Светски конгрес на есперанто

Светски конгрес на есперанто (есп. Universala Kongreso de Esperanto, UK) е еден од најважните настани во есперанто движењето во светот. Конгресите се одржуваат секоја година, скоро без прекин 113 години. Од 1905 година, прекините биле направени само за време на двете светски војни. Настанот е организиран од Светскиот есперанто сојуз.

Овој конгрес не е само работен состанок на Светскиот есперанто сојуз со другите есперанто сојузи, туку е и фестивал на есперантската култура, туризмот и светски форум на есперантистите. Сè до осмиот конгрес, во 1912 година, тој бил нарекуван Меѓународен конгрес, а од деветтиот, во 1913 година, се нарекува Светски конгрес.

Организација[уреди | уреди извор]

Светскиот есперанто сојуз одржува секоја година конгрес во друга земја, земајќи го предвид географскиот распоред и организационите способности на локалните сојузи.

За местото на одржување на конгресот одлучува Претседстелството на сојузот. Битна улога во одлучувањето има и Генералниот директор на сојузот, кој потпишува одредени документи, но секојдневната работа околу организирањето сепак ја одработува постојаниот секретар на Сојузот кој е службеник во седиштето на сојузот во Ротердам. Во градот во кој се одржува конгресот, дел од работата ја организира и Месниот конгресен комитет, кој е соработник на Светскиот есперанто сојуз.

Историја[уреди | уреди извор]

По средбите на есперантистите во 1904 година во Довер и Кале, францускиот адвокат Алфред Мишо, го организирал првиот Светски есперанто конгрес во Булоњ на Море во 1905 година.

Во почетокот, за одржување на следниот конгрес било одлучувано на тековниот конгрес, а подоцна разните есперантски работни тела одлучувале околу организацијата на следниот.

Конгресот собира неколку стотини до неколку илјади есперантисти од целиот свет. Најмногу пријавени 5986 учесници имало на конгресот во Варшава во 1987 година, кога била и стогодишнината на есперантото. Сепак за најголем број на вистински есперанто учесници се смета конгресот во Нирнберг во 1923 година, кога учествувале преку 3500 есперантисти. Бројот на земјите учеснички исто така варира, но просечно учествуваат околу шеесетина земји од разни делови од светот. Конгресот се одржува обично последната недела на јули или првата недела од август, почнувајќи и завршувајќи во сабота со траење од осум дена. До 1980 година средбите биле организирани главно во Европа или САД, со исклучок на конгресот во 1965 година кој бил одржан во Јапонија, но од тогаш се одржувале и во други земји како на пример: Бразил, Канада, Кина, Јужна Кореја,^[1] Австралија, Израел, Виетнам^[2] и Аргентина.^[3]

Список на досегашните и планираните конгреси[уреди | уреди извор]

Број	Година	Град	Држава	Број на учесници
105	2020	Монтреал	Канада
104	2019	Лахти	Финска
103	2018	Лисабон	Португалија	1567^[4]
102	2017	Сеул	Јужна Кореја	1173^[5]
101	2016	Нитра	Словачка	1252^[6]
100	2015	Лил	Франција	2698^[7]
99	2014	Буенос Аирес	Аргентина	706^[8]
98	2013	Рејкјавик	Исланд	1034^[9]
97	2012	Ханој	Виетнам	866^[10]
96	2011	Копенхаген	Данска	1458^[11]
95	2010	Хавана	Куба	1002^[12]
94	2009	Бјалисток	Полска	1860
93	2008	Ротердам	Холандија	1845
92	2007	Јокохама	Јапонија	1901
91	2006	Фиренца	Италија	2209
90	2005	Вилнус	Литванија	2235
89	2004	Пекинг	НР Кина	2031
88	2003	Гетеборг	Шведска	1791
87	2002	Форталеза	Бразил	1484
86	2001	Загреб	Хрватска	1691
85	2000	Тел Авив	Израел	1212
84	1999	Берлин	Германија	2712
83	1998	Монпелје	Франција	3133
82	1997	Аделаида	Австралија	1224
81	1996	Прага	Чешка	2972
80	1995	Тампере	Финска	2443
79	1994	Сеул	Јужна Кореја	1776
78	1993	Валенсија (град)	Шпанија	1863
77	1992	Виена	Австрија	3033
76	1991	Берген	Норвешка	2400
75	1990	Хавана	Куба	1617
74	1989	Брајтон	Обединето Кралство	2280
73	1988	Ротердам	Холандија	2321
72	1987	Варшава	Полска	5946
71	1986	Пекинг	НР Кина	2482
70	1985	Аугсбург	Западна Германија	2311
69	1984	Ванкувер	Канада	802
68	1983	Будимпешта	Унгарија	4834
67	1982	Антверпен	Белгија	1899
66	1981	Бразилија	Бразил	1749
65	1980	Стокхолм	Шведска	1807
64	1979	Луцерн	Швајцарија	1630
63	1978	Варна	Бугарија	4414
62	1977	Рејкјавик	Исланд	1199
61	1976	Атина	Грција	1266
60	1975	Копенхаген	Данска	1227
59	1974	Хамбург	Западна Германија	1651
58	1973	Белград	Југославија	1638
57	1972	Портланд (Орегон)	САД	923
56	1971	Лондон	Обединето Кралство	2071
55	1970	Виена	Австрија	1987
54	1969	Хелсинки	Финска	1857
53	1968	Мадрид	Шпанија	1769
52	1967	Ротердам	Холандија	1265
51	1966	Будимпешта	Унгарија	3975
50	1965	Токио	Јапонија	1710
49	1964	Хаг	Холандија	2512
48	1963	Софија	Бугарија	3472
47	1962	Копенхаген	Данска	1550
46	1961	Харогејт	Обединето Кралство	1646
45	1960	Брисел	Белгија	1930
44	1959	Варшава	Полска	3256
43	1958	Мајнц	Западна Германија	2021
42	1957	Марсеј	Франција	1468
41	1956	Копенхаген	Данска	2200
40	1955	Болоња	Италија	1687
39	1954	Харлем	Холандија	2353
38	1953	Загреб	Југославија	1760
37	1952	Осло	Норвешка	1614
36	1951	Минхен	Западна Германија	2040
35	1950	Париз	Франција	2325
34	1949	Борнмут	Обединето Кралство	1534
33	1948	Малме	Шведска	1761
32	1947	Берн	Швајцарија	1370
Втора светска војна
31	1939	Берн	Швајцарија	765
30	1938	Лондон	Обединето Кралство	1602
29	1937	Варшава	Полска	1120
28	1936	Виена	Австрија	854
27	1935	Рим	Италија	1442
26	1934	Стокхолм	Шведска	2042
25	1933	Келн	Германија	950
24	1932	Париз	Франција	1650
23	1931	Краков	Полска	900
22	1930	Оксфорд	Обединето Кралство	1211
21	1929	Будимпешта	Унгарија	1200
20	1928	Антверпен	Белгија	1494
19	1927	Гдањск	Слободен град Данциг	905
18	1926	Единбург	Обединето Кралство	960
17	1925	Женева	Швајцарија	953
16	1924	Виена	Австрија	3400
15	1923	Нирнберг	Германија	4963
14	1922	Хелсинки	Финска	850
13	1921	Прага	Чехословачка	2561
12	1920	Хаг	Холандија	408
Прва светска војна
11	1915	Сан Франциско	САД	163
10	1914	Париз	Франција	откажан поради Прва светска војна
9	1913	Берн	Швајцарија	1203
8	1912	Краков	Австроунгарија	1000
7	1911	Антверпен	Белгија	1800
6	1910	Вашингтон	САД	357
5	1909	Барселона	Шпанија	1287
4	1908	Дрезден	Германија	1500
3	1907	Кембриџ	Обединето Кралство	1317
2	1906	Женева	Швајцарија	1200
1	1905	Болоњ на море	Франција	688