Петровец
- Оваа статија е за селото Петровец. За аеродромот, видете Аеродром Александар Велики.
- За истоимената општина, видете Општина Петровец.
| Петровец | |
Улица во Петровец | |
  Петровец Местоположба на Петровец во Македонија
Петровец на карта
| |
| Координати 41°56′20″N 21°36′54″E / 41.93889°N 21.61500°E | |
| Регион |  Скопски
|
| Општина |  Петровец
|
| Област | Скопска Блатија |
| Население | 3.132 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 1043 |
| Шифра на КО | 25108, 25608 |
| Надм. вис. | 225 м |
|
Петровец на општинската карта  Атарот на Петровец во рамките на општината | |
 Петровец на Ризницата
| |
Петровец (некогаш: Ибраимово) — село и административно седиште на истоимената општина, во областа Блатија, во околината на градот Скопје.
Географија и местоположба
[уреди | уреди извор]
Во просторот на истоимената општина во северниот дел на Македонија се наоѓа селото Петровец. Селото се наоѓа во источниот дел на Скопската Котлина, во Блатија, на двете страни на патот Скопје-Велес. Од градот Велес селото е оддалечено нешто повеќе од 30 километри, а од градот Скопје нешто повеќе од 10 километри во југоисточен правец. Петровец е седиште на општината, брои околу 2.660 жители од кои 2.312 се Македонци, од нив 1.185 биле мажи, а 1.127 жени. На југозапад од Петровец е градот Велес, на север е патарината „Петровец“ на автопатот А 4, на североисток е аеродромот Меѓународен аеродром Скопје, на северозапад е градот Скопје со населбите Хиподром и Маџари.
Историја
[уреди | уреди извор]Во XIX век, селото е дел од нахијата Чаирско Поле (Блатија) во Скопската каза во Отоманското Царство.
Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било заведено под името Ибрахим и имало мешано христијанско[2] и муслиманско[3] население, каде имало 31 христијански и 6 муслимански домаќинства. На овој попис биле забележани 81 мажи христијани, со 5 новороденчиња и 5 мажи муслимани со 1 новороденче. Се проценува дека селото во тој период имало 184 жители.
Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 280 жители.[4]
На крајот на XIX век, селото Ибраимово било дел од нахијата Блатија во Скопската каза во Отоманското Царство. Според статистиката на бугарскиот етнограф Васил К’нчов (Македонија. Етнографија и статистика) во 1900 г. во Ибраимово имало 170 Македонци-христијани.[5][6]
На почетокот на XX век целото население на селото потпаднало под врховенството на Бугарската егзархија. По податоци на егзархискиот секретар на Бугарија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Ибраимово (Ibraïmovo) живееле 160 жители, сите Македонци под врховенството на Бугарската егзархија[5] и во селото работело народно училиште.[7]
На крајот од 1904 г. во Ибраимово се одиграл битка меѓу четата на војводата Васил Аџаларски и турска потера, составена од аскер и башибозук. Четата ја зазела беговската кула во селото и во текот на ноќта со бомби успеала да го пробие турскиот кордон.[8]
На етничката карта од 1927 г. Леонард Шулце Јена го наведува Ибраимово (Ibraimovo) како село со нејасен етнички состав, меѓу двете светски војни.[9]
Население
[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Петровец живееле 170 жители, сите Македонци.[6] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Петровец имало 160 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[7]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 300 Македонци.[10]
Селото е големо и во 1961 година броело 966 жители, до кои 784 биле Македонци, 38 Албанци, 7 Турци, 104 Срби и 33 останати. Во 1994 година, бројот се зголемил на 2.490 жители, од кои 2.154 Македонци, 44 Албанци, 29 Роми, 116 Срби и 147 останати.
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 2.659 жители и 703 домаќинства. Во него живеат 2.312 Македонци, 53 Роми, 67 Албанци, 99 Срби, 118 Бошњаци и 10 останати.[11]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3.132 жители, од кои 2.637 Македонци, 83 Албанци, 2 Власи, 99 Срби, 164 Бошњаци, 11 останати и 136 лица без податоци.[12]
На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:[13]
| Година | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Власи | Срби | Бошњаци | Ост. | Лица без под. | Вкупно |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948 | — | — | — | — | — | — | — | — | — | 580 |
| 1953 | 575 | 18 | 14 | — | — | 41 | — | 5 | — | 653 |
| 1961 | 784 | 38 | 7 | — | — | 104 | — | 33 | — | 966 |
| 1971 | 1.251 | 21 | 1 | — | — | 76 | — | 48 | — | 1.397 |
| 1981 | 1.830 | 57 | 1 | 25 | — | 84 | — | 19 | — | 2.016 |
| 1991 | 2.107 | 21 | 3 | 44 | — | 133 | — | 123 | — | 2.431 |
| 1994 | 2.154 | 44 | — | 29 | — | 116 | — | 147 | — | 2.490 |
| 2002 | 2.312 | 67 | — | 53 | — | 99 | 118 | 10 | — | 2.659 |
| 2021 | 2.637 | 83 | — | — | 2 | 99 | 164 | 11 | 136 | 3.132 |
Родови
[уреди | уреди извор]Петровец е мешано село.
Според истражувањата од 1953 година, родови во селото биле:
Македонски
- Доселеници: Петруш-Ќајини (3 к.) најстар селски род. Нивниот дедо бил ќаја. Потеклото не го знаат. Го знаат следниот родослов Крсте (жив на 75 год. во 1953 година) Арсе-Петруш кој се доселил во селото; Здравковци (6 к.) доселени кон крајот на 19 век од соседното село Ќојлија; Ќираковци (5 к.) доселени кон крајот на 19 век од селото Миладиновци. И таму биле доселени однекаде; Пане Голе (1 к.) доселени од селото Градовци. во 1953 година во куќата живееле само стари луѓе; Пулевци (3 к.) доселени се на крајот од 19 век од селото Огњанци. Таму биле доселени од селото Морани; Субашоски (1 к.) доселени од селото Кадино; Зелениковци (4 к.) доселени од селото Зелениково; Спасевци (5 к.) и Шапкалиовци (3 к.) доселени од селото Мралино; Манџуковци (6 к.) доселени од селото Кадино на почетокот од 20 век; Пиличковци (4 к.) доселени во исто време и од исто место како и претходниот род. Подалечно потекло имаат од селото Сушица. А имаат роднини и во селото Белимбегово (9 к.); Ѓоргијовци (5 к.) од селото Наово преминале во селото Огњанци, а од таму во денешното село; Димковци (3 к.) доселени се од селото Ќојлија; Раштевци (4 к.) доселени во 1918 година од селото Раштак. Таму имале роднини, Дрневци, подалечно потекло од тетовско; Михајловски (5 к.) доселени се после 1918 година од селото Миладиновци. Таму припаѓале на родот Трајанковци, подалечно потекло од прилепско; Луковски (2 к.) доселени после 1918 година од селото Трница во Горна Река, по дома збореле албански; Шопови (1 к.) доселени се од селото Ќојлија. таму имаат роднини, подалечно потекло од селото Орашац кај Куманово; Тофилоски (2 к.) доселени се 1923 година од селото Беличица во Горна Река; Баровци (3 к.) доселени 1923 година од селото Сушица, а таму здоселени од селото Барово, припаѓале на родот Гроздановци; Дурлевски (2 к.) доселени 1925 година од мијачкото село Галичник. се занимаваат со млекарство; Шкопаковци или Шурлиновци (4 к.) доселени се како ковачи, 1935 година од Скопје; Неделковски (1 к.) доселени 1941 година од селото Долно Соње; Ролевци (1 к.) по потекло се од селото Сушица. од таму се населиле во Ржаничино, и во 1951 година во Петровец.
Српски
- Доселеници: Здравковиќи (1 к.) доселени во 1917 година од селото Радивојца кај Гнилане. Они се србизирани Роми, брачни врски склопуваат со населението од селото Пакошево, кои еден дел потекнуваат од православни Роми; Костиќи (1 к.) доселени се 1921 година од околината на Ваљево; Лазовиќи (1 к.) доселени 1921 година од Заблаќа кај Чачак; Милојевиќи (2 к.) доселени 1928 година од Читлука кај Крушевац. Имаат роднини во Ржаничино; Петровиќи (1 к.) доселени се 1947 година, пред тоа живееле во селото Матејче кај Куманово; Дељани (1 к.) доселени од околината на Куршумлија. Се доселил домазет во македонско семејство.
Поалбанчени Роми (Маљоци)
Доселеници: Шабанови (2 к.) доселени од селото Неродимље кај Урошевац. 1938 година се доселиле во Бутел, а од таму во Петровец, имаат роднини во Белимбегово; Куртишеви (3 к.) доселени од некое косовско село. прво живееле во Инџиково и Маџари, па се населиле во Петровец.
Турци
Доселеници: Јакуповци (1 к.) потекнуваат од еден чифлик сабија. Во овој род живеел само еден човек.[14]
Личности
[уреди | уреди извор]- Цветан Трипуновски (р. 1980) — Директор на ДФЛ (2006-2008), пратеник (2008-2011) и Директор на Државниот инспекторат за земјоделство и Министер за земјоделство (2015-);
- Коста Трајковски (1925-1945) — македонски партизан, револуционер, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
Култура и спорт
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на христијанското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2021.
- ↑ Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на муслиманското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2020.
- ↑ Верковиќ, Стефан (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи. Санкт Петербург.
- ↑ 5,0 5,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ 6,0 6,1 Кънчов, В. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 207
- ↑ 7,0 7,1 D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.114-115.
- ↑ Снегаров, Иван. Васил Аджарларски, Родина (Скопие), г. III, бр. 660, 8 юли 1918, с. 2.
- ↑ Leonhard Schultze Jena. "Makedonien, Landschafts- und Kulturbilder", Jena, G. Fischer, 1927
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година). База на податоци МАКСтат Архивирано на 10 декември 2021 г.. Државен завод за статистика.
- ↑ . Трифуноски, Јован (1964). Сеоска насеља Скопске котлине. Скопје. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link)
Надворешни врски
[уреди | уреди извор] |
„Петровец“ на Ризницата ? |
| ||||||||
