Радигоже
| Радигоже Αγία Άννα | |
|---|---|
  Радигоже | |
|
Местоположба во областа   Радигоже | |
| Координати: 40°26′N 21°5′E / 40.433° СГШ; 21.083° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Западна Македонија |
| Округ | Костур |
| Општина | Нестрам |
| Општ. единица | Нестрам |
| Надм. вис. | 840 м |
| Население (2021)[1] | |
| • Вкупно | 31 |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Радигоже или Чифлик (грчки: Αγία Άννα, Агија Ана; до 1928 г. Ραδιγκόσδι, Радигосди[2]) — село во Костурско, Егејска Македонија, денес во општината Нестрам на Костурскиот округ во Западна Македонија, Грција. Населението брои 31 жител (2021) и до денес е целосно населено со Македонци.[3]
Географија и местоположба
[уреди | уреди извор]Селото се наоѓа во областа Нестрамкол, на 18 км југозападно од градот Костур, на еден км североисточно од селото Нестрам, на надморска височина од 840 м.[3] Селото е сместено на левиот брег на Стенска Река, на која е расположен Радигошки Водопад.
Историја
[уреди | уреди извор]Во Отоманското Царство
[уреди | уреди извор]Во османлиски дефтер од XV век во Радогожд по име се заведени 54 глави на семејствата.[4] Во даночните записници од средината на XV век Радогожде е споменато со 13 глави на семејства и една вдовица: Никола, Јано, Стајо, Мано, Тодор, Јорг, Стајко, Андрија, Јорг, Никифор, Михо, Стајко, Димо и Мара. Вкупниот приход за државата од селото изнесувал 976 акчиња.[5]
Во XIX век Радигоже било македонско чифлигарско село во Костурската каза на Горичкиот Санџак. Поради тоа што селото било чифлик на турски бег, било познато под името Чифлик или Голем Чифлик.[3]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Радигоже се води како две чисти македонски села во Костурската каза, Горно Радигоре со 3 куќи и Долно Радигоре со 18 куќи.[6]
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г., во селото Радигоже имало 85 жители, сите Македонци.[7][8]
По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Радигоже имало 144 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.[8][9] Според грчки извори, во 1905 г. во Радигоже имало 150 жители „Грци“.[10]
Според Георги Константинов Бистрицки селото пред Балканската војна имало 15 македонски семејства.[8][11]
Во Грција
[уреди | уреди извор]По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор, кога броело 137 жители. Нивниот број во 1920 г. се намалил на 111.[3]
Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) во 1921 г. напишал дека во Радогош имало 15 куќи на словени (Македонци) христијани.[3]
Во 1926 година, името на селото било променето во Агија Ана (Αγία Άννα).
Селото настрадало во текот на Грчката граѓанска војна и голем број на жители заминале во Македонија или во социјалистичките земји од Источна Европа.[3]
Стопанство
[уреди | уреди извор]Селото е сиромашно. Населението произведува ограничено количество жито, ореви и друго.[3]
Население
[уреди | уреди извор]Денес населението на Радигоже останува целосно македонско.[3]
Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 152 | 46 | 112 | 83 | 60 | 55 | 70 | 59 | 31 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Самоуправа и политика
[уреди | уреди извор]Селото припаѓа на општинската единица Нестрам со седиште во истоименото село, која припаѓа на поголемата општина Нестрам, во округот Костур. Воедно, селото е дел од општинскиот оддел Нестрам, во кој влегуваат и селата Нестрам, Јановени, Слимница, Пилкати, Омотско, Стенско и Тухол.
Културни и природни знаменитости
[уреди | уреди извор]- Цркви
- Црква „Успение на Пресвета Богородица“ — парохиска црква[12]
- Црква „Св. Никола“
- Природни
- Радигошки Водопад — водопад на Стенска Река, 3 км југозападно од селото
Личности
[уреди | уреди извор]Родени во Радигоже
- Кузман Кирјаков — револуционер, деец на „Охрана“
- Манчо Будур (~1751 - ?) — мајстор-градител, преселен во Брацигово во 1791 г.[13]
- Пано (~1756 - ?) — мајстор-градител, преселен во Брацигово во 1791 г.[13]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ „Πανδέκτης: Radigkosdi -- Agia Anna“. pandektis.ekt.gr. Посетено на 2023-08-25.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 38.
- ↑ „Хр. Гандев - Българската народност.. - Поселения“. www.promacedonia.org. Посетено на 2023-08-10.
- ↑ Опширни пописни дефтери од XV век, том II, Архив на Македонија, Скопје 1973, стр. 100
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 97.
- ↑ „Makedonija. Etnografija i statistika - 2.43“. macedonia.kroraina.com. Посетено на 2023-08-10.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.182-183.
- ↑ „Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Agia Anna“. Архивирано од изворникот на 2007-07-26.
- ↑ Бистрицки, Българско Костурско, Ксанти, 1919, стр. 8.
- ↑ „08 – Αρχιερατική Περιφέρεια Λαχανόκηπων – Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς“ (грчки). Посетено на 2023-08-25.
- ↑ 13,0 13,1 Бербенлиев, Пейо и Владимир Патръчев (1963). Брациговските майстори-строители през XVIII-XIX век и тяхното архитектурно творчество. София: Държавно издателство „Техника“. стр. 12–27. Посетено на 26 август 2023.
| ||||||||||||||||||||||||||