Истражување на вселената
 | Оваа статија или заглавие има потреба од викифицирање за да ги исполни стандардите за квалитет на Википедија. Ве молиме помогнете во подобрувањето на оваа статија со соодветни внатрешни врски. |
Истражувањата на вселената вклучуцаат употреба на астрономија и вселенска технологија за да се истражи поблиската и подалечната вселена.
Физичкото истражување на вселената е водено како од летала управувани од човек така и од летала управувани од роботи. Надгледувањето на објектите во вселената, познато како астрономија, претходи на сигурно запишана историја, каде што тоа беше развивањето на големи раќетни мотори на течно гориво за време на дваесеттиот век кои овозможија физичкото истражување на вселената да стане реалност. Заеднички принципи за истражување на вселената вклучуваат напредни научни истражувања, обединување на различни нации, осигурување на опстанокот на човештвото и развивање воена и стратегиска предност против други земји. Некогаш за вселенското истражување се кажани различни критики.
Вселенското истражување често е користено како замена на конкурентноста на геополитичките соперници како што е Студената војна. Раната ера на вселенското истражување се случило поради „Вселенската трка“ ( “Space race“) помеѓу Советскиот Сојуз и Соединетите Американски Држави (САД), а често како граници за периодот се земени лансирањето на првото летало направено од човекот за кружење околу земјата, Советскиот Спутник 1 (на македонски: патник), на 4 октомври 1957 година, како и првото спуштање на Месечината од страна на американското вселенско летало, Аполо 11 на 20 јули 1969 година. Советската вселенска програма достигна многу од првите важни настани, вклучувајќи го и првото живо суштество во 1957 година, првиот лет на човек во вселената Јуриј Гагарин Восток 1 (на македонски: Исток 1) во 1961 година, првото одење во вселената (од Алексеј Леонов) во 1965 година, првото автоматско слетување на друго небесно тело во 1966 година и лансирање на првата вселенска станица Саљут 1 (на македонски: поздрав) во 1971 година.
По првите 20 години од истражувањата лансирањата биле вршени со ракети и друга опрема која се користела само еднаш. Главното преместување во овој контекст претставува американската шатл програма и советската вселенска станица Мир. Од 90-те години на минатиот век понатаму започна да се промовира вселенскиот туризам, како и приватните вселенски истражувања на Месечината.
Во 2000-те, Кина започна успешна програма за летање во вселената со екипаж. Европската унија, Јапонија и Индија, исто така, планираат идни вселенски мисии со екипаж. САД се обврзаа за враќање на месечината до 2018 година а потоа и на Марс. Кина, Русија, Јапонија и Индија планираат да испратат мисии со екипаж на Месечината во 21 век, додека пак, Европската унија планира да испрати мисии со екипаж и на месечината и на Марс во текот на 21 век.
хронологија на вселенското истражување
[уреди | уреди извор]16 април 1946 - САД започнуваат со лансирање на ракети В2.
4 октомври 1957 - Советскиот Сојуз го лансира во орбитата околу земјата првиот вештачки сателит "Спутник 1".
31 јануари 1958 - САД од космодромот Кејп Канаверал (Флорида), во орбитата околу земјата го лансираа својот прв вештачки сателит "Експлорер 1".
17.03.1958 - САД од космодромот Кејп Канаверал во орбитата околу Земјата го лансираа вториот американски сателит "Вангард".
2 јануари 1959 - СССР го лансираа сателитот "Луна 1" кој беше упатен кон Месечината. Притоа беше откриен "сончевиот ветер".
3 март 1959 - И САД упатија сателит кон Месечината, "Пионер 4".
12 септември 1959 - СССР го лансираа "Луна 2". Првиот сателит (без екипаж) кој се спушти на површината на Месечината на 14 септември 1959 г.
4 октомври 1959 - СССР го лансираа сателитот "Луна 3", кој на 7 октомври 1959 г. ги испрати првите снимки од тамната страна на Месечината.
30.03.1960 - Во САД, во вселенската база Кејп Кенеди е лансиран првиот метеоролошки вештачки сателит - Тајрос 1.
12.04.1961 - Јуриј Гагарин со своите 27 години, е првиот човек што изврши космички лет околу Земјата, во вселенскиот брод - "Восток 1" летајќи на височина помеѓу 181 и 327 км. По поминати 41.000 км успешно се спушти на Земјата, кај селото Смеловск, јужно од Саратов.
05.05.1961 - Во Флорида, од лансирната рампа на Кејп Канаверал, со вселенски брод "Меркјури" лансиран е Алан Шепард, прв американски космонаут во вселената. Бродот достигна висина од 185 км и по 15 мин. се врати на Земјата.
20.02.1962 - САД го лансираше вселенскиот брод “Меркјури атлас МА-6“ со првиот американски космонаут Џон Глен. Бродот трипати ја обиколи Земјата и се спуштил во Атлантикот.
07.03.1962 - Во САД е лансирано првото автоматско меѓупланетарно летало - ОСО 1. (Орбитална Сончева Опсерваторија).
26.04.1962 - Во Кејп Канаверал, САД лансиран е првиот меѓународен сателит за телекомуникациски цели, Ова е заеднички американско-британски проект.
14.06.1962 - Во Париз е основана Европската организација за истражување на вселената.
10.07.1962 - САД го лансираа телекомуникацискиот сателит за пренос на телевизиските програми од САД во Европа.
22.07.1962 - Пропадна првиот американски обид за лансирање автоматска сонда на Венера. Ракетата лансирана од Кејп Канаверал на Флорида ја промени насоката и по неколку минути експлодира.
23.08.1962 - Американскиот телекомуникациски сателит "Телстар" за првпат емитуваше телевизиски пренос на линија САД - Европа.
16.06.1963 - Летна советскиот вселенски брод - Восток 6. кој ја носеше првата жена во вселената (Валентина Владимировна Терешкова, родена на 06.03.1937 г.). Таа леташе до 19.06.1963 г. и ја обиколи Земјата 48 пати, поминувајЌи 1.960.000 км. (Таа беше 6-ти советски, а 10-ти светски космонаут).
20.09.1963 - Американскиот претседател Џон Кенеди на заседанието на Генералното собрание на Обединетите нации предложи заедничка советско-американска експедиција на Месечината.
18 март 1965 - Советскиот астронаут Алексеј Леонов е првиот човек кој престојувал во вселената, надвор од својот вселенски брод Восток 2(12 минути).
06.04.1965 - Од Кејп Канаверал на Флорида беше лансиран првиот комерцијален комуникациски сателит - Ранобудникот. Сателитот почна да функционира на 28 јуни истата година.
15.07.1965 - Американското вселенско летало "Маринер 4" ги испрати првите снимки од планетата Марс.
01.03.1966 - Советското вселенско летало Венера 3 се спушти на планетата Венера. Тоа е прво што се спуштило на друга планета.
02.06.1966 - На Месечината се спушти првиот американски вселенски брод "Сервејер-1", без човечки екипаж.
10.08.1966 - Американските вселенски научници од Кејп Кенеди го лансираа "Орбитер 1" првото вселенско летало што на Земјата испрати фотографии од површината на Месечината, кои требаше да им помогнат на научниците да одредат место за слетување на летало на Месечината. Орбитер 1 се урна на темната страна на Месечината на 29 октомври.
18.10.1967 - Како прва во историјата на космонауката, советската атомска меѓупланетарна станица "Венера-4" спушти научна лабораторија на површината на Венера. Со автоматски апарати успешно се испитани атмосферата и површината на планетата. Сателитот леташе 4 месеци од Земјата до Венера.
30.10.1967 - Првпат во историјата на космонаутиката е извршено спојување и раздвојување на вештачкии Земјини сателити. Ова го изведоа советските научници со леталата "Космос - 186" и "Космос - 188".
27.03.1968 - При еден пробен лет со авион загина Јуриј Гагарин, првиот човек во вселената, херој на Советскиот Сојуз и светот.
21.12.1968 - САД го лансираа кон Месечината вселенскиот брод "Аполо 8" со човечки екипаж (Френ Бормен, Џемс Ловел и Вилијам Андерс).
24.12.1968 - Екипажот на вселенското летало "Аполо 8" влезе во орбитата околу месечината. Бродот десет пати ја обиколи Месечината на 27.12.1968 г. и успешно се спушти на Земјата.
14.01.1969 - Во СССР се лансирани во вселената бродовите “Сојуз-4” и “Сојуз-5” и првпат во историјата е формирана експериментална вселенска станица и е остварено преминување на космонаутите од еден во друг вселенски брод.
16.05.1969 - На планетата Венера се спушти советското вселенско летало - Венера 5.
16.07.1969 - Од Кејп Кенеди е лансиран вселенскиот брод "Аполо 11" на Месечината, во која се наоѓаа Нил Армстронг, Мајкл Колинс и Едвин Олдрин. Астронаутот Н.Амстронг на 21 јули прв стапна на Месечината.
20 јули 1969 - Месечевото возило "Орел" на американскиот вселенски брод "Аполо 11" со космонаутите Нил Амстронг и Едвин Олдрин, се упати на поврината на Месечината, додека Мајкл Колинс продолжи да кружи околу Месечевата орбита со матичниот брод.
06?08.08.1969 - Советскиот Сојуз ја лансира автоматската вселенска станица "Зонд - 7" со задача да ја проучува месечината и пространствата околу неа.
05.11.1969 - САД го лансираа првиот вселенски брод "Маринер-3" во правец кон Марс. Поради технички грешки, мисијата претрпе неуспех.
05.02.1971 - Американските космонаути од вселенскиот брод Аполо 14 се спуштија на површината на месечината.
19.04.1971 - СССР ја лансира вселенската станица - Саљут во орбитата околу земјата.
28.05.1971 - СССР во правец на Марс ја лансира автоматската вселенска сонда Марс -3, со тежина од 5 тони.
07.06.1971 - Советскиот вселенски брод "Сојуз 2" во орбитата околу Земјата се спои со вселенската станица "Саљут". Тоа е првото автоматско спојување во Вселената.наслов на врска
14.02.1972- Советскиот вселенски брод - Луна 20, се упатил кон месечината. По 11 денови престој, на земјата донел примероци од површината на Месечината.
02.03.1972- Во САД е лансиран вселенскиот брод Пионер 10 за испитување на планетата Јупитер.
20.04.1972 - Американското вселенско летало "Аполо 16" се спушти на површината на Месечината.
11.12.1972 - Американските астронаути и членови на екипажот на вселенскиот брод "Аполо 17" стапнаа на Месечината. Тоа беше последната мисија во рамките на програмата Аполо.
05.02.1974 - Американската вселенска сонда Маринер-10, која беше лансирана на 03.11.1973 г., ја надлета планетата Венера на височина од 6 000 км. и на 29.03.1974 г. првпат сними крупни кадри од оваа планета.
??.07.1976 - Американскиот вселенски брод "Викинг" лансиран кон Марс, пристигна.
10.01.1978 - Двајцата руски астроанути (Гречко и Романенко) од "Саљут 6" излегоа во безвоздушниот простор и имаа кусо "рандеву". Тие останаа во вселената 96 дена.
12.01.1978 - Советскиот вселенски брод “Сојуз 27” се спои со системите “Сојуз 6” и “Сојуз 26” и така околу Земјината орбита првпат е создаден пилотиран научно-истражувачки комплекс што го сочинуваат орбиталната станица и два транспортни брода.
22.01.1978 - Првпат во историјата на космонаутиката, во вселенската орбита е остварена - операција снабдување. По дводневно самостојно летање товарниот брод без екипаж “Прогрес-1” автоматски се спои со системот “Саљут-6”-“Саљут-27”. Ова летало однесе во вселената гориво за моторите, материјали за натамошно истражување, како и вода, воздух и храна за космонаутите.
02.11.1978 - Двајца советски космонаути се вратија на Земјата од вселенската станица "Саљут 6", на која поминаа 139 дена и 14 часа - најдолгиот вселенски престој дотогаш.
11.07.1979 - Американската вселенска станица "Скајлаб" по шестгодишно кружење по орбитата околу Земјата, се распадна при приземјувањето.
12.04.1981 - Од Кејп Канаверал на Флорида беше лансирано првото вселенско летало што може да патува повеќепати во вселената - спејс шатлот Колумбија.
18.06.1983 - Сели Рајд стана првата Американка во вселената. Таа летна кон орбитата со спејс шатлот "Челинѓер".
17.07.1984 - Лансиран е советскиот вселенски брод "Сојуз 12". Членот на екипажот Светлана Савицкаја стана прва жена која "прошета" во вселенскиот простор надвор од леталото.
28.01.1986 - Две минути по полетувањето во вселената, американскиот вселенски брод “Челинџер”, експлодирал над Кејп Канаверал и во парчиња се урнал во водите на Атлантикот. Тоа е најголемата несреќа што се случила во космичките летови во кои загинаа сите 7 членови на екипажот.
11.02.1994 - 5 Американци и 1 Русин се вратија со шатлот “Дискавери “ на Земјата, по првата американски-руска вселенска шатл-мисија.
14.03.1995 - Астронаутот Норман Тагард стана првиот Американец што полета во космосот со руска ракета, лансирана од космодромот во Бајконур.
04.06.1996 - Европската ракета "Аријана 5" експлодира 40 секунди по лансирањето.
Историја на вселенските истражувања во 20 век
[уреди | уреди извор]
Првиот успешен лет во вселената со човек се случил на 12 април 1961 година, а тоа бил Восток 1 („Исток 1“), кој го носел 27 годишниот руски космонаут Јуриј Гагарин. Вселенското летало направило една орбита околу земјата, што траело околу 1 час и 48 минути. Летот на Гагарин се слушнал низ светот, со што било покажување за напреднатата Советска вселенска програма и отвори една целосна нова ера на вселенско истражување: вселенски лет со човек. САД за првпат лансирале човек во вселената, по еден месец од Восток 1, со суборбиталниот лет на Алан Шепард, Меркјури-Редстоун 3. САД достигнале орбитален лет кога Меркјури-Атлас 6 на Џон Глен ја заобиколил земјата на 20 февруари 1962 година. Кина за првпат лансирала човек во вселената, 42 години по Восток 1, на 15 октомври 2003 година со летот на Јанг Ливеј со вселенското летало Шенжоу 5 (Вселенскиброд 5).
Прво планетарно истражување
[уреди | уреди извор]Прво вештачко тело кое стигнало до друго вселенско тело било Луна 2 во 1959 година. Првото автоматско слетување на друго вселенско тело било извршено од Луна 9 во 1966 година. Луна 10 стана првиот вештачки сателит на друго вселенско тело. Првото слетување со екипаж на друго вселенско тело било извршено со Аполо 11 со неговото слетување на месечината на 20 јули 1969 година. Првото успешно меѓупланетарно прелетување било прелетувањето на Маринер 2 во 1962 година на Венера (најблизок пристап 34 773 км). Прелетувањата на други планети првин биле постигнати во 1965 година за Марс со Маринер 4, 1973 година за Јупитер со Пионир 10, 1974 година за Меркур со Маринер 10, 1979 година за Сатурн со Пионер 11, 1986 година за Уран со Вуајажер 2 и 1989 година за Нептун со Вуајажер 2. Првата меѓупланетарна мисија за враќање на мал број податоци за површината на друга планета било спуштањето на Венера 7 на Венера во 1970 година, која врати податоци на земјата за 23 минути. Во 1971 година мисијата Марс 3 го постигна првото лесно слетување на Марс каде врати податоци на земјата за скоро 20 секунди. Подоцна многу подолги мисии биле завршени, вклучувајќи повеќе од 6 годишна операција на површината на Марс од страна на Викинг 1, од 1975 до 1982 година и повеќе од 2 часа пренос од површината на Венера од Венера 13 во 1982 година (најдолгата некогаш Советска планетарна мисија на површина).
Клучни луѓе во раното вселенско истражување
[уреди | уреди извор]Сонот на зачекорување надвор од атмосферата на земјата било поради ракетната технологија. Германската В2 била првата ракета која патувала во вселената, надминувајќи ги проблемите на удари и материјален неуспех. За време на последните денови од Втората светска војна оваа технологија беше достигната и од американците и од русите како нејзини дизајнери. Првобитните движечки сили за понатамошен технолошки развој беше искористено оружјето за меѓуконтинентални балистички проектили (на ИЦБМ) како носачи на големи растојанија за брзо јадрено пренесување, но во 1961 година кога СССР го лансираше првиот човек во вселената, САД објави дека е во „Вселенска трка“ со Русија.
Вернер Вон Браун беше водечкиот инженер за ракети на проектот со В-2 ракета во Втората светска војна за нацистичка Германија. Во последните денови од војната, тој водеше караван на работници во Германската ракетна програма до американските граници, каде се предадоа и беа однесени во САД за да работат на Американското ракетно развивање. Тој побара американско државјанство и го водеше тимот кој го усовршуваше и лансираше Експлорер 1, првиот американски сателит. Вон Браун подоцна го водеше тимот на НАСА во Маршал центарот за вселенско летање кој ја усоврши Сатурн V, ракета за месечината. На почетокот трката за вселената често беше водена од Сергеј Корољов, чие наследство ги вклучува и Р7 и Сојуз - кој остана во служба до ден денешен. Корољов беше главниот за првиот сателит, првиот човек (и првата жена) во орбитата и првото вселенско одење. Сè до неговата смрт неговиот идентитет остана државна тајна, каде дури ни неговата мајка не знаеше дека тој бил одговорен за создавањето на Руската вселенска програма. Керим Керимов беше еден од основачите на Советската вселенска програма и беше еден од водечките архитекти на првиот лет во вселената на човек (Восток 1) заедно со Корољов. По смртта на Корољовво 1966 година, Керимов стана главниот научник на Советската вселенска програма и беше одговорен за лансирањето на првата вселенска станица од 1971 до 1991 година, вклучувајќи ги и Саљут и Мир сериите и нивните претходници во 1967 година, Космос 186 и Космос 188.
Други вклучени клучни луѓе: Валентин Глушко ја имаше улогата на главен дизајнер за мотори на СССР. Глушко ги дизајнираше повеќето мотори користени на раните советски ракети, но постојано беше чуден со Корољов. Василиј Мишин беше главниот дизајнер кој работеше под раководство на Сергеј Корољов и еден од првите руси кој го истражуваше заробениот германски дизајн В2. По смртта на Сергеј Корољов, Мишин ја сноси одговорноста за советскиот неуспех, да се биде прва држава која ќе постави човек на месечината. Боб Гилрут беше раководител на НАСА за задачата вселенска сила и директор на 25 вселенски лета со екипаж. Глирут беше човекот кој му предложи на Џон Ф. Кенеди смел чекор за достигнување на Месечината во обидот да ја врати супериорноста од Советите. Кристофер Ц. Крафт, помладиот, беше првиот директор за лет на НАСА, кој го надгледуваше развивањето на Контролата на мисијата и поврзаните технологии и процедури. Максим Фаџет бил дизајнерот на Меркјури капсулата, кој играл клучна улога во дизајнирањето на Џемини и Аполо вселенските летала и придонел за дизајнот на Вселенскиот шатл.
Иднината на вселенското истражување
Во 2000-те години, неколку планови за вселенско истражување биле најавени, каде и владините лица и приватниот сектор имаат цели за вселенско истражување.
Цели на истражувањето
[уреди | уреди извор]Астробиологија
[уреди | уреди извор]Астробиологија е меѓудисциплинарно изучување за животот во универзумот, каде се спојуваат аспекти на астрономијата, биологијата и геологијата. Првенствено е фокусирано на изучувањето на потеклото, пренесувањето и еволуцијата на животот. Терминот „ксенобиологија“ исто така бил користен, но ова технички не е точно бидејќи во буквален превод би значело „биологија од странци“. Астробиологистите мораат исто така што ги разгледаат можностите за живот кои хемички се целосно различни од секој пронајден организам на земјата.
Сонце
Додека Сонцето најверојатно не ќе биде физички истражено во блиска иднина, но една од причините за одење во вселената вклучува и знаење повеќе за Сонцето. Кога ќе се најде над атмосферата и магнетното поле на Земјата, им се дава пристап на сончевите ветрови и инфрацрвените и ултравиолетовите радијации кои не можат да достигнат до површината на Земјата. Сонцето го генерира поголемиот дел од вселенското време, кое може да влијае на создавањето на енергија и системите за трансмисија на Земјата како и да смета па дури и да ги оштети сателитите и вселенските сонди.
Меркур
Меркур останува најмалку истражувана од внатрешните планети. Од јануари 2008 година, Маринер 10 и МЕСЕНЏЕР мисиите беа единствените мисии кои го набљудувале од блиску Меркур. МЕСЕНЏЕР прелетал покрај Меркур на 14 јануари 2008 година, за да го доистражи она што го започна Маринер 10 во 1975 година (Мансел, 2006б). Трета мисија на Меркур е планирана за 2020 година, каде БепиКоломбо ќе вклучи две сонди. БепиКоломбо е здружена мисија меѓу Јапонија и Европската вселенска агенција. МЕСЕНЏЕР и БепиКоломбо е планирано да соберат комплетни податоци за да се помогне на научниците да ги расфетлат многуте мистерии откриени од прелетувањата на Маринер 10. Летови до други планети во Сончевиот Систем се достигнати по цена на енергијата, која е опишана од промената на брзината на вселенските летала или делта-в единиците. Поради релативно високите делта-в единици за достигнување на Меркур и неговата близина до Сонцето, тешко е да се истражува бидејќи кружењето околу сонцето е нестабилно.
Венера
Венера беше првата цел на меѓупланетарното прелетување и мисии со слетување, покрај една од најнепријателските средини во Сончевиот Систем. Првото успешно прелетување на Венера беше на американското вселенско летало Маринер 2, кое ја прелета Венера во 1962 година. По Маринер 2 следеле и други прелетувања од многубројни вселенски агенции, често како дел од мисии што го користат прелетувањето за да обезбедат гравитациска помош на пат до други вселенски тела. Во 1967 година, Венера 4 стана првата сонда која влегла и директно ја испитувала атмосферата на Венера. Во 1970 година Венера 7 беше првото успешно спуштање на површината на Венера и до 1985 година следеа осум додатни успешни Советски спуштања на Венера кои обезбедија слики и други податоци од површината. Во 1975 година со советското летало Венера 9 започнаа мисиите за кружење на Венера, каде следеа уште десет успешни мисии кои вклучуваа исцртување на површината на Венера користејќи радар за продирање на замаглената атмосфера.
Земја
Вселенското истражување било искористено како алатка за да се разбере Земјата како вселенско тело како што е. Орбиталните мисии може да обезбедат податоци за Земјата кои тешко или невозможно е да се добијат од некоја точка на површината. На пример постоењето на појасот Ван Ален беше непознат сè до откривањето од страна на првиот вештачки сателит на САД, Експлорер 1. Овие појаси содржат зрачење кое е заробено од магнетните полиња на Земјата кои моментално овозможуваат конструирање на населиви вселенски станици на неостварливи 1 000 км над површината. Како што следело ова неочекувано откритие, голем број на набљудувачки сателити на Земјата биле развивани само за истражување на Земјата од перспектива на вселената. Овие сателити значајно придонеле во разбирањето на различните земјени феномени. На пример дупката во озонската обвивка била пронајдена од вештачки сателит кој ја истражувал Земјината атмосфера па така сателитите овозможиле и да се пронајдат археолошки места и геолошки формации за кои било тешко или невозможно да се откријат поинаку.
Месечина
Земјината Месечина била првиот вселенски предмет на вселенското истражување (освен самата Земја). Ја има одликата на прво вселенско тело кое било прелетано, кружено и спуштено од вселенски летала и единствено вселенско тело некогаш посетено од луѓе. Во 1959 година Советите ги добиле првите слики од другата страна на Месечината, никогаш порано видлива за човекот. Американското истражување на Месечината започна со Ренџер 4 во 1962 година. Започнувајќи во 1966 година, Советите успешно пуштиле голем број на летала на површината на Месечината кои овозможиле добивање на податоци директно од површината на Месечината, каде четири месеци подоцна, Сурвејор 1 го означи почетокот на успешните серии на американски спуштања. Советските мисии без екипаж завршиле со Лунокод програмата во раните 70-ти кои го вклучува првиот ровер без екипаж (возило за планетарно истражување) и исто така успешно врати примероци од почва на Месечината за истражување. Ова го означи (и до денес единственото) автоматско враќање на вонземски примероци на Земјата. Продолжиле истражувањата без екипаж на Месечината каде различни нации на периоди лансирале летала за кружење и во 2008 година Индиската сонда на Месечината. Истражувањето на Месечината започнало во 1968 година со мисијата на Аполо 8 која успешно кружеше околу Месечината, каде за првпат едно вонземно тело од страна на човекот беше во обиколка. Во 1969 година мисијата на Аполо 11 го означи првото слетување на човекот на друг свет. Истражувањето на Месечината со човечки екипаж не траеше долго. Мисијата на Аполо 17 во 1972 година беше последната мисија каде луѓето за последен пат ја посетиле Месечината и ниту една мисија на истражување од страна на човекот не е планирана во блиска иднина.
Марс
Истражувањето на Марс беше важен дел од програмите за вселенско истражување на Советскиот Сојуз (подоцна Русија), САД, Европа и Јапонија. Десетици роботски вселенски летала, вклучувајќи летала за обиколување, спуштање и ровер биле лансирани кон Марс од 60-те години. Овие мисии имале за цел да соберат податоци за моменталните услови и одговори на прашањата за историјата на Марс. За поставените прашања од научната заедница се очекува не само да дадат повеќе почит кон црвената планета, исто така и да даде понатамошен увид на минатото и можната иднина на Земјата. Истражувањето на Марс стана значаен финансиски трошок, каде со груба пресметка на две третини од вселенските летала наменети за Марс не успеваат да ја завршат својата мисија, некои дури не можат ни да ја започнат. Толку висок просек на неуспех може да се припише на сложеноста и големиот број на промени вклучени во меѓупланетарното патување со што истражувачите на шега ќе кажат за Големиот Галактички Дух која е на сметка на пробите на Марс. Овој феномен е исто така познат и како Клетвата на Марс.
Фобос
Руската вселенска мисија Фобос-Грант, планирана за 2011 година, ќе започне истражување на Фобос и обиколување на Марс каде ќе проучи дали месечините на Марс или најмалку Фобос може да биде „точка за пренесување пратки“ за вселенски бродови кои патуваат кон Марс.
Јупитер
Истражувањето на Јупитер се состои единствено од посети на планетата од неколку автоматски вселенски летала на НАСА од 1973 година. Голем дел од мисиите биле само „обиколувања“, каде детални прегледи се направени без сондата да слета или да влезе во орбитата; вселенското летало Галилео е единственото кое ја има заобиколено планетата. Како што се верува дека Јупитер има релативно мало карпесто јадро и нема вистинска тврда површина, мисија за слетување е скоро невозможна. За достигнување на Јупитер од Земјата се потребни вкупно делта-в единици од 9,2 км/ч, што е споредбено со 9,7 км/ч делта-в единици потребни за достигнување на нискоземската орбита. За среќа, гравитацијата помага преку планетарното прелетување кое се користи за намалување на енергијата потребна за време на лансирањето за да се стигне до Јупитер, но на сметка на значително подолго траење на летот. Јупитер има повеќе од 60 познати месечини, од кои за повеќето се знае многу малку.
_large.jpg)
Сатурн
Сатурн досега бил истражуван преку вселенски летала без екипаж лансирани од НАСА, вклучувајќи и една мисија (Касини-Хајгенс) планирана и извршена во соработка со други вселенски агенции. Овие мисии се состојат од прелетувања во 1979 година со Пионир 11, во 1981 година со Војаџер 1, во 1982 година со Војаџер 2 и орбитална мисија со вселенското летало Касини кое влезе во орбитата во 2004 година и се очекува истата мисија да продолжи во 2010. Сатурн има најмалку 60 сателити, иако точната бројка е за дебатирање бидејќи прстените на Сатурн се направени од голем број на независни тела од различни големини. Најголема од месечините е Титан. Титан ја има карактериситиката на единствена месечина во Сончевиот Систем со погуста и потенка атмосфера од онаа на Земјата. Како резултат на пуштањето на сондата Хајгенс од вселенското летало Касини и неговото успешно спуштање на Титан, така Титан ја има одликата на единствена месечина (освен Месечината на Земјата) која е успешно истражена со летало кое се спуштило.
Уран
Истражувањето на Уран целосно е направено преку вселенското летало Војаџер 2, но сега за сега не се планирани други истражувања. Закосена под агол од 97,77 степени, со поларните региони изложени на сончева светлина или темнина на долги периоди, научниците не биле сигурни што да очекуваат од Уран. Најблиското приближување до Уран се случило на 24 јануари 1986 година. Војаџер 2 ја проучуваше уникатната атмосфера на планетата како и магнетосферата. Војаџер 2 исто така го испитуваше и системот на прстени и месечините на Уран, вклучувајќи ги и сите претходно познати месечини, додека се откриле и додатни десет претходно непознати месечини. Слики на Уран докажуваат дека има непроменлива појава, каде нема доказ за силните бури или атмосферските јасни појави на Јупитер и Сатурн. Голем напор бил потребен за да се идентификуваат неколку облаци на сликите од планетата. Сепак, магнетосферата на Уран е докажано единствена и сосема влијателна на необичното закосување на планетата. Наспроти благата појава на самиот Уран, беа добиени добри слики од месечините на Уран, кои вклучуваа и доказ дека Миранда е необично географски активен.
.jpg)
Нептун
Истражувањето на Нептун започна со прелетувањето на Војаџер 2 на 25 август 1989 година, единствена посета на системот од 2009 година. Разговарано е за можност за пуштање на летало во орбитата на Нептун, но не се размислува сериозно. Иако екстремната непроменлива појава на Уран за време на посетата на Војаџер 2 во 1986 година доведе до очекување дека Нептун исто така ќе има малку видливи атмосферски феномени, сепак Војаџер 2 откри дека Нептун има видливи облаци, аурори и дури забележлив антициклонски систем за бури поголем во големина од Големата Точка на Јупитер. Нептун исто така докажа дека ги има најбрзите ветрови на било која планета во Сончевиот Систем, каде некои измерени изнесувале и до 2 100 км/ч. Војаџер 2 исто така ги испитувал прстените на Нептун и системот месечини. Откри четири комплетни прстени и додатен делумен прстен, „арка“, околу Нептун. Понатаму за испитување на преходно познатите три месечини на Нептун, Војаџер 2 исто така открил пет непознати месечини, една од нив Протеус, се докажа дека е втората најголема месечина во системот. Податоците од Војаџер понатаму го засилиле гледиштето на најголемата месечина на Нептун, Тритон, каде се докажало дека е од Куиперовиот појас.
Џуџести планети
Плутон
Џуџестата планета, Плутон, (сметана за планета до редефинирањето на терминот „планета“ од Меѓународната Астрономаска Унија во октомври 2006 година) претставува значаен предизвик за вселенските летала поради големата далечина од Земјата (треба голема брзина за разумно време на патувањето) и мала маса (сега е многу тешко да се биде во неговата орбита). Војаџер 1 можел да го посети Плутон, каде избраните контроли наместо за блиско минување покрај месечината на Сатурн, Титан, резултирало во неспоива линија на движење со кружењето на Плутон. Плутон продолжува да буди голем интерес и покрај неговата повторна класификација како водечки и најблизок член на нова и растечка класа на блиски тела од мраз со средна големина во тежината помеѓу останатите осум планети и малите карпести тела, историски наречени астероиди (и исто така прв член на важната подкласа, дефинирана од орбитата и позната како „Плутинос“). По напната политичка битка, во 2003 година се одобри мисија до Плутон, на Њу Хорајзонс финансирана од американската влада. Њу Хорајзонс беше успешно лансирана на 19 јануари 2006 година. На почетокот од 2007 година леталото ја искористи гравитацијата на Јупитер. Најблиското пристапување до Плутон ќе биде на 14 јули 2015 година, каде научни набљудувања на Плутон ќе започнат пет месеци претходно и ќе продолжат најмалку еден месец по средбата.
Ерида
Ерида е најголемата позната џуџееста планета во Сончевиот Систем и деветтото најголемо познато тело кое кружи директно околу Сонцето, што беше откриено во јануари 2005 година во Паломарската опсерваторија. Ерида е околу 2 500 км во пречник и 27% потешка од Плутон. Има само една месечина која се вика Дисмонија. Моменаталното растојание од Сонцето е 96,7 АУ, скоро трипати од онаа на Плутон. Со исклучок на некои комети овој пар претставува најдалечно познато природно тело во Сончевиот Систем.
_(cropped).jpg)
Церера
Церера е најмалку истражувана во моментов, но се очекува во 2015 Дон вселенската сонда на НАСА да пристигне и да влезе во орбитата околу џуџестата планета.
Астероиди
[уреди | уреди извор]До почетокот на вселенското патување, телата во астероидниот појас скоро биле и невидлив зрак светлина кои ниту ни најголемите телескопи не можеле да им го откријат обликот или пак земјиштето. Неколку астероиди досега се посетени од сонди, првата била Галилео која прелетала покрај два: 951 Гаспра во 1991 година и 243 Ида во 1993 година. И двата се наоѓале на планираната патека на движење на Галилео до Јупитер. Првото слетување на астероид било изведено од сондата НЕАР Шумејкер во 2000 година, каде следело орбитално следење на телото. Џуџестата планета Церера и астероидот 4 Веста, два од трите најголеми астероиди, се цел на Дон мисијата на НАСА лансирана во септември 2007 година.
Начела
[уреди | уреди извор]Истражување кое е спроведено до националните вселенски истражувачки агенции, како НАСА и РКА, е една од причините која поддржувачите ја цитираат за да го оправдаат владиното трошење. Економските анализи на НАСА програмите често покажуваат актуелни економски бенефиции (од работи како неочекуван профит), каде многупати се прави повраток на средствата од програмата. Друго барање е дека вселенското истражување е потребно за човештвото и дека ако останеме на нашата планета ќе изумреме. Некои од изворите се недостаток на природни извори, комети, јадрена војна и светска епидемија. Стефен Хокинг, славен британски теоретски физичар, изјавил „јас не мислам дека човековата раса ќе преживее во наредните илјада години, доколку не се преселиме во вселената. Има премногу несреќи кои може да достигнат еден живот на една планета. Но, јас сум оптимист. Ќе стигнеме до ѕвездите.“ НАСА направила серии на видеа со Јавни сервисни објави каде го поддржува концептот на вселенско истражување. Сепак, јавноста останува со голема поддршка на вселенското истражување, и со и без екипаж. Според анкетата на Асошиејтед Прес спроведена во јули 2003 година, 71% од американските државјани се согласиле со изјавата дека вселенската програма е „добра инвестиција“, споредено со 21% кои не се согласувале. Артур Ц. Кларк (1950) претстави преглед на мотивациите за човековото истражување на вселената во неговата нефикциона полутехничка монографија Меѓународен лет. Тој расправа дека изборот на луѓето е главно меѓу проширувањето на Земјата во вселената, наспроти културната (и евентуално билошка) стагнација и смрт.
Спротивставеност
[уреди | уреди извор]Критичарите како физичарот и добитник на Нобелова награда Ричард Фејман тврди дека вселенското патување на луѓето (воглавно различно од вселенското истражување, како роботски мисии) немаат постигнато некој голем научен чекор.
Поврзани теми
[уреди | уреди извор]Вселенски летови
[уреди | уреди извор]Вселенското летање претставува користење на вселенска технологија за да се изврши лет на вселенско летало во и надвор од Сончеиот систем (вселената). Вселенските летови се користени за вселенско истражување и исто така за комерцијални цели како вселенски туризами сателитски комуникации. Додатно некомерцијални употреби на вселенските летови вклучува и вселенски опсерватории, извиднички сателити и други земјени опсерваторски сателити. Вселенските летови всушност започнуваат со лансирање на ракета која обезбедува почетен пробив за да ја надмине силата на гравитацијата и го движи вселенското летало од површината на Земјата. Кога ќе биде во вселената, движењето на вселенското летало - и двете кога не се под пропелери и под погон - е проучувано од област која е наречена астродинамика. Некои вселенски летала остануваат засекогаш во вселената, некои се распаѓаат за време на повторното влегување во атмосферата а некои пак достигнуваат до планетарна површина или површина на месечина каде слетува или се судрува.
Сателити
[уреди | уреди извор]Сателитите се користат за голем број на цели. Некои типови на сателити имаат задача за воено (шпионско) и цивилно набљудување на Земјата, некои за комуникација, навигација, временска прогноза и истражување. Вселенските станици како и човековите вселенски летала во орбитата се исто така сателити.
Милитаризација на вселената
[уреди | уреди извор]Милитаризацијата на вселената е започната уште од 60-те години и сега е развиена во оружување на вселената со вистинско поставување на оружје од далечните-вселенски нации за одлучни воени предности. Додека воените активности се случуваат во вселената и вселената е место за операции за многу воени вселенски летала (како балистички ракети), сепак не е спроведено постојано поставување на оружја со долг дострел во вселената.
Колонизирање на вселената
[уреди | уреди извор]Колонизирањето на вселената, исто така наречено и населување и хуманизација на вселената, ќе биде целосно независно (само-способно) човеково место за живеење на локации надвор од Земјата, посебно на природните сателити или планети како Месечината или Марс, каде би се користеле значајни количини на недопрени извори за преживување. Доденес, најдолгото заземање на вселената беше вселенската станица Мир, која беше повторно населувана скоро десет години, вклучувајќи го и рекордот на Валериј Пољаков од единствен вселенски лет од скоро 438 дена. Подолгите престојувања во вселената обелоденија некои проблеми како слабеење на коските и мускулите од слабата гравитација, намалување на имуниот систем и изложување на зрачење. Многу мунати и сегашни концепти за продолженото истражување и колонизирање на вселената се фокусира на враќање на Месечината како „камења за преминување“ на други планети, посебно на Марс. На крајот од 2006 година НАСА објави дека планираат да изградат постојана база на Месечината со постојано присуство до 2024 година.
.jpg)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|