Вражале

Координати: 41°52′58″N 21°33′28″E / 41.88278° СГШ; 21.55778° ИГД / 41.88278; 21.55778
Од Википедија — слободната енциклопедија
Вражале
Вражале во рамките на Македонија
Вражале
Местоположба на Вражале во Македонија
Вражале на карта

Карта

Координати 41°52′58″N 21°33′28″E / 41.88278° СГШ; 21.55778° ИГД / 41.88278; 21.55778
Општина Зелениково
Население 26 жит.
(поп. 2021)[1]

Шифра на КО 25139
Вражале на општинската карта

Атарот на Вражале во рамките на општината
Вражале на Ризницата

Вражале — село во Општина Зелениково, во областа Торбешија, во околината на градот Скопје.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Селото се наоѓа во областа Торбешија, во состав на Општина Зелениково, недалеку од Скопје.

Историја[уреди | уреди извор]

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Население[уреди | уреди извор]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948634—    
1953636+0.3%
1961572−10.1%
1971376−34.3%
1981288−23.4%
ГодинаНас.±%
19910−100.0%
1994167—    
2002102−38.9%
202126−74.5%

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било муслиманско, со 16 муслимански домаќинства. На овој попис биле забележани 54 мажи муслимани, со 6 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 120 жители.[2]

Стефан Верковиќ во 1857 година го забележува со 164 жители.[3]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Вражале живееле 240 жители, сите Албанци.[4]

После Втората балканска војна, 1913 г. селото влегува во границите на Србија, како дел од општина Градовци и има 535 жители.[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 450 Албанци.[6]

Во 1961 година селото има 572 жители, додека во 1994 година има само 167 жители.

Според пописот од 2002 година, во селото Вражале живееле 102 жители, од кои 101 Албанец и 1 останат.[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 26 жители, од кои 23 Албанци, 1 Турчин и 1 лице без податоци.[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 240 634 636 572 376 288 0 167 102 26
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]


Родови[уреди | уреди извор]

Вражале е албанско село. Според истражувањата од 1951 година, родови во селото:

  • Доселеници: Бакијалар (19 к.) по потекло се од фисот Шаља во северна Албанија (од околината на Скадар) Овде се доселиле кон крајот на 18 век. Се знае следното родословие. Алим (жив на 34 год. во 1951 година) Шефик-Максут-Асан-Баки-Јусуф, кој се доселил; Сефалар (6 к.), Касамлар (4 к.) и Шабанлар (5 к.) порано биле еден род со родот Бакијалар, но се одродиле; Љамалар (13 к.) доселени се од некое место во северна Албанија. Го знаат следното родословие. Алим (жив на 38 год. во 1951 година) Шабан-Амет-Рустем-Шабан-Исљам, кој се доселил во селото; Уталар (17 к.) потекнуваат од северна Албанија. Основачот на родот се викал Даут. Овде живеат од кога и претходните родови, од крајот на 18 век; Вогљалар (12 к.) по потекло се од северна Албанија. Овде се доселиле кон средината на 19 век. Го знаат следното родословие. Иљаз (жив на 48 год. во 1951 година) Пајазит-Иљаз-Јусуф, кој се доселил во селото; Зималар (12 к.) по потекло се од северна Албанија. Овде живеат од средината на 19 век. Основачот на родот бил Ќазим, кој бил брат на Јусуф, основачот на родот Вогљалар; Шаиналар (7 к.) доселени се од северна Албанија; Џине (5 к.) по потекло се од северна Албанија. Овде се доселени од селото Тисовица, каде имаат истоимени роднини.[13]

Општествени установи[уреди | уреди извор]

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Редовни настани[уреди | уреди извор]

Личности[уреди | уреди извор]

Култура и спорт[уреди | уреди извор]

Иселеништво[уреди | уреди извор]

Албански иселеници до 1951 година од селото има во Скопје (20 семејства) и во Турција (2 семејства).[13]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на муслиманското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2020.
  3. Верковиќ, Стефан (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи. Санкт Петербург.
  4. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 208.
  5. Речник на местата во ослободената област Стара Србија по службени податоци. Белград: Мил. Ант. Вујиќ. 1914.
  6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.[мртва врска]
  7. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.[мртва врска]
  8. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  13. 13,0 13,1 . Трифуноски, Јован (1952). Поречието на Кадина Река. Скопје: Филозофски факултет. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]