Горно Дивјаци
| Горно Дивјаци | |
Поглед на селото | |
  Горно Дивјаци Местоположба на Горно Дивјаци во Македонија
Горно Дивјаци на интерактивна карта
| |
| Координати 41°24′56″N 21°10′23″E / 41.41556° СГШ; 21.17306° ИГДКоординати: 41°24′56″N 21°10′23″E / 41.41556° СГШ; 21.17306° ИГД | |
| Регион |  Пелагониски
|
| Општина |  Крушево
|
| Население | 46[1] жит. (поп. 2002) |
| Пошт. бр. | 7550 |
| Повик. бр. | 048 |
| Шифра на КО | 16008 |
| Надм. вис. | 800 м |
|
Горно Дивјаци на општинската карта  Атарот на Горно Дивјаци во рамките на општината | |
 Горно Дивјаци на Ризницата
| |
Горно Дивјаци — село во Општина Крушево, во околината на градот Крушево.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Селото се наоѓа во северозападниот дел на територијата на Општина Крушево, на јужните огранки на Бушева Планина, чиј атар се допира со подрачјето на Општина Пласница.[2] Селото е планинско, сместено на надморска височина од 800 метри. Од градот Крушево е оддалечено 9 километри.[2] До селото може да се стигне преку регионалниот пат 2337.
Соседни села се Пласница и Дреново од северната страна, Белушино од источната страна, Арилево и Долно Дивјаци од јужната страна и Пуста Река од западната страна.
Месностите во атарот на селото се следните: Младеноа Слива, Арилеска Река, Петков Гроб, Волчев Камен, Рамна Нива, Распаќе, Усејноа Ливада, Беглишта и други.[3]
Историја[уреди | уреди извор]
Селото е настанато од доселеници, порано се викало Бајлак Дивјаци. Селото го основале три рода, Куменџиовци, Бајдевци и Грујовци.[3]
Стопанство[уреди | уреди извор]
Атарот на селото зафаќа простор од 12,1 км2, при што преовладуваат пасиштата со површина од 819,5 хектари, на шумите отпаѓаат 252,5 хектари, а на обработливото земјиште 112,6 хектари.[2]
Во основа, селото има полјоделско-сточарска функција.[2]
Мештани се занимаваат со огледување жито и тутун.[4]
Население[уреди | уреди извор]
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Горно Дивјаци имало 285 жители, сите Македонци христијани.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Горно Дивјаци имало 400 жители.[6]
Горно Дивјаци е мало село, коешто во 1961 година броело 275 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 61 жител, македонско население.[2]
Според последниот попис од 2002 година, во селото живееле 46 жители, сите Македонци.[1]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900[7] | 1905[8] | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 285 | 400 | 275 | 351 | 275 | 183 | 121 | 64 | 61 | 46 |
- Извор за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]
Родови[уреди | уреди извор]
Горно Дивјаци е македонско село.
Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1951 година родови во селото:[3]
- Доселеници: Куменџиовци (14 к.), доселени се од селото Косоврасти, Дебарско (денес Горно и Долно); Бајдевци или Јанкуловци (33 к.), доселени се од раселеното село Барбарос, Порече, се доселил предокот Бајдо, го знаат следното родословие: Соколе (жив на 59 г. во 1951 година) Никола-Сиљан-Ѓорги-Анѓеле-Бајдо, кој се доселил; Грујовци или Балабановци (2 к.), доселени се однекаде.
Иселеништво[уреди | уреди извор]
Од родовите поединечно се знае за следните иселеници до 1951 година:[3]
- Од Куменџиовци во: Романија (три семејства), Белград (едно семејство) и во Врбоец (едно семејство).
- Од Бајдевци или Јанкуловци во: Белград (едно семејство) и во САД (едно семејство).
- Од Грујовци или Балабановци во: Романија (едно семејство).
Општествени установи[уреди | уреди извор]
- Поранешно основно училиште
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Во XIX век, Горно Дивјаци било христијанско село во рамките на Битолската каза (нахија Демир Хисар), на Отоманското Царство.
Селото влегува во рамките на Општина Крушево, која била една од ретките општини во Македонија која не била изменета при територијалната поделба во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на тогашната Општина Крушево.
Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Крушево.
Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Долно Дивјаци, во која покрај селото Горно Дивјаци, се наоѓале и селата Арилево, Долно Дивјаци, Зашле, Кочишта и Пуста Река. Општината Долно Дивјаци постоела и во периодот 1950-1952, кога влегувале селата Арилево, Горно Дивјаци, Долно Дивјаци и Пуста Река.
Избирачко место[уреди | уреди извор]
Во селото се наоѓа избирачкото место бр. 1205 според Државната изборна комисија, сместено во простории на приватна куќа.[10]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 18 гласачи.[11] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 15 гласачи.[12]
Поранешен управен објект
Поранешен управен објект
Поранешен управен објект
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
- Археолошки наоѓалишта[13]
- Кошари — средновековна црква со некропола;
- Лески — доцносредновековна населба;
- Петров Гроб — доцноантички рудник;
- Стајколас — средновековна некропола; и
- Црквен Даб — средновековна населба.
- Цркви[14]
- Црква „Св. Димитриј“ — главна селска црква; и
- Црква „Св. Ѓорѓи“ — манастирска црква.
- Манастири
- Дивјачки манастир — понов манастир надвор од селото
- Потоци
- Горнодивјачки Поток — мал поток низ селото
Горнодивјачка Река низ селото
Главната селска црква „Св. Димитриј“
Манастирската црква „Св. Ѓорѓи“
Горнодивјачки манастир
Горнодивјачка Река низ селото
Галерија[уреди | уреди извор]
Амбар
Куќа во селото
Мост на реката
Панорама на селото
Поглед на селото
Стара куќа во селото
Низи тутун на куќа во селото
Селската чешма
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 19 декември 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 77. Посетено на 19 декември 2021.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Русиќ, Бранислав. Железник-Горно Дивјаци. Архивски фонд на МАНУ АЕ 97/1а.
- ↑ „Горно Дивјаци-после 40 години доби асфалтен пат“. Зелена Берза. 2021-02-17. Посетено на 2021-12-19.
- ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 240.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 172-173.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Описи на ИМ“. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Локални избори 2021“. Посетено на 21 декември 2021.
- ↑ Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 200. ISBN 9989-649-28-6.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Горно Дивјаци на Ризницата ?
| ||||||||||||||||
