Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 89.891 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Пума — цицач од фамилијата Мачки која живее во Америка. Оваа голема осамена мачка има поширок ареал од сите други животни на западната полутопка, распространета од Јукон во Канада, до јужниот дел на Андите во Јужна Америка. Пумата е многу прилагодлив вид и може да се најде во секое поголемо американско живеалиште. Пумата е втора најтешка мачка на американскиот континент по јагуарот, a четвртa во светот заедно со леопардот, по тигарот, лавот и јагуарот, иако е повеќе во сродство со помалите мачки.

Како вешт грабливец, пумата има широк спектар на пленови. Основен извор на храна му се копитарите како елен, лос, муфлон, како и домашно говедо, коњи, овци, пред се во северните делови на неговиот ареал, но лови и мали инсекти и глодари. Пумата претпочита живеалишта со густи грмушки и камени површини за прикрадување, но може да живее и на отворен простор. Таа е територијално животно и преживува во мала бројност на популацијата. Големината на индивидуалната територија зависи од теренот, вегетацијата и изобилството на плен. Иако тоа е голем грабливец, не е секогаш доминантен вид во неговиот ареал кога се натпреварува за плен со други грабливци како што се јагуарот, сивиот волк, американската црна мечка и гризли мечката. Пумата е самотна мачка и обично ги избегнува луѓето. Нападите врз луѓето се ретки, и покрај скорешната зачестеност. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика и снимка на денот
Вечерен поглед на музејот „Боде“ на Музејскиот Остров во Берлин.	Пушти снимка Прелет над два товарни брода по реката Рајна во Келн, Германија.
други избрани слики	други избрани снимки

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека чумата дошла во Европа преку џеновските трговци од Кафа (денешна Феодосија) во Крим, кога монголската војска ги катапултирала заразените тела на мртвите војници при опсадата на градот?
...дека во САД има дури 31 округ со името Вашингтон?
...дека Африка се протега на сите четири полутопки?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека во Дихово, Битолско во 1883 г. е отворена првата текстилна фабрика на Балканот?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во директно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
...дека Општина Прилеп е најголемата општина во Македонија по површина?
...дека во Кина живеат 56 официјално признаени народности?
...дека Скопје лежи на ист напоредник со северна Јапонија (Хокаидо)?
...дека големиот македонски војсководец Кратер е роден кај Хрупишта, Костурско?
...дека кон крајот на 1940-тите, Тетово имал воен аеродром, своевремено најмодерен на целиот Балкански Полуостров?
...дека молецот Neopalpa donaldtrumpi е наречен по американскиот претседател Доналд Трамп поради сличноста во „фризурите“?
...дека врвниот кварк е најмасивната елементарна честичка во природата, тешка колку цел атом на волфрамот?
...дека Греамовата Земја на Антарктикот има крајбрежен нунатак (чука) наречен Итар Пејо во чест на македонскиот народен јунак?
...дека пробиштипското селото Лесново лежи во јасно сочуван фосилен кратер на вулканска купа, позната како Лесновска Купа?
...дека според легендата на мештаните, името на ресенското село Арвати, близу Преспанското Езеро потекнува од народот Хрвати?
...дека со должина од 27 м, реката Репруа во Апхазија е веројатно најкратката на светот?
...дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?
...дека името на денешната скопска населба Црниче потекнува од средновековната тврдина Чрнче на Водно?
...дека ентомологија е науката што се занимава со проучување на инсектите?
...дека синапсидите се нарекуваат и „працицачи“ бидејќи се сметаат за најрани предци на цицачите?
...дека галаксијата GN-z11 е најдалечниот и најстариот пронајден астрономски објект во вселената, на растојание од 32 милијарди светлосни години од Земјата?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 28 јуни 2017 г.

Настани:

1098	Во Првата крстоносна војна крстоносците ги поразиле Турците во битката кај Антиохија.
1389	Се случила Косовската битка во која Србија била поразена од Османлиите.
1914	Австрискиот престолонаследник Франц Фердинанд и неговата жена Софи се убиени од страна на Гаврило Принцип во Сараево, причината за почеток на Првата светска војна.
1919	Потпишан е мировен договор во Версај, Париз со што завршува Првата светска војна.
1948	Донесена е Резолуцијата „За состојбата во КПЈ“ попозната како Резолуцијата на Информбирото, со која се осудува раководството на КПЈ и се повикуваат сите здрави елементи во Југославија да му се вратат марксизмот и ленинизмот.
1967	Израел го анектира Источен Ерусалим.
1989	На Газиместан на Косово одбележан е јубилејот 600 годишни од Битката на Косово. Централен настан на прославата, на која присуствувале околу еден милион луѓе, бил говорот на тогашниот српски претседател Слободан Милошевиќ со кој започнал неговиот подем како политичар.
1993	Република Македонија станува членка на УНЕСКО.
2001	Поранешниот српски и југословенски претседател Слободан Милошевиќ бил предаден на Меѓународниот суд за воени злосторства во поранешна Југославија, како прв шеф на држава кој бил предаден на Судот.

Родени:

1476	Павле IV — римски папа.
1491	Хенри VIII — крал на Англија.
1577	Петер Паул Рубенс — фламански сликар.
1712	Жан Жак Русо — француски философ.
1849	Младен Дилевски — македонски поет.
1867	Лујџи Пирандело — италијански писател, добитник на Нобеловата награда.
1880	Никола Киров Мајски — македонски писател.
1926	Мел Брукс — американски режисер и глумец.
1932	Драгољуб Ставрев — македонски политичар.
1957	Георги Прванов — претседател на Бугарија.
1965	Џон Медески — американски џез-музичар.
1966	Џон Кјузак — американски глумец.
1979	Тим Макорд — рок-музичар, член на групата „Evanescence“.
1981	Васил Кириенка — белоруски велосипедист.
1982	Томислав Пачовски — македонски фудбалер.
1991	Кевин де Брујне — белгиски фудбалер.

Починале:

767	Павле I — римски папа.
1183	Хенри Младиот — крал на Англија.
1586	Примож Трубар — словенечки протестантски реформатор.
1598	Абрахам Ортелиус — картограф, прв кој го изработил модерниот атлас.
1836	Џејмс Медисон — претседател на САД.
1189	Матилда — војвотка од Саксонија.
1904	Никола Каранџулов — македонски револуционер.
1914	Франц Фердинанд — австриски принц и престолонаследник.
1921	Ѓорче Петров — македонски револуционер.
1922	Велимир Хлебников — руски поет.
1975	Род Серлинг — американски сценарист, автор на серијата „Зона на самракот“.
1992	Михаил Таљ — советски шахист со потекло од Латвија.
1993	Борис Христов — бугарски оперски пеач.
2008	Рони Метјуз — американски џез-музичар.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · комуникација · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич