Карелски јазик

Од Википедија — слободната енциклопедија
Карелски јазик
karjal
kariela
karjala
Застапен воРусија, Финска
ПодрачјеРепублика Карелија, Тверска област
НародКарелијци
Говорници35,000  (1994–2010)e17
Јазично семејство
уралско
Писмокарелска азбука
Признаен како малцински во
 Финска[1]
Република Карелија[2]
Јазични кодови
ISO 639-2krl
ISO 639-3krl

Карелски (karjala, karjal или kariela) — балтофински јазик, дел од групата на уралски јазици. Карелскиот се зборува во руската Република Карелија. Карелскиот е сроден со финскиот јазик и некои фински јазичари го сметаат карелскиот за дијалект на финскиот јазик.[3]

Денес нема стандарден карелски јазик, па така секој писател си користи одреден дијалект. Пишаните норми биле развиени за севернокарелскиот, односно олонецкиот, тверскиот и лјудскиот дијалект. Сите дијалекти, освен тверскиот, се пишуваат на латиница.

Класификација[уреди | уреди извор]

Карелскиот е дел од балтофинските јазици, од семејството на уралски јазици. Јазикот е сроден со финскиот јазик.[4] Финскиот и карелскиот имаат заеднички предок, пракарелскиот, кој се зборувал покрај брегот на езерото Ладога. Карелскиот создава дијалектен континуум со финскиот.[5] Порано финските јазичари го сметале јазикот за дијалект на финскиот, но денес не е така. Покрај овие два, во оваа група е и естонскиот јазик.

Распространетост[уреди | уреди извор]

Карелскиот го зборуваат нешто над 30.000 лица во Русија, повеќето во Карелија. Карелскиот исто така се зборува во Финска, каде се проценува дека има околу 5.000 лица.[3] Поради војните и регрутациите во минатото, Карелијците во Финска не сочинуваат една компаткна заедница, туку се расштркани низ земјата.[6]

Статус[уреди | уреди извор]

Во Република Карелија јазикот е признат за малцински јазик.[2] Од 1990-те има движење во Републиката кое се залага за давање службен стгатус на јазикот во Карелија.[7] Карелијците во Тверската област имаат национално-културна автономија и имаат право на употреба на карелскиот во училиштата и медиумите.[8] Во Финска, јазикот е признат како нерегионален национален малцински јазик.[9]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Change in the regulation by the president of Finland about European Charter for Regional or Minority Languages, 27.11.2009 (in Finnish)
  2. 2,0 2,1 „Законодательные акты: О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия“. Архивирано од изворникот на 2017-10-11. Посетено на 2014-07-03.
  3. 3,0 3,1 „Kotimaisten kielten tutkimuskeskus :: Karjalan kielet“. Архивирано од изворникот на 2013-12-10. Посетено на 2010-06-06.
  4. „The Red Book of the Peoples of the Russian Empire – THE KARELIANS“. Посетено на 2010-06-06.
  5. http://www.helsinki.fi/hum/sugl/oppimat/imsjohd/suomi.html
  6. „ELDIA project - Karelian“. Архивирано од изворникот на 2011-07-26. Посетено на 2010-07-10.
  7. „Koulunjohtaja Paavo Harakka - Esitelmä valtakunnallisilla kotiseutupäivillä“. Посетено на 2010-06-06.
  8. „The Karelian Language and Tver Karelian Cultural Autonomy“. Посетено на 2010-07-31.[мртва врска]
  9. „FINLEX - Asetus alueellisia kieliä tai vähemmistökieliä koskevan eurooppalaisen peruskirjan voimaansaattamisesta“. Посетено на 2010-06-06.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]