Облешево
Облешево | |
![]() Воздушен поглед на Облешево | |
Координати 41°52′17″N 22°17′21″E / 41.87139°N 22.28917°E | |
Регион | ![]() |
Општина | ![]() |
Област | Кочанско Поле |
Население | 887 жит. (поп. 2021)[1]
|
Пошт. бр. | 2301 |
Повик. бр. | 033 |
Шифра на КО | 13028 |
Надм. вис. | 305 м |
Слава | Спасовден |
![]() |
Облешево — село и административно седиште на Општина Чешиново-Облешево, во областа Кочанско Поле, во околината на градот Кочани.
Географија и местоположба
[уреди | уреди извор]
Селото се наоѓа во средишниот дел на Кочанското Поле, на патот Кочани-Штип, сместено во источниот дел на Општина Чешиново-Облешево, чие седиште е во самото село.[2] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 305 метри. Од градот Кочани, селото е оддалечено 8 километри.[2]
Низ селото поминува патот Кочани-Штип, кој сега е заменет со новиот експресен пат Штип-Кочани на А3.[2]
Облешево е големо село во средишниот дел на Кочанското Поле, низ кое минува патот Кочани-Штип, а во непосредна близина и железничката пруга Велес-Кочани со посебно сопствено железничко стојалиште. Поради местоположбата и поволните стопански прилики, Облешево станало локален стопански центар со пазарен ден (вторник). Од 1955 до 1962 година претставувало седиште на општинскиот одбор за околните 16 села.[3] Селото повторно било административно седиште на сопствена истоимена општина во периодот 1996-2004 година, а во периодот по 2004 година е административно седиште на новата Општина Чешиново-Облешево.
Во минатото, мештаните имале проблем со питката вода: вода пиеле од неколку бунари и од Кочанска Река, која течела низ селото. Во 1936 година, државните власти поставиле една пумпа, а во 1955 година уште четири пумпи. Со нивна помош сега се добива многу добра питка вода.[3]
Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Џелиница, Лозје, Прогон, Стара Река, Гладно Поле, Еѓупка, Црна Земја, Бел Камен, Подлашки Пат, Ѓерен, Стари Оризи, Машков Ѓол, Завој и Бањски Пат.[3]
Селото има збиен тип, чии поединечни делови носат називи како Партал, Кратовско, Аџиско, Соколарско, Шабанско или Шопско и Корнетско Маало. Во првото маало живеат Роми, додека Аџиско и Шабанско се наречени по поранешните мештани (Турци). Во Кратовско Маало, на времето кратовски бег имал чифлиг, додека во Корнетско Маало чифлиг имал некој Влав Корнети од Кочани.[3]
Историја
[уреди | уреди извор]На месноста Бањски Пат при ископување на каналот во 1954 година биле пронајдени праисториски гробови во кои имало прстени, обетки и гривни. Гробовите биле свртени во разни насоки.[3]
Кога било создадено денешното село не се знае. За ова не постои народна традиција, ниту некакви остатоци од старини. Во XIX век, селото било мешано турско-македонско село. Турците се населиле кон крајот на XVIII век и во првата половина на XIX век, додека Македонците дошле подоцна: доаѓале како слуги кај Турците или како чифлигари на земјата на чифлизите.[3]
При ослободувањето од Турците, селото имало 45 турски, 13 македонски и 1 ромско домаќинство.[3]
Турците од селото се иселиле околу 1925 година. Дел од турските родови биле Чачаризови, Омерови, Јусуфови, Алијатови, Кадри-оџини и други. Во селото имало џамија на сретсело, која била срушена во 1912 година.[3]
По Првата светска војна, селото забележува брз пораст. На местото на иселените Турци дошле нови доселеници (најчесто Македонци). Помалку доселеници дошле и по Втората светска војна. Еден дел од мештаните дошле како колонисти.[3]
Стопанство
[уреди | уреди извор]Атарот на селото зафаќа простор од 6,3 километри квадратни. На него преовладува обработливото земјиште, па затоа селото има полјоделска функција.[2]
Во него има ветеринарна станица, лупилница за ориз, земјоделска задруга, продавници и угостителски објекти.[2]
Пред крајот на отоманскиот период во селото имало пет чифлици, чии сопственици живееле во Кочани, наречени Аџи Амди Риза, Сафет-бег, Шаќир-ефенди и Бајрам-бег.[3]
-
Аптека во селото
-
Стопански објекти
Население
[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Облешево живееле 350 жители, од кои 175 Македонци и 175 Турци.[4]
Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Облешево имало 160 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[5]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 400 Македонци.[6]
Облешево е големо село, со пораст на бројот на населението. Така, во 1961 година селото броело 1.011 жители, од кои 982 биле Македонци, 10 Срби, двајца Албанци и 17 жители останати. Во 1994 година, бројот се зголемил на 1.206 жители, а селото било населено исклучиво со македонско население.[2]
Според пописот од 2002 година, селото имало 1.131 жител, од кои 1.129 Македонци, 1 Србин и 1 останат.[7]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 887 жители, од кои 832 Македонци, 2 Албанци, 1 Влав, 1 Србин и 51 лице без податоци.[8]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Население | 350 | 160 | 673 | 798 | 1.011 | 1.118 | 1.228 | 1.206 | 1.206 | 1.131 | 887 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]
Родови
[уреди | уреди извор]Облешево е македонско село, но во минатото имало и други народности. Сите жители потекнуваат од доселеници.[3]
Според истражувањата од 1960 година, родови во селото се:
- Македонски родови:
- Родови населени во отоманскиот период (XIX век): Барјактарци (5 к.), доселени се од околината на Босилеград во Србија; Шоповци (2 к.), доселени се од селото Костин Дол на Осогово; Кадифци (1 к.), доселени се од селото Шталковица кај Пробиштип; Дончеви (2 к.) и Текови (1 к.), доселени се од селото Спанчево и Андонови (2 к.), доселени се однекаде.
- Родови населени по отоманскиот период: Трајанови или Соколарци (6 к.), доселени се по турското владеење од селото Соколарци; Ставреви (3 к.) и Баба-Џекини (2 к.), доселени се од селото Чешиново; Врбичани (1 к.), доселени се од селото Врбица; Јастребничани (11 к.), доселени се од селото Јастребник; Рајчани (2 к.), доселени се од селото Рајчани. И таму се доселиле однекаде; Пантелејци (2 к.), доселени се од селото Пантелеј; Белчани (1 к.), доселени се од селото Бели; Нивичани (1 к.), доселени се од селото Нивичани; Од околината на Крива Паланка се доселиле 26 домаќинства, тие се од селата: Длабочица (14 к.), Борово (5 к.), Градец (4 к.), Дренак (2 к.) и Конопница (1 к.); Од околината на Кратово се доселиле две домаќинства: Од селата Кнежево и Мождивја (можеби Мождивњак, Кривопаланечко, близу до Кратовско); Злетовчани (2 к.), доселени се од селото Злетово кај Пробиштип; Ташкови (2 к.), Доне (1 к.) и Лазо (1 к.), доселени се од селото Бунеш кај Пробиштип; Шталковчани (1 к.), доселени се од селото Шталковица кај Пробиштип; Од околината на Делчево и Македонска Каменица се доселиле 5 домаќинства: и тоа од Саса (2 к.), Цера (2 к.) и Каменица (1 к.); Небојанци (3 к.), доселени се од селото Небојани и Главовчани (2 к.), доселени се од селото Главовица. Како посебна група се водат Егејците (6 к.), Ванчо, Ѓорги, Ѓорги, Никола и Петре со своите семејства се доселиле од Егејска Македонија во 1948 година.
- Српски родови: Симо Марковиќ (1 к.) и Стеван Филковиќ (1 к.), првиот по потекло е од селото Булатовац кај Прокупље. А вториот е од Добановац во Срем. Вториот по потекло е посрбен Унгарец.
- Православни ромски родови: Ангелови (2 к.), Блажеви (2 к.), Санда (1 к.) и Тодор (1 к.), зборуваат македонски. Едно домаќинство во селото живее од турско време. А другите се доселени од Пробиштипско.
- Албански родови: Адим Бајрам (1 к.), дошол со семејството од Сува Река во Косово. По темната боја на кожата изгледа се работи за поалбанчен Ром.
Иселеништво
[уреди | уреди извор]Околу 1903 година од турските зулуми од Облешево во Кочани се иселиле 6-7 македонски домаќинства. Некои од нив припаѓале на родот Барјактарци. Други македонски иселеници од Облешево има во околните села: Долни Подлог (Димишковци, 3 к., Јаќимовци, 3 к.), Горни Подлог (Маријини, 3 к.) и Теранци.[3]
Во 1925 година селото го напуштиле турските родови, додека за време на бугарската окупација во 1941 година, Облешево го напуштиле 8 српски колонистички семејства.[3]
Општествени установи
[уреди | уреди извор]- Централното основно училиште „Климент Охридски“, деветгодишно основно училиште
- Пошта (2301)
- Амбуланта
- Аптека
- Ветеринарна станица
- Дом на културата
- Месна заедница
-
Поштата
-
Општинското седиште (поранешниот дом на културата)
-
Основното училиште
-
Амбулантата
Самоуправа и политика
[уреди | уреди извор]
На крајот од XIX век, Облешево било село во Кочанската Каза на Отоманското Царство.
Селото влегува во рамките на Општина Чешиново-Облешево, која била создадена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било седиште на некогашната Општина Облешево.
Во периодот 1962-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Кочани. Во периодот од 1955 до 1962 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Облешево.
Во периодот 1952-1955, селото било седиште на тогашната општина Облешево, во која покрај селото Облешево се наоѓале селата Бања, Горни Подлог, Долни Подлог, Мојанци, Спанчево, Тркање и Чифлик. Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната општина Облешево, во која влегувале селата Бања, Облешево, Спанчево и Чифлик.
Избирачко место
[уреди | уреди извор]Во селото постои избирачкото место бр. 0882 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[13]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 923 гласачи.[14] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 922 гласачи.[15]
Културни и природни знаменитости
[уреди | уреди извор]- Цркви[16]
- Црква „Св. Недела“ — главна селска и гробишна црква; и
- Црква „Св. Јован Крстител“ — нова црква.
- Споменици
- Споменик на НОБ
-
Црквата „Св. Недела“
-
Црквата „Св. Јован Крстител“
Редовни настани
[уреди | уреди извор]- Слави[3]
- Спасовден — главна селска слава
Личности
[уреди | уреди извор]- Родени во или по потекло од Облешево
- Шабан Облешевски — македонски револуционер од турско потекло
Култура и спорт
[уреди | уреди извор]Галерија
[уреди | уреди извор]-
Автобуска постојка
-
Влезот во општинската зграда
-
Паркот
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 217. Посетено на 5 јануари 2025.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 Трифуноски, Јован (1970). Кочанска котлина : сеоска насеља и становништво. Скопје: Универзитетска печатница. стр. 135-138. OCLC 16745284.
- ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 226.
- ↑ D.M.Brancoff. "La Macedoine et sa Population Chretienne". Paris, 1905, р. 132-133.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 5 јануари 2025.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Резултати“. Државна изборна комисија. Посетено на 5 јануари 2025.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
|