Антон Веберн

Од Википедија — слободната енциклопедија
Антон Веберн во Шчеќин, 1912 г

Антон Веберн (германски: Anton Weber; 3 декември 1883 – 15 септември 1945) — австриски композитор и диригент. Тој бил член на Втората виенска школа. Како студенти и истакнат следбеник на Арнолд Шенберг, тој станува еден од најпознатите претставник на додекафонијата. Неговите иновации кои се однесуваат на шематската организација на висината на нотите, ритмите и динамиката се пресудни за музичката техника подоцна позната како тотален серијализам.

Музиката на Веберн[уреди | уреди извор]

Творештвото на Веберн се состои од само 31 композиција. Неговото влијание врз композиторите од пост-воената авангарда и музичките развои во Европа и Америка се огромни. Во Париз под водство на Рене Лајбовиц, во Дармштад и во Њујорк под водство на неговиот ученик, композиторот Штефан Волпе и францускиот композитор и диригент Жак-Луи Монод. Неговите касни дела, користејќи се со Шенберговата додекафонска техника, текстуралната јасност и емотивната разладеност силно влијаеле врз стилот на композиторите од Дармштад, како Пјер Булез, Лујџи Ноно и Карлхајнц Штокхаузен.

Музиката на Веберн доживува промени низ текот на неговиот живот. Најчесто се одликува со многу сурови текстури, каде што секоја нота јасно се слуша, внимателно избрани тимбри, кои често резултираат со многу детални упатства за изведувачите и користење на проширени инструментални техники, широко-опсежни мелодиски линии, често со скокови поголеми од октава, како и кратко времетраење како Шест Багатели за гудачки квартет (1913), којшто трае 3 минути.

Раните дела на Веберн се во касно романтичарски стил. Истите ниту се издадени, ниту изведени за време на неговиот живот, иако денес често изведени. Меѓу нив се издвојуваат оркестарската симфониска поема Im Sommerwind (1904) и Langsamer Satz (1905) за гудачки квартет.

Првото дело на Веберн по завршувањето на неговите студии е Пасакаља за оркестар (1908). Хармонски, се работи за дело кое е чекор напред кон понапреден јазик, и оркестрацијата е покарактеристична од неговите претходни оркестарски дела. Истото не е многу карактеристично со неговите позрели дела. Еден елемент кој типичен за Веберн е користењето на форми поврзани за традиционални композициски техники како канони), симфонии, концерти, гудачко трио, гудачки квартети, варијации за пијано и оркестар во модерниот хармоски и мелодиски јазик.

Веберн пишува слободни атонални дела, повеќето во стил на раниот атонален стил на Шенберг. Со Drei Volkstexte op. 17 (1925) започнува да користи додекафонска техника за првпат и ја користи во сите негови следни дела. Гудачкото Трио оп. 20 (1927) е првото инструментално дело кое користи дванаесет-тонска техника (остантите се песни) и првото во традиционална музичка форма.

Тонските серии на Веберн се често аранжирани во корист на внатрешните симетрии. На пример, дванаесет-тонската серија може да се подели на четири групи од три висини кои се варијации, како инверзиите и повратните инверзии на секоја група, создавајќи ја непроменливоста во музиката. Ова придонесува значајно мотивски единство, иако е често нејасно преку фрагментацијата на мелодиските линии. Оваа фрагментација се случува преку октавните преместувања (користејќи интервали поголеми од октава) и пренесувајќи ја мелодиската линија од еден инструмент на друг со техниката наречена Klangfarbenmelodie.

Веберновите последни дела се одликуваат со поинаков развој во стилот. Последните Кантати користат поголеми ансамбли од претходните дела, траат подолго и имаат погусти текстури.

Библиографија[уреди | уреди извор]

  • Bailey, Kathryn. 1991. The Twelve-Note Music of Anton Webern: Old Forms in a New Language. Music in the Twentieth Century 2. Cambridge and New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-39088-5 (cloth) ISBN 0-521-54796-2 (pbk. ed., 2006)
  • Bailey, Kathryn (ed.). 1996. Webern Studies. Cambridge and New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-47526-0
  • Bailey, Kathryn. 1998. The Life of Webern Cambridge and New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-57336-X (cloth) ISBN 0-521-57566-4 (pbk)
  • Ewen, David. 1971. "Anton Webern (1883–1945)," in Composers of Tomorrow's Music, 66–77. New York: Dodd, Mead & Co. ISBN 0-396-06286-5
  • Forte, Allen. 1998. The Atonal Music of Anton Webern New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-07352-6
  • Galliari, Alain. 2007. "Anton von Webern". Paris: Fayard. ISBN 978-2-213-63457-9
  • Hayes, Malcolm. 1995. Anton von Webern. London: Phaidon Press. ISBN 0-7148-3157-3
  • Leeuw, Ton de. 2005. Music of the Twentieth Century: A Study of Its Elements and Structure, translated from the Dutch by Stephen Taylor. Amsterdam: Amsterdam University Press. ISBN 90-5356-765-8. Translation of Muziek van de twintigste eeuw: een onderzoek naar haar elementen en structuur. Utrecht: Oosthoek, 1964. Third impression, Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1977. ISBN 90-313-0244-9.
  • Mead, Andrew. 1993. "Webern, Tradition, and 'Composing with Twelve Tones'". Music Theory Spectrum 15, no. 2:173–204. doi:10.2307/745813
  • Moldenhauer, Hans. 1961. The Death of Anton Webern: A Drama in Documents New York: Philosophical Library. OCLC 512111
  • Moldenhauer, Hans. 1966. Anton von Webern Perspectives. Edited by Demar Irvine, with an introductory interview with Igor Stravinsky. Seattle: University of Washington Press.
  • Moldenhauer, Hans, and Rosaleen Moldenhauer. 1978. Anton von Webern: A Chronicle of His Life and Work. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-394-47237-3 London: Gollancz. ISBN 0-575-02436-4
  • Noller, Joachim. 1990. "Bedeutungsstrukturen: zu Anton Weberns 'alpinen' Programmen." Neue Zeitschrift für Musik151, no. 9 (September): 12–18.
  • Perle, George. 1991. Serial Composition and Atonality: an Introduction to the Music of Schoenberg, Berg and Webern. Sixth ed. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
  • Rockwell, John. 1983. All American Music: Composition in the Late Twentieth Century. New York: Alfred Knopf. Reprinted New York: Da Capo Press, 1997. ISBN 0306807505, 9780306807503.
  • Stravinsky, Igor. 1959. "[Foreword]". Die Reihe 2 (2nd revised English edition): vii.
  • Webern, Anton. 1963. The Path to the New Music. Edited by Willi Reich. [Translated by Leo Black.] Bryn Mawr, Pennsylvania: Theodore Presser Co., in Association with Universal Edition. Reprinted London: Universal Edition, 1975. (Translation of Wege zur neuen Musik. Vienna: Universal Edition, 1960.)
  • Wildgans, Friedrich. 1966. Anton Webern. Translated by Edith Temple Roberts and Humphrey Searle. Introduction and notes by Humphrey Searle. New York: October House.