Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 86.847 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица Молња — моќен ненадеен тек на електрична искра (електростатично празнење) придружено со татнеж или гром кои се слушаат за време на бурата. Празнењето ќе се движи низ електрично наелектризирани области во самите кумулонимбуси, или од еден облак до друг облак, или меѓу облак и површината на Земјата. Наелектризираните облсти во атмосферата се ослободуваат од полнежот преку молњите или електричните празнења, често нарекувани удар на гром доколку погоди некој предмет или живо суштество на површината. Постојат три основни видови на молњи, во самиот облак (СО), од облак до облак (ОО) и меѓу облак и Земја (ОЗ). Иако молњите секогаш се придружени со звук на татнеж, оддалечените молњи можат да бидат видени но не и слушнати. На Земјата, фреквенцијата на молњите е 40–50 празнења во секунда или приближно 1,4 милијарди празнења годишно, и со просечно времетраење од 30 микросекунди. Вообичаениот блесок на молња од облак до површината на Земјата кулуминира со создавањето електрично спроводлива плазмен канал низ воздухот со висина од 5 км, од внатрешноста на облакот па се до површината на Земјата. Процесот кој се одвива при крајната фаза е доста сложен процес. Молњите најчесто се создаваат кога топол воздух се меша со поладни воздушни маси, што доведува до нарушувања кои ја поларизираат атмосферата. Но истите можат да се случат и при песочни бури, шумски пожари, торнада, вулкански ерупции, дури и при студовите во зима,тогаш молњата се нарекува снежна молња. Ураганите вообичаено создаваат молњи најчесто во дождливите делови оддалечени 160 км од центарот. Науката која се занимава со проучување на молњите се нарекува фулминологија, а стравот од молњите се нарекува астрафобија. (Дознајте повеќе...) Слика и снимка на денот Панорама на државниот рудник „Чукикамата“ кај Калама, северно Чиле. Ова е најголемиот површински коп за бакар во светот. Пушти снимка Според Њутновата теорема, планетите околу Сонцето следат елиптични (јајчести) орбити кои постепено се вртат (перихелна прецесија). Дали сте знаеле… Занимливости од содржините на Википедија: ...дека галаксијата GN-z11 е најдалечниот и најстариот пронајден астрономски објект во вселената, на растојание од 32 милијарди светлосни години од Земјата? ...дека Смолика во Гребенско е највисоката планина во Егејска Македонија (и цела денешна Грција), веднаш по Олимп? ...дека UY Штит, најголемата ѕвезда позната за астрономијата, е 5 милијарди пати поголема од нашето Сонце? ...дека гренландската ајкула е најдолговечното ’рбетно животно на светот, кое може да живее до 5 века? ...дека годинава голфот се враќа како олимписки спорт по цели 112 години? ...дека според една од тезите, поимот „вегетаријанство“ потекнува од латинскиот поим vegetus (жив, енергичен), наместо од англискиот vegetable (зеленчук)? ...дека градот Пробиштип според статистичките и пописни податоци не постои како посебна статистичка единица? ...дека бурманскиот дипломат и Генерален секретар на ООН, У Тант (1909-1974) е почесен граѓанин на Скопје? ...дека куполата на Пантеонот во Рим (II век) е направена од бетон — материјал кој е подоцна заборавен, и повторно воведен дури во Индустриската револуција (XVIII-XIX век)? ...дека со смртта на царот Лудвиг Побожниот (вл. 814–840), по негова замисла Светото Римско Царство е поделено на три дела, од кои потекнуваат денешните земји Германија, Франција и Италија? ...дека од годинава, градот Днепропетровск во Украина го носи името Днепар (Дніпро), отстранувајќи го споменот за Петар Велики како руски цар и водејќи се исклучиво по истоимената река? ...дека првата подморница ја конструирал холандскиот пронаоѓач Корнелиус Дребел во 1620 г. и ја прикажал на јавноста во реката Темза во Лондон? ...дека првиот компактен диск е издаден во 1982 година? ...дека црквата „Св. Стефан“ во Конче (изг. 1366 г.) е најстариот зачуван објект во тој крај? На денешен ден… Денес е 25 септември 2016 г. Настани: 1493  Христофор Колумбо испловил од пристаништето во Кадис на своето второ патување кон Новиот свет. 1513  Шпанскиот истражувач Васко Нуњез де Балбо ја поминал Панама и станал првиот Европјанин кој го видел Тихиот Океан. 1555  Со мирот во Аугсбург, германските протестантски земји биле правно изедначени со римокатоличките. 1825  Меѓу Дарлингтон и Стоктон, во Велика Британија, била пуштена во сообраќај првата железничка линија за јавен сообраќај. Овој ден се смета за почеток на историјата на железничкиот сообраќај. 1940  Во Норвешка на власт дошла квислиншката влада (наречена според норвешкиот политичар и мајор Видкун Квислинг кој учестувал во германската агресија врз Норвешка во 1940 година, по што се прогласил за шеф на новосоздадената марионетска влада, а во 1945 година е осуден на смрт поради велепредавство), синоним на соработниците на фашистичкиот окупатор низ цела Европа. 1946  Во Скопје е основано Работничко културно-уметничкото друштво „Кочо Рацин“. Друштвото го формирал Месниот синдикален совет на Скопје, со цел да ги обедини работниците и службениците заради развивање на културно-просветната дејност. 1990  Нелсон Мандела бил пуштен на слобода. 1999  Во Скопје, во издание на НИП „Нова Македонија“ излегол првиот број на весникот „Скок“. Родени: 1599  Франческо Боромини — италијански архитект. 1744  Фридрих Вилхелм II — пруски крал. 1866  Томас Хант Морган — американски биолог и генетичар, основач на генетиката и добитник на Нобеловата награда во 1933 година. 1896  Сандро Пертини — италијански политичар, адвокат и новинар. 1897  Вилијам Фокнер — американски писател, добитник на Нобеловата награда за литература. 1903  Марк Ротко — американски сликар. 1944  Мајкл Даглас — американски глумец и филмски продуцент. 1951  Боб Макаду — американски кошаркар и тренер. 1961  Хедер Локлир — американска глумица. 1965  Скоти Пипен — американски кошаркар. 1968  Вил Смит — американски глумец, продуцент и пејач. 1969  Кетрин Зета Џонс — британска глумица. 1977  Риналдо Ночентини — италијански велосипедист. 1979  Микеле Скарпони — италијански велосипедист. 1984  Златко Хорват — хрватски ракометар. Починале: 1849  Јохан Штраус — австриски композитор. 1943  Нико Нестор — еден од најголемите раководители и борец на народноослободителното движење во Струга и струшко. 1958  Џон Вотсон — американски психолог 1970  Ерих Марија Ремарк — германски писател. 1980  Џон Бонам — англиски рок-музичар, член на групата „Лед цепелин“. 2003  Едвард Саид — палестинско-американски социо-културолошки теоретичар. 2003  Франко Модиљани — италијанско-американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1985 година. 2006  Петре М. Андреевски — македонски писател.

Што е Википедија? Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен. Сакате да помогнете? Започнете со нашиот вовед! Содржина и помош почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии Тематски портали Природни науки астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика · логика · медицина · физика · хемија Општествени науки археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија Географија Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија Технологија и применети науки индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · комуникација · образование · транспорт Уметност и култура архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност Други области Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари. Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот. На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици. Збратимени проекти Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти: Заедничка ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини Викивести Вести со права за слободна употреба Викиречник Речник и лексикон Викицитат Збирка на цитати Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба Викивидови Именик на видови Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“ Википодатоци База на слободни знаења Википатување Отворен туристички водич

најгоре  · превчитај ја страницава · статистики · односи со јавноста · пријавете неправилност · village pump