Долнени
| Долнени | |
Поглед на Долнени | |
  Долнени | |
| Координати 41°25′35″N 21°27′13″E / 41.42639° N; 21.45361° EКоординати: 41°25′35″N 21°27′13″E / 41.42639° N; 21.45361° E | |
| Регион |  Пелагониски
|
| Општина |  Долнени
|
| Област | Прилепско Поле |
| Население | 375[1] жит. (поп. 2002) |
| Пошт. бр. | 7504 |
| Повик. бр. | 048 |
| Шифра на КО | 20032, 20532 |
| Надм. вис. | 622 м |
|
Долнени на општинската карта  | |
 Долнени на Ризницата
| |
Долнени — село во Општина Долнени, во околината на градот Прилеп. Селото е седиште на истоимената општина.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Долнени се наоѓа во Прилепското Поле, во јужниот дел од територијата на истоимената општина, недалеку од патот Прилеп-Македонски Брод. Селото е рамничарско и се протега на надморска височина од 622 м. Неговиот атар зафаќа површина од 14,2 км2. Од Прилеп е оддалечено 15 км.[2]
Историја[уреди | уреди извор]
Се претпоставува дека во близина на селото во минатото постоеле други населби во месностите: Пречна, Слатина и Могила. Денешното село се смета дека е основано по пропаста на тие населби. Најстар познат род од селото се Јанкуловци. Во отоманско време, селото најпрвин било рајатско, а потоа насилно биле формирани чифлизи.[3]
Во XIX век, селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство. Во 1912 година, во селото биле затекнати шест турски чифлизи во сопственост на: Мустафа-ефендија, Усеин-ефенди, Асан-ага, Гусак, Мемет Алија и Абдула; како и еден христијански на Аџи-Поповски.[3] Во Првата балканска војна, 7 лица од селото се вклучиле во Македонско-одринските доброволни чети.[4]
Стопанство[уреди | уреди извор]
Селото има полјоделска функција. Во рамки на селскиот атар, обработливото земјиште праовладува на површина од 1.198,4 ха, пасиштата зафаќаат површина од 174,2 ха, а на шуми отпаѓаат 2,8 ха.[2]
Население[уреди | уреди извор]
Во делото „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“, издадено во Цариград во 1878 година, кое прикажува статистика за машкото население во 1873 година, Долнени се споменува како село со 72 домаќинства и 350 жители Македонци.[5]
Според статистиката на Васил К'нчов („Македониja, Етнографиja и статистика“) од 1900 година, во Долнени имало 650 жители Македонци христијани.[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година Долнени е посочено како село со 480 жители Македонци.[7]
Според пописот од 2002 година, во селото Долнени живеат 375 жители, од кои 374 Македонци и 1 останат.[1]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900[8] | 1905[9] | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 650 | 480 | 900 | 898 | 858 | 685 | 579 | 460 | 424 | 375 |
- Извор за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]
Родови[уреди | уреди извор]
Долнени е македонско село.
Родови во селото се:
- Староседелци или доселени со непознато потекло: Јанкуловци (10 к.) најстар род во селото, изгледа се староседелци; Јандровци (5 к.) стар род, изгледа доселени се однекаде; Грневци (3 к.) стар род како и Јандровци;
- Доселеници: Огњановци (8 к.) доселени се од селото Којчево во Мариово (?), основачот на родот се викал Огњан, го знаат следното родословие: Огњан (жив на 72 г. во 1950-тите) Ѓоре-Анѓеле-Мојсо-Ѓоргија-Огњан, основачот на родот кој се доселил; Војводовци (9 к.) гранка се од родот Огњановци; Пиралковци (4 к.) потекнуваат од домазет, доселен однекаде, кој влегол во делумно иселениот и изумрен род Ѓоревци; Шултиковци (10 к.) доселени се однекаде; Диовци (17 к.) доселени се од селото Дихово во битолско; Орешани (28 к.), се делат на Богоевци, Филиповци, Сугаревци, Прдешковци и Бакалевци. Доселени се во средината на XIX век од селото Ореше во велешко; Шилевци (8 к.) доселени се од селото Шилево кај Ѓавато; Митревци (10 к.) гранка се од родот Шилевци; Ајтовци (12 к.) доселени се од селото Ѓавато; Егејци или Ранчановци (1 к.) доселени се во 1947 од околината на Лерин (Егејска Македонија).[11]
Општествени установи[уреди | уреди извор]
Во селото работи основното училиште „Пецо Даскалот“, каде што се изведува настава до деветто одделение.[12] Освен тоа, во селотом има амбуланта, пошта, дом на културата, земјоделска задруга, ветеринарна станица, продавница и угостителски објекти.[2]
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Селото е седиште на истоимената општина од 1952 година.
Изборно место[уреди | уреди извор]
Во селото постои изборното место бр. 1489 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[13]
На претседателските избори во 2019 година, на ова изборно место биле запишани вкупно 275 гласачи.[14]
Култура[уреди | уреди извор]
Селото е опеано во народната песна „Отидов в село Долнени“ во изведба на оркестарот на Стевче Стојковски. Песната е во продолжение:
| „ |
Отидов в село Долнени, де, На сено велам, говорам, де, Како што се вене млад јунак, де, Море, што ќе биде селанче, де, |
“ |
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
Секоја година во селото Долнени во месноста Рудина се одржува фестивалот на народни иструменти, ора и игри, посветен на светски познатиот гајдаџија Пеце Атанасовски кој бил од ова село.
- Бостаниште — населба од доцноантичко време;
- Крапска Бара — населба од доцноантичко време;
- Селска Црква — осамен наод од римско време;
- Селски Гробишта — населба од римско време;
- Пречна — населба од непознат период;
- Слатина — населба од непознат период;
- Могила — населба од непознат период;
- Рудина — црква и некропола од непознат период;
- Ѓеросадојна — гроб и населба од непознат период.
- Споменици
- Споменик на Пеце Атанасовски
- Цркви[18]
- Црква „Вознесение Христово“ — главна селска црква;
- Црква „Св. Троица“ — гробјанска црква.
Личности[уреди | уреди извор]
- Даме Попов (1874 — 1948) — македонски револуционер;
- Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Ангелариј (1911 — 1986) — македонски верски водач;
- Пеце Атанасовски (1925 — 1996) — македонски гајдаџија.
Галерија[уреди | уреди извор]
Општинската зграда
Основното училиште
Поштата
Селска чешма
Споменик на Пеце Атанасовски
Селските гробишта
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 21 јули 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (PDF). Скопје: Патрија. стр. 102.
- ↑ 3,0 3,1 Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Београд: Српска академија наука и уметности. стр. 361–362.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 843.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 72-73.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. стр. 245.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 148-149.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „36 Битољско-прилепска котлина, Ј. Трифуноски.pdf“. Google Docs. Посетено на 2019-01-01.
- ↑ „Образование“. Општина Долнени.
- ↑ „Описи на ИМ“ (PDF). Посетено на 21 јули 2020.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Долнени“. OldPrilep. 12 јануари 2012.
- ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. II. Скопје: Македонска академиjа на науките и уметностите. ISBN 9989649286.
- ↑ Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Београд: Српска академија наука и уметности.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 18. ISBN 978-608-65143-2-7.
