Башкортостан

Од Википедија — слободната енциклопедија
Башҡортостан Республикаһы
Республика Башкортостан
Република Башкортостан
Знамето на Башкортостан
Знамето на Башкортостан
Грбот на Башкортостан
Грбот на Башкортостан
Знаме Грб
Положба во Русији
Положба во Русији
Држава: Русија
Федерален округ: Приволшки
Површина: 142.900 км2
Население: 4.063.409 (1 јануари 2006.)
Главен град: Уфа
Густина на население: 28 жит./км2
Главниот град Уфа
Реката Белаја
Башкир во носија, 1910 г.

Башкортостан (башкирски: Башҡортостан; руски: Башкортостан; татарски: Башкортостан) — автономна република во составот на Руската Федерација.

Географија[уреди | уреди извор]

Башкортостан е сместен во делот од Јужен Урал.

Часовен појас[уреди | уреди извор]

Башкортостан е сместен во Екатеринбуршката часовен појас (YEKT/YEKST). UTC разлика од +0500 (YEKT)/+0600 (YEKST).

Реки[уреди | уреди извор]

Постојат преку 13.000 реки во оваа република. Од кои најголеми се:

Езера[уреди | уреди извор]

Постојат преку 2.700 езера и резервоари. Најголеми се:

Планини[уреди | уреди извор]

Башлортостан содржи делови од јужниот Урал и други планини, од кои најголеми се:

Природни богатства[уреди | уреди извор]

Башкортостан е најбогатата земја во Русија со минерали. Најмногу има наоѓалишта на: нафта, природен гас, јаглен, од металите има на манган, хром, од неметалите има на (кристали, флуорит, сулфур пирит, барит, силикат, азбест, а од природните камења се (малахит, жад, гранит).

Башкортостан е исто така богата со извори на минерална вода, лековита, и вода за пиење.

Клима[уреди | уреди извор]

  • Просечна годишна темперутура: 0.3 °C (планини) to 2.8 °C (низина)
  • Просечна јануарска температура: -16 °C
  • Просечна јулска температура: +18 °C

Историја[уреди | уреди извор]

Подрачјето на денешниот Башкортостан некогаш била т.н. „Велика Хунгарија“ (-{Magna Hungaria}-), татковина на денешниот унгарски народ. Исламот продрел меѓу нив во X век и до XIV век станал доминантна религија. Џингис Кан околу 1220 година завладеал со Башкортостан. Под монголско владеење Башкирите биле до средината на XVI век, кога нивните племенски поглавици доброволно се приклучиле кон царството на Иван Грозни. Губернија во Уфа е основана 1865 година додека Автономната Башкирска советска република настанала во 1919 година. На 25 февруари 1992 година територијата го добила сегашното име: Република Башкортостан.

Население[уреди | уреди извор]

  • Население: 4.104.336 (2002)
    • Урбано: 2.626.613 (70,8%)
    • Рурално: 1.477.723 (29,2%)
    • Maжи: 1.923.233 (46,9%)
    • Жени: 2.181.103 (53,1%)
  • Жени на 1000 мажи: 1.134
  • Просечна старост: 35,6 г
    • Урбано: 35,2 г
    • Рурално: 36,4 г
    • Maжи: 33,4 г
    • Жени: 37,7 г
  • Домаќинства: 1.429.004 (со 1.066.649 жит.)
    • Урбани: 931.417 (со 2.592.909 жит.)
    • Рурални: 497.587 (со 1.473.740 жит.)
  • Наталитет (2005)
    • Раѓања: 44.094 (10,8)
    • Умирања: 57.787 (14,2)
  • Етнички групи

Според последниот руски попис од 2002, во Башкортостан најмногу живеат Руси и Башкири. Следува табела на пописите од 1926, па до последниот:

попис 1926 попис 1939 попис 1959 попис 1970 попис 1979 попис 1989 попис 2002
Башкири 625,845 (23.5%) 671,188 (21.2%) 737,744 (22.1%) 892,248 (23.4%) 935,880 (24.3%) 863,808 (21.9%) 1,221,302 (29.8%)
Руси 1,064,707 (39.9%) 1,281,347 (40.6%) 1,418,147 (42.4%) 1,546,304 (40.5%) 1,547,893 (40.3%) 1,548,291 (39.3%) 1,490,715 (36.3%)
Татари 621,158 (23.3%) 777,230 (24.6%) 768,566 (23.0%) 944,505 (24.7%) 940,436 (24.5%) 1,120,702 (28.4%) 990,702 (24.1%)
Чуваши 84,886 (3.2%) 106,892 (3.4%) 109,970 (3.3%) 126,638 (3.3%) 122,344 (3.2%) 118,509 (3.0%) 117,317 (2.9%)
Мари 79,298 (3.0%) 90,163 (2.9%) 93,902 (2.8%) 109,638 (2.9%) 106,793 (2.8%) 105,768 (2.7%) 105,829 (2.6%)
Украинци 76,710 (2.9%) 99,289 (3.1%) 83,594 (2.5%) 76,005 (2.0%) 75,571 (2.0%) 74,990 (1.9%) 55,249 (1.3%)
други 113,232 (4.2%) 132,860 (4.2%) 129,686 (3.9%) 122,737 (3.2%) 115,363 (3.0%) 111,045 (2.8%) 123,222 (3.0%)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]