Шелдон Ли Глешоу

Од Википедија — слободната енциклопедија
Шелдон Ли Глешоу
Глешоу во Харвард
Роден(а)5 декември 1932(1932-12-05)(91 г.)
Њујорк, САД
НационалностАмериканец
Полињатеориска физика
УстановиБостонски универзитет
Харвард
Калифорниски универзитет
ОбразованиеКорнел
Харвард
Докторски менторЏулијан Швингер
Познат поЕлектрослаба теорија
Георги–Глешоуов модел
Критика на теоријата на суперстрните
Поважни наградиНобелова награда за физика (1979)
СопружникЏоан Ширли Александер (о. 1972, 4 деца)

Шелдон Ли Глешоу (англиски: Sheldon Lee Glashow; р. 5 декември 1932) — американски теориски физичар добитник на Нобеловата награда за физика. Тој е е професор по математика и физика на Бостонскиот универзитет и Хигинсов професор по физика, во пензија, на Харвард.

Раѓање и образование[уреди | уреди извор]

Глешоу е роден во Њујорк, како дете на еврејски доселеници од Русија, Бела и Рубин Левис Глучовски, неговиот татко бил водоводџија.[1] Тој дипломирал во месното училиште во Бронкс во 1950 година. Глешоу бил во истиот клас со Стивен Вајнберг, чие истражување, независно од она на Глешоу, ќе доведе двајцата и Абдус Салам да ја поделат Нобеловата награда за физика во 1979 година.[2] Глешоу се стекнал со диплома за уметност од Корнел во 1954 година и докторат по физика од Харвард во 1959 година под менторство на нобеловецот за физика Џулијан Швингер. Потоа, Глешоу станал член на NORDITA и почнал да работи на Калифорнискиот универзитет каде бил помошник професор од 1962 до 1966 година.[3] Тој се вратил на одделот за физика на Харвард како професор по физика во 1966 година, и бил именуван за Хигинсов професор по физика во 1979 година, заминува во пензија во 2000 година. Глешоу е повремен рофесор или научник во Glashow has been a CERN, Марсејскиот универзитет, МИТ, Брукхејвенската лабораторија, Тексас A&M, Хјустонскиот универзитет, и Бостонскиот универзитет.[2]

Глешоу е член на одборот на спонзори на Билтенот на атомските научници.[4]

Истражување[уреди | уреди извор]

Во 1961 година, Глешоу ги проширил моделите за обединувањето на електрослабото заемодејство благодарение на Швингер со вклучување на кусорастојната неутрална струја, односно Z0. Добиената симетрилна структура која ја предложил Глешоу, SU(2) × U(1), е основата на прифатената теорија за електрослабото заемодејство. За ова свое откритие, Глешоу заедно со Стивен Вајнберг и Абдус Салам, бил награден со Нобелова награда за физика во 1979 година.

Во соработка со Џејмс Бјоркен, Глешоу бил првиот кој го предвидел четвртиот кварк, т.е. магичниот кварк, во 1964. Ова било во периодот кога биле откриени четири лептони и само три кваркови биле предложени дека постојат. Равојот на нивната работа во 1970-ите, ГИМ-овиот механизам дека двата парови на кваркови: (d.s), (u,c), би ги поништиле вкусоменувачките неутрални струи, кои биле набљудувани експериментално при далечните ниски нивоа, наместо на теориско предвидените на основа од само на три кваркови. Превидувањето на магичниот кварк исто така ја отстранил техничката катастрофа за која и да било теорија на квантното полсо нееднакви броеви на кваркови и лептони - аномалија - каде класичната теорија за симетријата на полињата не успевала да се употреби во квантната теорија.

Во 1973 година, Глешоу и Хауард Георги ја предложиле теоријата на сè. Тие откриле како да ги сместат баждарните сили во стандардниот модел во групата SU(5), т.е кварковите и лептоните да бидат сместени во две едноставни претставки. Нивната теорија квалитативно ја предвидела општиот шаблон на впарувањето ан постојаните, со можните претпоставки, со што се добиле груби односи на маса меѓу третото семејство на лептони и кваркови, и тоа бил првиот показател законот на барионскиот број е неточен, односно дека протоните се нестабилни. Оваа работа била основата на наредните трудови на теоријата на сè.

Глешоу во 1977 година ја подели Опенхајмеровата награда со Феза Ѓурсеј.[5][6]

Теорија на суперструните[уреди | уреди извор]

Глешоу се сомнева во веродостојноста на теоријата на суперструните поради недостатокот на експериментално добиени предвидувања. Тој водел кампања струнотеоретичаите да се држат настрана од одделот за физика при Харвард, но неговата кампања била несупешна.[7] Околу десеттата минута во „Strings the Thing“, втората епизода од серијата Елегантен универзум, тој ја опишува теоријата на суперструните како дисциплина различна од физикатата велејќи „...можете да ја наречете и тумор, ако сакате...“.[8]

Професорот Глешоу со студентите,Бостонскиот универзитет (пролетта 2011)

Личен живот[уреди | уреди извор]

Глешоу е оженет со Џоан Ширли Александер. Тие имаат четири деца.[2] Сестрата на Џоан, Лин Маргулис, го прави Карл Сејган негов пранешен баџна. Даниел Клајтман, кој исто така бил докторант под менторство на Џулијан Швингер, е негов баџанак, преку другата сестра на Џоан, Шерон.

Во 2003 година тој беше еден од дваесет и двајцата нобеловци кој го потпишале хуманистичкиот манифест.[9]

Објавени дела[уреди | уреди извор]

  • Магијата на физиката (1991) ISBN 0-88318-708-6
  • Од алхемија до кваркови: изучувањето на физиката како слободна уметност (1994) ISBN 0-534-16656-3
  • Заемодејства: патување низ умот на честичен физичар и материјата на овој свет (1988) ISBN 0-446-51315-6
  • Првата работилница на теоријата на сè: центарот во нова Англија, Новохемпширски универзитет, 10-12 април 1980 година edited with Paul H. Frampton and Asim Yildiz (1980) ISBN 0-915692-31-7
  • Тртата работилница на теоријата за сè, севернокаролински универзитет, Чапел Хил, 15-17 април 1982 година edited with Paul H. Frampton and Hendrik van Dam (1982) ISBN 3-7643-3105-4
  • "Desperately Seeking Superstrings?" со Пол Гинспарг во Свирејќи на струните: креативни записи поттикнати од теоријата на струните (2008) ISBN 978-0-9802114-0-5

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Sheldon Lee Glashow – Britannica Encyclopedia. Britannica.com. Посетено на 2012-07-27.
  2. 2,0 2,1 2,2 Glashow's autobiography. Nobelprize.org. Посетено на 2012-07-27.
  3. Sheldon Glashow. Jewishvirtuallibrary.org. Посетено на 2012-07-27.
  4. Bulletin of the Atomic Scientists Архивирано на 5 август 2009 г.. Thebulletin.org. Посетено на 2012-07-27.
  5. Walter, Claire (1982). Winners, the blue ribbon encyclopedia of awards. Facts on File Inc. стр. 438. ISBN 9780871963864.
  6. „Gürsey and Glashow share Oppenheimer memorial“. Physics Today. American Institute of Physics. May 1977. doi:10.1063/1.3037556. Посетено на 1 March 2015.
  7. Jim Holt (2006-10-02), "Unstrung", The New Yorker. Посетено на 2012-07-27.
  8. "[T]here ain't no experiment that could be done nor is there any observation that could be made that would say, `You guys are wrong.' The theory is safe, permanently safe. He also said, "Is this a theory of Physics or Philosophy? I ask you" NOVA interview
  9. „Notable Signers“. Humanism and Its Aspirations. American Humanist Association. Архивирано од изворникот на 2012-10-05. Посетено на October 2, 2012.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]