Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 104.782 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Македонска граматика — дел од науката за македонскиот јазик, позната како македонистика, која ги изучува формите и значењата на граматичките елементи во системот. Македонската граматика се занимава со опишување, изучување и класификација на сложениот систем составен од именки, глаголи, придавки, предлози, прилози, заменки, извици, честички, модални зборови и броеви. Паралелно со тоа, оваа јазична дисциплина се дели на неколку големи гранки, во зависност од темата која се изучува, па така има правопис и правоговор, морфологија, синтакса, фонетика и фонологија, лексикологија, лексикографија, стилистика, дијалектологија и ономастика.

Граматиката на македонскиот јазик и неговите говори била изучувана подолг период во минатото. Како прва печатена граматика на македонскиот јазик се јавува „Слогница речовска“, издадена во 1880 година во Софија од македонскиот преродбеник и револуционер Ѓорѓија Пулевски. „Слогница речовска“ е еден од првите обиди за опис на современата македонска граматика, која требало да излезе во неколку делови и била наменета за општо изучување на јазикот. Покрај „Слогница речовска“, важно е да се наведе и првата печатена македонска граматика во слободна Македонија, односно граматиката на Круме Кепески издадена во 1945 година веднаш по стандардизирањето на јазикот. Меѓу овие две граматики се јавуваат и други значајни обиди за печатење на македонската граматика, кои се фокусирале на класификацијата и опишувањето граматика за општото изучување на јазикот. Денес постојат поголем број печатени македонски граматики, печатени на македонски или на некој од светските или европските јазици. (Дознај повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Едноглед на Ајфеловата кула во Париз.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Денешната спомен-крстилница на местото кајшто се верува дека Апостол Павле ја покрстил Лидија

...дека првиот христијанин во Европа, Лидија Македонката, е покрстена во рекичката кај денешното с. Маџар Чифлик во Кавалско, Егејска Македонија?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во непосредно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
... дека Хипарх (II век п.н.е.) се смета за основоположник на тригонометријата?
... дека селото Долни Дисан во Неготинско има исклучително палеонтолошко наоѓалиште, каде се откопани коски од камили, жирафи, лавови, хиени, мастодонти и хипариони стари 10 милиони години?
...дека историско-географската област Мрвачко во Егејска и Пиринска Македонија го носи името на македонската етнографска група Мрваци, така наречени поради трошките и правот врз нивната облека бидејќи се занимавале со рударство?
...дека Општина Прилеп е најголемата општина во Македонија по површина?
... дека едноотворните (клунарите и клунестите ежови) се единствените цицачи што несат јајца?
...дека во Африка има дури 535 јазици од групата банту?
...дека руската песна „Калинка“ не е изворна народна песна, туку композиција на Иван Ларионов од 1860 г.?
... дека според едно старо предание, во реката Брегалница, на подножјето на Плачковица живеел воден змеј, кој имал задача од пајонските кралеви да го брани Светиот Град од непријателите?
... дека Јелоустоун е првиот национален парк во светот, отворен во 1872 година?
... дека според една претпоставка, мегленското село Преб’диште е наречено по Пребонд, кнезот на македонските Словени?
... дека морската милја е единица за должина која изнесува околу една лачна минута географска должина долж некој меридијан?
... дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?
... дека дабот му припаѓа на семејството на буките (Fagaceae)?
... дека островот Свети Мартин во Карипското Море е поделен на меѓу Франција и Холандија?
... дека средновековниот утврден град Женско во Кукушко бил така наречен бидејќи имал толку силни кули и бедеми, што можеле да го бранат жени?
... дека Горчливото Езеро во Кукушко, Егејска Македонија е трипати посолено од Мртвото Море?
... дека Александар Македонски се образувал три години кај филозофот Аристотел во неговото училиште „Миески нимфеј“ кај селото Копаново во Негушко, Егејска Македонија.
... дека унгарскиот јазик има дури 18 падежи?
... дека општината Барле-Хертох ја има најсложената државна граница во светот, со бројни енклави и ексклави на Белгија и Холандија една во друга?
... дека Маличкото Езеро, помеѓу Охридското Езеро на север и градот Горица (Корча) на југоисток, е исцедено во 1940-тите во борба против маларијата?
... дека најголемото езеро во Британија, Лох Неј, е во сопственост на Ерлот од Шафтсбери?
... дека геолошкиот период јура е наречен по планинскиот венец Јура меѓу Франција и Швајцарија, како нејзино типско подрачје?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 31 март 2020 г.

Настани:

1492	Кралицата Изабела I Кастилјска го издала Указ од Алхамбра со кој им наредила на своите 150.000 Еврејски поданици да го примат христијанството или ќе бидат прогонети.
1889	Во Париз свечено е отворена за посетителите Ајфеловата кула, челична конструкција висока 320 метри, што ја проектирал Густав Ајфел.
1918	Летното сметање на времето за првпат се применува во САД.
1931	Земјотрес ја разурнал Манагва, главниот град на Никарагва, при што загинале 2.000 луѓе.
1951	Првиот комерцијален сметач „УНИВАК-I“ е испорачан во Бирото за попис на САД.
1979	Малта станала независна држава откако и последниот британски војник заминал од малтешките острови. Овој ден на Малта се прославува како Ден на слободата.

Родени:

1499	Пиј IV — римски папа.
1519	Анри II — крал на Франција.
1596	Рене Декарт — француски филозоф, математичар и физичар.
1675	Бенедикт XIV — римски папа.
1685	Јохан Себастијан Бах — германски композитор.
1732	Франц Јозеф Хајдн — австриски композитор.
1809	Николај Гогољ — руски писател, хуморист и сатиричар.
1850	Чарлс Волкот — американски палеонтолог.
1876	Борисав Станковиќ — српски писател.
1914	Октавио Паз — мексикански писател.
1933	Никита Станеску — романски поет и есеист.
1955	Ангус Јанг — австралиски рок-музичар член на групата „АЦ/ДЦ“.
1966	Роџер Блек — британски атлетичар.
1971	Мартин Аткинсон — англиски фудбалски судија.
1981	Никола Карчев — македонски фудбалер.
1986	Егоиц Гарсија — шпански велосипедист.

Починале:

1340	Иван I — московски и владимирско-суздалски кнез.
1461	Јона Московски — руски светец.
1837	Џон Констабл — британски пределен сликар и инспирација за импресионистите.
1877	Антоан Огистен Курно — француски филозоф и математичар.
1980	Џеси Овенс — американски атлетичар.
1980	Владимир Холан — чешки поет.
2016	Имре Кертес — еврејско-унгарски писател.
2019	Нипси Хасл — американски рапер.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич