капетинска династија
- Династија Валоа
- Бурбонска династија
- Династија Бонапарт
- Династија Орлеан
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Jean-Paul Meyer,Les Fils de L'An 2000 Essai, 1998, стр. 61
|