Прејди на содржината

Википедија:На денешен ден/Архива/Октомври

Од Википедија — слободната енциклопедија

Ова е Архивата на рубриката „На денешен ден...“

Истата има започнато да функционира на 25 јуни 2007.


јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

Начин на користење на предлошките во рубриката


Денес е четврток, 14 ноември 2024; часот е 17:55 (UTC)

Предлошка:Октомври 2024 Извор

Настани

331 п.н.е.  Александар Македонски го победил Дариј III во Битката кај Гавгамела.
1795  Белгија е освоена од Франција.
1827  Руската армија под водство на Иван Паскевич го освојува Ереван, завршувајќи го милениумот на муслиманска доминација во Ерменија.
1869  Австрија ги издава првите разгледници во светот.
1880  Првата фабрика за електрични светилки е отворена од Томас Едисон.
1891  Во Калифорнија се отвора Стенфорскиот универзитет.
1908  Форд го претставува „Модел Т“, првиот автомобил кој се произведувал на лента. Со цена од 825 долари, продадени се над 15 милиони возила во текот на 19-годишното производство.
1943  Околу 4.000 балисти, заедно со германски офицери и војници, на планината Буковиќ, Кичевско, извршија напад врз слободната територија на Западна Македонија.
1943  Петтата армија на САД го зазема Неапол (Италија).
1949  Водачот на Комунистичката партија Мао Це Тунг го прогласил создавањето на Народна Република Кина.
1989  Во Данска е озаконет истополовиот брак. Според данскиот закон, се вика „регистрирано партнерство“.


Родени

205  Александар Северримски цар.
1207  Хенри IIIкрал на Англија.
1507  Џакомо Бароци да Вињолаиталијански архитект и теоретичар.
1644  Алесандро Страделаиталијански композитор.
1754  Павле I — руски цар.
1791  Сергеј Аксаковруски писател.
1891  Анѓел Динев — македонски општественик и публицист.
1904  Владимир Хоровиц — американски пијанист и композитор.
1920  Шерафетин Неби — македонски глумец.
1927  Том Босли — американски глумец.
1936  Данкан Едвардс — англиски фудбалер.
1943  Хусто Хорхе Падрон — шпански поет.
1945  Дони Хатавеј — американски џез и блуз музичар.
1946  Сервет Авзиу — македонски политичар.
1946  Дејв Холанд — англиски џез-музичар.
1946  Александар Кујунџиски — македонски писател.
1954  Мартин Стрелсловенски пливач.
1954  Дончо Димовски — македонски математичар.
1965  Андреа Гардини — италијански одбојкар.
1966  Жорж Веа — либериски фудбалер и политичар.
1969  Николаос — принц на Грција.
1972  Стевче Алушевски — македонски ракометар.
1981  Жулио Баптиста — бразилски фудбалер.
1983  Мирко Вучиниќ — црногорски фудбалер.
1985  Хосе Ерада — шпански велосипедист.
1987  Ваут Пулс — холандски велосипедист.
1987  Гжегож Ломач — полски одбојкар.
1989  Адам Блајт — британски велосипедист.
2001  Мејсон Гринвуд — англиски фудбалер.


Починале

1404  Папа Бонифациј IXримски папа.
1684  Пјер Корнеј — француски писател.
1708  Џон Блоубритански композитор.
1808  Карл Готхард Лангханс — пруски архитект.
1923  Ефрем Чучков — македонски револуционер и војвода од ВМРО.
1970  Петар Коњовиќ — српски композитор.
1979  Прегуњо — бразилски фудбалер.
1984  Благоје Марјановиќ — српски фудбалер.
1986  Тришо Стојановски — македонски писател.
1988  Павле Вуисиќ — југословенски и српски глумец.
1994  Пол Лорензен — германски филозоф.
2003  Анте Поповски — македонски поет.
2007  Ал Ертер — американски атлетичар.


Настани

1187  Султанот Саладин го освојува Ерусалим по 88 годишно владеење на Крстоносците, што било повод за Третата крстоносна војна.
1535  Пловејќи низводно по Сент Лоренс, Жак Картие пристигнал до селото на Ирокезите Хошелага, денешен Монтреал во Канада.
1608  Пред Државниот совет во Хаг, холандскиот оптичар Ханс Липерсхеј го демонстрира првиот употреблив телескоп. Познатиот Галилеј првиот вков далекуглед го употреби кон ѕвезденото небо, а Коперник и Њутн го усовршија толку многу што тој стана незаменлив инструмент во науката.
1935  Фашистичка Италија ја нападна Етиопија, една од ретките независни држави во Африка.
1944  Нацистите го задушуваат Варшавското востание.
1990  Киднапираниот кинески Боинг 737, слетувајќи на кантонскиот аеродром, се урива во два други авиона, убивајќи 132 лица
1991  Сите странски средства за информирање оценуваат дека „Белград почна нова воена офанзива“ (против Хрватска) и Југославија повторно е на работ на општа граѓанска војна.
1992  Во Рим, пред италијанскиот Парламент познат под името Монтециторио се одржаа протестни манифестации во полза на признавањето на Република Македонија.


Родени

1452  Ричард IIIанглиски крал.
1847  Паул фон Хинденбурггермански офицер и политичар.
1852  Вилијам Ремзи — шкотски хемичар.
1869  Махатма Гандииндиски национален водач.
1890  Граучо Маркс — американски глумец.
1904  Греам Гринбритански писател.
1913  Карл Милер — германски фудбалер.
1924  Хиџет Рамадани — македонски и југословенски правник и политичар.
1935  Омар Сивориаргентински фудбалер.
1943  Паул ван Химст — белгиски фудбалер.
1944  Абдулах Сидран — босански поет и сценарист.
1949  Ричард Хел — американски рок-музичар.
1951  Стинг — британски рок-музичар и глумец.
1967  Томас Мустер — австриски тенисер.
1967  Френки Фредерикс — намибиски атлетичар.
1968  Јана Новотна — чешка тенисерка.
1980  Горан Богдан — хрватски глумец.
1984  Горан Попов — македонски фудбалер.
1986  Мичел Докер — австралиски велосипедист.
1987  Матијас Кардасио — уругвајски фудбалер.
1988  Иван Зајцев — италијански одбојкар.
1991  Роберто Фирмино — бразилски фудбалер.
1992  Алисон — бразилски фудбалски голман.
1997  Тами Абрахам — англиски фудбалер.


Починале

1629  Антонио Цифра — италијански композитор
1264  Папа Урбан IVримски папа.
1804  Никола Кињо — француски изумител, конструктор на првото самоодно парно возило.
1850  Сара Бифен — англиски уметник.
1927  Сванте Арениус — шведски физичар.
1962  Борис Ј. Букреевруски математичар.
1965  Оскар Ланге — полски економист.
1968  марсел Дишан — француско-американски сликар и писател.
1973  Паво Нурмифински атлетичар.
1985  Рок Хадсон — американски глумец.
1991  Димитријцариградски патријарх.
2001  Франц Библ — германски композитор
2007  Катерина — грчка принцеза.
2017  Том Пети — американски рок-музичар.


Настани

1873  Капетан Џек и другарите се обесени за нивното учество во војната Модок.
1918  Царот Борис III го презема бугарскиот престол
1929  Кралството на Србите, Хрватите и Словенците е преименувано во Кралство Југославија, (Земја на Јужните Словени).
1932  Ирак добива независност од Британија.
1943  Главниот штаб на НОВ и ПО на Македонија упати Манифест до македонскиот народ во кој се изнесени основните прашања во врска со ослободителната борба на македонскиот народ, одликите на ослободителното движење, потребата за единство на македонскиот народ со сите националности во ослободителната борба.
1954  Во Лондон на конференцијата на девет западни земји е одлучено СР Германија да стане член на Северноатланскиот пакт.
1995  Врз претседателот на Република Македонија Киро Глигоров е извршен атентат. Глигоров го преживеа атентатот со тешки повреди во пределот на главата. На местото на атентатот загина неговиот шофер Александар Спировски, а е повреден телохранителот на Глигоров, Илчо Теовски.
1995  Франција, наспроти меѓународниот притисок против јадрени тестирања, изврши нова јадрена проба во јужниот Тихи Океан.


Родени

1720  Јохан Петер Уз — германски поет
1830  Алберт Гинтер — германско-британски зоолог.
1858  Елеонора Дусеиталијанска глумица.
1895  Сергеј Александрович Есенинруски поет.
1897  Луј Арагон — француски писател.
1900  Томас Вулфамерикански писател.
1901  Франтишек Халас — чешки поет и есеист.
1911  Мајкл Хордернанглиски глумец.
1929  Берт Стернамерикански фотограф.
1938  Тереза Кесовијахрватска пејачка.
1939  Велибор Васовиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1954  Стиви Реј Вон — американски гитарист.
1955  Слаѓана Милошевиќ — српска и југословенска поп-рок пејачка.
1965  Јан-Ове Валднер — шведски пингпонгар.
1968  Грег Фостер — американски кошаркар.
1969  Гвен Стефаниамериканска поп-пејачка.
1971  Дарко Митревски — македонски режисер.
1973  Љубомир Врањеш — шведски ракометар.
1978  Клаудио Писаро — перуански фудбалер.
1981  Златан Ибрахимовиќ — шведски фудбалер.
1983  Фред — бразилски фудбалер.
1984  Мигел Анхел Рубијани — колумбиски велосипедист.
1988  Алекс Даусет — британски велосипедист.
1994  Кепа Аризабалага — шпански фудбалски голман.
1996  Келечи Ихеаначо — нигериски фудбалер.


Починале

1690  Роберт Баркли, шкотски писател.
1701  Џозеф Вилијамсон — англиски политичар.
1910  Жан Анри Дигнаншвајцарски филантроп, основач на Меѓународниот комитет на Црвениот крст и добитник на Нобеловата награда за мир во 1901 година.
1931  Карл Ниелсендански композитор.
1994  Даб Тејлор — американски глумец.
2004  Џенет Лиамериканска глумица.
2016  Љупка Димитровска — македонско-хрватска пејачка.


Настани

1725  Формирање на Росарио во Аргентина.
1824  Мексиканскиот народ по долготрајна борба против шпанската колонијална војска се избори за независност и го прогласи Мексико за република со неофицијален назив „Соединети Мексикански Држави“.
1883  Првото патување на возот „Ориент Експрес“.
1940  Средба на Адолф Хитлер и Бенито Мусолини кај преминот Бренер со цел да го прослават „Челичниот пакт“.
1941  Во селото Чучер, скопско, е формиран првиот Народноослободителен одбор во Македонија, За прв претседател беше избран Петар Крстев Урдаревски.
1957  Советскиот Сојуз го лансира во орбитата околу Земјата првиот вештачки сателит „Спутник 1“ со пречник од 58 сантиметри и со тежина од 83 килограми.
1993  Во Москва беше емитувана одлуката на претседателот Елцин за воведување вонредна состојба во главниот град на Русија. Со неа се забранува секакво собирање, односно забрането е одржување на митинзи и демонстрации. Руската влада го повика народот да не се вклучува во немирите.


Родени

1289  Луј Xфранцуски крал.
1657  Франческо Солименаиталијански уметник.
1720  Џовани Батиста Пиранезииталијански графичар.
1861  Фредерик Ремингтонамерикански уметник.
1886  Луис Албернишпански глумец.
1895  Бастер Китон — американски глумец и режисер.
1923  Чарлтон Хестон — американски глумец.
1940  Силвио Марцолини — аргентински фудбалер.
1946  Сузан Сарандон — американска глумица.
1948  Јован Колунџија — српски виолинист.
1955  Хорхе Валдано — аргентински фудбалер.
1956  Ханс ван Брукелен — холандски фудбалски голман.
1961  Зоран Вулиќ — хрватски и југословенски фудбалер.
1963  А. Ц. Грин — американски кошаркар.
1973  Крис Паркс — американски борач.
1976  Мауро Каморанези — италијанско-аргентински фудбалер.
1980  Томаш Росицки — чешки фудбалер.
1984  Ленче Илкова — македонска ракометарка.
1987  Жилјен Симон — француски велосипедист.
1988  Џанер Еркин — турски фудбалер.
1997  Никола Влашиќ — хрватски фудбалер.


Починале

1669  Харменсон ван Рајн Рембрантхоландски сликар.
1821  Џон Ренишкотски инженер.
1944  Ал Смит — американски политичар.
1947  Макс Планк — германски физичар.
1951  Вили Морети — американски гангстер.
1970  Џенис Џоплин — американска рок-пејачка.
1974  Ен Секстон — американска поетеса.
1996  Силвио Пјола — италијански фудбалер.
2004  Гордон Купер — американски космонаут.
2020  Кензо Такада — јапонско-француски моден дизајнер.
2022  Лорета Лин — американска музичарка.


Настани

1502  На своето четврто патување во Америка, морепловецот Кристофер Колумбо ја откри Костарика, земја на брегот на Карипското Море и Тихиот Океан, во Средна Америка.
1582  Според предлозите на комисија од врвни астрономи, папата Григориј XIII извршил реформа на јулијанскиот календар поради разликата во траењето на календарската (јулијанска) и природната година. Поради тоа, во Италија, Полска, Португалија и Шпанија деновите од 5. до 14 октомври во 1582. година се прескокнати.
1864  Индискиот град Калкута е скоро целосно уништен од циклон; 60.000 жртви.
1910  Португалија ја отфрла монархијата и се прогласува за република.
1912  Потписничките на Балканскиот сојуз — Србија, Бугарија, Црна Гора и Грција — ѝ предадоа ултимативна нота на Турција, по што почна Првата балканска војна.
1915  Бугарија влегува во Првата светска војна како една од Централните сили.
1962  Во Велика Британија е прикажан првиот филм со Џејмс Бонд — „Д-р Но“.
1991  Издадена е првата официјална верзија на Линуксово јадро, верзија 0.02.
1994  Во Лондон е отворена првата презентација на предмети од бродот „Титаник“, што потона пред 82 години. Изложбата „Остатоците од Титаник“ поставена во Националниот поморски музеј во Гринич, прикажува околу 150 од вкупно 3.600 предмети извадени од морското дно, откако бродот беше откриен во 1985 година.
1995  Собранието на Република Македонија со 110 гласови „за“ и само еден воздржан од присутни 111 пратеници, едногласно го усвои Законот за знамето на Република Македонија.
1997  Египетски официјални претставници соопштија дека почнува нова потрага по гробот на Александар Македонски во срцето на средоземниот град Александрија, што тој го основал во 332 година п.н.е.
2007  На Градскиот стадион во Скопје, пред повеќе од 25.000 посетители, македонската музичка суперѕвезда Тоше Проески го одржува својот последен концерт; концертот е од хуманитарен карактер и е наменет за обнова на основните училишта во земјата.


Родени

1695  Џон Гласшкотски министер.
1703  Џонатан Едвардсамерикански свештеник.
1820  Дејвид Вилбер — американски политичар.
1901  Џон Алтон — американски кинематограф.
1907  Рагнар Нурске — естонски економист.
1908  Џошуа Логан — американски филмски режисер и писател.
1925  Бил Диксон — американски џез-музичар.
1930  Павел Попович — советски космонаут.
1936  Вацлав Хавел — чешки писател и политичар.
1940  Милена Дравиќ — српска театарска и филмска глумица.
1951  Боб Гелдоф — ирски рок-музичар.
1960  Карека — бразилски фудбалер.
1966  Инеса Кравец — украинска атлетичарка.
1971  Маурисио Пелегрино — аргентински фудбалер и тренер.
1976  Никола Рицоли — италијански фудбалски судија.
1975  Кејт Винслетанглиска глумица.
1986  Руј Кошта — португалски велосипедист.
1986  Никита Курбанов — руски кошаркар.
1989  Даниеле Рато — италијански велосипедист.


Починале

1565  Лодовико Ферарииталијански математичар
1606  Филип Депортфранцуски поет
1880  Жак Офенбах — француски композитор од германско потекло кој се смета за „татко на операта“. Негови најзначајни остварувања се оперетитеУбавата Елена“ и фантастичната опера „Хофмановите приказни“.
1926  Мари Јасаи — унгарска глумица.
1933  Рене Адоре — француска глумица.
1934  Жан Виго — француски режисер.
1957  Хосе Леандро Андраде — уругвајски фудбалер.
1986  Мајк Бургман — австралиски тркач.


Настани

1582  Поради воведувањето на реформите во календарот, подоцна наречени грегоријански календар според папата Грегор XIII, во Италија, Полска, Португалија и Шпанија овој ден во 1582. година е прескокнат.
1600  Во Фиренца, во Италија во палатата Пити, за време на свеченостите по повод венчавката на англискиот крал Хенри VI со Марија Медичи, е одржана премиерната изведба на операта „Евридика“, прва опера во историјата што ја создаде италијанскиот композитор Јакопо Пери.
1889  Томас Едисон го покажува неговиот прв филм (слики во движење).
1908  Австрија ги анексира Босна и Херцеговина.
1943  Балистите запалија поваќе куќи во селото Кленоец и селото Попоец, Кичевско, а во наредните денови беа ограбени повеќе куќи и убиени луѓе во селата Душегубица, Иванчиште, Малкоец и други.
1981  Во текот на воена парада, убиен е претседателот на Египет Анвар ал-Садат од исламски радикали во војската.


Родени

1459  Мартин Бехајмгермански морепловец и географ.
1769  Исак Брокбритански командант.
1887  Ле Корбизје — швајцарско-француски архитект.
1888  Роланд Гаросфранцуски пилот.
1889  Марија Домбровска — полска писателка.
1919  Томи Лотон — англиски фудбалер.
1937  Иво Данеу — словенечки и југословенски кошаркар.
1955  Бранко Чрнац Туста — хрватски рок-пејач, член на групата КУД Идијоти.
1967  Кенет Андерсон — шведски фудбалер.
1971  Алан Стабс — англиски фудбалер.
1973  Џеф Дејвисамерикански комичар.
1997  Тео Ернандес — француски фудбалер.


Починале

1014  Самуилмакедонски цар
1891  Чарлс Стјуарт Парнелирски политичар
1943  Јосиф Јосифовски - Свештаротнароден херој на Македонија.
1973  Сидни Блекмер — американски глумец
2006  Вилсон Такер — американски писател
2007  Лаза Ристовски — српски рок-музичар, член на групите Смак и Бијело дугме (р. 1956).
2018  Скот Вилсон — американски глумец.
2019  Џинџер Бејкербритански рок-музичар.
2024  Јохан Нескенс — холандски фудбалер.


Настани

1492  Кристофер Колумбо ја одминува Флорида при промена на курсот.
1506  Папата Јулиј II и Франција ја окупираат Болоња.
1769  Англискиот истражувач Џејмс Кук го открива Нов Зеланд.
1840  Вилем II станува крал на Холандија.
1886  Шпанија го укинува ропството во Куба.
1931  Направена првата инфрацрвена фотографија во Рочестер, Њујорк.
1943  Кај кумановското селото Драгоманце кумановскиот партизански одред води битка против четниците. Загинале 9 четници, а 5 преминале во партизани.
1991  Европската Заедница ѝ става ултиматум на Југославија за 24 часа да ги прекине воените дејствија на ЈНА, заканувајќи се со економски санкции.
1993  Основана Агенцијата за трансформација на претпријатијата со општествен капитал.


Родени

1576  Џон Марстон — англиски писател.
1748  Карл XIIIкрал на Шведска.
1885  Нилс Бордански теоретски физичар, основач на теоријата на структурата на атомот.
1910  Ѓорѓи Абаџиевмакедонски писател, публицист и историчар.
1914  Михајло Лалиќ — црногорски, српски и југословенски писател.
1932  Стеван Хорват — српски и југословенски борач во грчко-римски стил.
1951  Џон Кугар Меленкамп — американски рок-музичар.
1952  Људмила Туришчевасоветска гимнастичарка.
1957  Фарук Хаџибегиќ — босански и југословенски фудбалер.
1960  Виктор Лазлобелгиски пејач.
1966  Кул Кит — американски рапер.
1967  Тони Бракстон — американска пејачка.
1968  Том Јорк — англиски рок-музичар, член на групата „Рејдиохед“ (Radiohead).
1973  Дида — бразилски фудбалски голман.
1976  Сантјаго Солари — аргентински фудбалер и тренер.
1984  Мауро Сантамброџо — италијански велосипедист.
1987  Горка Изагире — шпански велосипедист.
1988  Диего Коста — шпански фудбалер со бразилско потекло.
1993  Раде Круниќ — босанскохерцеговски фудбалер.
1995  Линдон Дајкс — шкотски фудбалер.
1995  Петар Стојановиќ — словенечки фудбалер.
1996  Луис Капалди — шкотски поп-музичар.
1996  Гуљелмо Викарио — италијански фудбалски голман.
1998  Трент Александер-Арнолд — англиски фудбалер.


Починале

1849  Едгар Алан По — американски поет
1894  Оливер Вендел Холмсамерикански писател
1904  Димитар Цанко — македонски преродбеник
1959  Марио Ланца — американски тенор и филмска ѕвезда.
1985  Христо Андонов Полјански — македонски историчар, ректор на Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје.
1997  Јанез Врховец — српски и југословенски глумец.
2012  Мерсад Бербер — босански сликар.


Настани

451  Во Калцедонија започнал Четвртиот вселенски собор.
1600  Сан Марино го усвоил привиот пишан устав во историјата со што станал првата уставна република.
1793  Во Париз за јавноста бил отворен музејот „Лувр“ кој дотогаш бил кралски дворец.
1893  Вилхелм Конрад Рентген ги открил таканаречените рендгенски зраци.
1942  Втора светска војна: Почнало големото истоварување на сојузничките трупи во Африка. Главен командант на операцијата бил генералот Двајт Ајзенхауер.
1944  На Скопска Црна Гора, Шеснаесеттата македонска НО бригада по тридневни борби ги одби нападите на балистичките сили од правецот на село Орман - село Бразда, кои се обидуваа да ја заземат комуникацијата Скопје - Качаник и да го овозможат сообраќајот на германските сили.
1967  Во Боливија е убиен Ернесто Че Гевара. Тој со Фидел Кастро учествуваше во Кубанската револуција и стана симбол на современ револуционер меѓу младите на Европа и на двете Америки.
1979  Основана Галеријата на икони во Прилеп — една од најзначајните збирки на духовна уметност во Македонија.
1991  Собранието на Хрватска донело одлука за раскинување на државно-правните врски со СФРЈ со која Хрватска станала независна држава. Ден на независноста на Хрватска.
1995  Руската воена врховна команда најави дека ќе ги насочи своите јадрени ракети кон Полска и Чешката Република доколку овие две земји му се приклучат на НАТО.
2005  Катастрофален замјотрес во Кашмир, Пакистан. Официјално загинале 87.350 лица, но според некои проценки, бројот на жртвите може да е поголем од 100.000.


Родени

1789  Џон Раглсамерикански политичар.
1864  Бранислав Нушиќсрпски комедиограф, сатиричар и критичар.
1892  Марина Цветаева — руска и советска поетеса.
1917  Валтер Лорд — американски писател.
1922  Нилс Лидолм — шведски фудбалер.
1928  Диди — бразилски фудбалер.
1939  Пол Хоган — австралиски глумец.
1949  Сигурни Вивер — американскаглумица.
1965  Мат Бјонди — американски пливач.
1968  Звонимир Бобан — хрватски фудбалер.
1970  Мет Дејмон — американски глумец.
1978  Дарко Станиќ — српски ракометар.
1980  Роберт Вречер — словенечки велосипедист.
1980  Ник Канон — американски глумец.
1985  Бруно Марс — американски пејач.
1993  Габриње Мугуруса — шпанско-венецуелска тенисерка.
1993  Барбара Палвин — унгарски модел.
1997  Бен Вајт — англиски фудбалер.
1999  Ѓорѓе Петровиќ — српски фудбалски голман.


Починале

1652  Џон Грејвсанглиски математичар.
1754  Хенри Филдинг — англиски писател.
1897  Алексеј Саврасовруски уметник.
1967  Ернесто Че Гевара — јужноамерикански комунистички револуционер.
1970  Жан Жионо — француски писател.
1992  Вили Брант — западногермански политичар, претседател на Социјалдемократската партија на Германија.
2004  Жак Дерида — француски филозоф.
2024  Михаил Ренџов — македонски поет.


Настани

1000  Лејф Ериксон го основа Винланд и станува првиот Европеец во Северна Америка.
1595  Шпанската армија го зазема Камбраи.
1604  Супернова 1604, најскорешната супернова забележана во Млечниот Пат.
1876  Британскиот физичар, пронаоѓач на телефонот и учител на говорот на глувонемите Александар Греам Бел (1847-1922), кој подолго време живееше во САД, ја воспостави првата меѓународна телефонска врска меѓу Бостон и Кембриџ.
1967  Во Собранието на СР Македонија, под претседателство на д-р Милан Бартош, е одржана седница на Матичната комисија за формирање на Македонската академија на науките и уметностите, на која е извршено конституирање на МАНУ.
1975  На советскиот физичар Андреј Сахаров му е доделена Нобеловата награда за мир поради неговите „бестрашни напори за мир во светот и правдата за сите во светот“, се вели во образложението на Норвешкиот комитет за Нобеловата награда.
1995  Собранието на Република Македонија ја ратификува Привремената согласност меѓу Македонија и Грција.


Родени

1547  Мигел де Сервантес — шпански писател, автор на романотДон Кихот“.
1608  Џон Милтон — англиски поет.
1757  Шарл Xкрал на Франција.
1893  Марио де Андраде — бразилски писател.
1899  Хенри Сајмонс — американски економист.
1894  Владимир Мошин — проучувач на македонската средновековна уметност и култура.
1903  Карел Стекли — чехословачки режисер.
1907  Жак Тати — француски филмски глумец и режисер.
1920  Јусеф Латиф — американски џез-музичар.
1921  Тадеуш Ружевич — полски писател.
1938  Хајнц Фишеравстриски политичар.
1944  Абдулах Сидран — босански писател и сценарист.
1944  Нона Хендрикс — американска поп-пејачка.
1948  Џексон Браун — американски музичар.
1955  Стив Овет — британски атлетичар.
1958  Срѓан Шапер — српски и југословенски рок-музичар, член на групата Идоли.
1962  Хорхе Буручага — аргентински фудбалер.
1967  Георге Попеску — романски фудбалер.
1971  Евгениј Наместников — руски хокеар.
1973  Тери Балсамо — американски гитарист.
1990  Кевин Кампл — германско-словенечки фудбалер.


Починале

1047  Климент IIримски папа.
1569  Владимир Андреевичруски кнез
1841  Карл Фридрих Шинкел — германски архитект, урбанист и сликар.
1924  Валериј Брјусов — руски писател.
1934  Александар IКрал на Југославија (убиен).
1956  Мари Доро — американска глумица.
1999  Милт Џексон — американски џез-музичар.
2010  Морис Але — француски економист, добитник на Нобеловата награда.
2014  Борис Бузанчиќ — хрватски и југословенски глумец.
2016  Анджеј Вајда — полски режисер.


Настани

1582  Поради воведувањето на грегоријанскиот календар во оваа година, овој ден не постоел во Италија, Полска, Португалија и Шпанија.
1631  Саконската војска ја зазема Прага.
1889  Формиран колеџот Бернард.
1944  Во селото Жегљане, Кумановско, е формирана Кумановската дивизија, во чиј состав влегле XVI, XVII и XVIII македонска НО бригада. Имаше околу 5.500 борци.
1946  Во Скопје, во црквата „Св. Спас“, со сите државни почести и пред повеќе илјади граѓани од цела Македонија, беа положени моштите на истакнатиот македонски револуционер и идеолог Гоце Делчев, кои два дена порано македонската делегација ги донесе од Софија.
1967  Во Скопје, на свечената седница на Собранието на СР Македонија, е извршено свечено отворање на Македонската академија на науките и уметностите (МАНУ).
1991  Предадено е во употреба студиото на ТВ Прилеп.
1993  Андреас Папандреу победи на претседателските избори во Грција.


Родени

1813  Џузепе Вердииталијански композитор (п. 1901).
1892  Иво Андриќсрпски писател.
1901  Алберто Џакомети — италијански вајар и сликар.
1904  Сотир Ставридис — македонски хирург и уролог, прв асистент во Хируршката клиника во Скопје.
1913  Клод Симон — француски писател.
1917  Телониус Монк — американски џез-музичар.
1923  Николас Парсонсанглиски глумец.
1930  Харолд Пинтеранглиски драматург - добитник на Нобеловата награда за литература.
1946  Наото Канјапонски политичар.
1953  Бисерка Вишниќ — југословенска ракометарка.
1953  Миџ Јур — шкотски поп-музичар.
1963  Драган Бјелогрлиќ — српски глумец.
1966  Тони Адамс — англиски фудбалер.
1969  Илија Зимбо — македонски музичар, прв флејтист во оркестарот на Македонската опера и балет.
1974  Хулио Круз — аргентински фудбалер.
1983  Никос Спиропулос — грчки фудбалер.
1983  Џек Саворети — англиски поп-музичар.
1985  Антонио Пједра — шпански велосипедист.
1986  Пјер Ролан — француски велосипедист.
1991  Џердан Шаќири — швајцарски фудбалер.


Починале

426  АтикЦариградски патријарх.
1359  Хуго IVкрал на Кипар.
1636  Питер Бројгел Помладиот — фламански сликар.
1674  Томас Трахерн — англиски поет.
1837  Шарл Фурјефранцуски филозоф.
1930  Адолф Енглергермански ботаничар.
1973  Лудвиг фон Мизес — австриско-американски економист.
1976  Силвана Арменулиќ — југословенска фолк-пејачка.
1983  Ралф Ричардсон — англиски глумец.
1985  Јул Бринер — американски глумец.
1985  Орсон Велс — американски глумец и режисер.
2004  Кристофер Рив — американски глумец.
2014  Валери Карпов — руски и советски хокеар.


Настани

1941  Во Прилеп борците на Првиот прилепски партизански одред извршиле напад на бугарската полициска станица во градот, на прилепскиот затвор и на телефонско-телеграфската мрежа. Овој напад се смета за почетокот на востанието на македонскиот народ против бугарскиот окупатор, а со цел конечно ослободување на земјата.
1954  Во Скопје се пренесени моштите на Гоце Делчев.
1963  Директно од студиото на ТВ Скопје во Нерези, во 16 часот е емитувана првата емисија, документарниот филм „Востанати“ работена по повод 60-годишнината од Илинденското востание.
1964  Виет Мин ја презема контролата над Северен Виетнам.
1994  Во Анталија, Турција, на Петтата меѓународна конференција за безбедност и соработка, на која учествуваа високи официјални личности од земјите-членки на НАТО и КЕБС, македонската делегација ја истакнала заинтересираноста на Република Македонија за интегрирање во НАТО.

Родени

1483  Мартин Лутер — германски духовник, водач на протестантската реформација.
1865  Јован Цвииќ — српски географ и претседател на Српската академија на науките и уметностите.
1885  Франсоа Шарл Моријак — француски писател и публицист, добитник на Нобеловата награда за литература.
1910  Љубен Лапе — редовен член на МАНУ и редовен професор на Филозофскиот факултет во Скопје.
1937  Боби Чарлтон — англиски фудбалер.
1941  Кирил Псалтиров — македонски глумец.
1963  Жорди Виљакампа — шпански кошаркар.
1964  Милорад Ратковиќ— српски фудбалер.
1965  Александер Хаке — германски рок-музичар.
1975  Лабина Митевска — македонска глумица.
1999  Келдон Џонсон — американски кошаркар.
2001  Даниел Малдини— италијански фудбалер.


Починале

1670  Луј Ле Во — истакнат француски барокен архитект.
1961  Чико Маркс — американски глумец.
1963  Жан Кокто — француски писател.
2000  Матија Љубек — хрватски и југословенски кануист.
2022  Анџела Ленсбури — британско-американска глумица.


Настани

539 п.н.е.  Персискиот цар Кир од Ахеменидската династија го освоил Вавилон.
1492  Прочуениот Италијански морепловец Кристофер Колумбо (1451-1506), во служба на Шпанија, по двомесечно пловење, пристигнал на бахамскиот остров Гуанахани, откривајќи ја на тој начин Америка. Колумбо на овој пат тргнал со три брода : „Санта Марија“, „Ниња“ и „Пинта“. Во текот на патувањето ги открил Куба и Хаити, каде што оставил дел од своите луѓе и се вратил во Шпанија. Подоцна, уште неколкупати одел на слични патувања.
1822  Бразил се стекнува со независност. Дотогаш оваа земја била португалска колонија.
1941  Во Прилеп, бугарската полиција уапсила 900 граѓани како репресија поради нападот на Прилепскиот партизански одред на бугарската полициска станица, на затворот и на телеграфско-телефонската мрежа, претходниот ден. По малтретирањето биле издвоени членовите на КПЈ и на СКОЈ и префрлени во Битола, а потоа изведени пред суд.
1941  На денешен и утрешен ден, германските нацисти стрелале 11.000 Евреи во Днепропетровск, Украина.
1964  СССР го лансирал вселенскиот брод „Восход-1“ со пилотот Владимир Комаров, научникот Константин Феоктисов и лекарот Борис Егоров.
1969  СССР го лансирал вселенскиот брод „Сојуз-7“ со екипаж од три члена, кои во вселената се сретнале со двајцата членови на екипажот на претходно лансираниот брод „Сојуз-6“.
1994  Во селото Гиновци, во близина на Крива Паланка започнала изградбата на железничката пруга Куманово - Бељаковци - Деве Баир. Започнат како брзо решение против блокадата кон Србија и Грција, проектот не е завршен ни по 14 години.
1995  На состанокот на Постојаниот комитет на ОБСЕ во Виена, Република Македонија била премина во редовно членство.
1999  На овој ден е прогласено раѓањето на 6-милијардитиот жител на планетата Земја.


Родени

1350  Дмитриј Донски — руски кнез
1873  Надежда Петровиќ — српска сликарка.
1874  Андонис Влахакисандартски капетан.
1896  Еуџенио Монталеиталијански поет, најголем претставник на италијанскиот херметизам.
1935  Лучано Павароти — италијански тенор.
1944  Драгутин Чермак — српски и југословенски кошаркар и тренер.
1962  Бранко Црвенковски — македонски политичар, втор премиер и трет претседател на Република Македонија.
1966  Роберто Сенсини — аргентински фудбалер.
1968  Хју Џекмен — австралиски глумец.
1975  Мерион Џонс — американска атлетичарка и кошаркашка.
1977  Боде Милер — американски скијач.
1979  Ренато Сулиќ — хрватски ракометар.
1981  Шола Амеоби — нигериски фудбалер.
1987  Дамијано Карузо — италијански велосипедист.
1997  Никола Миленковиќ — српски фудбалер.


Починале

322 п.н.е.  Демостен — старогрчки државник и оратор.
1875  Жан Батист Карпофранцуски вајар
1924  Анатол Франсфранцуски писател, добитник на Нобеловата награда.
1946  Хајнрих фон Штакелберг — германски економист.
1971  Џин Винсент — американски рокенрол музичар.
1996  Рене Лакостфранцуски тенисер.
1997  Џон Денвер — американски кантри-музичар.
1999  Вилт Чемберлен — американски кошаркар.
2021  Драгутин Чермак — српски и југословенски кошаркар и тренер.


Настани

1307  Стотици витези Темплари биле уапсени во Франција по наредба на Филип Добриот и подоцна измачувани за да признаат дека се кривоверци.
1792  Поставен е камен-темелникот на Белата куќа во Вашингтон.
1884  Меридијанот што поминува низ Гринич (предградие на Лондон) е усвоен како универзален (нулти) меридијан, од кој се сметаат географските должини на точките и времето на Земјата.
1943  Под притисок на сојузничките водачи, италијанскиот крал Виктор Емануел III и неговиот премиер Бадољо ѝ објавиле војна на Германија, на тој начин Италија, барем оној дел кој бил под сојузничка контрола, се придружила на антихитлеровската коалиција. До објавувањето на војната дошло дури по паѓањето на фашистичката влада на Бенито Мусолини и по капитулацијата на Италија.
1952  Во издание на Државното книгоиздателство излезе од печат „Граматика на македонскиот литературен јазик“ од Блаже Конески.
1972  Над Андите се урнал авионот во кој се наоѓала репрезентацијата на Уругвај во рагби.
2016  По смртта на татка си, Маха Вачиралонгкорн е прогласен за крал на Тајланд (со владетелско име Рама X).


Родени

1474  Мариото Арбертинелииталијански сликар, претставник на француската школа на високата ренесанса.
1911  Андре Навара, француски виолончелист.
1923  Драга Чаловска - Секуловска — македонски новинар, учесник во НОВ од 1941 година и еден од основачите на Радио Скопје.
1925  Маргарет Тачер — првата жена премиер на Велика Британија, наречена „Железната леди“.
1927  Ли Кониц — американски џез-музичар.
1931  Рејмон Копа — француски фудбалер.
1932  Душан Макавеев — српски и југословенски режисер.
1941  Пол Сајмон — американски поп-музичар.
1948  Нусрет Фатех Али Кан — пакистански музичар.
1941  Нана Александрија — грузиска шахистка.
1956  Синан Сакиќ — српски и југословенски фолк-пејач.
1967  Хавиер Стомајор — кубански атлетичар.
1971  Саша Барон Коен — британски глумец и комичар.
1977  Пол Пирс — американски кошаркар.
1989  Карлос Бетанкур — колумбиски велосипедист.
1990  Милица Тодоровиќ — српска пејачка.


Починале

1822  Антонио Канова — италијански неокласицистички вајар (р. 1757)
1984  Илија Зафировски — македонски новинар.
2003  Ѓорѓи Колозов — македонски глумец, прочуен по улогите во ТВ-серијалите „Македонски народни приказни“.
2016  Пумипон Адунљадеткрал на Тајланд.


Настани

1933  Германија се повлекува од Друштвото на Народите.
1944  Германскиот окупатор изврши масовни убиства во 9 села во Штипско и Кочанско. Најмногу настрадале штипските села Крупиште, каде биле убиени 49 лица, и Горни Балван со убиени 26 лица, како и кочанското село Уларци со убиени 25 лица.
1944  Ослободена е Атина од страна на британската војска.
1981  Потпретседателот Хосни Мубарак е избран за претседател на Египет, една недела по убиството на претседателот Анвар Садат.
1993  Во Њујорк е потпишано заедничко соопштение за воспоставување на дипломатски односи меѓу Република Македонија и Народна Република Кина, на ниво на амбасадори. Потпишувањето е извршено под уставното име.
1994  По Ирската републиканска армија и лојалистичките паравоени единици, објавија општ прекин на воените дејства, со што се создадени основните предуслови за почеток на крајот на крвавата Северноирска граѓанска војна.


Родени

1829  Август Малмстрем — шведски историски сликар.
1890  Двајт Ајзенхауер — американски генерал и политичар.
1919  Димитар Митрев — македонски литературен критичар и есеист, академик, професор на Филозофскиот факултет во Скопје.
1931  Душко Гојковиќ — српски џез-музичар и композитор.
1940  Клиф Ричард — англиски поп-музичар.
1958  Томас Долби — англиски поп-музичар.
1959  Ацо Петровиќ — српски кошаркарски тренер.
1960  Стив Крем — британски атлетичар.
1978  Ашер — американски поп-пејач.
1985  Виталиј Фридзон — руски кошаркар.


Починале

1856  Јохан Каспар Мерцавстроунгарски гитарист и композитор.
1944  Ервин Ромел — германски фелдмаршал, познат како „Пустинска лисица“ (р.1891).
1958  Николај Заболоцки — советски и руски поет.
1977  Бинг Крозби — американски глумец и пејач, добитник на филмската награда „Оскар“.
1990  Леонард Бернштајнамерикански композитор, пијанист и диригент, познат по музичките нумери во филмотПриказна од западната страна“.
2010  Беноа Манделбротфранцуско-американски математичар, познат изучувач на фракталите (р. 1924).
2012  Бранко Чрнац Туста — хрватски рок-пејач, член на групата КУД Идијоти.
2018  Милена Дравиќ — српска и југословенска глумица.
2021  Марко Живиќ — српски глумец.
2022  Роби Колтрејн — британски глумец.

Настани

1582  Почнува да се користи грегоријанскиот календар. Во Италија, Полска, Португалија и Шпанија календарот прешол од 4 октомври на 15 октомври, т.е. биле прескокнати 10 дена.
1878  Претпријатието на Едисон за електрични светилки, денешен „Џенерал Електрик“, започнала со работа.
1894  Алфред Драјфус бил уапсен за шпионирање — започнала аферата „Драјфус“ која кулминирала со написот Обвинувам! од Емил Зола во весникот „Аврора“.
1928  Цепелинот „Граф Цепелин“ го завршил првото патување преку Атлантикот и слетал во Лејкхерст, Њу Џерси, САД.
1945  Втора светска војна: Смртната казна со стрелање била извршена над поранешниот претседател на Вишиевска Франција Пјер Лавал за предавство.
1946  Нирнбершки процес: Херман Геринг се самоубил со труење ноќта пред извршувањето на смртната казна.
1971  Иран ја прославил 2500-годишнината од основањето на Персија.
1984  Во Торонто, Канада, излегол првиот број на весникот на Македонците во Канада „Македонија“.
1992  Во Скопје е регистрирана Демократска партија на Турците на Македонија, со седиште во Скопје, а за претседател е избран Едроган Сарач.
1995  По 20 месеци грчко ембарго, отворена е македонско-грчката граница.
2016  Керсти Калјулајд станува првата жена на функцијата Претседател на Естонија.


Родени

1608  Еванџелиста Торичели — италијански физичар и математичар.
1844  Фридрих Ниче — германски филозоф.
1854  Оскар Вајлд — англиски писател.
1908  Џон Кенет Галбрајт — канадско-американски економист.
1923  Итало Калвино — италијански писател.
1929  Милорад Павиќ — српски писател.
1934  Слободан Алигрудиќ — српски и југословенски глумец.
1943  Стенли Фишер — еврејско-американски економист.
1947  Ласло Фазекаш — унгарски фудбалер.
1950  Благоја Георгиевски — македонски и југословенски кошаркар.
1952  Вахид Халилхоџиќ — босански и југословенски фудбалер и тренер.
1960  Славко Штимац — српски глумец.
1968  Дидје Дешан — француски фудбалер и тренер.
1971  Нико Ковач — хрватски фудбалер и тренер.
1972  Мирко Попов — македонски радио-водител, дикс-џокеј и музичар.
1977  Давид Трезеге — француски фудбалер.
1980  Том Бонен — белгиски велосипедист.
1986  Нолито — шпански фудбалер.
1988  Месут Езил — германски фудбалер со турско потекло.
1989  Ентони Џошуа — британски боксер, светски првак во тешка категорија.
1991  Михел Кох — германски велосипедист.


Починале

1917  Мата Хари — германска шпионка за време на Првата светска војна, по потекло Холанѓанка.
1964  Кол Портер — американски композитор.
1989  Данило Киш — српски и југословенски писател.
2018  Пол Ален — американски претприемач, основач на „Мајкрософт“.
2022  Марин Бабиќ — македонски глумец.


Настани

1689  Армијата на Хабсбуршката монархија го ослободува градот Видин од турска власт.
1813  Кај Лајпциг почнала т.н. „Битка на народите“, во која Наполеоновите сили се нашле под ударите на здружените сојузници: Русија, Прусија и Австрија. Француската армија била победена, а на 19 октомври, сојузниците го зазеле Лајпциг. Наполеон се повлекол преку Рајна и неколку месеци подоцна бил принуден да абдицира.
1925  Во Локарно, Швајцарија, бил потпишан гарантен пакет меѓу Германија, Белгија и Франција за меѓусебно почитување на постојните граници. Договорот од Локарно создадал ера на мир и просперитет во Западна Европа, но покажал дека германските граници кон Полска и Чехословачка не се толку „свети“ како западните граници.
1945  Во Квебек, Канада, е основана Организацијата на обединетите нации за исхрана и земјоделство (ФАО), со задача да ги проучува проблемите на исхраната и на земјоделството во светот и да препорачува национални и меѓународни мерки за унапредување на исхраната на населението. Овој датум во 1979 година е установен како Светски ден на храната, а се прославува од 1982 година.
1949  Николаос Захаријадис, водачот на Комунистичката партија на Грција, објавил „привремен прекин на огнот“, со што всушност завршила Граѓанската војна во Грција.
1964  Владата на НР Кина соопшти дека во оваа земја е извршена прва експериментална експлозија на атомска бомба. Така Кина како петта земја во светот, стапи во редот на атомските сили.
1994  Во Македонија се одржа првиот круг од парламентарните, а по првпат и од општи претседателски избори. Киро Глигоров е реизбран за претседател во првиот круг со освоени 52,4% од гласовите. ВМРО ДПМНЕ и останатата опозиција ги отфрли резултатите и го бојкотираше вториот круг на изборите.
2012  Откриена планетата Алфа Кентаур Bb — најблиска вонсончева планета до Земјата.


Родени

1351  Џан Галеацо Висконти — војвода на Милано.
1801  Јосип Јелачиќ — хрватски бан.
1854  Карл Кауцки — чешко-австриски марксистички теоретичар.
1886  Давид Бен Гурион — израелски политичар.
1888  Јуџин О'Нил — американски писател, добитник на Нобеловата награда.
1906  Оскар Вајлд — британски писател.
1906  Клинт Брукс — американски литературен критичар.
1908  Кузман Сотировски — македонски фудбалер.
1908  Енвер Хоџа — албански комунистички државник.
1906  Дино Буцати — италијански новинар и писател.
1918  Луј Алтисер — француски филозоф.
1921  Славчо Стојменскинароден херој на Македонија.
1921  Анджеј Мунк — полски режисер.
1924  Панче Васоски — македонски глумец.
1927  Гинтер Грас — германски писател, добитник на Нобеловата награда во 1999 година.
1938  Нико — германско-американска пејачка и глумица.
1950  Милош Бојаниќ — српски пејач.
1951  Драги Михајловски — македонски писател.
1953  Пауло Роберто Фалкао — бразилски фудбалер.
1954  Вера Чејковска — македонски писател.
1958  Тим Робинс — американски глумец.
1959  Гари Кемп — англиски поп-музичар, член на групата „Спандау балеј“ (Spandau Ballet).
1960  Боб Моулд — американски рок-музичар, член на групата „Хускер ду“ (Husker Du).
1963  Данко Цвјетичанин — хрватски и југословенски кошаркар.
1970  Мехмет Шол — германски фудбалер.
1985  Кејси Стонер — австралиски возач.
1986  Ина — романска пејачка.
1997  Наоми Осака — јапонска тенисерка.


Починале

1793  Марија Антоанета — француска кралица, сопруга на Луј XVI.
1992  Владек Шејбал — полски глумец.
2003  Ласло Пап — унгарски боксер.
2007  Тоше Проески — македонска поп-ѕвезда.
2007  Бахрудин Ченгиќ — босански и југословенски режисер.


Настани

1878  Започнало Кресненското востание на македонскиот народ против османлиската власт, а за ослободување на Македонија и за создавање на независна држава. Околу 400 востаници, предводени од Димитар Поп-Георгиев Беровски и војводата Стојан Карастоилов, го нападнале селото Кресна, каде што се наоѓаla османлиска касарна. Притоа ја зазеле касарната и ослободиле неколку места каде што била создадена народна власт. Востанието било задушено дури во јуни идната година.
1907  Воспоставена е првата радиотелеграфска врска меѓу Европа и Северна Америка. Радиоврската меѓу двата континента се покажала многу попрактична од телефонската врска, за која биле потребни скапи подводни кабли.
1912  Почнала Првата балканска војна. Војната завршила со примирје на 3 декември истата година. На конференцијата во Лондон, на 30 мај 1913 г. Турција морала да се откаже од територите на Европскиот континент, освен од Одрин, кое сојузниците не успеале да го заземат. Македонскиот народ зел активно учество во војната, очекувајќи дека ќе се избори за слобода и независност. Но, наместо тоа, сојузниците ја поделиле Македонија, што пак било причина за почетокот на Втората балканска војна.


Родени

1760  Клод Анри Сен Симон — француски социјалист, утопист и филозоф.
1917  Мак Диздар — босански и југословенски поет.
1918  Рита Хејворт — американска глумица.
1922  Борислав Михајловиќ - Михиз — српски писател и критичар.
1923  Барни Кесел — американски џез-музичар.
1943  Кирил Дојчиновски — македонски и југословенски фудбалер.
1946  Виктор Третјаков — руски и советски виолинист и диригент.
1950  Јусуф Хатуниќ — босански и југословенски фудбалер.
1959  Билјана Јевтиќ — српска фолк-пејачка.
1963  Серхјо Гојкочеа — аргентински фудбалски голман.
1972  Еминем — американски рапер, музички продуцент и глумец.
1979  Кими Раиконен — фински автомобилист во трките на „Формула 1
1983  Александар Дјаченко — казахстански велосипедист.
1984  Готфрид Свартхолм — соосновач на The Pirate Bay.
1969  Вајклеф Жан — рапер од Хаити.
1992  Адам Марушиќ — црногорски фудбалер.
1995  Алексеј Миранчук — руски фудбалер.
2002  Максимилијан Бајер — германски фудбалер.


Починале

1404  Катерина Висконти — Војвотка на Милано.
1849  Фредерик Шопен — полски композитор и пијанист.
1849  Васил Дилев — македонски фудбалски голман.
1938  Карл Кауцки — чешко-австриски марксистички теоретичар.
1962  Наталија Гончарова — руска сликарка.
1973  Ингеборг Бахман — австриска писателка.
2012  Силвија Кристел — холандска манекенка и глумица.
2017  Јагода Сланева — македонска балерина.


Настани

1842  Свечено отворен споменикот „Валхала“ — сала на истакнатите дејци и владетели во историјата на германските народи сместен во околината на Регенсбург, Баварија.
1867  Владата на САД го купила од Русија, полуостровот Алјаска за 7,2 милиони тогашни долари.
1912  Во Лозана, Турција и Италија потпишале Лозанскиот договор, со што завршила Италијанско-турската војна (1911-1912).
1943  Во Москва почна конференцијата на министрите за надворешни работи на земјите сојузнички во борбата против силите на Оската.
1962  После неколку дневните поројни дождови, реката Вардар се излеала во градот Скопје. Бидејќи на било регулирано коритото на реката, поплавата го зафатила целиот град, сè до насипот во населбата Пролет. Поплавата траела три дена, но без човечки жртви. Предизвикана е голема материјална штета.
1967  Како прва во историјата на космонаутиката, советската атомска меѓупланетарна станица „Венера-4“, спуштила научна лабораторија на површината на планетата Венера. Со автоматските апарати успешно се испитани атмосферата и површината на планетата.
1972  Потпишана е спогодба со која СССР се обврзува на САД да им ги врати 722 милиони долари, добиени во Втората светска војна врз основа на договорот за заем и наемнина.
1994  Британската кралица Елизабета II за првпат во петвековната соработка допатува во тридневна посета на Русија. Рускиот претседател Борис Елцин изјави дека посетата е признание за руската демократија.


Родени

1130  Џу Си — најзначајниот филозоф на конфуцијанството по Конфуциј.
1777  Хајнрих фон Клајст — германски писател.
1859  Анри Бергсон — француски филозоф.
1894  Тибор Дери — унгарски писател.
1898  Вера Циривири Трена — носител на „Партизанска споменица 1941“, прв претседател на АФЖ на Македонија.
1926  Клаус Кински — германски глумец.
1941  Били Кокс — американски рок-музичар.
1956  Мартина Навратилова — чешка и американска тенисерка.
1958  Предраг Пашиќ — југословенски фудбалер.
1961  Винтон Марсалис — американски џез-музичар.
1983  Данте — бразилски фудбалер.
1984  Фрида Пинто — индиска глумица.
1984  Линдзи Вон — американска скијачка.
1985  Тијаго Машадо — португалски велосипедист.
1989  Ли Хауард — австралиски велосипедист.
2003  Алехандро Балде — шпански фудбалер.


Починале

1893  Шарл Гуно — француски композитор, кој заедно со Санс, е главен претставник на класичниот правец на француската музика во XIX век.
1901  Август Малмстрем — шведски историски сликар.
1931  Томас Алва Едисон — американски пронаоѓач од областа на електротехниката.
1990  Гога Џаџу — првоборец и носител на „Партизанска споменица 1941“.
2003  Мануел Васкес Монталбаншпански писател


Настани

202 п.н.е.  Во Битката кај Зама, Римјаните предводени од Скипион Африканецот извојувале конечна победа против Картагинците и Ханибал во Втората пунска војна.
1453  Французите го освоиле Бордо со што завршила Стогодишната војна. Под англиска власт на француска земја останал само градот Кале на Ламанш.
1469  Фердинанд II од Арагон се оженил со Изабела I Кастиљска што било почеток на обединувањето на Арагон и Кастиља во една земја — Шпанија.
1512  Мартин Лутер станал доктор по теологија (лат. Doctor in Biblia).
1812  Наполеон почнал да се повлекува од Москва.
1935  Лигата на народите изгласа санкции против фашистичка Италија поради нападот врз Етиопија.
1944  Втора светска војна: трупите на САД се истоварија на Филипинските острови. Филипини целосни се ослободени од јапонската окупација во мај 1945 година. По завршувањето на војната, на 4 јули 1946 г. е прогласена независна Република Филипини.
1994  Рускиот премиер Виктор Черномирдин поднел писмо до претседателот Борис Елцин, во кое побарал да биде ослободен од должноста поради нарушено здравје.
2002  Во Тетово е убиен 18-годишниот Ванчо Јосифовски од страна на албански паравоени банди.
2003  Папата Јован Павле II со свечената процесија што се одржа на плоштадот Свети Петар во Рим, ја беатифицира, односно прогласи за блажена Мајка Тереза, што е последен чин пред нејзиното прогласување за светица.


Родени

1735  Џон Адамс — втор претседател на САД (1797 - 1801).
1915  Кирил Симоновски - Џина — македонски и југословенски фудбалер.
1921  Гунар Нордал — шведски фудбалер.
1924  Владимир Брезовски — македонски историчар.
1928  Борисав Јовиќ — српски и југословенски политичар.
1945  Ангус Дитон — шкотско-американски економист, добитник на Нобеловата награда за економија.
1951  Фрањо Владиќ — босански и југословенски фудбалер.
1956  Јасна Мердан Колар — југословенска ракометарка.
1962  Евандер Холифилд — американски боксер.
1978  Руслан Чагаев — узбекистански боксер.


Починале

1745  Џонатан Свифт — најголем англиски сатиричар, еден од најостроумните критичари на човековата природа и на општествените процеси.
1984  Анри Мишо — белгиско-француски писател и сликар.
1995  Дон Чери — американски џез-музичар.
2003  Алија Изетбеговиќ — претседател на Босна и Херцеговина.


Настани

1728  Во Копенхаген избувнал голем пожар, опожарувајќи го поголемиот дел од градот.
1803  Сенатот на САД го ратификувал договорот со Франција за купување на големата територија околу сливот на реката Мисисипи наречена Луизијана. Со овој договор, САД речиси ја удвоиле својата дотогашна територија.
1865  Отава станала новата престолнина на Канада.
1941  Втора светска војна: Пред силната офанзива на германските армии, советската влада прогласи опсадна состојба во Москва и мина во Кујбишев. Тоа беше најкритичниот момент во текот на нападот на нацистичките трупи врз главниот советски град, но подоцна, по успешната контраофанзива на Црвената армија, дојде до пресврт.
1944  Втора светска војна: Ослободен градот Белград
1945  Жените во Франција добиле право на глас
1949  Југославија била избрана за постојанен член на Советот за безбедност при ООН
1973  Англиската кралица Елизабета II свечено ја отворила Сиднејската опера
1994  Амбасадорот на Република Македонија во Руската федерација, Гане Тодоровски, на свечената церемонија во Кремљ, му ги предаде акредитивите на претседателот Елцин. „Не се разочаравме што ве признавме под името Македонија“, изјави Елцин.
2001  Протести низ француските градови против зависноста од јадрена енергија.


Родени

1864  Алексо Поројлијата, македонски револуционер.
1866  Густав Касел — шведски економист.
1875  Димо Хаџи Димов — македонски револуционер.
1882  Бела Лугоши — американски глумец со унгарско потекло.
1915  Мирче Ацевнароден херој на Македонија.
1915  Антон Попов — македонски револуционер, публицист, писател.
1917  Жан-Пјер Мелвил — француски режисер и глумец.
1946  Елфриде Јелинек — австриска писателка, добитничка на Нобеловата награда во 2004 година.
1946  Марко Николиќ — српски глумец.
1950  Том Пети — американски рок-музичар.
1951  Клаудио Раниери — италијански фудбалер и тренер.
1958  Иво Погорелиќ — југословенски и хрватски пијанист.
1959  Борис Стрел — словенечки и југословенски скијач.
1960  Лепа Брена — српска и југословенска фолк-пејачка.
1961  Драгиша Биниќ — југословенски и српски фудбалер.
1961  Јан Раш — велшки фудбалер.
1964  Ненад Ненадовиќ — српски глумец.
1965  Стефано Пјоли — италијански фудбалер и тренер.
1966  Абу Мусаб Ал Заркави — член на Ал-Каеда.
1971  Снуп Дог — американски рапер и музички продуцент.
1992  Матија Де Шиљо — италијански фудбалер.
1997  Адемола Лукман — нигериски фудбалер.


Починале

1940  Гунар Асплунд — шведски архитект.
1987  Андреј Колмогоров — руски и советски математичар.
1992  Коча Поповиќ — српски и југословенски офицер, политичар, филозоф и писател.
1994  Берт Ланкастер — американски глумец и режисер.
1994  Сергеј Бондарчук — советски сценарист, режисер и глумец.
2003  Миодраг Петровиќ - Чкаља — српски глумец и комичар.
2003  Ѓоко Георгиев — водител на емисии на Македонското радио и автор на текстови на поп-музика.
2005  Ширли Хорн — американска џез-музичарка и пејачка.
2011  Муамер Гадафилибиски диктатор.
2013  Лоренс Клајн — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1980 година.


Настани

1805  Во Битката кај Трафалгар британската флота предводена од адмиралот Хорацио Нелсон ја победила здружената Француска и Шпанска флота. Оваа победа претставувала почеток на светската доминација на британската морнарица во следните 130 години.
1824  Џозеф Аспдин, ѕидар од Лидс, Англија, го патентирал портландскиот цемент.
1941  Втора светска војна: Поради загубите што ги претрпеа фашистичките единици во судирите со партизаните, Германците, како акт на одмазда, извршија масовно злосторство во Крагуевац, во Србија - од 21 до 23 октомври стрелаа околу 7.000 граѓани, меѓу кои имаше многу ученици и деца.
1967  Над 100.000 демонстранти протестирале против Виетнамската војна во Вашингтон, САД. 683 лица биле уапсени поради судири со полицијата.
1995  По одземањето на парламентарниот имунитет, генералниот секретар на НАТО, Вили Клас поднесе оставка.
1997  Мило Ѓукановиќ е избран за претседател на Црна Гора.
2010  Усвоено новото знаме на Мјанмар (Бурма).


Родени

1833  Алфред Нобел — шведски хемичар, пронаоѓач и индустријалец
1917  Дизи Гилеспи — американски џез-музичар.
1919  Димче Јанкомакедонски копаничар од Охрид.
1933  Франциско Генто — шпански фудбалер.
1942  Елвин Бишопамерикански блуз-музичар.
1942  Кристофер Симс — американски економист, добитник на Нобеловата награда.
1945  Никита Михалков — руски филмски режисер и глумец.
1955  Френк Херш — американски џез-музичар
1956  Андро Кнего — хрватски и југословенски кошаркар.
1957  Џулиен Коуп — англиски рок-музичар.
1967  Пол Инс — англиски фудбалер.
1981  Немања Видиќ — српски фудбалер.
1987  Георги Братоев — бугарски одбојкар.
1987  Валентин Братоев — бугарски одбојкар.
1990  Рики Рубио — шпански кошаркар.
1995  Јулимар Рохас — венецуелска атлетичарка.


Починале

1494  Џан Галеацо Сфорца — војвода од Милано.
1641  Хорацие Мажибрадиќ — хрватски поет.
1927  Бора Станковиќ — српски писател.
1931  Артур Шницлер — австриски писател.
1969  Џек Керуакамерикански писател, претставник на таканаречената „бит-генерација
1984  Франсоа Трифо — француски филмски режисер.
2003  Елиот Смитамерикански рок музичар.
2022  Масато Кудо — јапонски фудбалер.
2023  Боби Чарлтон — англиски фудбалер.


Настани

1962  Претседателот на САД, Џон Кенеди нареди морнарицата и воздухопловството на САД да ја блокираат Куба, бидејќи сметаше дека во таа земја се поставени советски лансирни рампи. Така, светот се најде во најдраматичниот период по Втората светска војна, кога лесно можеше да избувне јадрена пресметка меѓу двете велесили (САД и СССР). Директната размена на пораки меѓу Кенеди и Хрушчов доведе најнапред до смирување на ситуацијата, а потоа до отстранување на советските ракети во замена за ветувањето на САД, дека нема да ја нападнат Куба.
1991  На општите избори во Турција, победи Партијата на вистинскиот пат на Сулејман Демирел.
1997  Најстарата македонска православна црква во Австралија, „Св. Ѓорѓи“, во Фицрој, Мелбурн, осветена во 1960 година, е продадена за 810.000 австралиски долари на некоја градежна фирма.


Родени

1811  Франц Лист — унгарски пијанист и композитор, музичар со романтичарско определување и предводник на германската школа.
1870  Иван Бунин — руски писател.
1917  Борко Лазески — македонски сликар.
1925  Роберт Раушенберг — американски сликар.
1929  Лав Јашин — руски и советски фудбалер.
1930  Тодор Веселиновиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1934  Вања Војнова — бугарска кошаркарка.
1943  Катрин Денев — француска глумица.
1949  Арсен Венгер — француски фудбалски тренер.
1960  Крис Кирквуд — американски рок-музичар.
1973  Ичиро Сузуки — јапонски безболист.
1975  Мичел Салгадо — шпански фудбалер.
1982  Марк Реншо — австралиски велосипедист.
1985  Алина Сомоваруска балерина.
1986  Марчело Паварин — италијански велосипедист.
1987  Микел Хансен — дански ракометар.
1990  Кире Ристевски — македонски фудбалер.
1999  Алберт Самби Локонга — белгиски фудбалер.


Починале

1906  Пол Сезан — француски сликар.
1927  Борисав Станковиќ — српски писател.
1973  Димитар Николоски - Луј — македонски музички педагог и композитор
1987  Лино Вентураиталијанско-француски глумец.
2023  Никола Матлиевски — македонски стопанственик и градоначалник на Охрид.


Настани

1893  Во Солун, е основана Македонска револуционерна организација со цел ослободување на македонскиот народ од империјализмот и превласта на околните сили и остварување на неговите основни права на самостојност и идентитет.
1917  Кај местото Линевил, во Франција, американските сили ги почнаа првите борбени акции во Првата светска војна.
1942  Втора светска војна: Кај гратчето Ел Аламејн, во египетската пустина, британските сили ги нападнаа германско-италијанските позиции. По дванаесетдневни огорчени борби, германско-италијанските трупи беа уништени. Наскоро почна сојузничкото истоварување во Северна Африка.
1944  Втора светска војна: Во Филипинскиот Архипелаг се одигра најголемата поморско-воздушна битка. Во неа учествуваше целата јапонска флота и три четвртини од флотата на САД. Битката траеше до 25 октомври, кога поразените Јапонци го напуштија боиштето, со обострани големи загуби.
1944  Втора светска војна: Сојузничките држави ја признаа привремената влада на Франција што ја формира Шарл де Гол.
1954  САД, СССР, Велика Британија и Франција се спогодија да ја окончаат окупацијата на Германија.
1956  Започува Унгарската револуција против советската доминација во Унгарија.
1973  Израелската воена команда соопшти дека Израел и Египет се спогодиле да ги прекинат вооружените напријателства на Блискиот Исток.
1992  По едномесечна нафтена војна против Македонија, Грција го повлекува ембаргото.


Родени

1698  Анж Жак Габриел — француски архитект, еден основоположниците на неокласичната архитектура.
1805  Адалберт Штифтер — австриски писател, сликар и педагог.
1844  Сара Бернар — француска артистка.
1846  Александар Архангелски — руски композитор.
1893  Гумо Маркс — американски глумец.
1925  Нани Лој — италијански режисер.
1927  Лешек Колаковски — полски филозоф.
1940  Пеле — бразилски фудбалер.
1942  Мирослав Павловиќ — српски и југословенски фудбалер.
1955  Маријан Влак — југословенски и хрватски фудбалер и тренер.
1961  Андони Зубизарета — шпански фудбалски голман.
1971  Крис Хорнер — американски велосипедист.
1973  Уљјана Лопаткинаруска балерина.
1986  Јованка Радичевиќ — црногорска ракометарка.
1992  Алваро Мората — шпански фудбалер.


Починале

1872  Теофил Готје — француски писател.
1893  Александар I Батенберг — кнез на Бугарија.
1918  Едмон Бушје Де Бел — француски писател.
1944  Иван Милутиновиќ — југословенски комунист, партизан и народен херој.
1990  Луј Алтисер — француски филозоф.


Настани

1795  Русија, Австрија и Прусија ја поделиле територијата на Полска.
1797  Лима, главниот град на Перу, е разурнат од силен земјотрес, при што загинале околу 5.000 луѓе.
1857  Во Шефилд, Англија формиран е ФК Шефилд, најстариот фудбалски клуб во светот.
1918  Сфаќајќи дека со распаѓањето на Австроунгарија целосниот пораз на централните сили е неизбежен, царот Карло побара интервенција од Католичката црква за прекинување на војната. Меѓутоа, интервенцијата на Ватикан немаше успех. Сојузниците продолжија со операцијата и ги натераа Австроунгарија и Германија на безусловна капитулација.
1945  Стапи во сила Повелбата на Организацијата на обединетите нации, која заедно со Статутот на Меѓународниот суд, претставува темелен документ за устројството и дејствувањето на оваа светска организација. Тој ден се одбележува како „Ден на ООН“.
1992  Во Тетово е формиран Сојуз на албанските жени.
1997  На 5 км под површината на Индискиот Океан, нуркачите го американскиот брод кој носел 2.000 тони сребро, кое претседателот Рузвелт му го испратил на Сталин во 1944 г. Рузвелт сакал да им помогне на Русите во борбата против Хитлер, но планот пропаднал кога германскате подморници го потопиле. Во бродот имало сребро во вредност од најмалку 330 милиони долари.


Родени

51  Домицијан — римски цар.
1668  Петр Брандл — чешки сликар.
1865  Григор Ќуркчиев — македонски генерал во Бугарската армија, учесник во Балканските војни.
1882  Имре Калман — унгарски композитор.
1913  Тито Гобииталијански оперски пејач, баритон.
1914  Џонас Едвард Салк — американски микробиолог.
1915  Боб Кејн — американски уметник, создавач на анимираниот јунак Бетмен.
1930  Јохан Галтунг — норвешки пацифист.
1938  Бил Вајман — англиски рок-музичар, член на групата Ролинг Стоунс.
1943  Христо Георгиевски — македонски поет, есеист, критичар, книжевен историчар.
1947  Марин Бабиќ — македонски глумец.
1960  Малколм Тарнбулпремиер на Австралија.
1960  Љубе Бошкоски — македонски политичар.
1966  Роман Абрамович — руски бизнисмен и политичар.
1985  Вејн Руни — англиски фудбалер.
1985  Оскар Вент — шведски фудбалер.
1986  Дрејк — канадски рапер.
1990  Илкај Гундоган — германски фудбалер.
1996  Џејлен Браун — американски кошаркар.


Починале

996  Иго Капет — крал на Франција од Капетинската династија.
1535  Франческо II Сфорца — милански војвода.
1537  Џејн Симор — третата сопруга на англискиот крал Хенри VIII.
1725  Алесандро Скарлати — италијански композитор.
1912  Доксим Михајлов — војвода на Српскиот комитет на четничката акција.
1957  Кристијан Диор — француски моден творец.
1991  Џин Роденбери — американски режисер.
2005  Роза Паркс — американска активистка за човекови права.
2015  Морин О'Хара — американска филмска глумица.
2022  Лесли Џордан — американски глумец.


Настани

1689  Австрискиот генерал Енеја Силвио Пиколомини (како дел од контраофанзивата против Отоманското Царство по кампањата на Турците во 1683 година) го запалил Скопје. Во тој период во градот бил зафатен со епидемија на колера. Пиколомини наредил градот да се запали за да се сопре епидемијата. Градот горел два дена. До темел изгореле голем број куќи и дуќани, но епидемијата не сопрела. Дури и самиот генерал Пиколомини се заразил од колера и набрзо починал.
1936  Нацистичка Германија и фашистичка Италија ја формираа Оската Рим - Берлин, со што е зацврстен сојузот на водечките фашистички држави во Европа. „Оската“ подоцна со вклучувањето на Јапонија за кусо време стана првокласна меѓународна воена и политичка групација и извор на империјалистички амбиции и на агресивни планови.
1971  НР Кина е примена во членството на ООН.
1993  Мелина Меркури, артистката во филмот „Никогаш в недела“, која ја доби функцијата министер за култура во Атина, вети дека ќе се бори за враќање на мермерните украси од Британскиот музеј, антички орнаменти кои го краселе Партенон. „Никогаш не почнувам борба без да ја продолжам и без да ја завршам“, изјави Меркури. Сите британски влади одбија да ги вратат мермерите, бидејќи тоа ќе значи преседан, со кој музеите низ светот ќе ги загубат своите богатства.
1994  Седум слики на шпанскиот сликар Пабло Пикасо се украдени од една уметничка галерија во Цирих, соопшти полицијата. Вредноста на сликите е проценета на 250 милиони швајцарски франци, односно 208 милиони долари.


Родени

1757  Хенрих Фридрих Карл — пруски политичар.
1811  Еварист Галоа — француски математичар,
1825  Јохан Штраус — помладиот, австриски композитор, виолинист и диригент.
1838  Жорж Бизе — француски композитор, автор на оператаКармен“, најуспешното дело на францускиот реализам.
1881  Пабло Луис Пикасо — шпанско-француски сликар, еден од најголемите светски сликари, основач на кубизмот.
1911  Михаил Јангел — советски инженер.
1931  Ани Жирардо — француска глумица.
1946  Елијас Фигуероа — чилеански фудбалер.
1981  Шон Рајт Филипс — англиски фудбалер.
1984  Кети Пери — американска пејачка.
1990  Матија Катанео — италијански велосипедист.
1994  Алекса Аврамовиќ — српски кошаркар.
1997  Федерико Кјеза — италијански фудбалер.
1999  Ромео Лангфорд — американски кошаркар.
2000  Доминик Собослај — унгарски фудбалер.


Починале

625  Бонифациј V — еден од најголемите реформатори на црквата во Англија.
1154  Стефан Англискикрал на Англија.
1400  Џефри Чосер — најголем англиски поет во средниот век, еден од основачите на англиската книжевност.
1647  Еванџелиста Торичели — италијански физичар и математичар.
1941  Робер Делоне — француски сликар.
1973  Абебе Бикила — етиопски атлетичар.
1976  Рејмон Кено — француски писател.
1987  Андреј Колмогоров — руски математичар.
2010  Весна Парун — хрватска поетеса.
2014  Џек Брус — шкотски рок-музичар, член на групата Крим (Cream).
2015  Јуриј Мамлеев — руски писател.
2016  Карлос Алберто — бразилски фудбалер.
2017  Фетс Домино — американски рокенрол-музичар.
2024  Фил Леш — американски рок-музичар.


Настани

1689  По наредба на австрискиот генерал Силвио Пиколомини, австриската војска го запали Скопје, кое гореше два дена. Австријците го запалија градот за да се спасат од епидемијата на чумата, но опасната болест не беше запрена од огнот. За кусо време изгореа многу куќи, дуќани и други градежни објекти. Покрај загубите што му беа нанесени на населението, неколку илјади австриски војници заболеа и умреа од чумата, а меѓу нив и нивниот генерал Силвио Пиколомини.
1863  Основан е Фудбалскиот сојуз на Англија.
1905  Шведска ја признала независноста на Норвешка.
1911  Прокламирана е Кинеската Република, но по 4 години повторно се вратила монархијата.
1912  Прва балканска војна: Грците го освоиле Солун, а Србите Скопје.
1955  Австрискиот Парламент го прифати Законот за постојана независност на земјата. Тој ден се прославува како национален празник на Република Австрија.
1992  Перуанскиот печат соопшти дека познатиот археолог Валтер Алва пронашол непозната група од 15 камени пирамиди, опкружени со населби чија старост се пронеценува на 35 векови. Новооткриениото археолошко наоѓалиште зафаќа површина од 3 км2 и се наоѓа на околу 60 километри од градот Чиклајо.
1993  Водачот на Црвените бригади, Марио Морети, во интервјуто дадено од неговата затворска ќелија, што го пренесуваше телевизискиот канал „РАИ 1“, призна дека го убил поранешниот премиер Алдо Моро. „Никогаш немаше да дозволам некој друг да го направи тоа. Тоа беше за мене и го извршив“, изјави Морети.
1993  Во Загреб е основано Хрватско-македонско друштво.
2002  Со упадот на специјалните сили во московскиот театар Дубровка, заврши заложничката криза во која од чеченски бунтовници два дена порано беа заробени над 900 гледачи. Загинаа 129 заложници и околу 40 бунтовници.
2017  Џасинда Ардерн станува премиер на Нов Зеланд.


Родени

1685  Доменико Скарлати — италијански барокен композитор.
1765  Јакуб Јан Риба — чешки композитор.
1888  Нестор Махно — украински анархист.
1893  Милош Црњански — српски писател.
1911  Махалија Џексон — американска пејачка, позната како „кралица на госпелот“.
1916  Франсоа Митеран — поранешен претседател на Франција.
1919  Мохамед Реза Пахлeви — ирански шах.
1924  Таип Таипи — југословенски и македонски политички деец.
1925  Бошко Станковски — македонски политичар, поранешен претседател на Собранието на СРМ.
1942  Боб Хоскинс — британски глумец.
1949  Зоран Славниќ — српски и југословенски кошаркар и тренер.
1950  Драго Вабец — хрватски и југословенски фудбалер.
1951  Бутси Колинс — американски фанк-музичар.
1952  Ларс Питер Хансен — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 2013 година.
1952  Лазар Ристовски — српски глумец и режисер со македонско потекло.
1956  Раде Залад— српски фудбалски голман.
1959  Ево Моралес — претседател на Боливија.
1961  Мануел Естиарте — шпански ватерполист.
1966  Златко Далиќ — хрватски фудбалер и тренер.
1968  Роберт Јарни — хрватски фудбалер и тренер.
1974  Дејан Лилиќ — македонски глумец и телевизиски водител.
1980  Кристијан Киву — романски фудбалер.
1986  Уве Гензхајмер — германски ракометар.
1986  Аидис Круопис — литвански велосипедист.
2001  Пау Виктор — шпански фудбалер.


Починале

1874  Алфред Великикрал на Англија.
1764  Вилијам Хогарт — важен англиски сликар, графичар, сатиричар и карикатурист.
1890  Карло Колоди — италијански писател.
1837  Карл Колдевеј — германски поларен истражувач.
1874  Петар Корнелиус — германски композитор.
1957  Герти Кори — американска биохемичарка.
1957  Никос Казанѕакис — грчки писател.
1955  Радослав Петковски — македонски писател.
1972  Игор Сикорски — руски конструктор на авиони и хеликоптери.
1999  Абрахам Полонски — американски режисер, есеист и писател.


Настани

710  Сарацените извршиле инвазија во Сардинија.
1275  Основан градот Амстердам.
1524  Италијански војни: Француските војски го опседнале градот Павија.
1644  Започнала Втората њуберска војна.
1787  Наполеон Бонапарт бил назначен за генерал на француската армија.
1806  По големата победа над Прусија, Наполеон Бонапарт влегува триумфално во Берлин.
1807  Потпишан договор помеѓу Наполеон Бонапарт и Карлос IV за поделба на Португалија.
1920  Седиштето на меѓународната организација Лига на народите (основана е на 19.04.1919 година со задача да го зачува светскиот мир, колективната безбедност и политичката независност на земјите, членки на Лигата на народите) од Лондон е префрлено во Женева, Швајцарија. Во тој град многубројните институции на Лигата на народите останаа сè до 1945 година, кога и формално беше укината, отстапувајќи и го местото на Организацијата на обединетите нации.
1922  Под притисок на фашистите на чело со Бенито Мусолини, владата на Италија поднела оставка.
1924  Создадена Узбечката ССР.
1947  Во Лерин е извршена смртна пресуда врз 13 Македонци од селото Герман, Леринско, обвинети за соработка со партизаните.
1969  Бања Лука била погодена од голем земјотрес.
1971  Демократска Република Конго била преименувана во Заир.
1979  Свети Винсент и Гренадините добиле независност од Обединетото Кралство.
1978  Египетскиот претседател Анвар ел Садат и израелскиот премиер Менахем Бегин, добиле Нобелова награда за мир.
1991  Туркменистан ја објавил својата независност.
1991  Во Полска биле спроведени првите демократски избори.
1998  Герхард Шредер станал канцелар на Германија, по оставката на Хелмут Кол.
1999  Фустанот на Мерилин Монро која го носела додека ја пеела песната „Happy Birthay, Mr. President“ на претседателот на САД, Џон Кенеди, бил продаден за рекордни 1.267.500 долари, што претставува рекордна сума на пари потрошени во аукција при таква намена.


Родени

1272  Вацлав II — крал на Чешка и Полска.
1728  Џемс Кук — англиски морепловец и истражувач.
1759  Ференц Казинци — унгарски поет.
1782  Николо Паганинииталијански виртуоз на виолина и композитор.
1858  Теодор Рузвелтпретседател на САД.
1885  Владимир Чоровиќ — српски историчар.
1892  Грасилијано Рамос — бразилски писател.
1898  Димче Зографски — македонски револуционер и општествено-политички работник.
1920  Стефан Наумов - Стивнароден херој на Македонија.
1923  Рој Лихтенштајн — американски сликар.
1928  Мирослав Филип — чешки шахист.
1932  Силвија Плат — американска поетеса и писателка.
1939  Џон Клиз — британски комичар и глумец, еден од основачите на дружината „Монти Пајтон“.
1952  Роберто Бенињи — италијански глумец, комичар и режисер.
1952  Френсис Фукујама — американски филозоф, политичко-економски аналитичар и автор.
1957  Глен Ходл — англиски фудбалер.
1958  Сајмон Ле Бон — британски поп-музичар, пејач на групата „Дјуран Дјуран“ (Duran Duran).
1970  Сергеј Филин — руски балетан.
1972  Марија Мутолаатлетичарка од Мозамбик.
1975  Предраг Дробњак — црногорски кошаркар.
1979  Ивица Илиев — српски фудбалер.
1980  Бартош Хузарски — полски велосипедист.
1981  Волкан Демирел — турски фудбалски голман.
1984  Даниел Субашиќ — хрватски фудбалски голман.
1992  Стефан Ел Шарави — италијански фудбалер.
1994  Курт Зума — француски фудбалер.
1994  Огњен Добриќ — српски кошаркар.
1998  Дајо Упамекано — француски фудбалер.


Починале

1449  Улуг Бег — тимуридски монголски владетел, математичар и астроном.
1505  Иван III Василевич — кнез на Московското Кнежевство и „Голем кнез на сите Руси“ .
1605  Акбар Велики — цар на Индија.
1949  Марсел Сердан — светски првак во бокс.
1949  Франтишек Халас — чешки поет и есеист.
1949  Анте Тресиќ-Павичиќ — хрватски писател и политичар.
1974  Сејмур Харис — американски економист.
1990  Жак Деми — француски режисер.
1990  Уго Тањацииталијански глумец.
1992  Дејвид Бом — американски физичар.
1993  Винсент Прајс — американски глумец.
1995  Слободан Селениќ — српски писател.
2009  Миле Попоски — македонски писател, сценарист и преведувач.
2010  Нестор Киршнер — претседател на Аргентина (р. 1950)
2013  Лу Рид — американски рок музичар, член на групата Велвет андерграунд (Velvet Underground).
2024  Радослав Петковиќ — српски писател.


Настани

1689  По наредба на австрискиот генерал Силвио Пиколомини, австриската војска го запали Скопје, кое гореше два дена. Австријците го запалија градот за да се спасат од епидемијата на чумата, но опасната болест не беше запрена од огнот. За кусо време изгореа многу куќи, дуќани и други градежни објекти. Покрај загубите што му беа нанесени на населението, неколку илјади австриски војници заболеа и умреа од чумата, а меѓу нив и нивниот генерал Силвио Пиколомини.
1863  Основан е Фудбалскиот сојуз на Англија.
1905  Шведска ја признала независноста на Норвешка.
1911  Прокламирана е Кинеската Република, но по 4 години повторно се вратила монархијата.
1912  Прва балканска војна: Грците го освоиле Солун, а Србите Скопје.
1955  Австрискиот Парламент го прифати Законот за постојана независност на земјата. Тој ден се прославува како национален празник на Република Австрија.
1992  Перуанскиот печат соопшти дека познатиот археолог Валтер Алва пронашол непозната група од 15 камени пирамиди, опкружени со населби чија старост се пронеценува на 35 векови. Новооткриениото археолошко наоѓалиште зафаќа површина од 3 км2 и се наоѓа на околу 60 километри од градот Чиклајо.
1993  Водачот на Црвените бригади, Марио Морети, во интервјуто дадено од неговата затворска ќелија, што го пренесуваше телевизискиот канал „РАИ 1“, призна дека го убил поранешниот премиер Алдо Моро. „Никогаш немаше да дозволам некој друг да го направи тоа. Тоа беше за мене и го извршив“, изјави Морети.
1993  Во Загреб е основано Хрватско-македонско друштво.
2002  Со упадот на специјалните сили во московскиот театар Дубровка, заврши заложничката криза во која од чеченски бунтовници два дена порано беа заробени над 900 гледачи. Загинаа 129 заложници и околу 40 бунтовници.
2017  Џасинда Ардерн станува премиер на Нов Зеланд.


Родени

1466  Еразмо Ротердамски — холандски хуманист.
1697  Џовани Антонио Канал наречен „Каналето“ — венецијански сликар.
1818  Иван Сергеевич Тургенев — руски писател, еден од најзначајните претставници на рускиот реализам.
1873  Мише Развигоров — македонски револуционер и војвода на ТМОРО.
1910  Френсис Бејкон — англиски сликар.
1913  Питер Гленвил — англиски глумец и режисер.
1924  Александар Николиќ — српски и југословенски кошаркарски тренер.
1933  Гаринча — бразилски фудбалер.
1936  Предраг Угрински — специјалист по патолошка анатомија и професор.
1937  Зоран Стојановски — македонски психолог и професор.
1955  Бил Гејтсамерикански програмер, и соосновач на „Мајкрософт“.
1956  Махмуд Ахмадинежадпретседател на Иран.
1956  Френки Веркаутерен — белгиски фудбалер и тренер.
1957  Драги Каличанин — српски и југословенски фудбалер.
1963  Ерос Рамацоти — италијански поп-пејач и композитор.
1967  Џулија Робертс — американска глумица.
1980  Алан Смит — англиски фудбалер.
1981  Милан Барош — чешки фудбалер.
1991  Варан Баргиј — француски велосипедист.
1991  Маркос Акуња — аргентински фудбалер.
1997  Тејлор Фриц — американски тенисер.


Починале

312  Максенциј — римски цар.
1703  Џон Волис — англиски математичар.
1704  Џон Лок — англиски филозоф.
1740  Ана I Ивановна — руска царица.
1923  Стојан Протиќ — српски политичар.
1935  Џими Макулис — грчки пејач.
1969  Корнеј Чуковски — руски писател.
1989  Димитар Гешовски — македонски артист.
1999  Рафаел Алберти — шпански поет.
2004  Гил Мел — американски сликар и џез-музичар.
2005  Љуба Тадиќ — југословенски и српски глумец.
2006  Тревор Бербик — јамајско-канадски боксер.
2021  Ратислав Ѓелмаш — српски и југословенски рок-тапанар.
2022  Џери Ли Луис — американски рокенрол музичар.
2023  Метју Пери — канадско-американски глумец.


Настани

1923  Турција е прогласена за републикаНационален ден на Турција.
1944  Во селото Горно Врановци, велешко, излезе првиот број на весникот „Нова Македонија“ на македонски јазик, орган на Народноослободителниот фронт на Македонија. Вториот број излезе во ослободениот град Битола, а од третиот број излегува во Скопје. Излегувањето на овој весник е од исклучително значење за развојот на современото македонско новинарство.
1994  По повод вториот круг на гласање за избор на пратеници во Собранието на Република Македонија, почна со работа Прес центарот.
2013  Пуштен во употреба железничкиот тунел „Мармарај“ преку потокот Босфор што ги поврзува Европа и Азија.


Родени

1507  Фернандо Алварес де Толедо — шпански војсководец.
1815  Лудовит Штур — словачки војсководец.
1816  Фердинанд II — крал на Португалија од 1836-1855.
1875  Марија Единбургскакралица на Романија.
1879  Франц фон Папен — германски канцелар.
1890  Ханс-Валентин Хубе — германски генерал.
1897  Јозеф Гебелс — германски нацистички функционер и пропагандист.
1906  Фредрик Браун — американски писател.
1922  Александар Зиновјев — руски логичар и социолог.
1924  Збигњев Херберт — полски поет, есеист и драматург.
1926  Неџметин Ербакан — премиер на Турција од 1996 до 1997 година.
1929  Евгениј Примаков — руски политичар.
1930  Берни Еклстон — генерален директор на „Формула 1“.
1938  Елен Џонсон Серлиф — претседател на Либерија.
1943  Дон Симпсон — американски филмски продуцент.
1943  Душан Ивковиќ — српски и југословенски кошаркарски тренер.
1945  Гафур Џабир Ахмети — македонски писател, публицист и преведувач.
1946  Вахидин Мусемиќ — босански и југословенски фудбалер.
1946  Питер Грин — британски рок-музичар, член на групата „Флитвуд мек“.
1947  Ричард Драјфус — американски глумец.
1950  Абдула Ѓул — претседател на Турција.
1954  Петре Латиновски — градоначалник на Општина Бутел.
1960  Агим Чеку — премиер на Косово.
1964  Стеван Стојановиќ — српски и југословенски фудбалски голман.
1964  Зоран Ставревски — министер за финансии во Владата на Република Македонија.
1970  Едвин ван дер Сар — холандски фудбалски голман.
1970  Филип Коку — холандски фудбалер.
1971  Винона Рајдер — американска глумица.
1973  Робер Пирес — француски фудбалер.
1981  Аманда Берд — американска пливачка.
1984  Алваро Рафаел Гонсалес — уругвајски фудбалер.
1988  Дмитри Мусерски — руски одбојкар.


Починале

1268  Конрадинкрал на Ерусалим.
1321  Стефан II Милутин — крал на Србија.
1395  Иван Шишман — бугарски цар.
1618  Волтер Роли — англиски шпион, писател и поет.
1783  Жан ле Рон Даламбер — француски математичар, физичар и филозоф.
1889  Николај Чернишевски — руски револуционер, филозоф и социјалист.
1908  Силвие Страхимир Крањчевиќ — хрватски поет.
1911  Џозеф Пулицер — американски новинар.
1914  Пејо Јаворов — поет, публицист и револуционер.
1924  Френсис Хоџсон Барнет — англиско-американска писателка.
1932  Жозеф Бабински — француски невролог.
1940  Димитрија Чуповски — македонски национален деец и интелектуалец.
1948  Весли Мичеламерикански економист.
1957  Луис Б. Мајер — соосновач на холивудското студио „Метро-Голдвин-Мајер“.
1971  Дјуан Алман - американски рок-гитарист.
1975  Ристо Крле — македонски писател и драматург.
1995  Киро Поповски — прв претседател на Социјалистичката партија на Македонија.
1997  Антон Шандор Ла Веј — основач на Црквата на Сатаната.
2004  Перо Коробар — македонски општествен деец.
2007  Фране Матошиќ — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.


Настани

1890  Охридското граѓанство испрати молба до Високата порта во Цариград, во која молеше да се дозволи основање на македонски училишта во градот и околината и да се дозволи наставата во училиштата да се изведува на македонски јазик.
1905  За време на првата Руска револуција, рускиот цар Николај II воведува устав, кој предвидува законодавно собрание
1918  Со капитулацијата на Турција, која во Првата светска војна била на страната на Централните Сили, престанува да постои Отоманското Царство.
1938  Младиот режисер Орсон Велс ја објави во Њујоршкото радио Ен-Би-Ес радиодрамата „Војната на световите“, врз основа на текстот на Џ.Велс. Нападот на Марсовците на Земјата, режисерот го прикажа така што повеќе слушатели поверуваа во вистинитоста на настанот, што предизвика неверојатен хаос и тревога во тој дел на Америка. Орсон Велс преку ноќ стана еден вид национален херој.
1945  Индија стана член на Организацијата на Обединетите нации.
1967  За првпат во историјата на космонаутиката е извршено спојување и раздвојување на вештачки Земјини сателити. Ова го изведоа советските научници со леталата „Космос-186“ и „Космос-188“.
1973  Пуштен е во сообраќај мостот на Босфор, во Турција, кој ги поврзува Европа и Азија.
1974  Со нокаутот над Џорџ Форман, Мухамед Али се враќа во боксот како светски првак.
1975  Принцот Хуан Карлос станува претседател на Шпанија, заменувајќи го болниот генерал Франциско Франко.
1983  Во силниот земјотрес со силина од 6 степени според Рихтеровата скала, што ја погоди Анадолија, во Турција, загинаа 1.300 луѓе.
1993  Министерството за односи со странство на Република Македонија, официјално е известено од генералниот секретар на Обединетите нации, дека е прифатена нотификацијата на Република Македонија, со која се пристапува кон Виенската конвенција за патниот сообраќај од 1968 година. Според тоа возилата регистрирани во Македонија ја користат ознаката „МК“.
1994  Втори повеќепартиски избори во Македонија. СДСМ оствари уверлива победа, а ВМРО ДПМНЕ не ги прифати резултатите и се откажа од учество во работата на Парламентот.
1995  Со тесен пораз, пропаѓа референдумот на Квебек за независност од Канада.


Родени

1735  Џон Адамс — вториот претседател на Соединетите Американски Држави.
1751  Ричард Шеридан — ирски драматург.
1871  Пол Валери — француски поет.
1873  Франсиско Мадеро — мексикански политичар.
1885  Езра Паунд — американски поет и критичар.
1906  Џузепе Фарина — поранешен светски првак во „Формула 1“.
1930  Клифорд Браун — американски џез-музичар.
1931  Ѓорѓе Марјановиќ — српски и југословенски пејач на забавна музика.
1936  Полина Астахова — советска гимнастичарка.
1937  Клод Лелуш — француски филмски режисер.
1939  Грејс Слик — американска рок-музичарка.
1946  Рене Јакобс — белгиски пејач и диригент.
1958  Атила Клинче — македонски глумец.
1960  Диего Марадона — аргентински фудбалер.
1962  Штефан Кунц — германски фудбалер.
1978  Гаел Гарсија Бернал — мексикански глумец.
1981  Рубен Перес — шпански велосипедист.
1982  Един Терзиќ — хрватско-германски фудбалер и тренер.


Починале

1757  Осман III — отомански султан.
1787  Фердинандо Галијани — италијански економист и значаен општественик од времето на просветителството.
1910  Жан Анри Динан — швајцарски филантроп, основач на Меѓународниот комитет на Црвениот крст во 1863 година, кој подоцна прерасна во меѓународна организација.
1914  Ернст Штадлер — германски поет.
1950  Борис Верлински — советски шахист.
1953  Имре Калман — унгарски композитор.
1975  Густав Лудвиг Херц — германски физичар.
1977  Густав Крклец — хрватски писател.
1987  Џозеф Кемпбел — американски митолог, писател и говорник.
1992  Џоан Мичел — американска сликарка.
2002  Хуан Антонио Бардем — шпански режисер.
2006  Клифорд Гирц — американски антрополог.
2009  Клод Леви-Строс — француски антрополог, познат како „татко на модерната антропологија“.
2013  Френк Вес — американски џез-музичар


Настани

1517  На портата на црквата во Витенберг, Мартин Лутер ги објавил своите 95 тези. Со тоа започнала протестантската реформација во католичката црква. Овој ден се слави како „Ден на реформацијата“.
1876  Страотен циклон ја разурнал Индија во областа на сливот на реката Ганг, оставајќи зад себе над 100.000 загинати. Уште 100.000 загинале по невремето од болести.
1892  Артур Конан Дојл ги објавил Авантурите на Шерлок Холмс.
1924  Во Милано, Италија бил одржан Првиот меѓународен конгрес на штедилниците. Тој ден е прогласен за Светски ден на штедењето.
1956  Во Египет избувна Суецката војна. За да ја задржат контролата над Суецкиот Канал, Британските и француските авиони го бомбардираа Египет.
1984  Индира Ганди, премиерката на Индија, била убиена од двајца членови на обезбедувањето, етнички Сики. По убиството следеле немири во Њу Делхи во кои биле убиени скоро 2.000 невини Сики.
1994  Водачот на босанските Срби, Радован Караџиќ, објавил „воена состојба“ во Босна, наредувајќи сите резервисти да се јават кај своите команданти, за да се подготват за контра-офанзива во северозападниот дел на земјата.
1995  Република Македонија e вклучена во програмата ФАРЕ.


Родени

1345  Фердинанд Iкрал на Португалија.
1391  Едвард Португалскикрал на Португалија.
1424  Владислав IIIкрал на Полска и Унгарија.
1705  Климент XIVримски папа од (1769-1774).
1835  Адолф фон Бајер — германски хемичар.
1838  Луис Iкрал на Португалија.
1892  Александар Алехин — руски шахист.
1903  Џоан Робинсон — англиска економистка.
1905  Хајнрих фон Штакелберг — германски економист.
1919  Димитар Богоевски - Митенароден херој на Македонија.
1920  Фриц Валтер — германски фудбалер.
1921  Бранко Станковиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1929  Бад Спенсер — италијански глумец.
1930  Мајкл Колинс — американски космонаут.
1939  Али Фарка Туре — музичар од Мали.
1942  Атанас Ќушкоски — македонски драмски писател.
1947  Херман ван Ромпој — белгиски политичар.
1961  Питер Џексон — новозенландски режисер.
1963  Џони Мар — англиски рок-музичар, член на групата „Смитс“ (The Smiths).
1964  Марко Ван Бастен — холандски фудбалер.
1968  Ванила Ајс — американски рапер.
1971  Сашо Гешовски — првата жртва од Македонија во воените конфликти кои избиле во 1991 година во СФРЈ.
1972  Григорис Георгатос — грчки фудбалер.
1976  Гути — шпански фудбалер.
1979  Симао Саброса — португалски фудбалер.
1995  Предраг Рајковиќ — српски фудбалски голман.
1997  Маркус Рашфорд — англиски фудбалер.
1999  Јани Атанасов — македонски фудбалер.
2002  Ансу Фати — фудбалер од Гвинеја-Бисау.


Починале

1448  Јован VIII Палеолог — претпоследен византиски цар.
1851  Петар Петровиќ - Његошвладика и владетел на Црна Гора.
1898  Јосиф Ковачев — македонски педагог, реформатор, револуционер, политичар и научник.
1984  Индира Ганди — премиер на Индија и истакнат водач на Движењето на неврзаните.
1987  Џозеф Кемпбел — американски митолог.
1993  Ривер Феникс — американски глумец и музичар.
1993  Федерико Фелини — италијански филмски режисер.
1997  Тадеуш Јанчар — полски глумец.
2002  Михалис Стасинопулос — претседател на Грција.
2002  Раф Валоне — италијански фудбалер и глумец.
2005  Амрита Притам — индиска писателка.
2006  Питер Бота — претседател на ЈАР.
2011  Флоријан Алберт — унгарски фудбалер.
2020 Шон Конери — шкотски глумец.


јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

Начин на користење на предлошките во рубриката