Филотеј I Цариградски

Од Википедија — слободната енциклопедија

Филотeј I Цариградски (Солун 1300 – Цариград 1379) — Вселенски патријарх во три периоди од ноември 1353 до 1354 година, 1354, и 1364 до 1376 година. Тој бил назначен за патријарх во 1353 година од страна на царот Јован VI, соборен од Јован V во 1354 година за подоцна да биде востоличен повторно од страна на Калист I Цариградси. Тој бил против унионизмот и му се спротивставувал на царот Јован V во неговата намера да договори обединување на црквите со папите Урбан V и Грегориј XI. Се слави како светец на 8 октомври.

Младост[уреди | уреди извор]

Не се знае ништо за младоста на Филотеј. Тој бил родум од Солун во 1300 година. Неговата мајка била еврејка која преминала во првосалвие.

Кариера[уреди | уреди извор]

Тој од рана младост станал монах на планината Синај и подоцна станал опат во Големата лавра на Света Гора. На Света Гора тој станал близок пријател со Св. Григориј Палам и станал следбеник и предводник на обликот на созрецателна молитва, исихизам.

Филотеј бил автор, пишувал дела поврзани со теологијата за неискористените енергии Божји и ја напаѓале схоластичката филозофија која била во употреба на запад. Негово најпознато дело е Hagiorite Tome, махифестот на Светогорските монаси за тоа како светците учествувале во божествената и несоздадена светлина која апостолите го забележале Tпреображението на Исус.

Во 1347, Филотеј бил избран за митрополит Хераклиски, во Тракија. Тој станал миленик на совладетел на Јован VI, и епископот Филотеј поминувал поголем период од времето во Цариград.

Патријархат[уреди | уреди извор]

Во 1354 година, Филотеј бил назначенза патријарх од страна на Јован VI. Во 1355 година, кога Јован V го соборил Јован VI со што тој морал да се повлече во манастир под името Јосиф Христодолус, па потоа го расчинил Филотеј.

Во 1364 година, Калист се повлекол и помогнал во повторното востоличување на Филотеј. Во 1376 година, Филотеј бил расчинет од страна на импоераторот Андроник IV, кога тој стапил на царскиот престол. Филотеј заминал во прогон во 1379 година.

Во 1354 година, Отоманското Царство навлегла во Европа, во Галиполе, претставувајќи нова закана за Цариград. Под оваа закана Јован V се обратил до западот за одбрана на Цариград против Турците, предлагајќи за возврат а се стави крај на Големиот раскол меѓу Цариград и Рим. Противник на обединувањето под политичките услови, Филотеј бил против напорите на Јован V да преговара со папите Урбан V and Григориј XI.

Филотеј се обидувал да спроведе верско обединување под јурисдикција на Цариград на православните цркви на србите, русите, и бугарите со шт би владеел со целото православие. Активно се вмешал во работите на Русија, на тој начин што сите верски административни работи биле ставени под контрола на митрополитот Киевски, Кипријан, кој бил сместен во Москва.

Противење на унијата со Рим[уреди | уреди извор]

За време на третото начелствување во 1364 година, Филотеј му се спротивставил на царот Јован V во неговата намера да преговара со Урбан V and Григориј XI.

Поход против антипаламистите[уреди | уреди извор]

Филотеј бил предводник на исихизмот, и ја помагал каузата на исихистите во 1368 година поддржувајќи го канонизирањето на Григориј Палам на месниот синод. Еден забележителен пример за кампањата за зацврстување на православието на паламизмот било дејството преземено од страна на Филотеј да ги разубеди Деметриј и Прохор. Со поддршката на својот помлад брат Прохор, Деметриј кидонис му се спротивставил на политеистичкото или пантеизмот на паламитите и нивниот систем на исихизам. употребувајќи Аристотелова логика за Новоплатонскиот карактер на исихизмот, браќата Кидонис го обвиниле Палам за пантеизам или политеизам, за на крајот да бидат тие осудени од три последователни oпаламитски синоди, кои го канонизирале Палам и исихимот. Двајцата продолжиле да се борат против паламитизмот дури и кога биле донесени пред патријархот и одбиле да се поклонат на православната доктрина. Конечно, во очекување, Филотеј свикал синод против браќата во април 1368 година. Сепак, и оваа крајна мерка не успеала да предизвика покорување па на крајот, Прохор бил екскомунициран и суспензиониран од свештенството. Долгиот томос кој бил припремен за синодот завршува со декрет за канонизација на Палам кој починал во 1359 година.[1]

Извори[уреди | уреди извор]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Jugie, Martin. „The Palamite Controversy“. Посетено на 2010-12-28. Одговорот на Деметриј Кидонис до исихистите по неговата екскомуникација од страна на Филотеј се смета за класичен пример на полемика на католик со исихист.
Духовни титули
Претходник
Калист I
Цариградски патријарси
1353–1354
Наследник
Калист I
Претходник
Калист I
Цариградски патријарси
1354
Наследник
Калист I
Претходник
Калист I
Цариградски патријарси
1364–1376
Наследник
Макариј