Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 133.106 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Топкапи-сарај — музеј во Истанбул, Турција. Овој објект бил главното седиште на администрацијата на Османлиското Царство во периодот помеѓу 1456 до 1853 година. Бил изграден во времето на султан Мехмед II. Оваа резиденција се наоѓа помеѓу Златниот Рог и Мраморно Море, блиску црквата Света Софија. Во 1853 година, султанот Абдул Меџит I ја преместил својата резиденција во Долмабахче.

Палатата претставувала истовремено седиште односно резиденција на султанот, центар на империјата и место каде се одржувале голем број на државни конференции, совети и забави на султанот. Во времето кога империјата била во своите најдобри години, во палатата живееле над 4.000 луѓе. Самиот комплекс е поделен на четири дела или четири дворови со голем број на помали објекти како на пример џамија, болница, пекарница и ковачница. Изградбата започнала во 1459 година, по наредба на султанот Мехмед II по зазимањето на Цариград. Првично палатата била позната како Јени сарај или Нова палата, за да се разлилува од Екси сарај или Старата палата. Името Топкапи (топовска порта), палатата го добила според павилјонот кој се наоѓал на брегот. Целиот комплекс бил прошируван постојано со текот на годините, а како најголеми биле по земјотресот од 1509 година и по пожарот од 1665 година. Денес, објектот претставува музеј кој има непроценлива колекција на споменици и уметнички дела. Овде се наоѓа и мечот на пророкот Мухамед. Топкапи-сарај претставува едно од најголемите туристички атракции на градот.

Во 1985 година, палатата од страна на УНЕСКО била вклучена во спосокот на светско и културно наследство на Турција, како најдобар пример од комплекси некогаш изграден во времето на Османлиите. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Таваница на влезот во Англиската касарна, Стара тврдина, Крф.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Латинското Царство и неговите соседи во 1204 г.

... дека Пелгониската битка (1259) одиграна кај леринските села Неокази и Овчарани му го ставила крајот на крстоносното Латинско Царство на Балканот?
... дека Синајскиот Полуостров е копнен мост помеѓу Африка и Азија?
... дека елементот кадмиум (Cd) е наречен по феникискиот јунак Кадмо, основач на Теба и Лихнид (денешен Охрид)?
... дека Свети Стефан е првиот христијански маченик?
... дека дрвото гинко останало непроменето цели 200 милиони години?
... дека во геометријата постои едноаголник?
... дека Дупјачката таблица пронајдена кај костурското село Дупјак сведочи за писменоста во Македонија пред повеќе од 7000 години?
... дека на светот постојат дури 4.000 сорти на компир?
... дека тесерактот е хиперкоцка која се простира во четири просторни димензии?
... дека соѕвездието Јужен Крст има само четири ѕвезди?
... дека ирскиот композитор Џон Филд е творец на ноктурното, подоцна популаризирано од Шопен?
... дека на најнепристапната точка на Антарктикот стои биста на Ленин?
... дека знамето на Шкотска како симбол го носи Андреиниот крст, на кој се смета дека е распнат Апостол Андреја — заштитник на Шкотска?
... дека Општина Василево се смета за македонската престолнина на празот?
... дека нашата галаксија има 100 - 400 милијарди ѕвезди и барем уште толку планети?
... дека елкарите се црви чии „гранчиња“ се пипки за собирање на планктон?
... дека градот Белград во Албанија е основан во IV век п.н.е. од македонскиот цар Касандар под името Антипатреја во чест на татко му Антипатар?
... дека библискиот цар Соломон имал 700 жени и уште 300 конкубини?
... дека скопската населба Кисела Вода е наречена по чудотворниот извор кој се наоѓал на местото на денешната црквичка „Св. Никита“?
... дека главата на Климент Охридски се чува во манастирот „Св. Јован Претеча“ кај Бер, Егејска Македонија?
... дека Кина на кинески се нарекува Џунг-гуо (中國) со значење „средишна земја“?
... дека пустината Деште Лут во Иран е најврелото место на Земјата, на чија површина се измерени дури 70,7 °C?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 2 февруари 2023 г.

Настани:

1535	Основан е главниот град на Аргентина, Буенос Аирес.
1848	По двегодишна војна во градот Гваделупе Идалго е склучен мир меѓу Мексико и САД. Мексико беше поразен и на САД мораше да им ги предаде Тексас, Ново Мексико, Аризона и Калифорнија, како и надомест од 14 милиони долари.
1932	Во Женева почна Првата светска конференција за разоружување во чија работа учествуваа претставници на 61 земја. Користејќи ги несогласувањата меѓу поранешните победници, Германија на тој собир се залагаше за општо разоружување, но истовремено бараше право на еднаквост во вооружувањето. Неуспехот на Конференцијата беше и успех на империјалистичка Германија, бидејќи велесилите и ја признаа бараната еднаквост, што значеше дека има право повторно да се вооружува.
1994	Чешка Република дипломатски ја призна Република Македонија.
1996	Во Скопје е потпишан меморандум за отворање британски информативен центар.
2007	Марти Ахтисари го претставува својот предлог план за финалниот статус на Косово, со кој се предвидува независност на јужната српска покраина под меѓународен надзор.

Родени:

1494	Бона Сфорца — кралица на Полска и Ерусалим.
1649	Бенедикт XIII — римски папа.
1829	Алфред Брем — германски природонаучник и зоолог.
1875	Фриц Крајзлер — австриско-американски композитор и виолинист.
1882	Андреј — принц на Грција.
1882	Џемс Џојс — ирски писател.
1901	Јаша Хајфец — руско-американски виолинист.
1923	Светозар Глигориќ — југословенски шаховски велемајстор.
1927	Стен Гец — американски џез-музичар.
1934	Славка Манева — македонска писателка.
1969	Валери Карпин — руски фудбалер и тренер.
1977	Шакира — колумбиска поп-пејачка, глумица и дискографска продуцентка.
1979	Санди Казар — француски велосипедист.
1987	Жерар Пике — шпански фудбалер.
1989	Иван Перишиќ — хрватски фудбалер.
1996	Хари Винкс — англиски фудбалер.

Починале:

1054	Јарослав I — голем кнез на Киевска Русија.
1594	Џовани Пјерлуиџи де Палестрина — италијански композитор.
1769	Климент XIII — римски папа.
1826	Жан Антелм Брија-Саварен — француски гастроном и писател.
1873	Елена Павловна — руска кнегиња.
1901	Марко Миљанов — црногорски генерал и писател.
1907	Дмитриј Иванович Менделеев — руски хемичар.
1924	Алекса Шантиќ — српски поет.
1938	Глигор Стефанов Попев — македонски револуционер.
1940	Всеволод Меерхолд - руски и советски театарски режисер.
1942	Данил Хармс — руски писател.
1945	Кирил Преславски — бугарски престолонаследник.
1949	Теодорос Нацинас — грчки просветен деец.
1950	Џорџ Бернард Шо — англиски писател.
1955	Освалд Евери — американски молекуларен биолог.
1969	Борис Карлоф — англиски глумец.
1970	Бертранд Расел — англиски филозоф.
1974	Имре Лакатош — унгарски филозоф.
1983	Елена Каваева — лекар и учесник во Октомвриската социјалистичка револуција.
1995	Фред Пери — англиски тенисер.
2005	Макс Шлеминг — германски боксер, поранешен светски првак во тешка категорија.
2014	Филип Сејмур Хофман — американски филмски глумец.
2022	Моника Вити — италијанска глумица.

Празници:

*	Светски ден за заштита на водните живеалишта

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич

најгоре · превчитај ја страницава · статистики · односи со јавноста · пријавете неправилност · village pump