Прејди на содржината

Хаплогрупа F (мтДНК)

Од Википедија — слободната енциклопедија

Хаплогрупата F е човечка митохондријална ДНК (мтДНК) хаплогрупа. Кладот е најзастапен во Источна Азија и Југоисточна Азија.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16] Не била пронајдена кај домородните Американци.[17]

Тоа е примарна гранка на хаплогрупата R9.

Распространетост

[уреди | уреди извор]

Хаплогрупата F е прилично честа појава во Источна Азија. Високите честоти на кладот се наоѓале меѓу Лаху од Јунан (33% - 77%, просечно 52%), Никобарските Острови (50%), Шоровите од Кемеровската област на Сибир (41%) и Аруначал Прадеш, Индија (31%).[18] Исто така, постои важна честота кај тајванските абориџини, Кака, Кетс, Хан Кинез (а со тоа и речиси цела Кина), Ломбок, Сумба, Тајланд и Виетнам. Неговата Распространетост се протега со мала честота до Тару во јужен Непал и Башкирите на јужниот дел на Урал.[19][20][21]

Хаплогрупата F се јавува и на ниски честоти на Коморските Острови (<10%).[22] Го има и на ниски честоти на островот Хвар во Хрватска (8,3%).

Поткладови

[уреди | уреди извор]

F1a јасно преовладувала меѓу претставниците на хаплогрупата F во Југоисточна Азија, но поткладовите на оваа хаплогрупа биле пронајдени во населенија на север како Бурјатите и Улчи во Сибир.

F1b има тенденција да станува почеста како дел од вкупниот F во населенијата на северните делови на Источна Азија и Средна Азија, како што се Монголите, Казахстанците, Ујгурите и Јапонците. Исто така бил пронајден кај народот Ји. Постојат чудни ексклави на F1b во Гаининск Башкирите од Пермската област и Хрватите од островот Хвар.[19][23]

F1d е втората најчест потклад во Њуар (Непал). Хаплогрупата F1d достигнала најголем дел во Њуар (11,97%) од Непал и Кшатрија (16%) во Северна Индија.[1]

F2 бил пронајден главно во облик на F2a, што е забележано во повеќе од 10% од неколку примероци на Ну и Лису од Гонгшан, Јунан.[7] F2 п бил пронајден со честоти кои надминувале 5% во неколку други населенија на Југозападна Кина, Гуангкси и Хаинан, вклучувајќи ја и мнозинското население на Ханци. Надвор од југозападна Кина, F2 бил пронајден со честота поголема од 5% во примерок од Оиратски Монголци од Шјинџијанг и примерок од Хакази од Хакасија, при што поранешното население може да се пофали со особено висока разновидност во овој клад.

F3 е особено честа појава кај австронезиските народи на Тајван и Малајскиот Архипелаг, но исто така бил пронајден кај многу населенија на Југозападна Кина и Југо-Централна Кина, како и во примерок од Хан од Шјинџијанг.

F4 бил пронајден главно кај абориџинските населенија на Тајван и Хајнан, со некои претставници меѓу примероците на Филипинците од Лусон, Индонезијците од Суматра и Ханс и Узбеците од Шјинџјианг.

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ 1,0 1,1 Basnet, Rajdip; Rai, Niraj; Tamang, Rakesh; Awasthi, Nagendra Prasad; Pradhan, Isha; Parajuli, Pawan; Kashyap, Deepak; Reddy, Alla Govardhan; Chaubey, Gyaneshwer (2022-10-15). „The matrilineal ancestry of Nepali populations“. Human Genetics (англиски). 142 (2): 167–180. doi:10.1007/s00439-022-02488-z. ISSN 0340-6717. PMID 36242641 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  2. ↑ Comas, David; Plaza, Stephanie; Wells, R. Spencer; и др. (2004). „Admixture, migrations, and dispersals in Central Asia: evidence from maternal DNA lineages“. European Journal of Human Genetics. 12 (6): 495–504. doi:10.1038/sj.ejhg.5201160. PMID 14872198.
  3. ↑ Starikovskaya, E. B.; Sukernik, R. I.; Derbeneva, O. A.; Volodko, N. V.; Ruiz-Pesini, E.; Torroni, A.; Brown, M. D.; Lott, M. T.; Hosseini, S. H. (2005). „Mitochondrial DNA Diversity in Indigenous Populations of the Southern Extent of Siberia, and the Origins of Native American Haplogroups“. Annals of Human Genetics. 69 (Pt 1): 67–89. doi:10.1046/j.1529-8817.2003.00127.x. PMC 3905771. PMID 15638829.
  4. ↑ Hill, Catherine; Soares, Pedro; Mormina, Maru; и др. (December 2006). „Phylogeography and Ethnogenesis of Aboriginal Southeast Asians“. Mol. Biol. Evol. 23 (12): 2480–2491. doi:10.1093/molbev/msl124. PMID 16982817. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  5. ↑ Hill, Catherine; Soares, Pedro; Mormina, Maru; и др. (2007). „A Mitochondrial Stratigraphy for Island Southeast Asia“. Am. J. Hum. Genet. 80 (1): 29–43. doi:10.1086/510412. PMC 1876738. PMID 17160892.
  6. ↑ Asari, M; и др. (2007). „Utility of haplogroup determination for forensic mtDNA analysis in the Japanese population“. Leg Med. 9 (5): 237–240. doi:10.1016/j.legalmed.2007.01.007. PMID 17467322.
  7. ↑ 7,0 7,1 Wen, Bo; Xie, Xuanhua; Gao, Song; и др. (2004). „Analyses of Genetic Structure of Tibeto-Burman Populations Reveals Sex-Biased Admixture in Southern Tibeto-Burmans“. Am. J. Hum. Genet. 74 (5): 856–865. doi:10.1086/386292. PMC 1181980. PMID 15042512.
  8. ↑ Wen, Bo; Li, Hui; Gao, Song; и др. (2005). „Genetic Structure of Hmong-Mien Speaking Populations in East Asia as Revealed by mtDNA Lineages“. Mol. Biol. Evol. 22 (3): 725–734. doi:10.1093/molbev/msi055. PMID 15548747.
  9. ↑ Derenko, M; Malyarchuk, B; Denisova, G; Perkova, M; Rogalla, U; и др. (2012). „Complete Mitochondrial DNA Analysis of Eastern Eurasian Haplogroups Rarely Found in Populations of Northern Asia and Eastern Europe“. PLOS ONE. 7 (2): e32179. Bibcode:2012PLoSO...732179D. doi:10.1371/journal.pone.0032179. PMC 3283723. PMID 22363811.
  10. ↑ Maruyama, Sayaka; Minaguchi, Kiyoshi; Saitou, Naruya (2003). „Sequence polymorphisms of the mitochondrial DNA control region and phylogenetic analysis of mtDNA lineages in the Japanese population“. Int J Legal Med. 117 (4): 218–225. doi:10.1007/s00414-003-0379-2. PMID 12845447.
  11. ↑ Supannee Kaewsutthi, Nopasak Phasukkijwatana, Yutthana Joyjinda et al., "Mitochondrial Haplogroup Background May Influence Southeast Asian G11778A Leber Hereditary Optic Neuropathy", Investigative Ophthalmology & Visual Science, June 2011, Vol.
  12. ↑ Peng, Min-Sheng; Ho Quang, Huy; Pham Dang, Khoa; и др. (2010). „Tracing the Austronesian Footprint in Mainland Southeast Asia: A Perspective from Mitochondrial DNA“. Mol. Biol. Evol. 27 (10): 2417–2430. doi:10.1093/molbev/msq131. PMID 20513740.
  13. ↑ Fuku, Noriyuki; Soo Park, Kyong; Yamada, Yoshiji; и др. (2007). „Mitochondrial Haplogroup N9a Confers Resistance against Type 2 Diabetes in Asians“. Am. J. Hum. Genet. 80 (3): 407–415. doi:10.1086/512202. PMC 1821119. PMID 17273962.
  14. ↑ Kim, W; Yoo, T-K; Shin, D-J; Rho, H-W; Jin, H-J; и др. (2008). „Mitochondrial DNA Haplogroup Analysis Reveals no Association between the Common Genetic Lineages and Prostate Cancer in the Korean Population“. PLOS ONE. 3 (5): e2211. Bibcode:2008PLoSO...3.2211K. doi:10.1371/journal.pone.0002211. PMC 2376063. PMID 18493608.
  15. ↑ Uchiyama, Taketo; Hisazumi, Rinnosuke; Shimizu, Kenshi; и др. (2007). „Mitochondrial DNA Sequence Variation and Phylogenetic Analysis in Japanese Individuals from Miyazaki Prefecture“. Japanese Journal of Forensic Science and Technology. 12 (1): 83–96. doi:10.3408/jafst.12.83.
  16. ↑ Tabbada, Kristina A.; Trejaut, Jean; Loo, Jun-Hun; и др. (2010). „Philippine Mitochondrial DNA Diversity: A Populated Viaduct between Taiwan and Indonesia?“. Mol. Biol. Evol. 27 (1): 21–31. doi:10.1093/molbev/msp215. PMID 19755666.
  17. ↑ Haplogroup F.
  18. ↑ Derenko, Miroslava (2007). „Phylogeographic Analysis of Mitochondrial DNA in Northern Asian Populations“. The American Journal of Human Genetics. 81 (5): 1025–1041. doi:10.1086/522933. PMC 2265662. PMID 17924343.
  19. ↑ 19,0 19,1 M. A. Bermisheva, K. Tambets, R. Villems, and E. K. Khusnutdinova, "Diversity of Mitochondrial DNA Haplogroups in Ethnic Populations of the Volga–Ural Region", Molecular Biology Vol.
  20. ↑ Fornarino, Simona; Pala, Maria; Battaglia, Vincenza; и др. (2009). „Mitochondrial and Y-chromosome diversity of the Tharus (Nepal): a reservoir of genetic variation“. BMC Evolutionary Biology. 9 (1): 154. Bibcode:2009BMCEE...9..154F. doi:10.1186/1471-2148-9-154. PMC 2720951. PMID 19573232.
  21. ↑ Pimenoff, Ville N; Comas, David; Palo, Jukka U; и др. (2008). „Northwest Siberian Khanty and Mansi in the junction of West and East Eurasian gene pools as revealed by uniparental markers“. European Journal of Human Genetics. 16 (10): 1254–1264. doi:10.1038/ejhg.2008.101. PMID 18506205.
  22. ↑ Msaidie, Said; и др. (2011). „Genetic diversity on the Comoros Islands shows early seafaring as major determinant of human biocultural evolution in the Western Indian Ocean“ (PDF). European Journal of Human Genetics. 19 (1): 89–94. doi:10.1038/ejhg.2010.128. PMC 3039498. PMID 20700146. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-10-07. Посетено на 1 October 2016.
  23. ↑ Tolk, Helle-Viivi; Barac, Lovorka; Pericic, Marijana; и др. (2001). „The evidence of mtDNA haplogroup F in a European population and its ethnohistoric implications“. European Journal of Human Genetics. 9 (9): 717–723. doi:10.1038/sj.ejhg.5200709. PMID 11571562.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаплогрупа_F_(мтДНК)&oldid=5378476“