Атанас Мурџев
| Атанас Мурџев | ||
| ||
| Роден | 31 јануари 1872 Прилеп, Македонија | |
|---|---|---|
| Починал | 21 април 1944 Тетевен, Бугарија | |
Атанас (Тано) Перев Мурџев или Мурџов, со прекар „Планински“ (31 јануари 1872 - 21 април 1944) — македонски револуционер, учесник во македонското револуционерно движење, деец на Македонската револуционерна организација и Македонскиот комитет.
Животопис[уреди | уреди извор]
Атанас Мурџев е роден на 31 јануари 1872 година во Прилеп, тогаш во Отоманското Царство. Завршил во Солунската машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“ каде се спријателува со Даме Груев. Мурџев е еден од првите членови на Организацијата во 1894 година, како агитатор и организатор, а потоа станува четник. Гевгелискиот раководител на Организацијата, Илија Докторов пишува:
- Во тие два анoви-хотели, кои беа еден до друг, постојано се навртуваа Васил Панчев, поп Стам Танчев, Атанас Мурџев и Григор Иванов Тотев. Тоа четворицата беа најдоверливите помошници на Даме Груев. Со нив се регулираа, тајните состаноци на Даме Груев со лица кои доаѓаат од провинцијата по организациски работи; ним им се доделуваа работи од сериозен карактер, тие беа во постојан конкакт со сите терористи и преку нив се праќаше и примаше тајната пошта од провинцијата [1].
Во 1897 година учествува во организирање на бомболеарницата на Организацијата во селото Сабљар [2]. Подоцна Мурџев преминал на страната на Македонскиот комитет и навлегол во Македонија со четата на Кочо Мустракот [3].
На 2 септември 1903 година на Руен планина, Атанас Мурџев го осветува знамето на Разградското македонско-одринско друштво, по што влегува во Македонија и учествува Илинденското востание [4]. На почетокот на востанието четите на Атанас Мурџев, Тома Пожарлиев, Григор Манасиев, поручникот Иван Топчев и Никола Дечев со 152 лица се наоѓаат во Кратовско. Таму се борат на 25 септември над Луково, борбата траела 15 часа и паднале 8 души, меѓу кои и војводите Григор Манасиев, Иван Топчев и Никола Дечев [5].
Потоа Мурџев се повлекол во Бугарија, каде што станува војвода на новоорганизирана чета од 400-500 луѓе, заедно со Сотир Атанасов, Никола Пушкаров и Ганчев. Во неговата чета е и Григор Соколов - Љаме, кој подоцна преминал страната на Српското четничко движење во Македонија [6]. Четата водела борби со турскиот аскер кај Крива Паланка и Долна Љуба. По задушување на востанието, војводата Мурџев го чувал востаничката знаме во својот дом, а во 1943 година го предава на Главниот воен музеј (денес Национален воено-историски музеј) [4].
При избувнување на Балканската војна во 1912 година е доброволец во Македонско-одринското ополчение и служи во четите на Јане Сандански и Дончо Златков и во нестројната чета при 13-та Кукушка дружина [7].
Во мај 1913 година е избран за член на револуционерниот штаб на Тиквешкото востание. По Втората балканска војна се населува во Бугарија. Починал во Тетевен на 21 април 1944 година.
Извори[уреди | уреди извор]
- ↑ „Борбите в Македония - Спомени на отец Герасим, Георги Райков, Дельо Марковски, Илия Докторов, Васил Драгомиров“, Борис Йорданов Николов, ИК „Звезди“, 2005 г., стр. 55-56,
- ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 111.
- ↑ Дино Кьосев, Гоце Делчев. Писма и други материали, стр. 89
- ↑ 4,0 4,1 Знамената на освободителното движение и въстанията в Македония и Тракия
- ↑ Христо Силянов, Освободителните борби на Македония, Том I
- ↑ Кръстю Лазаров, Спомени
- ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 474.