Жегљане
| Жегљане | |
Старото основно учичилиште во селото | |
  Жегљане | |
| Координати 42°15′44″N 21°54′38″E / 42.26222° N; 21.91056° EКоординати: 42°15′44″N 21°54′38″E / 42.26222° N; 21.91056° E | |
| Регион |  Североисточен
|
| Општина |  Старо Нагоричане
|
| Област | Козјачија |
| Население | 86[1] жит. (поп. 2002) |
| Пошт. бр. | 1302 |
| Повик. бр. | 031 |
| Шифра на КО | 17036 |
| Надм. вис. | 540-680 м |
|
Жегљане на општинската карта  | |
 Жегљане на Ризницата
| |
Жегљане — село во Општина Старо Нагоричане, во областа Козјачија, во околината на градот Куманово.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Населбата се наоѓа во областа Козјачија, во северниот дел на територијата на Општина Старо Нагоричане, од левата страна на реката Пчиња. Селото е раштркано и има ридски карактер, чии маала се издигаат на надморска височина од 540 до 680 метри.[2] Од самиот град Куманово е оддалечено 30 километри.[2]
Атарот зафаќа површина од 10 км2. На него обработливото земјиште зазема површина од 464,5 хектари, на пасиштата отпаѓаат 327,3 хектари, а на шумите 185,3 хектари.[2]
Села со кои се граничи Жегљане се: Степанце, Малотино и Кокино.[3]
Жегљане е село од разбиен тип. Во секое маало живеат жители од еден род, поради што маалата се наречени по имињата на родовите.[3]
Историја[уреди | уреди извор]
За времето кога е основано денешното село нема официјални историски извори. Меѓутоа, може да се заклучи дека се работи за старо село: има неколку родови за кои не се знае од каде потекнуваат; воедно, старата селска црква „Св. Ѓорѓи“ потекнува од 1867 година.[3]
Во XIX век, Жегљане било христијанско село во рамките на Кумановската каза на Отоманското Царство.
На 10 октомври 1944 година во ова село е создадена Кумановската (македонска) дивизија, во чиј состав влегоа Шеснаесеттата, Седумнаесеттата и Осумнаесеттата македонска НО бригада.[4]
Стопанство[уреди | уреди извор]
Селото има полјоделско-сточарска функција.[2]
Население[уреди | уреди извор]
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Жегљане имало 315 жители.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Жегљане имало 386 жители.[6]
Во 1961 година селото броело 328 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 112 жители, од кои 102 Македонци и 10 Срби.[2]
Според пописот од 2002 година, во селото Жегљане имало 86 жители, сите Македонци.[1]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900[7] | 1905[8] | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 315 | 386 | 286 | 339 | 328 | 289 | 210 | 128 | 112 | 86 |
- Извор за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]
Родови[уреди | уреди извор]
Во Жегљане постојат стари и доселени родови:[3]
- Стари родови се: Рубејци (6 к.) и Станковци (2 к.), потекнуваат од ист предок и слават Свети Никола; Мартиновци (5 к.), Кљунчинци (3 к.) и Коларци (2 к.), потекнуваат од ист предок и слават Свети Архангел; Пуринци (5 к.), слават Свети Архангел, сместени кон селото Степанце; Поповци (2 к.), слават Свети Архангел, род од кој потекнувале селските свештеници; Биволарци (1 к.) и Ковијанци (1 к.), слават Свети Архангел.
- Доселени родови се: Рогожарци (8 к.), слават Петковден, дојдени од негде; Малисорци (4 к.), слават Свети Архангел, дојдени од Малесија; Рамаданци (3 к.), слават Света Сава, доделени од негде; Козјачани (3 к.), слават Свети Архангел.
Општествени установи[уреди | уреди извор]
- Поранешно основно училиште
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Селото влегува во рамките на Општина Старо Нагоричане, една од малкуте општини која не била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Старо Нагоричане.
Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната општина Жегљане, во која влегувале селата Жегљане, Карловце, Кокино, Коинце и Степанце.
Во периодот 1952-1955, селото било исто така седиште на тогашната општина Жегљане, во која покрај селото Жегљане се наоѓале и селата Враготурце, Врачевце, Драгоманце, Карловце, Коинце, Кокино, Малотино, М’гленце, Пелинце, Пузајка и Степанце.
Во периодот 1955-1965, селото се наоѓало во некогашната општина Старо Нагоричане.
Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Куманово.
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
- Цркви[10]
- Црква „Св. Ѓорѓи“ — главна селска црква, сместена во главниот дел на селото
- Споменици
- Споменик од НОБ за создавањето на партизанската бригада
Редовни настани[уреди | уреди извор]
- Велигден — народен собир
- Преображение — народен собир
- 26 февруари — чествување на датумот на основање на 3. Македонска партизанска бригада во селото
Иселеништво[уреди | уреди извор]
Жителите на Жегљане најмногу се иселувале во периодот помеѓу двете светски војни и во периодот по Втората светска војна. Најмногу иселеници има во Куманово (околу 30 к.) и по некои низински кумановски села. Две семејства се преселиле во Шабац и Глогањ во Србија.[3]
Галерија[уреди | уреди извор]
Руинирана куќа во селото
Стара градба спроти селската црква
Поглед на старото училиште
Руинирана градба во селото
Селските гробишта во Жегљане
Дел од истурените маала на селото кон Карловце
Дел од истурените маала на селото кон Карловце
Крави над селото
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 19 март 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 123. Посетено на 13 април 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Трифуноски, Јован (1974). Кумановска област. Скопје.
|access-date=бара|url=(help) - ↑ „ВРЕМЕПЛОВ“. Дневник. 10 октомври 2011. Посетено на 2011-11-30.
- ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 216.
- ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 128-129.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
