Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 114.772 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Џорџ Орвел (1903–1950) — англиски романсиер, есеист, новинар и критичар. Неговата работа е забележителна поради рационалната проза, социјалната критика, противење на тоталитаријанизмот и отворената поддршка на демократскиот социјализам.

Како писател, Орвел создал книжевна критика и поезија, фикција и полемично новинарство. Орвел е најпознат по алегоричниот роман „Животинска фарма“ (1945) и дистопискиот роман „1984“ (1949). Неговите дела кои не се фикција вклучуваат „Патот за Виганскиот док“ (1937), каде е документирано неговото искуство со животот на работничката класа во Англија и романот „Во чест на Каталонија“ (1938), која всушност е негов запис за неговото искуство како активен учесник во Шпанската граѓанска војна. Покрај овие, Орвел има објавено бројни есеи со политичка и книжевна тематика, кои се забележителни во неговото творештво. Во 2008 година, весникот „Тајмс“ (The Times) го рангирал Џорџ Орвел на второто место на списокот на „50 најголеми британски писатели од 1945 па до денес“.

Делата на Орвел остануваат влијателни во популарната и политичката култура во светот. Неговото влијание резултирало со создавањето на придавката „орвелски“ (Orwellian), која, предимно, се користи во англискиот јазик за да се опише тоталитарно и автократско општество и практики. Дополнително, тој и неговите дела вродиле голем број неологизми во англискиот јазик, кои и денес се користат. Еден од светските најпознати зборови или изрази кои Орвел ги создал, и кој и денес се користи, е „Големиот брат“ (The Big Brother). (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Карпатскиот биосферен резерват во Украина по невреме.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека Гренланд е најголемиот остров на светот?
...дека вистинското име на Фреди Меркјури е Фарух Булсара?
...дека 98 % од познатите потенцијално опасни тела не се закана по Земјата во следните 100 години?
...дека Хипарх се смета за основач на тригонометријата?
...дека Св. Антипа Пергамски се смета за заштитник на забарите и оние со забоболка?
...дека најголемиот дел од Антарктикот се смета за пустина?
...дека индиското име на Индија е Барат (भारत)?
...дека годинава Википедија прослави 20 години постоење?
...дека првиот театар во Скопје („Ада Кафе“) е отворен во 1906 година?
...дека градот Пешкопеја во денешна Албанија во средновековието се нарекувал Пресоленград?
...дека Наум Миладинов (1817-1897), братот на Димитар и Константин Миладинови, бил првиот запишувач на македонските народни песни во музичка нотација?
...дека бојата тегет е наречена по видниот австриски адмирал Вилхелм фон Тегетоф?
...дека птиците се диносауруси?
...дека факсот е измислен 11 години пред телефонот?
...дека во 1000 г. Охридската патријаршија излегувала на 4 мориња (Егејско, Јонско, Јадранско и Црно)?
...дека охридското село Велмеј има дури 26 археолошки наоѓалишта?
...дека Блаженствата се девет препораки на Христос („Блажени се...“) изречени во неговата Беседа на гората?
...дека според три различни преданија, во гробницата „Струмин гроб“ е закопана сестра на Крале Марко, ќерка на властелин од периодот пред средновековието или принцот Персеј, роднина на Александар Македонски?
...дека кај тиквешкото село Росоман се наоѓало едно од двете речни пристаништа во Вардарска Македонија, од кое се испорачувале земјоделски производи во Солун сè до 1912 година?
... дека композиторот Јохан Себастијан Бах имал дури 20 деца со две жени (7 со првата и 13 со втората)?
... дека папагалот мал александар (Psittacula krameri) го носи името на кралот Александар Македонски, за кој се смета дека ги довел птиците од овој род во Средоземјето од Индија како подароци за аристократијата и дипломатите?
...дека Смолика во Гребенско е втора највисока планина во Егејска Македонија (и цела денешна Грција), веднаш по Олимп?
...дека патристиката е наука за црковните отци и нивното дејствување во обединувањето на античката филозофија со христијанското учење?
...дека Елбрус (5.642 м) на Кавказ е највисоката планина во Европа?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во директно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
... дека со само 30 жители (2011), Хум на Истра е најмалиот град во светот?
... дека според месното предание, Ѓаволскиот Ѕид настанал кога ѓаволот неуспешно се обложил со Господ дека може да ја прегради Брегалница и за една ноќ да го потопи цело Овче Поле?
... дека островот Удово кај истоименото село на реката Вардар е најголемиот речен остров во Македонија и втор остров по површина во земјата?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 18 мај 2021 г.

Настани:

1925	Извршен е масакр во пиринското село Дабница врз месното население од страна на месните чети на ВМРО на Ванчо Михајлов.
1954	Стапи во сила Европската конвенција за човекови права.
1974	Индија изврши прва нуклеарна проба во пустината во Раџастан, со што стана шеста држава која изврши нуклеарен тест.
1977	Во Москва за време на Дванаесеттото генерално собрание на ИКОМ, 18 мај е прогласен за Меѓународен ден на музеите.
1980	Стотици илјади луѓе ја презедоа контролата над јужнокорејскиот град Квангџу, по немирите во кои единиците на воената хунта убија најмалку двесте продемократски демонстранти.

Родени:

1711	Руѓер Бошковиќ — физичар, математичар, астроном, филозоф и дипломат.
1814	Михаил Бакунин — руски револуционер.
1872	Бертранд Расел — англиски филозоф.
1872	Јане Сандански — македонски револуционер, војвода и еден од раководителите на ТМОРО.
1897	Френк Капра — американски филмски режисер.
1899	Душан Недељковиќ — српски филозоф и етнолог.
1908	Карл Колдевеј — германски поларен истражувач.
1909	Фред Пери — англиски тенисер.
1911	Биг Џо Тарнер — американски блуз-пејач.
1914	Борис Христов — бугарски оперски пејач.
1919	Маргот Фонтејн — англиска балерина.
1920	Јован Павле II — римски папа.
1934	Петар Ширилов — македонски писател.
1935	Иван Доровски — македонски и чешки поет.
1938	Силвана Арменулиќ — југословенска фолк-пејачка.
1960	Јаник Ноа — француски тенисер.
1962	Сандра Крету — германска пејачка.
1978	Рикардо Карваљо — португалски фудбалер.
1978	Тор Хушовд — норвешки велосипедист.
1979	Благој Нацоски — македонски оперски пејач.
1980	Ана Угриновска — македонска кајакарка.
1984	Ники Терпстра — холандски велосипедист.
1986	Алексеј Жуканенко — руски кошаркар.
1986	Наталија Осипова — руска балерина.
1986	Кевин Андерсон — јужноафрикански тенисер.
1988	Кевин Реза — француски велосипедист.
1994	Клинт Капела — швајцарски кошаркар.

Починале:

526	Јован I — римски папа.
1799	Пјер Огистен Карон де Бомарше — француски писател.
1800	Александар Суворов — руски кнез и генералисимус.
1908	Карл Колдевеј — германски поларен истражувач.
1980	Ијан Кертис — англиски рок-музичар, член на групата „Џој дивижн“ (Joy Division).
2000	Домингос да Гуја — бразилски фудбалер.
2004	Елвин Џонс — американски џез-музичар.
2014	Добрица Ќосиќ — српски писател, академик и политичар.
2017	Крис Корнел — американски рок-музичар, член на групата „Саундгарден“ (Soundgarden).

Празници:

*	Меѓународен ден на музеите

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич