Мисија за повраток на примероци

Астронаутите од Аполо работат на Месечината за да соберат примероци и да истражуваат. Во близина на кратерот Шорти пронашле малку портокалов месечев реголит.

Мисијата за повраток на примероци е мисија со вселенското летало со цел собирање и враќање на примероци од вонземска местоположба кон Земјата за анализа. Мисиите за враќање на примероците можат да вратат само атоми и молекули или депозит на комплексни соединенија како што е лабав материјал („почва“) и карпи. Овие примероци може да се добијат на бројни начини, како што се ископани почви и карпи или колекторска низа што се користи за зафаќање честички од сончевиот ветер или кометни остатоци.

До денес, примероци од месечеви камења од Земјината Месечина се собрани со роботски и човекови мисии, кометата Wild 2 и астероидот 25143 Итокава биле посетени од роботско летало кое ги вратило примероците до Земјата, а вратени се и примероци од сончевиот ветер од роботската мисија Битие. Добиени се примероци од астероидот 162173 Рјугу и се во пренос назад кон Земјата.

Покрај мисиите со повратни примероци, собрани се примероци од три идентификувани не-земјени тела со помош на други мисии за враќање на примероците: примероци од Месечината во облик на месечеви метеорити, примероци од Марс во облик на марсови метеорити и примероци од Веста во облик на ХЕД метеорити.

Научна употреба

Примероците што се достапни на Земјата можат да се анализираат во лабораториите, така што можеме да го подобриме нашето разбирање и знаење како дел од откривањето и истражувањето на Сончевиот Систем. До сега, многу важни научни откритија за Сончевиот Систем биле направени далечински со телескопи, а некои тела на Сончевиот Систем биле посетени со орбита или дури и слетување на вселенското летало со инструменти способни за далечинско сензори или анализа на примероци. Додека таквата истрага на Сончевиот Систем е технички полесна од мисијата за враќање на примероците, научните алатки достапни на Земјата за проучување на такви примероци се далеку понапредни и поразновидни од оние што можат да одат на леталото. Понатаму, анализата на примероците на Земјата овозможува следење на какви било сознанија со различни алатки, вклучително и алатки што можат да кажат внатрешен вонземски материјал од земјено загадување^[2] и оние што допрва треба да се развиваат; Спротивно на тоа, вселенското летало може да носи само ограничен пакет аналитички алатки, и тие треба да се изберат и градат многу пред да се започне.

Примероците анализирани на Земјата можат да се совпаѓаат со наодите на далечинско опити за повеќе увид во процесите што го создале Сончевиот Систем. Ова било направено, на пример, со наодите од вселенското летало „Дон“ (Dawn; Зора), кое го посетило астероидот Веста од 2011 до 2012 година за сликање, и примероци од ХЕД метеорити (собрани на Земјата до тогаш), кои биле споредувани со податоците собрани од Зора.^[3] Овие метеорити потоа може да се идентификуваат како материјал исфрлен од големиот удар кратер Рејасилвија на Веста. Ова овозможило да се одземе составот на кората, обвивката и јадрото на Веста. Слично на тоа, некои разлики во составот на астероиди (и, во помала мера, различни композиции на комети) може да се забележат само со сликање. Сепак, за попрецизен попис на материјалот на овие различни тела, во иднина ќе се соберат и враќаат повеќе примероци, за да се совпаднат нивните композиции со податоците собрани преку телескопи и астрономска спектроскопија.

Еден понатамошен фокус на таквата истрага - покрај основниот состав и геолошката историја на различните тела на Сончевиот Систем - е присуството на градбените материјали на животот на комети, астероиди, Марс или месечини на гасовитите џинови. Неколку мисии за враќање на примероците на астероидите и кометите во моментот се во дела. Повеќе примероци од астероиди и комети ќе помогнат да се утврди дали животот се создал во вселената и бил пренесен на Земјата од метеорити. Друго прашање што е под истрага е дали вонземски живот е создаден на други тела на Сончевиот Систем како Марс или на месечините на гасните гиганти и дали може да постои живот дури и таму. Резултатот од последната „Анкета на Декадал“ на НАСА била да се даде приоритет на мисијата за враќање на примерокот на Марс, бидејќи Марс има посебно значење: тој е релативно „близу“, можеби имал заштитен живот во минатото, па дури може да продолжи да го одржува животот. Месечината на Јупитер, Европа е уште еден важен фокус во потрагата по живот во Сончевиот Систем. Меѓутоа, заради растојанието и другите ограничувања, Европа може да не биде цел на мисијата за враќање на примерокот во блиска иднина.

Планетарна заштита

Планетарната заштита има за цел да спречи биолошко загадување и на целото небесно тело и на Земјата - во случај на мисии за враќање на примероците. Ниту еден примерок сè уште не е вратен со туѓ живот во него. Доведен примерок од Марс или друга местоположба со потенцијал за живот на домаќинот, е мисија од категорија V под COSPAR која насочува кон задржување на кој било нестерилизиран примерок вратен на Земјата. Ова е затоа што е непознато ефектите од таквиот хипотетички живот би биле врз луѓето или врз биосферата на Земјата.^[4] Поради оваа причина, Карл Саган и Џошуа Ледерберг тврделе во 1970-тите дека треба да направиме мисии за враќање на примероците класифицирани како мисии од категоријата V со голема претпазливост, а подоцна се согласиле и студиите од НРЦ и ЕСФ.^[5]^[6]^[7]^[8]

Список на мисии

Човекови мисии

Датум на тргнување	Оператор	Име	Потекло на примерок	Вратени примероци	Датум на враќање	Резултат од мисијата
000000001969-07-16-000016 јули 1969	САД	Аполо 11	Месечина	22 килограми	000000001969-07-24-000024 јули 1969	Успешно
000000001969-11-14-000014 ноември 1969	САД	Аполо 12	Месечина	34 килограми	000000001969-11-24-000024 ноември 1969	Успешно
000000001970-04-11-000011 април 1970	САД	Аполо 13	Месечина	-	000000001970-04-17-000017 април 1970	Неуспешно
000000001971-01-31-000031 јануари 1971	САД	Аполо 14	Месечина	43 килограми	000000001971-02-09-00009 февруари 1971	Успешно
000000001971-07-26-000026 јули 1971	САД	Аполо 15	Месечина	77 килограми	000000001971-08-07-00007 август 1971	Успешно
000000001972-04-16-000016 април 1972	САД	Аполо 16	Месечина	95 килограми	000000001972-04-27-000027 април 1972	Успешно
000000001972-12-07-00007 декември 1972	САД	Аполо 17	Месечина	111 килограми	000000001972-12-19-000019 декември 1972	Успешно
000000001996-03-22-000022 март 1996	САД Русија	Збирка на орбитален отпад на Земјата	Нискоземска орбита	0 !Честици	000000001997-10-06-00006 октомври 1997	Успешно^[9]
000000002015-04-14-000014 април 2015	Јапонија / САД	Мисија Танпопо	Нискоземска орбита	0 !Честици	000000002018-02-01-0000февруари 2018^[10]	Успешно

Роботски мисии

Датум на тргнување	Оператор	Име	Потекло на примерок	Вратени примероци	Датум на враќање	Резултат од мисијата
000000001969-06-14-000014 јуни 1969	СССР	Луна Е-8-5 Бр. 402	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001969-07-13-000013 јули 1969	СССР	Луна 15	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001969-09-23-000023 септември 1969	СССР	Космос-300	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001969-10-22-000022 октомври 1969	СССР	Космос-305	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001970-02-06-00006 февруари 1970^[11]	СССР	Луна Е-8-5 Бр. 405	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001970-09-12-000012 септември 1970	СССР	Луна 16	Месечина	101 грам	000000001970-09-24-000024 септември 1970	Успешно
000000001971-09-02-00002 септември 1971	СССР	Луна 18	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001972-02-14-000014 февруари 1972	СССР	Луна 20	Месечина	55 грама	000000001972-02-25-000025 февруари 1972	Успешно
000000001974-11-02-00002 ноември 1974	СССР	Луна 23	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001975-10-16-000016 октомври 1975	СССР	Луна Е-8-5М Бр. 412	Месечина	—	—	Неуспешно
000000001976-08-09-00009 август 1976	СССР	Луна 24	Месечина	170 грама	000000001976-08-22-000022 август 1976	Успешно
000000001999-02-07-00007 февруари 1999	САД	Стардаст	81П/Вајлд	0 !Честички	000000002006-01-15-000015 јануари 2006	Успешно
000000002001-08-08-00008 август 2001	САД	Џенезис	Сончев ветер	0 !Честички	000000002004-09-09-00009 септември 2004	Успешно (делумно)
000000002003-05-09-00009 мај 2003	Јапонија	Хајабуса	25143 Итокава	0 !Честички	000000002010-06-13-000013 јуни 2010	Успешно (делумно)
000000002011-11-08-00008 ноември 2011	Русија	Фобос-Грунт	Фобос	—	—	Неуспешно
000000002014-12-03-00003 декември 2014	Јапонија	Хајабуса2	162173 Рјугу	—	02020-12-31 !декември 2020	Во тек
000000002016-09-08-00008 септември 2016	САД	ОЗИРИС-РЕкс	101955 Бену	—	000000002023-09-24-000024 септември 2023	Во тек
02019-12-31 !2020	Кина	Чанг'е 5	Месечина	—	02020-12-31 !2020	Во план
02020-12-31 !2020	Кина	Чанг'е 6	Месечина	—	02021-12-31 !2021	Во план
02024-12-31 !2024	Јапонија	MMX	Фобос	—	02029-12-31 !2029	Во план

Поврзано

Вселенско истражување

Наводи

↑ Amos, Jonathan (January 31, 2016). „Hunt for Antarctica's 'lost meteorites'“. BBC News. Посетено на January 15, 2018.
↑ Chan, Queenie Hoi Shan; Stroud, Rhonda; Martins, Zita; Yabuta, Hikaru (12 May 2020). „Concerns of Organic Contamination for Sample Return Space Missions“. Space Science Reviews. 216. doi:10.1007/s11214-020-00678-7.
↑ What did Dawn learn at Vesta? The Planetary Society.
↑ Joshua Lederberg Parasites Face a Perpetual Dilemma (PDF). Том 65, Број 2, 1999 / American Society for Microbiology News 77.
↑ (Report). Отсутно или празно |title= (help)
↑ Preliminary Planning for an International Mars Sample Return Mission Report of the International Mars Architecture for the Return of Samples (iMARS) Working Group 1 јуни 2008.
↑ European Science Foundation – Mars Sample Return backward contamination – Strategic advice and requirements Архивирано на 2 јуни., јули 2012, ISBN 978-2-918428-67-1 – see Back Planetary Protection section. (for more details of the document see abstract Архивирано на 8 февруари 2022 г.).
↑ Mars Sample Return: Issues and Recommendations. Task Group on Issues in Sample Return. National Academies Press, Washington, DC (1997).
↑ „Mir Orbital Debris Collector Data Analyzed“. Spacedaily.com. Посетено на 13 јули 2020.
↑ „NASA - Astrobiology Exposure and Micrometeoroid Capture Experiments“. www.nasa.gov (англиски).
↑ Wade, Mark. „Luna Ye-8-5“. Encyclopedia Astronautica. Посетено на 13 јули 2020.

Надворешни врски

- Mars Exploration: Sample Returns Jet Propulsion Laboratory Mars Exploration Program on sample return missions.
- Stardust Homepage Jet Propulsion Laboratory Stardust mission website.
- Genesis Mission Homepage Jet Propulsion Laboratory Genesis mission website.
- Stardust: Aerogel Stardust website on aerogel technology.
- JAXA Hayabusa JAXA Hayabusa project update.
- MarsNews.com: Mars Sample Return MarsNews.com on Mars Sample Return missions.
- Texas Space Grant Consortium: Missions to the Moon Архивирано на 10 април 2022 г. A list of missions to the Moon from 1958 to 1998.
- Evaluating the Biological Potential in Samples Returned from Planetary Satellites and Small Solar System Bodies The National Academies, Space Science Board 1998

[1] Amos, Jonathan (January 31, 2016). „Hunt for Antarctica's 'lost meteorites'“. BBC News. Посетено на January 15, 2018.

[2] Chan, Queenie Hoi Shan; Stroud, Rhonda; Martins, Zita; Yabuta, Hikaru (12 May 2020). „Concerns of Organic Contamination for Sample Return Space Missions“. Space Science Reviews. 216. doi:10.1007/s11214-020-00678-7.

[3] What did Dawn learn at Vesta? The Planetary Society.

[Lederberg-4] Joshua Lederberg Parasites Face a Perpetual Dilemma (PDF). Том 65, Број 2, 1999 / American Society for Microbiology News 77.

[nrc2009-5] (Report). Отсутно или празно |title= (help)

[iMars-6] Preliminary Planning for an International Mars Sample Return Mission Report of the International Mars Architecture for the Return of Samples (iMARS) Working Group 1 јуни 2008.

[esf2010_PP-7] European Science Foundation – Mars Sample Return backward contamination – Strategic advice and requirements Архивирано на 2 јуни., јули 2012, ISBN 978-2-918428-67-1 – see Back Planetary Protection section. (for more details of the document see abstract Архивирано на 8 февруари 2022 г.).

[NAS-8] Mars Sample Return: Issues and Recommendations. Task Group on Issues in Sample Return. National Academies Press, Washington, DC (1997).

[9] „Mir Orbital Debris Collector Data Analyzed“. Spacedaily.com. Посетено на 13 јули 2020.

[10] „NASA - Astrobiology Exposure and Micrometeoroid Capture Experiments“. www.nasa.gov (англиски).

[EA-E8-11] Wade, Mark. „Luna Ye-8-5“. Encyclopedia Astronautica. Посетено на 13 јули 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]