Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 143.798 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Двоичен броен систем (бинарен броен систем) — броен систем кој изразува бројчени вредности користејќи два симбола: 0 и 1, обично по пат на положбен запис со основа 2. Овој систем е од суштинско значење кај сите современи сметачи заради неговата примена во секое дигитално струјно коло со логички порти.

Историски, за творец на двоичниот броен систем се смета индискиот математичар Пингала, кој разработил математички начин на претставување на прозодијата. Оттогаш, се вршени различни проучувања и подобрувања на истиот, а во 1679 година, Готфрид Лајбниц дошол до неговиот современ облик, објавувајќи го во написот „Објаснение за двоичната аритметика“ (Explication de l'Arithmétique Binaire). Во него систем, тој за првпат ги употребил цифрите 0 и 1, исто како во современиот систем.

Еден двоичен број може да се претстави со било која низа на битови (двоични бројки), кои пак можат да се претстават со било кој механизам што може да биде во заемно исклучителни состојби. Бројчената вредност зависи од вредноста што ја претставуваат симболите. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Старите еврејски гробишта кај Хоебах, Дерцбах, Германија.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?
... дека областа Барања е поделена помеѓу Унгарија и Хрватска?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... Џон Кабот (Џовани Кабото) е првиот европски откривач на Северна Америка, не сметајќи ги Викинзите?
... Тајане е македонски календарски обичај поврзан со празникот раѓањето на Јован Крстител?
... покрај аритметичката и геометриската средина, модусот, медијаната, и просекот се видови на средна вредност?
... дека првата банкнота во Европа е издадена во Шведска во 1661 година?
... дека највисоката планина во Австралија е наречена по полско-литванскиот национален херој Тадеуш Кошќушко?
... дека самопрогласената Баварска Советска Република постоела помалку од еден месец?
... дека Кузман Шапкарев му бил зет на Димитар Миладинов?
... дека стоболката (Spermophilus citellus) е така наречена поради народното верување дека лечи од сто болести?
... дека Удовскиот Остров на реката Вардар е најголемиот речен остров во Македонија и втор по површина во земјата?
... дека според преданието, средновековниот утврден град Женско во Кукушко бил така наречен бидејќи имал толку силни кули и бедеми, што можеле да го бранат жени?
... дека разбојот на Жозеф Мари Жакар од 1805 г. работел на програми со дупчени картички и послужил како основа за развојот на сметачите?
... дека Кристофер Колумбо никогаш не стапнал на самиот северноамерикански континент?
...дека во 843 г. Франкија е поделена на три дела помеѓу синовите на Лудвиг Побожниот, внуци на Карло Велики, и дека од овие кралства потекнуваат денешните земји Германија, Франција и Италија?
... дека во делото „Математички начела“ (Principia Mathematica), Бертранд Расел и Алдред Н. Вајтхед даваат доказ дека 1+1=2?
... дека баобабот во своето стебло складира до 120.000 литри вода?
... дека Турку останал најголем град во Финска дури и кога три четвртини од него изгореле во пожар?
... дека половината сојузни држави на САД носат имиња добиени од домородните американски јазици?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 3 мај 2024 г.

Настани:

1500	Португалскиот мореполовец Педро Алварес Кабрал го открил Бразил и го прогласил за имот на Португалија.
1791	Донесен е т.н. Устав од 3 мај, а подоцна истиот ден бил усвоен од Сејмот на Полско-литванската Државна Заедница. Овој устав бил втор во Европа и трет во светот (прв устав претставува уставот на Сан Марино, а втор е американскиот устав од 1787 година).
1814	Францускиот крал Луј XVIII се вратил во Париз по поразот на Наполеон во Битката кај Ватерло.
1841	Нов Зеланд бил прогласен за британска колонија со потпишувањето на Договорот од Ваитанги помеѓу британската круна и маорските племиња претходната година.
1922	Во Париз е основан Меѓународниот железнички сојуз.
1945	Народната влада на Демократска Федеративна Македонија, по предлог на Комисијата за јазик и правопис при Министерството за просвета донела решение за утврдување на македонската азбука. Азбуката првпат била отпечатена во весникот „Нова Македонија“ број 104, на 4 мај 1945 година.
1946	Во Токио започнало заседанието на Меѓународниот суд за Далечниот Исток на којшто им се судело на јапонските воени злосторници во текот на Втората светска војна.
1979	Со убедлива победа на конзервативците на британските парламентарни избори, Маргарет Тачер станала прва жена премиер во британската историја.

Родени:

612	Константин III Ираклиј — византиски цар.
1367	Хенри IV — крал на Англија.
1415	Сесилја Невил — мајка на Едвард IV.
1469	Николо Макијавели — италијански политичар, дипломат, поет и комедиограф.
1860	Вито Волтера — италијански математичар и физичар.
1892	Џејкоб Вајнер — канадски економист.
1917	Киро Глигоров — македонски и југословенски политичар, прв претседател на Република Македонија.
1920	Киро Билбиловски — македонски филмски снимател.
1925	Оливера Марковиќ — југословенска и српска глумица.
1933	Стивен Вајнберг — американски физичар.
1933	Џејмс Браун — американски музичар, познат како „Кум на соулот“.
1937	Миле Маневски — македонски писател.
1941	Нона Гаприндашвили — грузиска шахистка, светска шампионка од 1962 до 1978 година.
1948	Авни Абдулах — македонски писател.
1961	Миро Гавран — хрватски писател.
1963	Џеф Хорнасек — американски кошаркар и тренер.
1972	Рената Дескоска — македонска универзитетска професорка и политичарка.
1973	Михаел Рајцигер — холандски фудбалер.
1974	Захар Пашутин — руски кошаркар.
1984	Ѓорѓи Ицоски — македонски биатлонец и крос-кантри скијач.
1985	Езекил Лавеци — аргентински фудбалер.
1989	Катинка Хосу — унгарска пливачка.
1996	Алекс Ивоби — нигериски фудбалер.
2004	Александар Павловиќ — германски фудбалер.

Починале:

1481	Мехмед II Освојувачот — отомански султан (р. 1432).
1758	Бенедикт XIV — римски папа.
1926	Кнут Виксел — шведски економист.
1942	Елпида Караманди — македонски народен херој.
1991	Јежи Кошињски — американски писател.
2004	Томо Томоски — македонски историчар и археолог, еден од водечките медиевисти во земјата.
2014	Гари Бекер — американски економист, добитник на Нобеловата награда.
2016	Јадранка Стојаковиќ — југословенска пејачка.

Празници:

*	Светски ден на печатот

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика · логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Азија · Африка · Антарктик · Европа · Јужна Америка · Океанија · Северна Америка

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич

најгоре · превчитај ја страницава · статистики · односи со јавноста · пријавете неправилност · village pump