Мојно
| Мојно | |
Панорама на селото | |
  Мојно Местоположба на Мојно во Македонија
Мојно на карта
| |
| Координати 41°08′58″N 21°33′58″E / 41.14944° СГШ; 21.56611° ИГД | |
| Регион |  Пелагониски
|
| Општина |  Могила
|
| Област | Пелагонија |
| Население | 36 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 7215 |
| Повик. бр. | 047 |
| Шифра на КО | 02080 |
| Надм. вис. | 710 м |
| Слава | Атанасовден |
|
Мојно на општинската карта  Атарот на Мојно во рамките на општината | |
 Мојно на Ризницата
| |
Мојно — село во областа Пелагонија, во Општина Могила, во околината на градот Битола.
Потекло на името[уреди | уреди извор]
Името на селото потекнува од првиот жител, чие име било Моин.[2]
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Селото се наоѓа во Пелагонија, во северниот дел на Битолското Поле, во најисточниот дел на територијата на Општина Могила, сместено на северозападната падина на Селечка Планина.[3] Селото е ридско, на надморска височина од 710 метри. Од градот Битола, селото е оддалечено 29 километри.[3]
Мојно е мало ридско село сместено на источниот раб од Битолското Поле. Околни села се: Мусинци, Алинци, Путурус и други.[4]
Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Бобиште, Јарица, Липов Дол, Голи Присој, Иглар, Јано Трло, Голо Брдо, Еленик, Вршник, Магури, Умата, Корита, Рудник, Бел Камен, Врањак, Пржоице, Цуцуле, Шипка, Црвени Брегои, Бучкур, Пештера, Утоа Дупка, Трските, Батков Дол, Крстец, Попоа Ливада, Осојница, Батаците и Змијарник.[4]
Селото има збиен тип. Куќите се групирани на три маала: Богоевско, Гошевско и Гудевско Маало, кое се наоѓа во средишниот дел на селото.[4]
Селото е сместено во котлината Пелагонија, североисточно од Битола и е најисточно село во Општина Могила.
Историја[уреди | уреди извор]
На атарот на Мојно се верува дека постои антички град. Исто така, на западната страна на селото постои „римска црква“. До 1945 година, на ова црквиште мештаните доаѓале со свеќи, обично на пролет. Порано, околу ова црквиште се наоѓале остатоци од гробови.[4]
Мојно е старо село. Тоа се гледа по традицијата и по староседелскиот род (Бошевци). Мештаните кажуваат дека нивното село постоело и кога цела Пелагонија била пустелија.[4]
Во XIX век, Мојно било село во Прилепската каза на Отоманското Царство.
Во 1916 година, за време на Првата светска војна, сите куќи во селото биле срушени, поради што селаните морале да живеат во Прилеп до крајот на војната.[4]
Стопанство[уреди | уреди извор]
Атарот зафаќа простор од 16,5 км2. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 1.475 хектари, па затоа има полјоделска функција.[3]
Население[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Мојно живееле 222 жители, од кои 210 Македонци и 12 Роми.[5] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Мојно имало 128 жители, под врховенството на Бугарската егзархија.[6]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Мојно е претставено како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 16 куќи.[7]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 100 Македонци.[8]
Мојно е мало село, кое што во 1961 година имало 258 жители, од кои 251 биле Македонци, тројца Турци, двајца Срби и по еден жител Црногорец и Албанец, а во 1994 година 116 жители, македонско население.[3]
Според пописот од 2002 година, во селото Мојно живееле 71 жител, сите Македонци.[9]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 36 жители, од кои 32 Македонци и 4 лица без податоци.[10]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 222 | 128 | 194 | 209 | 258 | 266 | 198 | 141 | 116 | 71 | 36 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]
Родови[уреди | уреди извор]
Мојно е македонско село.[4]
Родови во Мојно се: Бошевци (7 к.), староседелци; Богоевци (3 к.), доселени се од Чегр, раселено село во Мариово, се сметаат за први доселеници, го знаат следното родословие: Илија (жив на 58 г. во 1950-тите) Стојан-Митре-Гроздан, се доселил неговиот татко; Смилевци (1 к.), доселени се од мариовското село Зовиќ; Гудевци (3 к.), доселени се од мариовското село Старавина; Ивановци (4 к.), доселени се од мариовското село Крушевица; Атанасовци (2 к.), доселени се од мариовското село Орле; Аспровци (1 к.), потекнуваат од домазет доселен од Добрушево; Божиновци (3 к.), Тасевци (1 к.) и Мамалиговци (1 к.), доселени се од Мусинци; Димовци (1 к.), доселени се од Бонче и Трајановци (1 к.), доселени се од Црничани, таму биле доселени од Арматуш.
Општествени установи[уреди | уреди извор]
- Поранешно основно училиште „Даме Груев“
- Месна заедница
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Селото влегува во рамките на Општина Могила, која била создадена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година.
Во периодот од 1996 до 2004 година, селото се наоѓало во рамките на некогашната рурална општина Добрушево.
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото било сместено во големата општина Битола.
Во периодот од 1955 до 1965 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Тополчани.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Будаково, во која селото Мусинци, се наоѓале и селата Алинци, Арматуш, Будаково, Горно Чарлија, Далбеговци, Дедебалци, Добрушево, Долна Чарлија, Ношпал, Путурус, Радобор, Трап и Црничани. Во периодот 1950-1952, селото било дел од Општина Маково, во која влегувале селата Брник, Ивени, Маково, Мојно, Орле и Рапеш.
Избирачко место[уреди | уреди извор]
Во селото постои избирачкото место бр. 0223 според Државната изборна комисија, сместено во основното училиште.[15]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 72 гласачи.[16] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 70 гласачи.[17]
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
- Археолошки наоѓалишта[18]
- Бел Камен — населба од железно и доцноантичко време;
- Еленик — населба од хеленистичко и доцноантичко време;
- Лилјак — населба од железно време;
- Шипур — населба од римско време и старохристијанска базилика; и
- Рупа — населба од доцноантичко време.
- Цркви[19]
- Црква „Св. Атанасиј“ — главна селска црква, изградена во 1871 година.
Редовни настани[уреди | уреди извор]
- Атанасовден — црковна и селска слава
Личности[уреди | уреди извор]
- Родени во Мојно
- Мицко Мојнчето — деец на ВМРО[20]
- Никола Христов — ополченец, 4 чета на 4 битолска дружина[21]
- Стојо Христов — ополченец, 4 чета на 6 охридска дружина[22]
Иселеништво[уреди | уреди извор]
Се знае за следниве иселени родови: Анѓелевци (1 к.) се иселиле во Алинци, Мартиновци (17 к.) се иселиле во Ивањевци.[4]
Вкупно од селото се имаат иселено над 200 жители. Најголем дел се иселени во градот Битола, во селата Долно и Горно Оризари, прекуокеанските земји и во Европа.[2]
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Куќи во селото -
Селска чешма -
Селски гробишта
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 „Мој Роден Крај“. www.mojrodenkraj.com.mk. Архивирано од изворникот на 2018-11-25. Посетено на 2019-08-11.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 200. Посетено на 11 август 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Трифуноски; Јован Ф. (1998). Bitoljsko-Prilepska kotlina : antropogeografska proučavanja. Белград: Српска академија на науките и уметностите. ISBN 8670252678. OCLC 41961345.
- ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 244.
- ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 150-151.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 20.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 11 август 2019.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 11 август 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Посетено на 11 август 2019.
- ↑ „Локални избори 2021“. Посетено на 17 октомври 2021.
- ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
- ↑ Ацев, Петър. Спомени, Алфаграф, София, 2011, стр. 396.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 775.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 779.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
| ||||||||||||
_1941.jpg){kind=link}