Гал’мбица
| Гал’мбица | |
|---|---|
| Αλεβίτσα | |
 Двете маала на Нестрам. Над горното е врвот Брателец | |
| Највисока точка | |
| Надм. вис. | 1.589 м |
| Координати | 40°27′22″N 20°57′22″E / 40.4562° СГШ; 20.9560° ИГД |
| Географија | |
Гал’мбица на карта
| |
| Место | Костурско, Егејска Македонија |
 | |
Гал’мбица[1][2] (Гулабица на костурскиот дијалект) или Алевица[3] (грчки: Αλεβίτσα) — планина во Костурско, Егејска Македонија, крај границата со Албанија.[3]
Местоположба
[уреди | уреди извор]Планината е сместена во општината Нестрам, во западниот дел на Костурско, на самата граница со Албанија (гранични пирамиди бр. 36-66). Има издолжен облик во правец североисток - југозапад и сочинува дел од венецот Северен Пинд. Се протега меѓу реките Бистрица (овде наречена Белица) на југ и исток и Девол во Албанија на запад, кои соодветно извираат од планините Грамошта (Грамос) и Морава. На југ одвоена од Грамошта и Горуша (Војо) со реката Белица, додека пак на север е одделена од планината Флацата со Четирска Река. Групата, која нема свое име на грчки, се означува со името на највисокиот врв.[3]
На картата на австроунгарскиот генералштаб, делот од планината над Пилкати е означен како Шестар (Šeštar), тој источно над Јановени како Галовица (Galovica), тој источно над Омотско како Воле (Vole), а тој северно над Нестрам како Орошец (Orošec). На неговата карта на Костурско, Георги Христов на нарекува целата планина Гал’мбица (Гълъмбица по бугарски правопис).[4]
Опис
[уреди | уреди извор]Планината е составена од конгломератни карпи и песочници. Највисок врв Алевица (1.589 м) е во северозападниот дел на планината, североисточно над Јановени и јужно над Калевишта. Во грчката топонимија, целата планина е наречена по овој врв.[3]
Револуционерот Георги Христов напишал за Гал’мбица:
| „ | Гал’мбица не помалку од јужната сосетка воодушевува и замајува со своите волшебни убавини. Нејзините вркстени и преплетени, поради посложената структура, многубројни топографски облици, вистински стихијни слики, со своето маѓосувачко влијание, заповеднички обземаат и пленат.[5]
На северозападниот крај Гал’мбица е сврзана со Морава Планина. Тука ја облазува вододелницата меѓу водите на реките Девол и Белица, која од југ и запад ја двои последователно од подножјето на врвот Грамошта [Грамос], од североисточно разгранок на Денска Планина и северното чело на Горуша. На исток од с. Калевишта Гал’мбица се разгранува на североисток и југоисток... По билото на првиот огранок врви сегашната етничка и административна граница на Костурско... Другиот поголемиот... завршува на југ со врвот Воле, кој се издига величествено над р. Белица и навалувајќи се до нејзиното корито со своите карпи и стрмни ’ртови, кои стрчат над огромна провалија.[5] Флората и фауната на Гал’мбица не се разликуваат многу од онаа на Одре и Горуша. Пространи стројни борови, букови и грмушести шуми растат по најголемиот на површината на планината и нејзината пазува. Костенови шуми никаде нема. Југоисточните разграноци се слабо пошумени. Во доловите и долините по пазувите се покриени само со грмушки. Овде наоѓаат прибежиште речиси сите диви животни: мечката, волкот, дивата свиња, зајакот, лисицата, дивата коза, фазанот, дивиот петел, шумската еребица, препелицата, гулабот и др. диви птици.[6] |
“ |
Врвови
[уреди | уреди извор]Ова е список на врвовите на Гал’мбица со нивните грчки и албански имиња, нивната висина и местоположба. Дадени се по висински редослед:
| Име | Грчки/Албански | Висина (м)[3] | Местоположба | Земја |
|---|---|---|---|---|
| Алевица | Αλεβίτσα | 1.580 | на главното било, во северозападниот на планината, североисточно над Јановени и јужно над Калевишта | 
|
| Мала Алевица | Μικρή Αλεβίτσα | 1.580 | на главното било, југоисточно од Алевица |
|
| Амуда | Αμμούδα | 1.546 | на средишното било, во средишниот дел на планината |
|
| Извор | Izvorit | 1.495 | граничен врв, пирамида бр. 65, северозападно над Слимница и јужно од Арза | 
|
| Манастир | Μπρέγκου Μαναστήριτ, Bregu i Manastirit | 1.495 | граничен врв, пирамида бр. 66,[7] северозападно над Слимница и јужно од Арза |
|
| Елинца | Ελίντσα, Ελάφι | 1.469 | на средишното било, во југоисточниот дел на планината, источно од Воле |
|
| Куѓовица | Κουγιοβίτσα, Κρούκιτ | 1.461 | граничен врв, пирамида бр. 63,[7] северно над Слимница |
|
| Буфи | Μπούφι | 1.433 | на средишното било, во југоисточниот дел на планината, североисточно над Дреново |
|
| Гинкова | Χελώνα, Γκίνκοβα | 1.424 | граничен врв, пирамида бр. 55,[7] северно над Јановени и јужно над Видово |
|
| Трија Авга | Τρία Αυγά | 1.400 | на средишното било, во средишниот дел на планината, југоисточно од Мала Алевица и северозападно од Амуда |
|
| Конопице | Κονοπίτσε, Κονοπίτσες | 1.380 - 1.337 | во западниот дел на планината, североисточно над Слимница |
|
| Воле | Βόλια, Βάλια | 1.367 | на средишното било, во средишниот дел на планината, западно од врвот Елинца |
|
| Бидо | Bido | 1.365 | граничен врв, пирамида бр. 59, северно над Пилкати |
|
| Хриси Петра | Χρυσή Πέτρα | 1.360 | граничен врв, пирамида бр. 61,[7] северно над Пилкати |
|
| Николер | Νικολέρι, Νικολέρ | 1.349 | во северниот дел на планината, југоисточно над Зеленград |
|
| Караули | Καραούλι, Παρατηρητήριο | 1.336 | на средишното било, во југоисточниот дел на планината, североисточно над Дреново |
|
| Камата | Καμάτα | 1.332 - 1.200 | во југоисточниот дел на планината, северно над Дреново |
|
| Петре Пелени | Πέτρινο, Πετρέ Πελένι | 1.323 | на средишното било, во средишниот дел на планината, западно над Стенско, југоисточно од Амуда и североисточно од Елинца |
|
| Ѓаполи | 1.308 | јужно од Видово |
| |
| Стеничка | Βράχος, Τσαμ Αστένα, Στενίτσκα | 1.305 | североисточно над Омотско |
|
| Ипсома Таксиархијас | Ύψωμα Ταξιαρχίας | 1.283 | граничен врв, пирамида бр. 50[7] |
|
| Камено | Καμμένα | 1.263 | во средишниот дел на планината, североисточно од Амуда |
|
| Пиу | Πίου | 1.228 | во западниот дел на планината, источно од Слимница и западно од Пилкати |
|
| Вризариес | Βρυζαριές | 1.214 | граничен врв, пирамида бр. 48[7] |
|
| Кастро | Κάστρο | 1.214 | во северниот дел на планината, јужно над Зеленград |
|
| Чарши | Τσαρσί, Καλλιθέα | 1.200 | ||
| Аетофолија | Αετοφωλιά | 1.195 | во северниот дел на планината, западно над Зеленград |
|
| Волче | Λυκορράχη, Βόλτσε | 1.180 | западно над Горни Нестрам |
|
| Платија Корифи | Πλατειά Κορυφή | 1.137 | во северните делови на планината, југоисточно над Грлени |
|
| Чума | Τσούμα | 1.125 | ||
| Брателец | Μπράτελετς, Δίδυμο | 1.120 | северно над Горни Нестрам |
|
| Трилофос | Τρίλοφος | 1.118 | во северните делови на планината североисточно од Грлени и јужно од Трстика |
|
| Ревани | Ρεβένι, Οχυρό | 1.116 | во северните делови на планината, југоисточно над Ревани |
|
| Дио Лофи | Δύο Λόφοι | 1.114 | во северните делови на планината, југозападно над Ревани |
|
| Построва | Ποστρόβα | 1.113 | граничен врв, пирамида бр. 44[7] |
|
| Чука | Νταλίπες | 1.112 | граничен врв, пирамида бр. 43,[7] северозападно од Шак и југоисточно од Пончара |
|
| Поповар | Πόποβαρ, Πόποβαρ, Μανούση | 1.111 | во северните делови на планината, западно од Горно Папратско |
|
| Лаксенти | Λαξεντή, Λαξένη | 1.108 |
| |
| Орешче | Oρέσκα, Ορέτσικο | 1.102 | на средишното било, во југоисточниот дел на планината, југозападно над Долни Нестрам, над некогашното село Орешец (Орешче) |
|
| Ондрија | Τριγωνομετρικό, Όντρια | 1.101 | северно од Стенско и Стенска Река, која го двои од Брателец |
|
| Плајес | Πλαγιές | 1.043 | во северните делови на планината, северозападно над Грлени |
|
| Свети Илија | Προφήτης Ηλίας | 1.040 | во северните делови на планината, западно од Долно Папратско |
|
| Кростава | Κροστάβα, Guri Mushk | 1.037 | граничен врв, пирамида бр. 39[7] |
|
| Град | Κάστρο | 1.017 | источно над Долни Нестрам |
|
| Кокини Рахи | Κόκκινη Ράχη | 1.017 | во северните делови на планината, северно над Ревани |
|
| Света Петка | Αγία Παρασκευή | 1.015 | ||
| Перифано | Περήφανο | 972 | ||
| Цуцулија | Τσουτσούλια | 918 | во северните делови на планината, југоисточно од Горно Папратско и југозападно од Дреничево |
|
| Еленица | Ελενίτσα | 892 | во северните делови на планината, северно од Долно Папратско и западно од Чрчишта |
|
| Кури | Δρυόβουνο, Κουρί | 846 | во северните делови на планината, северно над Дреничево и јужно над Чрчишта |
|
| Дјегур | Djegur | граничен врв, пирамида бр. 62, северно над Слимница |
| |
| Кондра Полинга | Κόντρα Πολίγκα, Κόντρα | граничен врв, пирамида бр. 60, северно над Пилкати |
|
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Марков, Георги Христов (2002). Хрупищко (PDF). Хасково: Държавен архив - Хасково, Интерфейс. стр. 9. ISBN 954-90993-1-8.
- ↑ Силянов, Христо (1984). Писма и изповеди на един четник. Спомени от Странджа. От Витоша до Грамос. София: Български писател. стр. 580.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Νέζης, Νίκος (2010). Τα ελληνικά βουνά : γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια. Τόμος 2. Ηπειρωτική Ελλάδα. Πελοπόννησος - Στερεά Ελλάδα - Θεσσαλία - Ήπειρος - Μακεδονία - Θράκη. Αθήνα: Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης : Κληροδότημα Αθ. Λευκαδίτη. стр. 364. ISBN 978-960-86676-6-2.
- ↑ Марков, Георги Христов (2002). Хрупищко (PDF). Хасково: Държавен архив - Хасково, Интерфейс. стр. 193. ISBN 954-90993-1-8.
- ↑ 5,0 5,1 Марков, Георги Христов (2002). Хрупищко (PDF). Хасково: Държавен архив - Хасково, Интерфейс. стр. 17. ISBN 954-90993-1-8.
- ↑ Марков, Георги Христов (2002). Хрупищко (PDF). Хасково: Държавен архив - Хасково, Интерфейс. стр. 18. ISBN 954-90993-1-8.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Νέζης, Νίκος (2010). Τα ελληνικά βουνά : γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια. Τόμος 3. Ορεινά τοπωνύμια. Βουνά - Κορυφές - Οικισμοί - Καταφύγια - Χιονοδρομικά κέντρα. Αθήνα: Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης : Κληροδότημα Αθ. Λευκαδίτη. стр. 99. ISBN 978-960-86676-7-9.
| ||||||