Битола

Битола
Широк Сокак, Битола
Mестоположба
Битола на картата на Македонија
Координати : 41°01′55″ СГШ 21°20′05″ ИГД Часовен појас : CET/CEST (UTC+1/2)
Општи податоци
Име:	Битола
Прекар:	Град на конзулите
Гесло:	Битола, бабам Битола
Поштенски бр.:	7000
Повикувачки бр.:	(+389) 047
Автомобилска ознака:	BT
Заштитници:	Свети Нектариј Битолски
Портал:	bitola.gov.mk
Историја
Стари имиња:	Обител
	Манастир
Управа
Држава:	Македонија
Регион:	Пелагониски регион
Општина:	Општина Битола
Бр. на населби:	31
Градоначалник:	Владимир Талески
Географија
Површина:	пошироко: 320 км² урбано:30 км²
Надм. височ.:	576 м
Население
Население:	Град : 74.550 Општина : 95 385
Образование:

Битола — град во југозападниот дел на Македонија. Битола е административен, културен, економски, индустриски, образовен и научен центар за тој дел од Македонија. Градот е познат под името град на конзулите бидејќи тука се наоѓаат дел од конзуларните претставништва во Република Македонија. Битола е втор по големина град во Македонија според бројот на жители. За време на Југославија бил еден од културните центри, како во Кралството Југославија, така и во СФР Југославија. Таткото на турската нација Кемал Ататурк завршил офицерска школа во Битола. Некои негови работи денес се чуваат во Битолскиот Народен музеј.

§Етимологија

Глетка од плоштадот Магнолија со споменикот на Филип II Македонски - основачот на Битола и познатата Саат-кула во позадината

Во текот на историјата, во зависност од владетелите, градот Битола имал многу имиња. Според Адријан Рум, Словенскиот назив за градот, Битола, потекнува од зборот Обител (старословенски Обитѣль), овој израз до денес се употребува и во (хрватскиот јазик, Obitelj) кој за време на средниот век се користел за заедница на монаси, како фамилија односно манастир. Името го добил по многуте манастири што се наоѓале во градот и во околината, а некои постојат и денес. Со текот на времето, гласот О се исфрла во изговорот на зборот „Обител“, и името на градот станува Битола Грците од истите причини градот го нарекувале Монастири (грчки: Μοναστήρι). Битола е денешен официјален назив за градот, но истовремено и најстариот назив, судејќи по Битолската плоча од 1015 година на којашто градот е спомнат, како и според многуте војсководци на царот Самуил, како и патниците од тоа време. Арапскиот патник Абу Абдалах Мухамед ал-Идриси во XII век напишал: „Потребни се два дена патување на исток за да се стигне од Ахрид (Охрид) до Бутили (Битола). Бутили е необичен и убав град“.

Постојат приказни според кои на десниот кеј на реката Драгор имало 41 цркви и исто толку воденици за нивно издржување. Исто така и на левиот кеј на Драгор имало 29 цркви со исто толку воденици. За време на празничните денови во тоа време, народот од селата од Битолското Поле се собирале кај овие цркви каде ги вршеле своите верски обреди. Со оглед на тоа што земјиштето на кое се наоѓал градот Битола тогаш било прекриено со многубројни цркви, градот го добил името Манастир. Има верзија која вели дека градот Битола името Манастир го добил по една огромна црква која се наоѓала над Битола, кај сегашниот мост викан Црн Мост (турски јазик: kara köprüsü). Во оваа црква можеле да се сместат сите присутни од селското население од битолското поле кои доаѓале за време на празниците да ги вршат верските обреди.

Според записите на Марко Цепенков, градот Битола своето име го добил по големопоседникот Тољо, кој имал своја тврдина во близината на денешното битолско село Буково. Во времето кога дошле Турците да го освојат овој дел од Македонија, за да го повикаат на борба големопоседникот Тољо, му велеле „Би Тољо, до би Тољо“, со што според Марко Цепенков од таму потекнува денешното име на градот Битола.

За време на отоманските власти, градот се викал Манастир, што Турците и Албанците го усвоиле од Грците. После Балканските војни од 1913 градот потпаѓа под српска окупација и повторно го добил старото име Битола.

§Историја

Мозаик од Хераклеја Линкестис

Многу важни настани од македонската и балканската историја се случиле во Битола. Градот е граден, доградуван, рушен и повторно граден и надградуван уште од неговото прво населување во доцното бронзено доба. Потоа во хеленистичкиот период, па Римското царство, сѐ до византиското време имал статус на град со висок степен на цивилизација.

Традиционално силниот трговски центар, е познат и како град на конзулите поради тоа што во еден период за време на Отоманската империја, Битола имала дури дваесет конзулати од разни европски земји. Во истиот период, градот имал многу школи, меѓу другите и воена академија, којашто ја посетувал и славниот турски реформатор Кемал Ататурк. На крајот на XIX век бил толку силен град, што неговото население непрестајно растело и го надминало бројот на населението на Белград . Градот бил преполн со фабрики и фотографски дуќани, а занимливо е и тоа што покрај Сингер, во Битола уште во тоа време постоела фабрика за слатки. Во Битола се снимени првите фотографии и филмови, благодарејќи на браќата Манаки. Тоа било златното доба на градот. За жал, за време на Балканските војни, многу битки биле водени во околината на градот и самиот град, па многу материјални докази изгореле или биле потполно уништени. Архитектурата можела да се обнови, посебно последните петнаесетина години, а докази за сѐ што се случувало се и прераскажувањата на старите кои добро се сеќаваат. Меѓутоа, денес останале многу организации и фестивали, коишто по долг период, повторно се одржуваат. Еден од нив се одржува секој година од 29 јули до 2 август во Битола, во знак на спомен на Илинденското востание, под името „Културен фестивал Илинденски денови“.

§Праисторија

Градот Битола со околината е многу богат со споменици од праисторискиот период. Двата најзначајни се Велушка Тумба и Тумба Бара, коишто се наоѓаат покрај селото Породин. Од бакарното доба, тука се населува Тумба покрај селото Црнобуки, Шуплевац (покрај селото Суводол) и Висок Рид (покрај селото Букри).

§Римски период

Градот се наоѓа на римскиот пат Виа Егнација (Via Ignatia), каде што е и античкиот град Хераклеа Линкестис. Во периодот на II век п.н.е. кога Македонија станува римска провинција, Хераклеа станува силен економско-политички центар (Septina Aurelia Heraclea) со свој постојан римски намесник и римска војска, што сведочи за Битола како центар на вечна моќ, цивилизација, култура и убавина којашто е тука и денес.

§Османлиско ропство

Битола во XIX век

Прослава во Битола за време на Младотурската револуција во 1908 година, по повод враќањето на Уставот од страна на султанот Абдул Хамид II

Почетокот на турските завојувања на Балканот најавиле и нова ера на живеење. Турските војски во текот на 1382/3 год по многу тешки и крвави борби и по исклучително жестокиот отпор кој го пружило локалното население конечно успеале да ја освојат Битола. Според некои легенди многу жесток отпор на турските освојувачи му пружиле и монасите од седумдесетте манастири и цркви кои во тој период постоеле во Битола. Хаџи Евронос беј кој се наоѓал на чело на турската војска револтиран од жестокиот отпор на кој наишол при освојувањето на градот наредил да се урне и битолската тврдината.

Од овој период всушност започнува и „ориенталното” вообликување на градот што било резултат токму на изградбата на ваквиот тип објекти, но и на ориенталните градителски техники и стилови. Во периодот на XVI - XVII век, период на историски но и културни промени, од страна на турската администрација градот Битола започнува да биде именуван како Манастир или Толи Манастир. Сепак во целиот период на своето постоење името Битола никогаш не било заборавено туку напротив од страна на христијанското население тоа било во секојдневна употреба.

Битола поради својата местоположба, на крстопатот помеѓу сите најзначајни патни правци (исток, запад, север и југ), уште од најраниот период на турското завладување го добила заслуженото значење при што станала значаен воено - стратешки центар што било само потврдено во 1830 год. кога таа станува и политички центар на Румелискиот Вилает. По распаѓањето на тимаро - спахискиот систем и интензивираните малтретирања од страна на чифликсајбиите дошло и до нови промени во етничката структура на населението во Битола.

§Балкански војни

Генерали на Антантата во посета на Битола, 1916 г.

Цивилни жртви од Првата светска војна во Битола, 1917 г.

За време на Првата балканска војна во околината на градот се водела Битолската битка во којашто отоманската армија била победена од страна на српските сили. Градот страдал за време на Првата светска војна заради близината на солунскиот фронт.

§Втора светска војна

За време на Втората светска војна, градот најпрво го окупирале Германците, а подоцна Бугарите. Во септември 1944, Бугарија им се приклучила на сојузниците и започнала да се повлекува од Југославија, и Битола била ослободена од македонските партизани. На 4 ноември 1944, седмата македонска ослободителна бригада победнички влегла во Битола. Во 1945, во Битола била отворена првата гимназија (наречена „Јосип Броз Тито") на која се предавало на македонски јазик.

§Евреите во Битола

Битола била населена со Евреи, кои избегале од Шпанија за време на црквината инквизиција на кралицата Изабела Кастиљска.Тие Евреи се доселиле во најголем дел на Балканот во градовите од поголемо значење и со развиена трговија, меѓу другите и во Битола. Тука го потпомогнале развојот на градот со добри трговски врски. На 11 март, 1943 година, целокупната еврејска популација од Битола (3.011 Евреи) била депортирана во логорот Треблинка во Полска од страна на бугарските фашисти.

§Географија

Градот е во подножјето на планината Баба (со врвот Пелистер висок 2.601 m) во средишниот дел на Пелагониската Котлина. Низ него тече реката Драгор. Се наоѓа на 14 км северно од границата со Грција, на надморска височина од 576 m. Битола е традиционално важна трговско-патничка врска помеѓу Јадранското и Егејското Море, како и една од најзначајните патнички врски на Балканот со Централна Европа.

§Клима

Градот има средна годишна температура на воздухот од 11,1°С, но со големи отстапувања во одредени години: од 10,1°С во 1975 година до 13,1°С во 1952 г. Најстуден месец е јануари, со просечна месечна температура од -0,6°С, но со апсолутна минимална температура од -30,4°С. Најтопол месец е јули, со средна месечна температура од 22,2°С и со апсолутно максимална температура од 41,2°С. Апсолутното годишно варирање на температурата на воздухот изнесува 71,6°С што е специфика за континенталната клима.

Температурата има карактеристика на континентална клима, а врнежите на сушна изменето-медитеранска или степска клима која, на моменти, има пробиви и на жешки воздушни маси од Северна Африка т.е. Сахара. Просечното годишно количество на врнежи изнесува 601 мм, со вредности кои се движат од 338 мм до 879 мм.

Битола исто така е пример со појавата на поларна светлина. Преку Битола поминува изохазмата (линија која поврзува места со еднаков број на денови со појава на поларна светлост) 0,1 што значи дека на небото на Битола просечно само еднаш во 10 години, се појавува поларната светлост.

Во Битола исто така има метеоролошка станица, лоцирана на излезот од градот на патот кон Новаци. Започнала со работа од 16 март 1945, иако за одредени метеоролошки елементи има систематски податоци од 1926 и 1927 година. Метеоролошката станица во градот се наоѓа на надморска височина од 586 m, блиску до просечната надморска височина на градот која изнесува 576 m.

Клима на Битола
Показател	Јан	Фев	Мар	Апр	Мај	Јун	Јул	Авг	Сеп	Окт	Ное	Дек	Годишно
Просечна максимална (°C)	3,3	6,5	11,3	16,5	21,7	25,9	28,6	28,5	24,8	18,3	11,5	5,3	16,9
Просечна минимална (°C)	−4,5	−2,3	1,3	5,0	8,7	11,7	13,1	12,8	9,9	5,6	1,7	−2,6	5,1
Просечно кол. врнежи (мм)	50,1	49,9	51,2	43,8	61,0	40,4	40,2	31,2	35,0	55,9	73,2	68,0	599,9
Врнежливи денови (≥ 2,0 мм)	8	8	8	7	8	6	5	4	5	6	8	9	82
Влага (%)	83	78	71	65	65	60	56	57	64	72	79	83	69,4
Сончеви часови (дневно)	2,6	3,8	5,0	6,6	8,1	9,7	10,8	10,1	8,0	5,7	3,7	2,4	6,4

§Демографија

Етнички групи

Според пописот од 1948та година во градот Битола вкупно живееле 30.761 жители. 77,2% (или 23.734 жители) било македонско, 11,5% (или 3.543 жители) било турско, 4,3% (или 1.327 жители) било албанско, 3% (912 жители) било српско и 1,3% (402 жители) било влашко. Според пописот на населението од 2002 година, во градот имало 74.550 жители од следните национални припадности :

Етнички групи
Македонци			88,5%
Албанци			3,1%
Турци			2,0%
Роми			3,4%
Власи			1,3%
Срби			0,6%
Бошњаци			0,02%
други			0,6%

народ	вкупен број	% од вкупното население
Македонци	66.038	88,5
Албанци	2.360	3,1
Турци	1.562	2,0
Роми	2.577	3,4
Власи	997	1,3
Срби	499	0,6
Бошњаци	20	0,02
други	497	0,6

Јазик

Јазици
македонски			92,8%
албански			3,2%
турски			1,8%
ромски			0,3%
влашки			0,7%
српски			0,5%
бошњачки			0,01%
други			0,3%

Во градот се зборуваат следниве јазици:

јазик	вкупен број	% од вкупното население
македонски	69.255	92,8
албански	2.399	3,2
турски	1.392	1,8
ромски	287	0,3
влашки	548	0,7
српски	390	0,5
бошњачки	10	0,01
други	269	0,3

Религија

Битола е епископски град и седиште на Преспанско-пелагониската епархија. Во Втората светска војна оваа епархија го добила името Охридско-битолска. Со обновувањето на автокефалноста на Македонската православна црква во 1967, го добила сегашното име Преспанско-пелагониска епархија и ги опфаќа регионите на градовите: Битола, Ресен, Прилеп, Крушево и Демир Хисар.

Првиот митрополит на епархијата (1958 - 1979) бил блаженопочинатиот Климент. Вториот митрополит и сегашен администратор на епархијата, надлежен како архиереј од 1981 е Господин Петар. Во Преспанско-пелагониската епархија има околу 500 цркви и манастири. Во последните десетина години во епархијата се изградени или се градат околу 40 цркви и 140 црквини објекти. Епархијата има два црковни музеи - во соборниот храм „Св. Великомаченик Димитриј“ во Битола и во храмот „Св. Јован“ во Крушево, како и постојана изложба на икони и библиотеки во зградата на митрополијата. Митрополијата е изградена помеѓу 1901 и 1902 година и е еден од најубавите примери на необарокна архитектура. Покрај доминантната Македонска православна црква, во Битола постојат и други поголеми верски заедници како што се Исламската верска заедница, Римокатоличката црква и други.

Религија
Православие			89,1%
Ислам			9,1%
Католицизам			0,1%
Протестантство			0,001%
други			1,4%

Во Битола се застапени следните религиски групи:

религија	вкупен број	% од вкупното население
Православни	66.492	89,1
Муслимани	6.843	9,1
Католици	140	0,1
Протестанти	9	0,01
други	1.066	1,4

§Битола како град на конзулите

Реката Драгор во Битола

Градот на конзулите е второто име за градот Битола. Во врвот на својата слава, Битола имала дваесет конзулати, но постепено со слабеењето на државата, со доаѓањето на династијата Караѓорѓевиќ на власт, а подоцна и комунизмот, тој број постепено опаѓал до само неколку конзулати. Со независноста на Македонија, државата економски се засилила, а Битола постепено ја враќа старата слава. Повторно почнуваат да се отвораат конзулати и градот го добива својот некогашен сјај.

§Времето на конзулите

За време на Отоманската Империја, градот имал многу конзули од сите значајни земји, па Битола се сметал за конзуларен град. На 26 јули 1903, на влезот во градот бил погубен рускиот конзул Александар Аркадјевич Ростковски, борец за правата на православната раја, која Турците ја угнетувале. На местото на погубувањето денес стои голем руски крст.

§Денешни конзуларни претставништва

Моментално градот Битола има дванаесет конзуларни претставништва од кои два генерални и десет почесни:

§Генерални Конзулати

Бугарија (2006) Грција (2006)

§Почесни Конзулати

Рускиот конзулат во Битола

Романија (2007) Русија (2001) Србија (2007) Турција (1998) Украина (2011) Унгарија (2012) Франција (1996) Црна Гора (2008) Австрија (2014) БиХ (2014)

§Затворени Конзулати

• Словенија (2005-2014)
• Хрватска (2006-2014)
• Велика Британија (2000-2014)

§Попознати локации

Традиционална архитектура во Битола

§Широк Сокак

Широк Сокак (официјалното име на улицата е „Маршал Тито,“ позната и како „битолското корзо“) е најфреквентната улица во Битола. Во почетокот била наменета за автомобили, меѓутоа денес е исклучиво пешачка улица и вистинското срце на градот. На Широк Сокак се наоѓаат најголемите продавници, ресторани, театарот со опера, галерии и многу други кафулиња и клубови. Тука се сретнуваат најстарите архитектонски дела и градби на Балканот, коишто го красат градот уште од турско време. Типично турски куќи, покрај прекрасните вили, не се реткост во овој дел на градот. А на самиот крај на Широк Сокак се влегува во простран цветен парк полн со дрвореди, којшто води до зоолошката градина и античкото пронаоѓалиште Хераклеа Линкестис.

§Хераклеја Линкестис

Хераклеја Линкестис (латински: Heraclea Lyncestis) е древен град од римскиот период, што се наоѓа во близина на самиот град, во подножјето на Баба планина и датира од средината на IV век п.н.е. Основан е од македонскиот крал Филип II. Градот бил развиен воено-стратешки центар на северозападната граница на тогашната македонска област Линкесида (денешно Битолско поле).

§Историски градби

§Саат-кула

Саат-кулата

Битолската Магаза изградена во средината на XIX век, која претставувала магацин за складирање на стока на трговците кои доаѓале во Битола, а денес е културен центар

Не се знае точно кога е изградена саат-кулата. Пишани извори од XVI век ја спомнуваат саат кулата, но не е утврдено со сигурност дали се работи за истата градба. Многумина веруваат дека е изградена во исто време со црквата Св. Димитрија Солунски, поточно 1830 година. Според легендата, кулата е изградена кога отоманските власти во градот, односно Турците, поминале по сите околни села и собрале околу 60 000 јајца од коишто направиле малтер. Од смесата измешана со камења ја изградиле кулата чии цврсти ѕидови стојат и денес неоштетени.

Кулата има основа во облик на квадрат и е висока околу 30 метри. На врвот на кулата се наоѓаат тераси со ковани огради. Од сите страни на терасите се наоѓаат конструкции коишто држат светилки со помош на што целата кула и нејзиниот саат се видливи и ноќе. Саатот се наоѓа на најгорното од трите нивоа. Првобитниот саат е заменет за време на Втората светска војна со понов и многу попрецизен и помодерен саат. Новиот саат го купиле нацистите во знак на благодарност на граѓаните за германските гробишта коишто ги подигнале за жртвите од конфликтот во Битола, заедно со англиските и француските гробишта за време на Првата светска војна.

Саат-кулата за многумина е и симбол на градот Битола. Кулата се наоѓа во паркот каде што постојано се собираат млади, уживајќи во центарот на градот, покрај гитарските звуци што се честа појава. Таа, исто така, е место каде што граѓаните за време на Бадниковата вечер го чекаат Божик и притоа палат свеќи за здравје, вдолж тревникот и тротоарот на паркот каде што е кулата.

§Ајдар-кади џамија

Ајдар-кади џамијата (турски суд) е еден од најатрактивните споменици на Исламската архитектура во Битола. Градена е во периодот од 1561 до 1562 година, како проект на славниот архитект Мимар Синан. Џамијата ја нарачал битолскиот кадија Ајдар-кади по кој и џамијата го добила името. Низ времето џамијата тешко се оштетила, заради што моментално се реставрира, што ќе донесе приближно до нејзиниот првобитен изглед.

§Јени Џамија

Името на турски јазик означува Нова Џамија. Лоцирана е во центарот на градот. Има квадратна основа, со купола на врвот. Близу џамијата има минаре високо 40 m. Денес, одаите на џамијата се употребуваат за изложби. Недамнешни археолошки ископувања откриле дека е изградена врз стара црква.

§Исак џамија

Наследство на познатиот кадија Исак Челеби. Во нејзиниот голем двор има неколку гробови, привлечни заради фините облици на саркофазите.

§Безистен

Безистенот е спомнат во еден опис на градот од XVI и XVII век. Сегашниот безистен не се разликува многу од изгледот на тогашниот. Безистенот има 86 продавници и 4 големи железни порти. Продавниците порано продавале текстил, а денес прехранбени производи.

§Бања Дебој

Дебојот претставува турска бања - амам. Не е познато кога е изградена. Тешко е оштетена, но по поправките сега го има стариот изглед две големи куполи и неколку мали и впечатлива фасада.

Панорама на Битола од Кркардаш

Археолошки локалитети

• Хераклеја Линкестис - населба од хеленистичко, римско, доцноантичко време и среден век;
• Бадем Балери - депо на монети од среден век;
• Гургур Тумба - населба од неолитско време;
• Еврејски Гробишта - населба од неолитско време;
• Кале - населба од среден век;
• Св. Троица - базилика од старохристијанско време;

§Образование

Офицерскиот дом во Битола

Битолската митрополија, седиште на Преспанско-пелагониската епархија на Македонската Православна Црква - Охридска Архиепископија

§Универзитети

• Универзитет „Св. Климент Охридски“.

§Средни училишта во градот

• Гимназија „Јосип Броз-Тито“,
• Гимназија, сообраќајно, графичко, рударско и текстилно училиште „Таки Даскало“,
• Медицинско училиште „Д-р Јован Калаузи“,
• Економско училиште „Јане Сандански“,
• Земјоделско училиште „Кузман Шапкарев“,
• Електро-машинско училиште „Ѓорѓи Наумов“,
• „Средно музичко училиште“ на град Битола.

§Приватни средни училишта во Битола

• Гимназија „Прва Приватна Гимназија - Битола“,
• Приватно средно стручно училиште „САБА“,

§Основни училишта во градот

• ОУ „Гоце Делчев“,
• ОУ „Даме Груев“,
  • ПОУ„Даме Груев“ - Долно Оризари,
  • ПОУ„Даме Груев“ - Карамани,
• ОУ „Др. Трифун Пановски“,
• ОУ „Ѓорѓи Сугарев“,
• ОУ „Елпида Караманди“,
• ОУ „Коле Канински“,
• ЦОУ „Тодор Ангелевски“,
  • ПОУ „Тодор Ангелевски“ - населба Горно Оризари,
  • ПОУ „Тодор Ангелевски“ - населба Стрелиште
• ОУ „Св. Кирил и Методиј“,
• ОУ „Св. Климент Охридски“,
• ОУ „Стив Наумов“,

§Основни училишта во околните села

• ОУ „Славко Лумбарковски“ - Новаци,
• ОУ „Крсте Петков Мисирков“ - Бистрица,
• ОУ „Александар Турунџиев“ - Кукуречани,
• ОУ „Кочо Рацин“ - Ивањевци,
• ОУ „Браќа Миладиновци“ - Добрушево,
• ОУ „Трајан Белев“ - Цапари,
• ОУ „Мирче Ацев“ - Бач
• ОУ „Гоце Делчев“ - Могила

§Населби

Црквата „Св. Димитрија“ во Битола

Црквата „Св. Богородица“ во Битола

• Бадембалари
• Баир
• Бела Чешма
• Боримечка
• Брусничка населба
• Буковски Ливади
• Гратчето Пејтон
• Горно Оризари
• Девејани
• Довлеџик
• Ремо
• Јени Маале
• Карпош
• Кланица
• Лавчанска населба
• Мал Париз
• Маџармаале
• Недопирливи
• Нова Битола
• Стрежевска населба
• Cтара Болница
• Стрелиште
• Стрчин
• Ушици

§Награди и признанија

• 2011: Балканска алијанса на хотелски асоцијации (БАХА) — Балкански лидер во развојот на културниот туризам
• 2012: Саем за туризам и култура Лугано, Швајцарија — Најпрестижна дестинација на Балканот за културно наследство и фестивалски програми

§Личности од Битола

• Атанас Лозанчев (1870-1945) - револуционер, учесник во македонското револуционерно движење, член, раководител и војвода на МРО
• Ѓорѓи Сугарев (1876-1906) - револуционер, член и војвода на Битолскиот револуционерен округ на МРО
• Рајна Алексова (1882-1959) - прва жена фармацевт во Македонија
• Стефан Наумов - Стив (1920-1942) - комунист, учесник во НОВ, народен херој
• Димитар Николовски – Таки Даскало (17 ноември 1921 - 3 мај 1942), учесник во НОВ
• Естреја Овадија - Мара (1923-1944) - учесничка во НОВ, народен херој
• Јонче Христовски (1931-2000) - пејач, текстописец и композитор
• Петар Ангеловски (1931 - 2003) - македонски сценограф
• Славе Димитров (1 јуни 1946) - македонски композитор, пејач, аранжер и музички продуцент
• Кире Костов (1949) - македонски композитор, инструменталист и диригент
• Димитар Илиевски - Мурато (1953-1989) - алпинист, прв Македонец кој се искачил на Монт Еверест
• Оливера Наковска - Бикова (1974-) - спортистка во стрелаштво, добитник на златен медал на Параолимписките игри 2012
• Каролина Гочева (1980-) - поп пејачка
• Митко Апостолски (7 март 1955) - македонски актер
• Ѓорѓи Христов (30 јануари 1976) - македонски фудбалер
• Илко Стефановски (1952, Битола - 6 декември 2011, Битола) - македонски театарски и филмски актер
• Игор Дурловски 1977, Битола - македонски оперски пејач

§Збратимени градови

Градот Битола е збратимен со градовите:

• Епинал, Франција од 1968
• Центар, Виена, Австрија од 2006
• Бурса, Турција од 1994
• Кременчук, Украина од 2006
• Пушкин, Русија од 2005
• Нижни Новгород, Русија од 2010
• Трелеборг, Шведска од 1981
• Рокдејл, Нов Јужен Велс, Австралија од 1985
• Плевен, Бугарија од 1999
• Велико Трново, Бугарија од 2006
• Пожаревац, Србија од 1976
• Стари Град, Белград, Србија од 2006
• Крањ, Словенија од 1965
• Херцег Нови, Црна Гора од 21.10.1976
• Риека, Хрватска од 2011

Битола има соработка со:

• Солун, Грција од 2012
• Измир, Турција од 2013
• Горица, Албанија
• Кожани, Грција
• Воден, Грција
• Кајзерслаутерн, Германија

§Галерија

• 

  Стаклената зграда во Битола

• 

  Пелагонка 2

• 

  Глетка од битолската чаршија

• 

  Станбениот блок „Грозд“

• 

  Стаклената зграда од другата страна

• 

  Фонтаната пред музејот

• 

  Саат-кулата во Битола.

• 

  Музејот на Битола, со фонтаната пред него, и стар станбен блок до нив

• 

  Корзо

• 

  Ат пазар

• 

  Еврејските гробишта

• 

  Поглед од Крккардаш и црквата "40 маченици"

• 

  Завод и музеј, некогашното османлиско воено училиште

• 

  Споменик на Бранителите на Македонија во Битола

§Поврзано

• Прилепско-битолски дијалект
• Битолска битка
• Градски стадион Битола
• Зоолошка градина Битола
• Општина Битола
• Спортска сала Битола
• Хераклеа
• Широк Сокак
• ЕГО

§Надворешни врски

• Официјална страница
• Битола, Бабам Битола
• НУ Завод и Музеј Битола
• Фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“
• Битола град во Македонија
• Евреите во Битола
• Еврејска Заедница на Евреите во Битола
• Фестивал за Музика Традиција и Храна во Битола
• Неделен магазин ЕГО Битола
• Туристички портал на Битола

---

Одредници од БИТОЛА
	Могила и Кукуречани
Дихово	С З И Ј	Новаци
	Бистрица

Статијата „Битола“ е избрана статија. Ве повикуваме и Вас да напишете и предложите избрана статија (останати избрани статии).