Итербиум

Итербиум  (₇₀Yb)

Општи својства
Име и симбол	итербиум (Yb)
Изглед	сребрено-бела; со бледо жолтеникава нијанса
Итербиумот во периодниот систем
– ↑ Yb ↓ No тулиум ← итербиум → лутециум
Атомски број	70
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	173,045(10)
Категорија	лантаноид
Група и блок	група б.б., f-блок
Периода	VI периода
Електронска конфигурација	[Xe] 4f14 6s2
по обвивка	2, 8, 18, 32, 8, 2
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	1.097 K ​(824 °C)
Точка на вриење	1.469 K ​(1.196 °C)
Густина близу с.т.	6,90 г/см3
кога е течен, при т.т.	6,21 г/см3
Топлина на топење	7,66 kJ/mol
Топлина на испарување	129 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	26,74 J/(mol·K)
парен притисок P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 736 813 910 1.047 (1.266) (1.465)
Атомски својства
Оксидациони степени	3, 2, 1 ​(базичен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 1,1 (?)
Енергии на јонизација	I: 603,4 kJ/mol II: 1.174,8 kJ/mol II: 2.417 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 176 пм
Ковалентен полупречник	187±8 пм
Разни податоци
Кристална структура	​страноцентрична коцкеста (сцк)
Брзина на звукот тенка прачка	1.590 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	β, поли: 26,3 µм/(m·K) (с.т.)
Топлоспроводливост	38,5 W/(m·K)
Електрична отпорност	β, поли: 0.250 µΩ·m (at с.т.)
Магнетно подредување	парамагнетно
Модул на растегливост	β облик: 23,9 GPa
Модул на смолкнување	β облик: 9,9 GPa
Модул на збивливост	β облик: 30,5 GPa
Поасонов сооднос	β облик: 0,207
Викерсова тврдост	205–250 MPa
Бринелова тврдост	340–440 MPa
CAS-број	7440-64-4
Историја
Наречен по	По Итерби (Шведска), каде што бил ископан
Откриен	Жан Шарл Галисар де Марињак (1878)
Првпат издвоен	Жорж Урбан (1907)
Најстабилни изотопи
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 166Yb веш 56,7 h ε 0,304 166Tm 168Yb 0,13% >1,3×1014 y (α) 1,9508 164Er (β+β+) 1,4221 168Er 169Yb веш 32,026 d ε 0,909 169Tm 170Yb 3,04% – (α) 1,7376 166Er 171Yb 14,28% – (α) 1,5589 167Er 172Yb 21,83% – (α) 1,3103 168Er 173Yb 16,13% – (α) 0,9459 169Er 174Yb 31,83% – (α) 0,7401 170Er 175Yb веш 4,185 d β− 0,470 175Lu 176Yb 12,76% >1,6×1017 y (α) 0,570 172Er (β−β−) 1,083 176Hf 177Yb веш 1,911 h β− 1,399 177Lu
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани

Итербиум (Yb, латински - ytterbium) е лантаноид. Тој е еден од елементите кои името го добиле според шведските градови - Ytterby. Итербиум е застапен во земјината кора во количини од 3,3ppm. Најважен минерал е монацит (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Yb)PO₄.

Извори

Периоден систем на елементите
Група	1	2		3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
	Алкални метали	Земно­алкални метали														Пникто­гени	Хал­ко­гени	Хало­гени	Благо­родни гасови
Периода I	водо­род 1 H																		хе­лиум 2 He
II	ли­тиум 3 Li	бери­лиум 4 Be												бор 5 B	јагле­род 6 C	азот 7 N	кисло­род 8 O	флуор 9 F	неон 10 Ne
III	нат­риум 11 Na	магне­зиум 12 Mg												алуми­ниум 13 Al	сили­циум 14 Si	фосфор 15 P	сулфур 16 S	хлор 17 Cl	аргон 18 Ar
IV	ка­лиум 19 K	кал­циум 20 Ca		скан­диум 21 Sc	титан 22 Ti	вана­диум 23 V	хром 24 Cr	манган 25 Mn	железо 26 Fe	кобалт 27 Co	никел 28 Ni	бакар 29 Cu	цинк 30 Zn	галиум 31 Ga	герма­ниум 32 Ge	арсеник 33 As	селен 34 Se	бром 35 Br	крип­тон 36 Kr
V	руби­диум 37 Rb	строн­циум 38 Sr		итриум 39 Y	цирко­ниум 40 Zr	нио­биум 41 Nb	моли­бден 42 Mo	техни­циум 43 Tc	руте­ниум 44 Ru	ро­диум 45 Rh	пала­диум 46 Pd	сребро 47 Ag	кад­миум 48 Cd	индиум 49 In	калај 50 Sn	анти­мон 51 Sb	телур 52 Te	јод 53  I	ксенон 54 Xe
VI	це­зиум 55 Cs	ба­риум 56 Ba		луте­циум 71 Lu	хаф­ниум 72 Hf	тантал 73 Ta	вол­фрам 74 W	ре­ниум 75 Re	ос­миум 76 Os	иридиум 77 Ir	пла­тина 78 Pt	злато 79 Au	жива 80 Hg	талиум 81 Tl	олово 82 Pb	биз­мут 83 Bi	поло­ниум 84 Po	астат 85 At	радон 86 Rn
VII	фран­циум 87 Fr	ра­диум 88 Ra		лорен­циум 103 Lr	радер­фордиум 104 Rf	дуб­ниум 105 Db	сибор­гиум 106 Sg	бо­риум 107 Bh	ха­сиум 108 Hs	мајт­нериум 109 Mt	фарм­штатиум 110 Ds	рент­гениум 111 Rg	копер­нициум 112 Cn	нихо­ниум 113 Nh	флеро­виум 114 Fl	моско­виум 115 Mc	ливер­мориум 116 Lv	тене­син 117 Ts	ога­несон 118 Og
			лантан 57 La	цериум 58 Ce	празе­одиум 59 Pr	нео­диум 60 Nd	проме­тиум 61 Pm	сама­риум 62 Sm	евро­пиум 63 Eu	гадоли­ниум 64 Gd	тер­биум 65 Tb	диспро­зиум 66 Dy	хол­миум 67 Ho	ербиум 68 Er	талиум 69 Tm	итер­биум 70 Yb
			акти­ниум 89 Ac	то­риум 90 Th	протак­тиниум 91 Pa	ура­ниум 92 U	непту­ниум 93 Np	плуто­ниум 94 Pu	амери­циум 95 Am	кириум 96 Cm	берк­лиум 97 Bk	калифор­ниум 98 Cf	ајнштај­ниум 99 Es	фер­миум 100 Fm	менде­левиум 101 Md	нобел­лиум 102 No
црно=цврста зелено=течна црвено=гасна grey=непозната Боја на атомскиот број ја прикажува агрегатната состојба (при 0 °C и 1 атм) Првичен Од распад Вештачки Границата го прикажува природното наоѓање на елементот Позадинска боја прикажува поткатегорија во трендот метал-металоид-неметал: Метал Металоид Неметал непознати хемиски својства Алкален метал Земноалкален метал Ланта­ноид Актиноид Преоден метал Слаб метал Пов-атом. неметал Двоатом. неметал Благороден гас