Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 89.852 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Црква Света Софиja — поранешна православна базилика, која во текот на својата историја била претворена во џамија, а денес е музеј. Објектот се наоѓа во реонот Фатих во Истанбул, Турција. Во периодот од нејзината изградба до 1453 година служела како византиска катедрала на Константинопол, освен во периодот од 1204 до 1261 година, кога била претворена во римокатоличка катедрала по заземањето на градот од страна на крстоносците и основањето на Латинската Империја. Како џамија, објектот служел од 29 мај 1453 година до 1931 година, а од 1 февруари 1935 година претставува музеј.

Градбата е позната по својата голема купола, која се смета дека е олицетворение на византиската архитектура и дека ја променила историјата на архитектурата. Оваа катедрала била најголема во светот речиси илјада години, со изградбата на катедралата во Севиља во 1520 година. Света Софија во текот на историјата служела како модел на многу други отомански џамии, како на пример Сината џамија, Шехзаде, Руштем Паша, Сулејмановата џамија и комплексот Килиџ Али Паша. Секоја година, музејот Аја Софија го посетуваат над еден милион туристи. Често пати, Света Софија се нарекува осмо светско чудо на античкиот свет. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика и снимка на денот
Таваница на соборниот храм „Сиони“ во Тбилиси, Грузија.	Пушти снимка Забрзана снимка на поларната светлина над Ванкувер, Канада.
други избрани слики	други избрани снимки

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека во САД има дури 31 округ со името Вашингтон?
...дека Африка се протега на сите четири полутопки?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека во Дихово, Битолско во 1883 г. е отворена првата текстилна фабрика на Балканот?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во директно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
...дека Општина Прилеп е најголемата општина во Македонија по површина?
...дека во Кина живеат 56 официјално признаени народности?
...дека Скопје лежи на ист напоредник со северна Јапонија (Хокаидо)?
...дека големиот македонски војсководец Кратер е роден кај Хрупишта, Костурско?
...дека кон крајот на 1940-тите, Тетово имал воен аеродром, своевремено најмодерен на целиот Балкански Полуостров?
...дека молецот Neopalpa donaldtrumpi е наречен по американскиот претседател Доналд Трамп поради сличноста во „фризурите“?
...дека врвниот кварк е најмасивната елементарна честичка во природата, тешка колку цел атом на волфрамот?
...дека Греамовата Земја на Антарктикот има крајбрежен нунатак (чука) наречен Итар Пејо во чест на македонскиот народен јунак?
...дека пробиштипското селото Лесново лежи во јасно сочуван фосилен кратер на вулканска купа, позната како Лесновска Купа?
...дека според легендата на мештаните, името на ресенското село Арвати, близу Преспанското Езеро потекнува од народот Хрвати?
...дека со должина од 27 м, реката Репруа во Апхазија е веројатно најкратката на светот?
...дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?
...дека името на денешната скопска населба Црниче потекнува од средновековната тврдина Чрнче на Водно?
...дека ентомологија е науката што се занимава со проучување на инсектите?
...дека синапсидите се нарекуваат и „працицачи“ бидејќи се сметаат за најрани предци на цицачите?
...дека галаксијата GN-z11 е најдалечниот и најстариот пронајден астрономски објект во вселената, на растојание од 32 милијарди светлосни години од Земјата?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 24 јуни 2017 г.

Настани:

972	Се одвива Битката кај Цедиња во близина на истоимениот град во Полска, во која полските сили ја забележуваат својата прва победа во историјата на војувањето.
1441	Формиран е Колеџот Итон.
1497	Џон Кабот стапнува на северноамериканско тло кај Њуфаундленд, Канада - прво европско откритие на регионот по Викинзите.
1509	Хенри VIII после женидбата со Катерина, вдовицата на својот брат, бил крунисан во Вестминстерската капела за крал.
1793	Усвоен првиот републикански устав во Франција.
1859	Пиемонт и Франција ја поразуваат Австрија кај Солферино, Северна Италија. Битката кај Солферино ќе го поттикне Анри Динан да го основа Црвениот крст.
1861	Од печатницата на Анте Јакиќ, во Загреб, излегол од печат „Зборникот народни умотворби“ на браќата Миладиновци.
1894	Бил извршен атентат на францускиот претседател Сади Карно, кој се борел за ограничување на синдикалните права.
1901	Првата изложба на Пабло Пикасо во Париз.
1910	Јапонија ја освојува Кореја.
1918	Гигантскиот топ Големата Берта започнува со бомбардирање на Париз.
1940	Франција и Италија потпишуваат примирје.
1944	Македонска делегација во состав: Методија Андонов - Ченто, Емануел Чучков и Кирил Петрушев на Вис се среќаваат со Народниот комитет за ослободување на Југославија на чело со Јосип Броз Тито, на средбата делегацијата го поставува прашањето за обединување на Македонија по ослободувањето од окупацијата. Тито начелно се согласува, но не смета дека тоа треба да биде непосредна задача.
1945	Одржана парадата на победата над фашизмот во Москва.
1947	Прв познат случај на средба со НЛО. Кенет Арнолд, летајќи над Вашингтон, забележува девет светлечки дискови во форма на чинии.
1983	Јасер Арафат протеран од Дамаск.
1990	Основана е Работничката партија, левичарска политичка партија во Република Македонија.
1991	Врз основа на плебисцитот од декември 1990 година на кој словенечкиот народ со уверливо мнозинство се определи за градење суверена држава и Декларацијата за независност, Словенија прогласи независност. Веднаш по тој чин дојде до оружени конфликти меѓу ЈНА и словенечката територијална одбрана. Воениот судир заврши за триесетина дена со Брионската декларација и повлекување на единиците на ЈНА од Словенија во Србија и во БиХ.
1996	Мајкл Џонсон го надминува светскиот рекорд на 200 метри, со време од 19,66 секунди.
1999	Гитарата на Ерик Клептон со која е снимена Layla е продадена на аукција за 497,500 долари.

Родени:

1842	Емброуз Бирс — американски писател.
1869	Георги — грчки принц.
1895	Џек Демпси — американски боксер.
1911	Ернесто Сабато — аргентински писател.
1911	Хуан Мануел Фанџо — аргентински возач во „Формула 1“.
1930	Клод Шаброл — француски режисер, сценарист и актер.
1959	Дерек Симпсон — јамајкански реге-пејач.
1950	Мајда Тушар — македонска театарска и филмска глумица.
1951	Чарлс Стариџ — англиски сценарист.
1968	Борис Гелфанд — израелски шахист.
1977	Франсин Жорди — швајцарска пејачка.
1992	Дејвид Алаба — австриски фудбалер.

Починале:

1322	Матео I Висконти — владетел на Милано.
1519	Лукреција Борџија — ќерка на Родриго Борџија.
1894	Мари Франсоа Сади-Карно — претседател на Франција.
1993	Масимо Урбани — италијански џез-музичар.
2000	Вера Еткинс — британска шпионка од романско потекло.
2002	Пјер Вернер — премиер на Луксембург.
2011	Томислав Ивиќ — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · комуникација · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич