Пешталево

**Пешталево**
	Пешталево
	Сретселото во Пешталево;
	Пешталево Местоположба на Пешталево во Македонија Пешталево на карта
	Координати 41°27′48″N 21°23′46″E / 41.46333°N 21.39611°E
Регион	Пелагониски
Општина	Долнени
Област	Прилепско Поле
Население	511 жит.; (поп. 2021)
Пошт. бр.	7505
Повик. бр.	048
Шифра на КО	20078
Надм. вис.	610 м
	Пешталево на општинската карта ; Атарот на Пешталево во рамките на општината
	Пешталево на Ризницата

Пешталево — село во Општина Долнени, во околината на градот Прилеп.

Географија и местоположба

Пешталево се наоѓа во северниот дел од територијата на Општина Долнени. Селото е рамничарско и е сместено на надморска височина од 610 м. Неговиот атар зафаќа површина од 8,3 км². Од Прилеп е оддалечено 24 км, а од патот Прилеп-Македонски Брод 2,5 км.^[2]

Историја

Во XIX век, селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство.^[3]

Стопанство

Во рамки на селскиот атар преовладува обработливото земјиште на површина од 730 ха, па оттука селото има полјоделска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година	Нас.	±%
1948	520	—
1953	607	+16.7%
1961	438	−27.8%
1971	500	+14.2%
1981	500	+0.0%

Година	Нас.	±%
1991	461	−7.8%
1994	448	−2.8%
2002	486	+8.5%
2021	511	+5.1%

Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Пешталево е село со 53 домаќинства и 136 жители муслимани и 83 Македонци.^[4]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Пешталево имало 320 жители Македонци-муслимани.^[5] Според Димитар Гаџанов, во 1916 година во селото живееле 439 Македонци-муслимани.^[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Пишталево се води како чисто „турско“ село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 50 куќи.^[7] Треба да се напомене дека тогаш исламизираните Македонци биле нарекувани „Турци“.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 350 Албанци.^[8]

Според пописот од 2002 година, во селото Пешталево живеат 486 жители, од кои 280 Македонци, 144 Албанци, 44 Турци, 12 Бошњаци, 1 Србин и 5 останати.^[9] Голем дел од жителите кои се изјасниле како Турци или Албанци се всушност Македонци-муслимани, но поради политичко-религиски причини се изјасниле како такви.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 511 жители, од кои 254 Македонци, 119 Албанци, 93 Турци, 1 Србин, 30 Бошњаци, 2 останати и 12 лица без податоци.^[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	320	—	520	607	438	500	500	461	448	486	511

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]

Родови

Пешталево е торбешко село, а има и Македонци православни доселено во селото.

Родови во селото се: Суљовци (23 к.), Абдуловци (20 к.) и Синановци (20 к.) потекнуваат од тројца браќа Суљо, Абдула и Синан кои биле основачи на селото, доселени се од некое торбешко село во Дебарско, во Синановци се знае следното родословие: Фејзо (жив на 54 г. во 1950-тите) Осман-Фејзо-Осман-?-Синан, основачот на родот кој се доселил во XVIII век; Севовци (11 к.) и Зеновци (8 к.) доселени се од раселеното село Бурилово, кое постоело помеѓу селата Жабјани и Сарандиново, и во близина на Пешталево. Земјата од тоа раселено село ја поседуваат жителите на селата Пешталево и Жабјани. таму биле староседелци; Селимовци (2 к.) и Метковци (1 к.) доселени се од албанското село Црнилиште, таму биле доселени од северна Албанија; Абазовци (1 к.) доселени се од селото Браилово, таму биле доселени од северна Албанија. После 1954 година голем број на торбешки родови се иселиле и на нивно место дошле Македонци од областа Порече.^[15]

Општествени установи

Во селото работи подрачното основно училиште „Ѓорче Петров“, каде што се изведува настава до петто одделение.^[16] Освен тоа, во селото има и услужни објекти.^[2]

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Долнени од 1955 година.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од Општина Костинци.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1484 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.^[17]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 381 гласач.^[18]

Културни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[15]

Тумба — непознато од непознат период;
Бурилово — непознато од непознат период.

Цркви^[19]

Црква „Пресвета Богородица“ — главната селска црква, изградена 1965 година;
Црква „Св. Недела“ — најновата селска црква;

Џамии^[20]

Стара џамија — старата селска џамија;
Нова џамија — новата селска џамија.

Личности

Родени во Пешталево

Најдо Пешталевец (? - 1904) — македонски револуционер;
Трајко С. Војнески — македонски поет.

Иселеништво

Во 1912 година, 9 македонски муслимански семејства се иселиле во Турција, во Бурса, Енишехир и Адапазар. Сепак посилен бран на иселување на торбешкото население во Турција има после 1954 година.^[15]

Галерија

Селото со околината
Куќи во селото

Поврзано

Наводи

↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (PDF). Скопје: Патрија. стр. 233-234.
↑ „Пешталево“. OldPrilep. 18 октомври 2014.
↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 72-73.
↑ Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. стр. 245.
↑ Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 267.
↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 24.
↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 14 јули 2020.
↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
↑ ^15,0 ^15,1 ^15,2 Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Београд: Српска академија наука и уметности.
↑ „Образование“. Општина Долнени.
↑ „Описи на ИМ“ (PDF). Посетено на 14 јули 2020.
↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 18. ISBN 978-608-65143-2-7.
↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 83. ISBN 978-608-65143-2-7.

Надворешни врски

Пешталево на Ризницата ^?

[Попис2021-1] „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.

[енциклопедија-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (PDF). Скопје: Патрија. стр. 233-234.

[3] „Пешталево“. OldPrilep. 18 октомври 2014.

[4] „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 72-73.

[:1-5] Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. стр. 245.

[6] Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 267.

[7] Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 24.

[8] „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.

[попис-9] „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 14 јули 2020.

[10] „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“

[К’нчов-11] К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900

[Бранков-12] Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.

[макстат-13] „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.

[макстат2-14] „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.

[Јован-15] 15,0 ^15,1 ^15,2 Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Београд: Српска академија наука и уметности.

[16] „Образование“. Општина Долнени.

[17] „Описи на ИМ“ (PDF). Посетено на 14 јули 2020.

[18] „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

[19] Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 18. ISBN 978-608-65143-2-7.

[20] Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 83. ISBN 978-608-65143-2-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]