Горно Мелничани
| Горно Мелничани | |
Воздушен поглед на селото Горно Мелничани | |
  Горно Мелничани Местоположба на Горно Мелничани во Македонија
Горно Мелничани на интерактивна карта
| |
| Координати 41°31′8″N 20°35′17″E / 41.51889° СГШ; 20.58806° ИГДКоординати: 41°31′8″N 20°35′17″E / 41.51889° СГШ; 20.58806° ИГД | |
| Регион |  Југозападен
|
| Општина |  Центар Жупа
|
| Област | Жупа |
| Население | 0 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 1258 |
| Повик. бр. | 046 |
| Шифра на КО | 08012 |
|
Горно Мелничани на општинската карта | |
 Горно Мелничани на Ризницата
| |
Горно Мелничани — раселено село во Општина Центар Жупа, во областа Жупа, во околината на градот Дебар.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Селото се наоѓа во североисточниот дел на територијата на Општина Центар Жупа, сместено во областа Дебарска Жупа.[2] Селото е планинско, сместено на надморска височина од 940 метри.[2]
До селото води локален земјен пат, кој се исклучува од регионалниот пат 1202 пред Мелничкиот мост.
Горно Мелничани се наоѓа на повисоката терасеста површина во однос на Долно Мелничани. Просторот над селото се вика “Планина“, а шумата е “Под Село и “Над Село“. Порано овде биле и обработливи површини: ниви и лозја. На местото “Осој“ е заедничкиот синор со Долно Мелничани.
Пристапот до селото, порано, бил многу тежок. Се одело преку Долно Мелничани каде патот поминувал вертикално по падината “Кошево“ и “Ленишча“. Сега е направен автомобилски пат, пробиен пред дваесетина години.
Над селото е планината Стогово со огранокот Маруша, од кој се спуштаат два потока “Мелница“ и “Леденица“. “Драга“ исто е поток кој се спушта од Маруша и е река од камења. Помали рекички се: Буче, Трескин Дол (со име на крастата што се наоѓа во овој дел), Девојкин Камен и Рупина. Во селото има повеќе чешми и тоа: Гумнишче, Бука, Млака, Маврица, Тодоромашница, Расадишче, Винишче, Горни Равен, Кочишча и други.
Селото се дели на два краја (маала) разделени 300 до 400 метри.[3]
Историја[уреди | уреди извор]
Според турските пописни дефтери Горно Мелничани е христијанско село источно од Дебар, во нахијата Река. Во 1467 г. имало 9 семејства; во 1536-39 г. – 16 семејства, 2 неженети и 1 вдовица; во 1583 г. – 33 семејства и 8 неженети.[4] Според податоците од 1873 година, селото имало 30 домаќинства со 96 жители христијани (Македонци).[5] Според податоците на Васил К’нчов од 1900 година, селото имало 275 жители христијани (Македонци).[6]
Тома Смиљаниќ во својата книга “Мијаци, Горна Река и Мавровско Поле“ за Горно Мелничани како дел од регионот Голема Река (во кој се и селата Долно Мелничани и Долно Косоврасти) пишува дека во 1920 година во селото имало 44 куќи со 44 мажи и 82 жени, вкупно 190.
Карактеристично за селото Горно Мелничани е дека сите 45 семејства што живееле во селото во 1920 односно 1926 година се иселиле; никој од иселените не се обидел да го продаде имотот - земјиштето и куќата што ја поседувал. Од 45 семејства, 17 се иселиле во Скопје и уште 20 други членови на семејствата создале свои семејства и живеат во Скопје. Во Белград се иселиле 7 семејства и уште 7 нивни членови таму создале семејства; во Дебар се иселиле 9 семејства; во Бугарија 7 и во Струга, Кавадарци, Тетово, Чачак и Загреб се иселило по едно семејство. Од вкупниот број семејства само 7 изумреле во селото. Најголем дел од селаните што живееле во селото сега имаат своја куќа и свое земјиште и тој број изнесува 32 семејства, чии членови повремено доаѓаат во селото.
Домаќинства- семејства кои живееле во Горно Мелничани во 1926 година сè до нивното иселување: Велковски, Таневски, Макревски, Кузмановски, Цветковски, Стаматовски, Неделковски, Даниловски, Крстевски, Стојановски, Милошевски, Чоловиќ, Веловски, Мојсовски, Фидановски, Јаковлевски, Маневски, Савевски, Србиновски, Петревски, Штерјовски, Секуловски, Серафимовски, Божиновски, Симоновски, Костовски, Јаковлевски, Николовски, Арсовски, Јовановски и други.[3]
Демографија[уреди | уреди извор]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, селото имало 275 жители христијани (Македонци).[7]
Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Горно Мелничани имало 320 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[8]
Селото е наполно раселено по 1971 година, кога броело 18 жители, сите Македонци.
На табелата е прикажана состојбата на населението во сите пописни години:[9]
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 275[7] | 320[8] | 179 | 190 | 126 | 18 | — | — | — | — |
Општествени установи[уреди | уреди извор]
- Цркви
- Црква „Свети врачи Кузман и Дамјан" — селска црква од XIX век;[10]
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 79.
- ↑ 3,0 3,1 Петко и Методија Јовчевски (2000). Рајчица и Рајчка парохија крајот на XIX и првата половина на XX век. Дебар: ДООЕЛ Графобимс Струга. стр. 113–117.
- ↑ Александар Стојановски, Драги Ѓоргиев (2001). Населби и население во Македонија - XV и XVI век. Скопје: Институт за национална историја, Државен архив на РМ. стр. 139.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 176-177.
- ↑ Кънчов, В. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, с.261
- ↑ 7,0 7,1 Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900. стр. 263.
- ↑ 8,0 8,1 D.M.Brancoff. "La Macedoine et sa Population Chretienne". Paris, 1905, р.184-185.
- ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година). База на податоци МАКСтат. Државен завод за статистика.
- ↑ „Дебарско-реканска парохија“. Дебарско-кичевска епархија. Архивирано од изворникот на 2013-06-20. Посетено на 2011-08-02.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Сателитска снимка на Горно Мелничани на Карти на Гугл
| ||||||||||||
