Делогожди
Делогожди | |
Координати 41°15′26″N 20°43′25″E / 41.25722° СГШ; 20.72361° ИГДКоординати: 41°15′26″N 20°43′25″E / 41.25722° СГШ; 20.72361° ИГД | |
Општина | Струга |
Население | 1.714 жит. (поп. 2021)[1]
|
Пошт. бр. | 6338 |
Шифра на КО | 26014 |
Надм. вис. | 787 м |
Делогожди на општинската карта Атарот на Делогожди во рамките на општината | |
Делогожди на Ризницата |
Делогожди (или Делогожда) — село во Општина Струга, во околината на градот Струга. До 2004 година, селото претставувало административно седиште на поранешната истоимена општина, која била споена со Општина Струга.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Делогожди лежи на јужниот дел на Планината Караорман во една надморска височина од 800 метри и на исток граничи со селaтa Џепин (1,6 км) и Корошишта (2,3 км), на југ со селaтa Ливада (2,8 км) и Биџево (3,7 км), на југозапад со селото Ново Село (3,1 км), на запад со селото Долно Татеши (2,9 км), и на север со селото Поум (2,9 км). Селото се наoѓa северозападно од градот Струга, на оддалеченост од 11 килoметри.
Историја[уреди | уреди извор]
На крајот на XIX век, Делогожди било албанско село, дел од Струшката нахија во Охридската каза на Отоманското Царство.[2]
Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. селото имало 65 муслимани.
Население[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Делогожди живееле 730 жители, сите Албанци.[3]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Долегошти е претставено како чисто албанско село во Охридската каза на Битолскиот санџак со 120 куќи.[4]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 1.000 Албанци.[5]
Селото е големо и во 1961 година имало 1.453 жители а во 1994 година 2.229 жители, од кои 2.004 биле Албанци, 200 Турци, 20 Срби и пет други.
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 2.920 жители, од кои 2.906 Албанци, 2 Турци, 1 Србин и 11 останати.[6]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 1.714 жители, од кои 1.668 Албанци и 46 лица без податоци.[7]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Население | 730 | — | 1.140 | 1.280 | 1.453 | 1.717 | 2.082 | 9 | 2.229 | 2.920 | 1.714 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]
Родови[уреди | уреди извор]
Делогожда е албанско село.
Родови во селото се: Положан (100 к.) родовското име го добиле по селото во северна Албанија од каде се доселиле. Родот се намножил од браќата Цан и Суљо кои се доселиле на почетокот од XIX век. Го знаат следното родословие: Рустем (жив на 77 г. во 1980 година) Первиз-Даут-?-Цан, кој се доселил; Жаку (35 к.) доселени се од Дебарско, од каде се иселиле поради крвна одмазда, го знаат следното родословие: Ибни (жив на 58 г. во 1980 година) Сали-Дестан-Мамут-Џафер, основачот на родот кој се доселил, кој имал 4 синови Мамут, Селман, Емин и Рустем; Села (15 к.) доселени се од соседното планинско село Поум, подалечно потекло од Дебарско; Кица (10 к.) и Мазари (10 к.) исто така се доселени од Дебарско; Шабанлар (20 к.) доселени се од областа Голо Брдо, тие се албанизиран торбешки род, кога дошле зборувале на македонски; Коџаџику (30 к.) доселени се од селото Коџаџик, Дебарско. Тие се албанизирани Турци, кога дошле во селото зборувале турски; Аљасани (15 к.) и Цапри (7 к.) доселени се од охридското село Ливоишта, можда се албанизирани Македонци; Домазет (4 к.) потекнуваат од домазет. И овдешните Албанци го употребуваат зборот домазет.[12]
Култура и спорт[уреди | уреди извор]
- КУД „Беса“ — основано во 1974 година, како резултат на големата желба на младинатa на Делогожди за да ги афирмира вредностите и културно-уметничкaтa традиција на Делогожди и на струшката околија. Како први иницијатори за да се формира КУД „БЕСА“ беа некои млади и интелектуалци од Делогожди.
- ФК Делогожди — Фудбалски клуб основан во 1977/78 година со името „Влазними“. Првата управа на ФК Делогожда беше составена од: Зејадин Ислами (претседател), Алит Алити (благајник), Мустафа Усеини и Ресул Бектеши (трeнери). Како прв иницијатор за да се основа клубoт бил Алит Алити, во чија чест е наречен Спортскиот центар на Делогожди.
Знаменитости[уреди | уреди извор]
Археолошки наоѓалишта[уреди | уреди извор]
- Во Дворот на Фејзо Кемо — пат од римско време
- Градиште - Кале — населба со утврдување од железно, хеленистичко и римско време
- Падарница — населба од хеленистичко и римско време
- Св. Илија — некропола со базилика од архајско, хеленистичко и римско време и средниот век, прогласена за културно наследство на Македонија[13]
- Црско - Црква — сакрален објект од средниот век
- Чинар - Џамија — црква и некропола од средниот век
Личности[уреди | уреди извор]
- Махмут Ибрахими — амбасадор на Македонија во Швајцарија и Лихтенштајн
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995. стр. 104-105.
- ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 253.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 32.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Трифуноски, Јован (1992). Охридско-струшка област : антропогеографска проучавања. САНУ. ISBN 8670251582. OCLC 466478840.
- ↑ Список на заштитени добра. Состојба до 31.12.2012. Скопје: Управа за заштита на културното наследство.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Делогожди на Ризницата ?
- Сателитска снимка на Делогожди на Карти на Гугл