Снежник (замок)

Снежник
Schloss Schneberg
Снежник; Schloss Schneberg;
	Замокот во 2016 година
Општи податоци
Град	Козаришче, Општина Лошка Долина
Земја	Словенија
Координати	45°40′58″N 14°28′10″E / 45.682839° СГШ; 14.469317° ИГД

Снежник (словенечки: Grad Snežnik, германски: Schloß Schneeberg) — замок од 13 век сместено во кај Лошко Поле близу селото Козаришче, Општина Лошка Долина, Словенија. Неговото име е случајно идентично со универбација заснована на словенечкиот збор „снег“, но всушност е словенизиран облик на името на благородничката куќа на Шнеберговци, кои првично го поседувале. По Шнеберговците, сопственици биле Ламберговците, Егенберговците, Лихтенберговците и Шенбургoвци-Валденбурговците.

Историја[уреди | уреди извор]

Датумот на изградбата на замокот е нејасен; неговото постоење за прв пат се подразбира во 1269 година, со спомнување на неговиот сопственик Мајнхард фон Шнеберг (германски: Meinhard von Schneberg, словенечки: Majnhard Snežniški, латински: Meynardus de Sneperch). Самиот замок првпат бил споменат во 1461 година, како замок на „Снеберк“; во тоа време таа била сопственост на Аквилејската Патријаршија, со Шнеберговците како нивна корисници. Семејството го разделил имотот преку повеќе наследници; до крајот на 14 век замокот имал неколку заеднички сопственици. Во 1393 година, четвртина дел од неа и неколку соседни фарми биле купени од Вилијам II фон Ламберг, роднина на Шнеберговците; неговите потомци го зголемиле својот удел во текот на 15 век додека не го поседувале целиот имот, давајќи му на замокот и повеќе или помалку сегашниот ренесансен изглед.

Со бракови, замокот преминал на семејството Шејеровци, по што следеле Пранковците и, во првата третина од 17 век, бароните Рамбшисловци, кои го продале на императорниот управник на Крањска, принцот Егенберг. Заедно со Снежник, принцот го купил господарството во Лож, преместувајќи го неговиот административно средиште од неудобниот на врв на рид Замок Лож во попријатниот и подобро пристапниот имот во Снежник. Во 1669 година, Јанез Жига Егенберг го продал господарството Лош-Снежник на принцот Јанез Вајкард Ауерсперг, грофот на Кочевско/Готше (Кочевје).

Во 1707 година имотот го презел грофот Јуриј Готфрид Лихтенберг, кој во 1718 година трајно се приклучил на господарството на Лож и Снежник. Лихтенберговци го држеле имотот 140 години, период обележан со централистичката политика на Хабсбуршката Монархија, особено постојаното намалување на правата на благородништвото. До почетокот на 19 век, Лихтенберговци биле принудени длабоко да се задолжат; во 1816 година се случила судска наредба. Во 1832 година семејството било принудено да прифати заем од лотарија; главната награда била целиот имот на Снежник, или 250.000 флорини. Среќниот добитник, еден унгарски ковач, ја зел готовината, додека семејството Лихтенберговци продолжиле да го продаваат имотот во 1847 година на една виенска двојка по име Карис, кој банкротирала набргу потоа. Имотот бил купен на наддавање во 1853 година за 800.000 флорини од германскиот принц Отон Виктор Шенбург-Валденбург.

Принцот Јуриј, третиот син на Отон Виктор, го наследил замокот во 1859 година и во голема мера го преуредил за употреба како летна куќа и ловечка куќа. Покрај тоа што додал кат, две одбранбени кули, тераса и подигнување на одбранбените ѕидови, тој исто така богато ја опремил внатрешноста и воспоставил околен парк во англиски стил.

Сакајќи да го зачува имотот за своите наследници, принцот воспоставил непродажна клаузула за имотот. Порибувајќи ги шумите со елени и барите со пастрмка, тој наредил да бидат изградени неколку патеки низ шумата, ангажирал и стручњаци за одржување на околната дивина и бил покровител на првото шумарско училиште на словенечки, отворено во замокот во 1869 година, но затворено во 1875 година поради германогласен политички притисок. Изградбата на кнезовите на парна пилана го започнала индустрискиот развој во Лошко Поле.

Во 1902 година, принцот Јуриј бил наследен од неговиот првороден син Херман, дипломат. По Првата светска војна имотот бил поделен помеѓу Кралство Италија и Кралството на Србите, Хрватите и Словенците со Рапалскиот договор. Принцот Херман починал во 1943 година во семејниот замок Хермсдорф во Дрезден. За време на Втората светска војна, чуварот на замокот верно го чувал имотот, одбивајќи ги ограбувачите; како последица на тоа, внатрешното опремување на Шенбурговците преживеало недопрено. Во 1945 година, замокот и имотот биле национализирани и станале ловечка куќа резервирана за важни државни функционери. Во 1983 година, замокот бил отворен за јавноста како музеј.

Архитектура[уреди | уреди извор]

Во фасадата на замокот биле вградени гробни обележја ограбени од урнатините на античкоримскиот пункт во Шмарата. Четирикатната зграда е опкружена со ѕид од ренесансно време. Замокот бил значително преизграден во втората половина на 19 век; поголемиот дел од внатрешниот мебел датираат од овој период, како и парковите на замокот, кои се одликуваат со бројни ливади поврзани со патеки за јавање и пешачење, граничи со бројни дрвореди на костен и липа, и кои содржат две мали вештачки езера исполнети со потоците Обрх и Брезно.

Гравура во Валвазоровата „Слава на Војводството Крањска“ од 1689 година го прикажува Снежник (како „Шнеперг“); додека со воглавно сличен изглед и распоред како денес, двојните кружни и дијагонално квадратни аголни куполи што ја чувале главната порта тогаш биле помали, квадратни дрвени караули. Гравурата, исто така, покажува дека одбранбениот ров на замокот сè уште не бил поплавен и низ него поминувал едноставен дрвен мост, наместо камен со повеќесводници.

Извори[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

„Снежник (замок)“ на Ризницата ^?

Виртуелна екскурзија (мрежна ВР) burger.si завршена за Народниот музеј на Словенија (2014)