Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 121.200 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Диего Гарсија — атол кој се наоѓа малку појужно од екваторот, сместен во средиштето на Индискиот Океан, а е најголемиот од 60-те мали острови кои го чинат архипелагот Чагос. Тој бил француска колонија во 1790-тите години, но по Наполеоновите војни потпаднал под британска власт. Под британска власт бил една од „Зависностите“ (анг. Dependencies) на британската колонија Маврициус, сè додека не бил одвоен од Маврициус за да биде приклучен кон новосоздадената Британската Индоокеанска Територија (БИОТ) во 1965 година.

Помеѓу 1968 и 1973 година, населението на островот било насилно протерано од Обединетото Кралство и САД, за да се изгради американска воена база на островот. Голем број жители на островот биле депортирани на Маврициус и на Сејшелите, по што САД изградиле голема поморска и воена база, која оттогаш е во континуирана операција. До август 2018 година, Диего Гарсија е единствениот населен остров на BIOT; населението е составено од воен персонал и помошни изведувачи. Тој претставува една од двете критични американски бази бомбардери во подрачјето на Азија-Тихоокеанија, заедно со воздухопловната база Андерсен (англ. Andersen Air Force Base), која се наоѓа на островот Гуам во Тихиот Океан.

Атолот се наоѓа 3.535 км источно од брегот на Танзанија, 1.796 км југозападно од јужниот дел на Индија (градот Канијакумари) и 4.723 км северозападно од западниот брег на Австралија (кај Кејп Рејнџ националниот парк, Западна Австралија). Диего Гарсија лежи на најјужниот дел од морскиот гребен Чагос-Лакадив, кој претставува огромен подводен планински венец, чии врвови се составени од корални гребени, атоли и острови како што се Лакадиви, Малдиви и архипелагот Чагос. Месното време е UTC+06:00 во текот на целата година (нема летно сметање на времето). (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Дрвена биста на царот Давид во црквата „Св. Ѓорѓи“, Тибинген, Германија.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека островот Градиште во Тиквешкото Езеро е прогласен за културно наследство на Македонија поради остатоците од утврдената античка населба Град Тиквеш која се наоѓала на тоа возвишение?
...дека песната „Благуњо дејче, пожаранче“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско Пожаране?
...дека Јужен Судан е најмладата држава во светот?
...дека скопската Саат-кула е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен вo XVI век од новоосвоениот град Сигет во Унгарија?
...дека историскиот Насредин Оџа (1208 ― 1285) бил суфија кој живеел во Акшехир, Средна Анадолија?
...дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?
...дека Балканскиот Полуостров е нарчен по Стара Планина, чие турско име е „Балкан“?
...дека Битола е основана од кралот Филип II Македонски?
...дека Пафнутиј Чебишов (1821 – 1894) се смета за татко на руската математика?
...дека зборот савана е од таинско потекло и првично се однесувал на рамничарски подрачја во Панама каде денес нема таков биом?
...дека буковите шуми во долината на Длабока Река во Мавровско се прогласени за светско наследство на УНЕСКО?
...дека пред да се самоубие, англискиот неокласицистички сликар Џон Вилијам Годвард напишал „на светов нема доволно место за мене и Пикасо“?
...дека големиот древномакедонски војсководец Кратер е роден кај Рупишта, Костурско?
...дека планетата Венера македонскиот народ ја нарекувал „Обденица“
...дека бамбусот е најбрзорастечко растение на светот, и може да расте по еден метар дневно?
...дека францускиот астроном Никола Луј де Лакај открил дури 14 соѕвездија?
...дека Хенри VI станал крал на возраст од само 9 месеци?
...дека ѕвезденото јато Плејади македонскиот народ го нарекувал „Квачка“?
...дека Гренланд е најголемиот остров на светот?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 7 декември 2021 г.

Настани:

43 п.н.е.	Марко Тулиј Цицерон, еден од најголемите оратори, државници и филозофи на Стариот Рим е убиен од приврзаниците на Марко Антониј при обидот да пребега во Македонија.
1900	Макс Планк ги открил законите за црнотелесно зрачење.
1917	Прва светска војна: САД ѝ објавиле војна на Австроунгарија.
1941	Втора светска војна: Јапонската царска морнарица извршила напад на Перл Харбор со цел да ја неутрализира воената моќ на САД во Тихиот Океан.
1988	Во Ерменија, тогашен СССР, силен земјотрес го разурнал регионот Спитак при што загинале над 25.000 луѓе.
1995	Во Атина, дипломатот Александар Маљас, беше наименуван за шеф на канцеларијата за врски, во главниот град на Република Македонија, Скопје.
2005	Уапсен е Анте Готовина, хрватски генерал, баран од Хашкиот трибунал, на Канарските Острови.

Родени:

1302	Ацоне Висконти — владетел на Милано.
1598	Џовани Лоренцо Бернини — италијански архитект — вајар — сликар — писател — режисер и организатор на јавни свечености.
1823	Леополд Кронекер — германски математичар.
1857	Урош Предиќ — српски сликар.
1906	Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Доситеј — прв архиепископ охридски и македонски, поглавар на Македонската православна црква.
1909	Никола Јонков Вапцаров — македонски пролетерски поет и револуционер.
1913	Франтишек Чап — чешки режисер.
1928	Ноам Чомски — американски лингвист и политички активист.
1933	Крсто Папиќ — хрватски режисер.
1947	Оливер Драгоевиќ — хрватски поп-музичар.
1949	Том Вејтс — американски музичар.
1956	Лари Брд — американски кошаркар.
1964	Владимир Артемов — руски и советски гимнастичар.
1972	Херман Маер — австриски скијач.
1976	Маја Апостолоска — македонска поетеса, книжевна критичарка и есеистка.
1980	Џон Тери — англиски фудбалер.
1982	Едуард Ворганов — руски велосипедист.
1984	Јан Барта — чешки велосипедист.
1989	Матијас Брендле — австриски велосипедист.
1990	Давид Гофан — белгиски тенисер.

Починале:

1894	Фердинанд де Лесепс — француски дипломат и инженер
1993	Блаже Конески — еден од најистакнатите македонски културни дејци, академик, писател, врвен поет, научник, чие творечко истражување даде неодминливи резултати во македонската книжевност во областа на културната историја на македонскиот народ.
2018	Љупка Арсова - Џундева — театарска, филмска и телевизиска глумица.
2020	Тихомир Арсиќ — српски глумец.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич