Сатурнови месечини

Од Википедија — слободната енциклопедија
Сатурновиот систем (фотомонтажа)
Титан.

Планетата Сатурн досега има 56 познати месечини.

Вовед[уреди | уреди извор]

Точниот број на месечини на Сатурн веројатно никогаш нема да биде определен поради фактот, дека многу од телата, кои се дел на Сатурновите прстени, имаат премногу мали димензии за некогаш да бидат забележани и квалифицирани.

До средината на XX век познати биле само 9 месечини. Во 1980 год. вселенските програми како Војаџер открија 9 нови месечини во близина на орбитата околу планетата. Во 2000 г. 12 нови месечини беа откриени, сите на големи разстојанија од планетата и на високоексцентрични и повратни орбити — најверојатно тела, заробени од гравитацијата на Сатурн.

Вселенската програма Касини-Хајгенс влезе во орбита околу планетата на 1 јули 2004 г. и при извршени набљудувања беа откриени три мали месечини во внатрешноста на системот. Набљудавани се и неколку непотврдени објекти. На 16 ноември 2004 г. беа набљудувани објекти во прстените на планетата . На 3 мај 2005 г. астрономи во обсерваторијста Мауна Кеја на Хаваите, САД го известија откривањето на 12 нови месечини. [1][2].

За откритието во 1905 г. се покажа дека месечината Темида не е точно.

Потврдени месечини[уреди | уреди извор]

Сатурновите месечини се подредени според орбиталниот период (или просечната оска), од најкратка до најдолга. Месечините имаат сфера се обележани со задеблени, неправилните се обележани со црвена, портокалова и сива позадина.
Легенда

Големи ледени месечини

Титан

Инуитска група

Галска група

Нордиска група


Редослед Ознака
Име Слика Пречник (км) Маса
(×1015 кг)
Просечна оска (км) Орбитален период (д) Инкланација Занесеност Положба Откриена во
[1]
Откриена од
[1]
0 S/2.009 S/2009 S 1 ≈ 0,3 < 0,0001 ≈ 117.000 ≈ 0,47 ≈ 0° ≈ 0 Надворешен дел од прстенот Б 2009 Касини-Хајгенс[2]
0 (месечинки) A noisy image showing a few bright dots marked by circles 0.04 to 0.4 (Earhart) < 0,0001 ≈ 130.000 ≈ 0,55 ≈ 0° ≈ 0 3000 км во A прстенот 2006 Касини-Хајгенс
1 XVIII Pan Пан A bright fuzzy band (rings of Saturn) is running from the left to right. In the center a bright irregularity shaped body is superimposed on its upper edge. A narrow grayish band, which is a part of the main band, partially covers the body. 28,2 ± 2,6
(34 × 31 × 20)
4,95 ± 0,75 133.584 +0,57505 0.001° 0,000035 во пукнатината Енке 1990 М. Шовалтер
2 XXXV Daphnis Дафнис Two bright bands run from the left to right. In the narrow gap between them (Keeler gap), which has wavy edges, a small oblong object can be seen. 7,6 ± 1,6
(9 × 8 × 6)
0,084 ± 0,012 136.505 +0,59408 ≈ 0° ≈ 0 во јазот Килер 2005 Касини-Хајгенс
3 XV Atlas Атлас An irregularly shaped body is half illuminated from the right. The terminator runs from the top to bottom. The body, which looks like a cone viewed from the vertex, is elongated in the direction perpendicular to the image. 30,2 ± 1,8
(41 × 35 × 19)
6,6 ± 0,045 137.670 +0,60169 0.003° 0,0012 надворешен дел на прстенот А 1980 Војаџер 2
4 XVI Prometheus Прометеј An irregularly shaped oblong body is fully illuminated. It is elongated in the direction from the right to left. Its surface is covered by craters. There is valley at the top. 86,2 ± 5,4
(136 × 79 × 59)
159,5 ± 1,5 139.380 +0,61299 0.008° 0,0022 внатрешен дел на прстенот Ф 1980 Војаџер 2
5 XVII Pandora Пандора An irregularly shaped body is half illuminated from the bottom. The terminator runs from the left to right. The surface is covered by numerous craters. 81,4 ± 3,0
(104 × 81 × 64)
137,1 ± 1,9 141.720 +0,62850 0.050° 0,0042 надворешен дел на прстенот Ф 1980 Војаџер 2
6a XI Epimetheus Епиметеј A fully illuminated irregular body, which has a shape remotely resembling a cube. One vertex with a large crater is at the right side of the image pointing towards the light source. The body's surface consists of ridges and valleys and is covered by craters. 116,2 ± 3,6
(130 × 114 × 106)
526,6 ± 0,6 151.422 +0,69433 0.335° 0,0098 ко-орбитала со Јанус 1977 Џ. Фонтејн и С. Ларсон
6b X Janus Јанус An irregular body, whose outline looks like an approximate circle in this image. It is illuminated from the bottom-left. The terminator runs from the top-left to bottom-right. The surface is covered by craters. 179,0 ± 2,8
(203 × 185 × 153)
1.897,5 ± 0,6 151.472 +0,69466 0.165° 0,0068 ко-орбитала со Епиметеј 1966 А. Долфус
8 LIII Aegaeon Егеон There images of a ring's segment are stacked together from the right to left. They shows motion of a moon along the ring. ≈ 0,5 ≈ 0,0001 167.500 +0,80812 0.001° 0,0002 месечинка во прстенот Г 2008 Касини-Хајгенс
9 I MimasМимант A spherical body is half illuminated from the left. The terminator runs from the top to bottom in the vicinity of the right limb. A large crater with a central peak sits on the terminator slightly to the right and above the center of the body. It makes the body look like the Death Star. There are numerous smaller craters. 396,4 ± 0,8
(416 × 393 × 381)
37.493 ± 31 185.404 +0,942422 1.566° 0,0202   1789 В. Хершел
10 XXXII Methone Метоне From May 2012 flyby 3,2 ± 1,2 ≈ 0,02 194.440 +1,00957 0.007° 0,0001 Алкониди 2004 Касини-Хајгенс
11 XLIX Anthe Анте An animated image showing as a dot (right) moves around Saturn (left) outside the main rings (in the middle), which are viewed from a relatively low angle ≈ 1 ≈ 0,007 197.700 +1,03650 0.1° 0,001 Алкониди 2007 Касини-Хајгенс
12 XXXIII Pallene Палена A dot in the glare of Saturn 5,0 ± 1,2
(6 × 6 × 4)
≈ 0,05 212.280 +1,15375 0.181° 0,0040 Алкониди 2004 Касини-Хајгенс
13 II EnceladusЕнкелад A spherical body is half illuminated from the left. The terminator runs from the top to bottom in the vicinity of the right limb. In the center and at the top there are heavily cratered areas. The areas to the left and at the bottom have few craters and are intersected by lots of sinuous greenish grooves. The four prominent grooves at the bottom are Tiger stripes. 504,2 ± 0,4
(513 × 503 × 497)
108.022 ± 101 237.950 +1,370218 0.010° 0,0047 Главно во прстенот E 1789 В. Хершел
14 III TethysТетида A spherical heavily cratered body is illuminated from the bottom. The terminator runs from the left to right in the vicinity of the top limb. There is a wide curved graben running from the center of the body to the bottom. It is Ithaca Chasma. 1.062 ± 1,2
(1077 × 1057 × 1053)
617.449 ± 132 294.619 +1,887802 0.168° 0,0001   1684 Џ. Касини
14a XIII Telesto Телесто A potato shaped body is illuminated from the right. The terminator runs from the top to bottom. There is a large crater at the bottom near the terminator. The body is elongated from the right to left. 24,8 ± 0,8
(33 × 24 × 20)
≈ 9,41 294.619 +1,887802 1.158° 0,000 преден тројан на Тетида 1980 Б. Смит, Х. Рејтсема, С. Ларсон, and Џ. Фонтејн
14b XIV Calypso Калипсо An oblong reddish body is seen in this low resolution image. 21,4 ± 1,4
(30 × 23 × 14)
≈ 6,3 294.619 +1,887802 1.473° 0,000 заден тројан на Тетида 1980 Д. Паску, П. Сиделман, В. Бауми, Д. Кари
17 IV DioneДиона A spherical body is half illuminated from the right. The terminator is running from the top to bottom slightly to the left off the center. The central part of the body is smooth and has only a few craters. A heavily cratered terrain is near the right limb. A part of a large crater is intersected by the terminator in the lower-left corner. To the left of it there is a long crack running parallel to the terminator. 1.122,8 ± 0,8
(1128 × 1123 × 1119)
1.095.452 ± 168 377.396 +2,736915 0.002° 0,0022   1684 Џ. Касини
17a XII Helene Елена An irregularly shaped body illuminated from the left. Its surface is covered by numerous impact craters. 35,2 ± 0,8
(43 × 38 × 26)
≈ 24,46 377.396 +2,736915 0.212° 0,0022 преден тројан на Диона 1980 П. Лакс и Ж. Лекашо
17b XXXIV Polydeuces Полидевк A small oblong body is barely resolved in this image. 2,6 ± 0,8
(3 × 2 × 1)
≈ 0,03 377.396 +2,736915 0.177° 0,0192 заден тројан на Диона 2004 Касини-Хајгенс
20 V RheaРеја A spherical body is almost fully illuminated. The terminator is running near the top edge. The surface is covered by numerous craters. Two partially overlapping large craters can be seen above the center. One that is younger is above and to the right from the older one. 1.527,0 ± 1,2
(1530 × 1526 × 1525)
2.306.518 ± 353 527.108 +4,518212 0.327° 0,001258   1672 Џ. Касини
21 VI TitanТитан An orange spherical body is half illuminated from the right. The terminator is running from the top to bottom slightly to the left off the center. Both limb and terminator are fuzzy due to light scattering in the atmosphere. 5.151 134.520.000 ± 20.000 1.221.930 +15,94542 0.3485° 0,0288   1655 К. Хајгенс
22 VII HyperionХиперион An irregularly shaped oblong body is illuminated from the left. The terminator is near the right limb. The body is elongated in the top-bottom direction. The surface is punctured by numerous impact craters, which make it look like a sponge or cheese. 270 ± 8
(360 × 266 × 205)
5.620 ± 50 1.481.010 +21,27661 0.568° 0,123006 во 4: 3 резонанца со Титан 1848 В. Бонд
Џ. Бонд
В. Лејсел
23 VIII IapetusЈапет A walnut shaped body illuminated from the bottom-left. The terminator runs from the top to right along the top-right limb. An equatorial ridge runs from the left to right and is convex in the direction of the bottom-left. Above and below it there are dark areas. Above the upper dark area and below the lower one there are bright poles. There numerous craters. Three among them are very large: one sits on the limb at the right another is in the center above the ridge. The third is below the ridge near the left limb. 1.468,6 ± 5,6
(1491 × 1491 × 1424)
1.805.635 ± 375 3.560.820 +79,3215 15.47° 0,028613   1671 Џ. Касини
24 XXIV KiviuqКивиок ≈ 16 ≈ 2,79 11.294.800 +448,16 49.087° 0,3288 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
25 XXII IjiraqИжирак ≈ 12 ≈ 1,18 11.355.316 +451,77 50.212° 0,3161 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
26 IX Phoebe ♣†Феба An approximately spherical heavily cratered body is illuminated from the bottom-right. The terminator runs near the left and top limbs. There is huge crater at the top, which affects the shape, and another slightly smaller at the bottom. 213,0 ± 1,4
(219 × 217 × 204)
8.292 ± 10 12.869.700 −545,09 173.047° 0,156242 Нордиска група 1899 В. Пикеринг
27 XX PaaliaqПалијак ≈ 22 ≈ 7,25 15.103.400 +692,98 46.151° 0,3631 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
28 XXVII SkathiСкати ≈ 8 ≈ 0,35 15.672.500 −732,52 149.084° 0,246 Нордиска (Скати) група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
29 XXVI AlbiorixАлбиорикс ≈ 32 ≈ 22,3 16.266.700 +774,58 38.042° 0,477 Галска група 2000 М. Холмен
30   S/2007AS/2007 S 2 ≈ 6 ≈ 0,15 16.560.000 −792,96 176.68° 0,2418 Нордиска група 2007 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна, Б. Марсден
31 XXXVII BebhionnБевин ≈ 6 ≈ 0,15 17.153.520 +838,77 40.484° 0,333 Галска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
32 XXVIII ErriapusЕриапус ≈ 10 ≈ 0,68 17.236.900 +844,89 38.109° 0,4724 Галска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
33 XLVII SkollСкол ≈ 6 ≈ 0,15 17.473.800 −862,37 155.624° 0,418 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
34 XXIX SiarnaqСиарнак ≈ 40 ≈ 43,5 17.776.600 +884,88 45.798° 0,24961 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
35 LII TarqeqТаркек ≈ 7 ≈ 0,23 17.910.600 +894,86 49.904° 0,1081 Инуитска група 2007 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
36   S/2004BS/2004 S 13 ≈ 6 ≈ 0,15 18.056.300 −905,85 167.379° 0,261 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
37 LI GreipГрејп ≈ 6 ≈ 0,15 18.065.700 −906,56 172.666° 0,3735 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
38 XLIV HyrrokkinХирокин ≈ 8 ≈ 0,35 18.168.300 −914,29 153.272° 0,3604 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
39 L JarnsaxaJarnsaxa ≈ 6 ≈ 0,15 18.556.900 −943,78 162.861° 0,1918 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
40 XXI TarvosТарвос ≈ 15 ≈ 2,3 18.562.800 +944,23 34.679° 0,5305 Галска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
41 XXV MundilfariМундилфери ≈ 7 ≈ 0,23 18.725.800 −956,70 169.378° 0,198 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
42   S/2.006S/2006 S 1 ≈ 6 ≈ 0,15 18.930.200 −972,41 154.232° 0,1303 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. К. Џувит, Ј. Клејна
43   S/2004CS/2004 S 17 ≈ 4 ≈ 0,05 19.099.200 −985,45 166.881° 0,226 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
44 XXXVIII BergelmirБергелмир ≈ 6 ≈ 0,15 19.104.000 −985,83 157.384° 0,152 Нордиска (Скати) група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
45 XXXI NarviНарви ≈ 7 ≈ 0,23 19.395.200 −1.008,45 137.292° 0,320 Нордиска (Нарви) група 2003 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
46 XXIII SuttungrСутунг ≈ 7 ≈ 0,23 19.579.000 −1.022,82 174.321° 0,131 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
47 XLIII HatiХати ≈ 6 ≈ 0,15 19.709.300 −1.033,05 163.131° 0,291 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
48   S/2004AS/2004 S 12 ≈ 5 ≈ 0,09 19.905.900 −1.048,54 164.042° 0,396 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
49 XL FarbautiФарбаути ≈ 5 ≈ 0,09 19.984.800 −1.054,78 158.361° 0,209 Нордиска (Скати) група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
50 XXX ThrymrТрим ≈ 7 ≈ 0,23 20.278.100 −1.078,09 174.524° 0,453 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
51 XXXVI AegirЕгир ≈ 6 ≈ 0,15 20.482.900 −1.094,46 167.425° 0,237 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
52   S/2007BS/2007 S 3 ≈ 5 ≈ 0,09 20.518.500 ≈ −1.100 177.22° 0,130 Нордиска група 2007 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
53 XXXIX BestlaБестла ≈ 7 ≈ 0,23 20.570.000 −1.101,45 147.395° 0,5145 Нордиска (Нарви) група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
54   S/2007CS/2004 S 7 ≈ 6 ≈ 0,15 20.576.700 −1.101,99 165.596° 0,5299 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
55   S/2.006S/2006 S 3 ≈ 6 ≈ 0,15 21.076.300 −1.142,37 150.817° 0,4710 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
56 XLI FenrirФенрир ≈ 4 ≈ 0,05 21.930.644 −1.212,53 162.832° 0,131 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
57 XLVIII SurturСурт ≈ 6 ≈ 0,15 22.288.916 −1.242,36 166.918° 0,3680 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
58 XLV KariКари ≈ 7 ≈ 0,23 22.321.200 −1.245,06 148.384° 0,3405 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
59 XIX YmirИмир ≈ 18 ≈ 3,97 22.429.673 −1.254,15 172.143° 0,3349 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
60 XLVI LogeЛоге ≈ 6 ≈ 0,15 22.984.322 −1.300,95 166.539° 0,1390 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
61 XLII FornjotФорнот ≈ 6 ≈ 0,15 24.504.879 −1.432,16 167.886° 0,186 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна

Непотврдени месечини[уреди | уреди извор]

The following objects (набљудувани од леталото Касини) сѐ уште не се потврдени како тврди тела. Сѐ уште не е јасно дали овие објекти се навистина месечини или насобрани купчиња во внатрешноста на прстенот Ф.[3]

Име Слика Пречник (км) Просечна
оска (км)[4]
Орбитален
период (д)[4]
Позиција Откриена во
S/2004 S 6 A bright narrow band runs from the top to bottom. To the right of it in the diffuse halo the is a bright small object. ≈ 3–5 ≈ 140.130 +0,61801 непотврдени објекти во околината на прстенот Ф 2004
S/2004 S 3/S 4 ≈ 3−5 ≈ 140.300 ≈ +0,619 2004

Групирање на месечините[уреди | уреди извор]

Месечините на Сатурн можат најбазично да бидат поделени на шест групи.

Пастирски месечини[уреди | уреди извор]

Пастирските месечини се мали по размер тела на орбита во некое на прстените на Сатурн или блиску до нив. Тие се грижат за формата на прстените, и им ги дават препознатливите линии. Пастирските месечини на Сатурн се Пан, S/2005 S 1, Атлас, Прометеј, Пандора и S/2004 S 3 (како и непотврдените месечиниS/2004 S 4 и S/2004 S 6).

Коорбитални месечини[уреди | уреди извор]

Јанус и Епиметеј се коорбитални месечини. Тие се со помалиразмери и имаат пречник од неколку километри. На секои 4 години, тие си ги менуваат орбитите.

Масивни внатрешни месечини[уреди | уреди извор]

Внатрешните масивни месечини се на орбитата помеѓу Сатурн и E-прстенотМимант, Енкелад, Тетида и Диона. Во оваа група се наоѓаат и две новооткриени мали месечини — Метонија и Палена.

Тројански месечини[уреди | уреди извор]

Тројанските месечини се еден вид на коорбитални месечини, на орбитата околу Сатурн, само што имаат поголема маса. Тетида има две тројански месечини — Телесто и Калипсо, како и Диона — Елена и Полидевк.

Надворешни масивни месечини[уреди | уреди извор]

Оваа група ги опфаќа најмасивните месечини на Сатурн на орбитата околу Е-прстенот — Реја, Хиперион, Титан и Јапет.

Инуитска група[уреди | уреди извор]

Инуитската група вклучува 5 месечини со растојание до Сатурн и наклони — Кивиок, Ијирак, Палијак, Сијарнак и S/2004 S 11.

Нордиска група[уреди | уреди извор]

Нордиската група вклучува 18 месечини со растојание до Сатурн и наклони — Феб, Скати, Нарви, Мундилфари, Сутунгур, Тример, Имир, од S/2004 S 7 до S/2004 S 10 и од S/2004 S 12 до S/2004 S 18. Сите се на повратна орбита.

Галска група[уреди | уреди извор]

Во Галската група се наоѓаат три од највнатрешните месечини со орбитални разстојанија и инклинации — Албиорикс, Ериапо и Тарвос.

Именување[уреди | уреди извор]

Некои астероиди носат имиња на месечини на Сатурн, како на пример 55 Пандора, 106 Диона, 577 Реја, 1809 Прометеј, 1810 Епиметеј, 4450 Пан.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. 1,0 1,1 „Planet and Satellite Names and Discoverers“. Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. July 21, 2006. Посетено на 2006-08-06.
  2. Porco, C. and the Cassini Imaging Team (November 2, 2009). „S/2009 S1“. IAU Circular. 9091. Архивирано од изворникот на 2011-06-11. Посетено на 2014-12-10.
  3. Porco, C. C.; Baker, E.; Barbara, J.; и др. (2005). „Cassini Imaging Science: Initial Results on Saturn's Rings and Small Satellites“ (PDF). Science. 307 (5713): 1226–36. Bibcode:2005Sci...307.1226P. doi:10.1126/science.1108056. PMID 15731439.
  4. 4,0 4,1 doi: 10.1086/505206
    Овој навод ќе се дополни автоматски во текот на следните неколку минути. Можете да го прескокнете редот или да го проширите рачно

Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Jacobson Antreasian et al. 2006“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Thomas2010“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Sremcevic2007“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „SheppardSat“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Esposito2002“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „note_5“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „NASA“ определена во <references> не се користи во претходен текст..

Грешка во наводот: Ознаката <ref> со назив „IAUC2009b“ определена во <references> групата „“ нема содржина..