Русиново

**Русиново**
	Русиново
	Поглед на Русиново;
	Русиново Местоположба на Русиново во Македонија Русиново на интерактивна карта
	Координати 41°40′59″N 22°48′29″E / 41.68306° СГШ; 22.80806° ИГДКоординати: 41°40′59″N 22°48′29″E / 41.68306° СГШ; 22.80806° ИГД
Регион	Источен
Општина	Берово
Област	Малешевија
Население	1.503 жит.; (поп. 2021)
Пошт. бр.	2315
Повик. бр.	033
Шифра на КО	01012
Надм. вис.	900 м
	Русиново на општинската карта ; Атарот на Русиново во рамките на општината
	Русиново на Ризницата

Русиново — село во Општина Берово, во областа Малешевија, во околината на градот Берово.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Населбата се наоѓа во областа Малешевија, во средишниот дел на територијата на Општина Берово, под северната падина на Малешевските Планини.^[2] Селото е ридско, на надморска височина од 900 метри. Од градот Берово е оддалечено 6 километри.^[2]

Русиново има еден од најголемите атари по површина во Македонија. Атарот зафаќа простор од 133,3 км². На него шумите заземаат површина од 9.078 хектари, на обработливото земјиште отпаѓа 2.518 хектари, а на пасиштата 1.542 хектари.^[2]

Историја[уреди | уреди извор]

Сенародна панихида при гробот на Даме Груев во с. Русиново во 1916 година

Во XIX век, Русиново било христијанско село во рамките на Малешевската каза на Отоманското Царство.

Стопанство[уреди | уреди извор]

Селото, во основа, има мешовита земјоделска функција.^[2]

Население[уреди | уреди извор]

Население во минатото

Година	Нас.	±%
1948	2.044	—
1953	2.251	+10.1%
1961	2.242	−0.4%
1971	2.288	+2.1%
1981	2.173	−5.0%

Година	Нас.	±%
1991	2.173	+0.0%
1994	2.100	−3.4%
2002	2.095	−0.2%
2021	1.503	−28.3%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Русиново имало 1.510 жители.^[3] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Русиново имало 1.758 жители.^[4]

Русиново е голема населба, населено со македонско население. Тоа, во 1961 година броело 2.242 жители, а во 1994 година 2.100 жители.^[2] Според пописот од 2002 година, во селото живееле 2.095 жители, од кои 2.092 Македонци, 1 Србин и 2 останати.^[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 1.503 жители, од кои 1.416 Македонци и 87 лица без податоци.^[6]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	1.510	1.758	2.044	2.251	2.242	2.288	2.173	2.173	2.100	2.095	1.503

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]

Родови[уреди | уреди извор]

Русиново во целост е населено со родови на Македонци од православна христијанска вероисповед. Семејства и родови кои живеат во Русиново се: Шутевски, Алаѓозовски, Мирчовски, Механџиски.

Општествени установи[уреди | уреди извор]

Средишното основно училиште „Никола Петров - Русински“ во селото

Основно училиште „Никола Петров - Русински“ до IX одделение^[11]
Детска градинка 23 Август^[12], клон на градската градинка од Берово
Амбуланта
Културен дом
Пошта (2315)

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Селото влегува во рамките на Општина Берово, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Берово.

Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната Општина Русиново, каде Русиново било единствено село во општината.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од некогашната Општина Владимирово, во која покрај селото Русиново се наоѓале и селата Владимирово и Мачево.

Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Берово.

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во селото постојат избирачките места бр. 0014 и 0015 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на месната заедница и основното училиште.^[13]

На претседателските избори во 2019 година, на оваије изборни место биле запишани вкупно 1.602 гласачи.^[14]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Главната селска црква „Св. Петка“

Археолошки наоѓалишта^[15]

Ан — населба од доцноантичкото време;
Градиште — градиште од доцноантичкото време;
Долно Грамаѓе — населба од римското време и старохристијанска црква;
Дунковец — могила од римското време;
Петрово Брдо — населба од доцноантичкото време;
Плашица — населба и викус од доцноантичкото време;
Терзиевец — населба од доцноантичкото време;
Црквиште I — старохристијанска црква;
Црквиште II — старохристијанска црква;
Чука — градиште од доцноантичкото време; и
Џами Тепе — средновековна црква.

Цркви^[16]

Црква „Св. Петка“ — главна селска црква од XIX век;
Црква „Св. Марко“ — капелна црква; и
Црква „Св. Архангел Михаил“ — капелна црква од XIV век.

Бисти

Биста на Никола Петров Русински
Биста на Даме Груев

Споменици

Споменик од НОБ

Личности[уреди | уреди извор]

Иван Белчев (1867–1921) — македонски револуционер;
Никола Петров Русински (1885–1943) — македонски револуционер;
Љупчо Мирчовски (1964–2001) — македонски бранител, капетан на воената полиција;
Кристијан Воденски (р. 2006) — германски повеќекратен шампион во боречки спортови^[17]
Васил Димов Алаѓозовски — македонски револуционер од ВМОРО.^[18]
Јордана Василева Алаѓозовска — македонска револуционерка од ВМОРО.^[18]