Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 143.901 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица

Историја на Цариград — периодот од основањето на градот во 330 година како нова престолнина на Римското Царство до заземањето на градот од страна на Османлиите во 1453 година.

Всушност градот бил повторно изграден на местото на античкиот Византион. Огромниот обем на градежните работи, брзиот пораст на населението, развојот на трговијата и занаетчиството, метрополскиот статус на градот и напорите на првите римски цареви во Цариград довеле да градот стане еден од најголемите градови во Европа и на Блискиот Исток. По падот на Рим во V век, Цариград станал главен град во следните десет векови на Источното Римско Царство или подоцна познато како Византија. Историјата на Цариград во текот на византиската ера е исполнета со турбулентни политички настани како востанија и интриги во палатата, убиства на царевите помеѓу благородничките династии, големи опсади и кампањи од страна на силните западни и источни соседи. До XIII век градот претставувал најголемиот центар на културата во средновековна Европа, далеку понапред од другите светски метрополи во однос на образованието, активноста на духовниот живот и развојот на материјалната култура.

Заземањето на Цариград од Османлиите во мај 1453 го означил конечниот колапс на Византиското Царство и преобразба на Отоманското Царство во една од најмоќните земји во светот. Падот на Цариград предизвикал шок низ христијанска Европа и голема слава на властите од Каиро, Тунис и Гренада. Покрај тоа во следниот период започнало целосно уништување на византиската култура, а Османлиите во Европа биле синоним за суровост кон христијанството. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Пупка на африкански лилјан (Agapanthus).
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Знамето на Полска-Литванија
Знамето на Полска-Литванија
На денешен ден…

Денес е 14 мај 2024 г.

Настани:

1643  Четиригодишниот Луј XIV станува крал на Франција по смртта на татко му, Луј XIII. Мајка му Ана Австриска станува регент до неговото полнолетство.
1948  Прогласена е независната држава Израел. Арапските соседи веднаш ја напаѓаат, со што започнува Војната за независност.
1955  Седум комунистички земји и СССР потпишуваат договор за меѓусебна одбрана познат како Варшавски договор.
1999  Во текот на бомбардирањето на СР Југославија, авиони на НАТО погодија колона со бегалци на Косово. Загинаа 87 лица.
2017  Емануел Макрон станува претседател на Франција, победувајќи ја Марин Ле Пен на изборите една недела пред тоа.

Родени:

1727  Томас Гејнсборо — англиски сликар.
1771  Роберт Овен — англиски социјалист, еден од најпознатите претставници на утопискиот социјализам.
1919  Аврам Садикарио — македонски поет.
1924  Јосип Ваништа — хрватски сликар.
1935  Руди Шелиго — словенечки писател и политичар.
1943  Џек Брус — шкотски рок-музичар, член на групата Крим (The Cream).
1946  Клодија Голдин — американска економистка, добитничка на Нобеловата награда во 2023 година.
1952  Дејвид Брн — американски рок-музичар, член на групата Токинг хедс (Talking Heads).
1964  Росен Плевнелиев — бугарски стопанственик и политичар.
1969  Кејт Бланчет — австралиска филмска глумица.
1974  Матео Тосато — италијански велосипедист.
1980  Здењек Григера — чешки фудбалер.
1981  Димитар Мираковски — македонски кошаркар.
1984  Марк Закерберг — основач на Facebook.
1984  Ларс Петер Нордхауг — норвешки велосипедист.
1985  Михаил Николаевич Кузнецов — руски слалом-кајакар.
1994  Маркињос— бразилски фудбалер.
1994  Денис Прат — белгиски фудбалер.
1997  Рубен Дијаш — португалски фудбалер.
1998  Арон Ремсдејл — англиски фудбалски голман.

Починале:

649  Теодор I — римски папа.
964  Јован XII — римски папа.
1493  Нанина де Медичи — ќерка на Пјеро ди Козимо де Медичи.
1610  Анри IVкрал на Франција.
1643  Луј XIIIкрал на Франција.
1912  Аугуст Стриндберг — шведски драмски писател (р. 1849)
1940  Ема Голдман — анархистка.
1991  Аладар Геревич — унгарски мечувалец.
1987  Рита Хејворт — американска глумица (р. 1918).
1998  Френк Синатра — американски пејач и глумец (р. 1915)
2015  Би Би Кинг — американски блуз-гитарист.
2018  Том Вулф — американски писател.
2001  Марио Болоњини — италијански режисер.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич