Крстоар

**Крстоар**
	Крстоар
	Крстоар Местоположба на Крстоар во Македонија Крстоар на карта
	Координати 40°58′59″N 21°21′0″E / 40.98306°N 21.35000°E
Општина	Битола
Население	239 жит.; (поп. 2021)
Шифра на КО	02063
Надм. вис.	634 м
	Крстоар на општинската карта ; Атарот на Крстоар во рамките на општината
	Крстоар на Ризницата

Крстоар (познато и како Крстовар и Христофор) — село во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Географија и местоположба

Селото Крстоар се наоѓа во подножјето на Баба Планина во Битолското Поле (Пелагонија), оддалечено 5,5 километри јужно од градот Битола.

Историја

Вкупно 2 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[2]

Стопанство

Население

Население во минатото

Година	Нас.	±%
1948	379	—
1953	369	−2.6%
1961	344	−6.8%
1971	349	+1.5%
1981	479	+37.2%

Година	Нас.	±%
1991	283	−40.9%
1994	187	−33.9%
2002	167	−10.7%
2021	239	+43.1%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Крстоар имало 280 жители, сите Македонци.^[3]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 година, Крстофор се води како чисто македонско село во Битолската Каза на Битолскиот Санџак со 35 куќи.^[4]

По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Крстоар имало 256 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.^[6]

Според пописот од 2002 година, селото Крстоар брои 167 жители, од кои 164 Македонци, 2 Срби и 1 останат.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 239 жители, од кои 200 Македонци, 21 Албанец, 5 Турци, 2 Срби и 11 лица без податоци.^[7]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	280	256	379	369	344	349	479	283	187	167	239

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Родови

Крстоар е македонско село.

Родови во Крстоар се:

Староседелци: Ѓоревци (11 куќи), Јоновци (8 куќи), Кундевци (7 куќи), Јосифовци (3 куќи), Чанчуковци (3 куќи), Мочковци (2 куќи), Котевци (2 куќи) и Ѓелдановци (1 куќа).
Доселеници: Ситновци (4 куќи) потекнуваат од предокот Пеше кој се доселил во втората половина на XVIII век, он се оженил со девојка од некој од староседелските родови; Видиновци (8 куќи) доселени се од некое село во Преспа; Гулевци (8 куќи) доселени се од некое место во денешна Албанија; Мошенци (4 куќи) доселени се во турско време од селото Сетина, леринско; Домазетовци (2 куќи) родот го основал домазет доселен од селото Клабучишта, леринско; Трифуновци (2 куќи) доселени се во турско време од Буково; Апостоловци (1 куќа) и Петревци (1 куќа) доселени се однекаде; Милошевци (2 куќи) доселени се после турското владеење од некое село во Преспа.^[12]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 154 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[13]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 157 гласачи.^[14]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[15]

Црква „Св. Петар и Павле“ — главната селска црква изградена 1878 година;
Црква „Св. Христифор“ - главна манастирска црква на Крстоарскиот манастир;
Црква „Св. Ѓорѓи“ — манастирска црква. Се наоѓа во месноста Сребрена Вода на 200 метра погоре од Св. Христофор;
Црква „Св. Петка“ — црква во месноста Сребрена Вода;
Црква „Св. Теодор Тирон“ — црква во месноста Сребрена Вода;

Археолошки наоѓалишта^[16]

Грамаѓе — населба од средниот век;
Мирои Орници — базилика од старохристијанско време;

Редовни настани

Личности

Георги Поп Христов (1876 - 1962) — револуционер, војвода на ВМОРО, раководител на крилото на протогеровистите;
Тодор Наумов Ѓоревски — македонски револуционер од ВМОРО.^[17]
Вангел Стевановски — македонски партизан.

Култура и спорт

Иселеништво

Иселеници од селото има во Битола, Скопје, прекуокеанските земји (САД, Канада и Австралија) и низ Европа.^[18]

Наводи

↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
↑ Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 236.
↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 12.
↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 166-167.
↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
↑ Трифуноски Ф., Јован (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања (1914-1997). Српска академија наука и уметности. ISBN 8670252678. OCLC 469501519.
↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
↑ . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том I, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)
↑ Bojchevski, Design by Angela Hristovska, Developed by Dijana Manchevska and Jovan. „Мој Роден Крај“. www.mojrodenkraj.com.mk. Архивирано од изворникот на 2021-07-17. Посетено на 2021-07-17.

Надворешни врски

Крстоар на Ризницата

[Попис2021-1] „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.

[2] „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).

[:0-3] Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 236.

[4] Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 12.

[:1-5] Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 166-167.

[6] „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.

[7] „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“

[К’нчов-8] К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900

[Бранков-9] Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.

[макстат-10] „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.

[макстат2-11] „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.

[12] Трифуноски Ф., Јован (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања (1914-1997). Српска академија наука и уметности. ISBN 8670252678. OCLC 469501519.

[13] „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.

[14] „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

[15] Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.

[16] Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069

[17] . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том I, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)

[18] Bojchevski, Design by Angela Hristovska, Developed by Dijana Manchevska and Jovan. „Мој Роден Крај“. www.mojrodenkraj.com.mk. Архивирано од изворникот на 2021-07-17. Посетено на 2021-07-17.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]


Крстоар
Крстоар Местоположба на Крстоар во Македонија Крстоар на карта
Координати 40°58′59″N 21°21′0″E / 40.98306°N 21.35000°E / 40.98306; 21.35000
Општина	Битола
Население	239 жит. (поп. 2021)^[1]
Шифра на КО	02063
Надм. вис.	634 м

Крстоар на општинската карта Атарот на Крстоар во рамките на општината
Крстоар на Ризницата