Опсада на Кроја (1466)

Од Википедија — слободната енциклопедија
Втора опсада на Кроја
Дел од Османлиски војни во Европа
Втора опсада на Кроја, 1466 година
Second Siege of Krujë 1466 - Engraving by Jost Amman 1587
Датум јуни 1466 – 23 април 1467
Место Кроја, Албанија
Исход Албанско-венецијанска победа.
Завојувани страни
Лешка лига
 Венецијанска Република 		Отоманско Царство
Команданти и водачи
Скендербег
Тануш Топија
Венецијанска Република 
Балдасаре Пердучи
 Венецијанска Република
Николо Монета
Мехмед II
Балабан Бадера †
Сила
4,400 гарнизон; 13,400 за Круја 30,000–100,000; 23,000 останати со Балабан по повлекувањето на Мехмед

Опсада на Кроја од 1466 година или Втора опсада на Кроја — опсада која се одвила од 1466 до 1467 година. Отоманскиот султан Мехмед II со огромна војска пристигнал во Албанија за да го победи Скендербег, водачот на Лешката лига, која била основана во 1444 година откако започнал војна против Османлиите. За време на речиси една година опсада, главната тврдина на Скендербег, Кроја, ја издржа опсадата. На чело на османлиската армија бил Балабан Бадера, санџабеј на Охридскиот санџак, албанец, израснат во отоманската војска преку девширме. До 23 април 1467 година, османлиската војска била поразена и Скендербег влегол во Кроја.

Мехмед одлучил да изгради тврдина на место каде денеска се наоѓа градот Елбасан, која би обезбедила трајна контрола и подготовка за идните османлиски напади врз позициите на Скендербег. За изградбата на тврдината особено се загрижила Венеција бидејќи од таму Отоманското Царство лесно би можеле да испраќаат бродови во Јадранско Море и да им се заканат на венециските колонии. Разбирајќи дека неговата ситуација станала неповолна, Скандербег направил едно патување во Италија каде што се обидел да го убеди папата Павле II и Фердинанд I Неаполски да му дадат помош за неговата војна. И покрај многуте ветувања од папата, Скендербег добил малку поради стравот од неаполската војна со Рим и со конфликтот во Римската курија. Фердинанд и Венеција, исто така, ги одложиле барањата на Скендербег до папата. Додека ја напуштал Италија, Лешката лига била ослабена и му била потребна неговата интервенција.

По неговото враќање, Венецијанците одлучиле да испратат војници против отоманскиот напредок. Скендербег собрал 13.400 војници, меѓу кои имало и многу Венецијанци, за да изврши напад врз османлискиот осамен логор, кој ја презел командата откако Мехмед ја напуштил Албанија по изградбата на Елбасан. Скендербег ја разделил својата војска на три дела и ги опколил осамените Османлии. Балабан бил убиен за време на борбите, а османлиските сили останале без командант и била опкружена. Потоа албанско-венецијанските сили ја опколиле раката со убивање на преостанатите османлиски сили пред да можат да побегнат по патот за Дебар. Победата била силно прифатена од Албанците и од Италијанците. Ова не го означило крајот на војната, но веднаш штом Скандерег презел некои напади врз Елбасан, тој бил повикан од Венеција, па не можел да ја преземе тврдината поради недостаток на артилерија. Самата Венеција била во конфликт со своите италијански соседи, што довело да Мехмед да започне уште еден поход против Албанците. Ова резултирало со уште една опсада на Кроја.

Позадина[уреди | уреди извор]

Мехмед II
Скендербег

Скендербег бил отомански санџакбег, кој се преселил од одметнал од царството и обединил неколку албански принцови формирајќи ја Лешката лига. Од Кроја, негова главна тврдина, ја предводел лигата во отоманско-албанските војни. По поразот на Османлиите во неколкуте битки, тој се здружил со западните христијански држави и водачи, особено со Алфонсо V Арагонски и со Папската Држава. На 14 август 1464 година починал папата Пиј II, еден од главните добродетели на Скендербег, и неговите планови за крстоносна војна против Отоманското Царство се распаднале[1]. Сојузите и ветувањата за помош од големите христијански сили биле откажани, со исклучок на Кралство Унгарија на чело со Матија Корвин и Венецијанската Република[2]. Султанот Мехмед II откако разбрал за настаните, се обидел да ја искористи ситуацијата. На тој начин се обидел да потпише мировен договор со Унгарија и Венеција, за да неговите сили би можеле да се фокусираат на Албанија, за да добие база за идните кампањи на Апенинскиот Полуостров. Меѓутоа, неговите напори биле неуспешни бидејќи ниту Венеција ниту Унгарија не го прифатиле неговиот предлог договор. Мехмед ги чувал своите војски на Балканот, распоредени во близина на Јајце во Босна, во Охрид и во Мореја[2].

Скендербег на 6 септември 1464 година извршил упад на отоманските територии во близина на Охрид со помош на венецијанските сили, на чело со кондотиерот Антонио да Козенца. Заедно тие ги поразиле османлиските сили на Шерем-бег кај Охрид на 14 или 15 септември[3][4]. Венецијанскиот сенат ги информирал Унгарците за заедничкиот албанско-венецијански успех на 29 септември. Мехмед, гледајќи ја слабоста на својата граница, го назначил Балабан Бадера за командант, заменувајќи го Шеремет. Балабан бил Албанец по раѓање кој бил инкорпориран во отоманската војска преку девширме и бил санџабег на Охридскиот санџак во 1464 и 1465 година. Во меѓувреме, папата Павле II започнал да го планира сопствениот крстоносен поход, но со средства различни од неговиот претходник. Тој планирал да ги привлече големите европски држави да помогнат во финансирањето на крстоносните војни, додека Венеција, Унгарија и Албанија би ги воделе борбите[5] . Тој, исто така, сакал да им помогне на Албанците колку што е можно повеќе и побарал од Кралство Неапол да го снабди со Скендербег со потребните сили. Венеција започналљ да размислува за мир со Османлиите, бидејќи нејзините ресурси значително се намалиле, додека Унгарија започнала дефанзивна стратегија. Но притисокот од папата и Скендербег ги принудило да ги прекинат своите напори[6].

Отоманската-албанската војна продолжила до 1465 година со битките на Балабан Бадера кај Вајкал, Мечад, повторно Вајкал и Кашари. Во меѓувреме, Мехмед продолжил да преговара за мир со Унгарија и Венеција. Скендербег се нашол изолиран за време на овие преговори. Понатаму, Фердинанд I Неаполски не ги испратил ветените сили, а венецијанските сили под Симаросто ја напуштиле Албанија[7][8]. Во есента 1465 година, отоманските сили заминале од Мореја и Босна, со цел да ги забрзаат мировните преговори. Венеција, сепак, го одбила мирот, а Скендербег верувал дека ќе започне нова албанско-венецијанска кампања. Венеција била во процес на испраќање на своите проведиториво Албанија. Тие, исто така, испратиле и четири топови и десет барели барут. Во текот на април, гласините започнале да се шират дека Османлиите се подготвуват да маршираат кон Албанија. До 18 април 1466 година, Венеција добила сознанија дека Османлиите тргнале кон Албанија[9].

Кампања[уреди | уреди извор]

Главните албански градови во текот на XV век, вклучувајќи ги населбите во соседните региони

Откако пристигнале вестите за османлискиот пристап, Венеција испратила засилување до нејзините градови долж Албанија, а во Драч веќе имало 3.000 војници. Тврдина Розафа била исто така засилена по совет на Скендербег и ѕидовите биле повторно изградени. На 19 април 1466 година, се проширила вест дека султанот требало да маршира кон Валона со армија од 100.000 војници[10], иако Рагушката Република објавија дека бројот е 30.000[11]. Отоманските сили биле подготвени да влезат во Кралство Неапол поради кое го притискале на Фердинанд да формира сојуз со Мехмед[12]. Сепак ситуацијата не била целосно јасна на Балканот, бидејќи се сметало дека Османлиите би можеле да маршираат во исто време кон Босна, Србија, Далмација, Негропонте или Албанија[10]. Сепак, до почетокот на мај, станало јасно дека Османлиите ќе ја нападнат Албанија поради пристапот на војниците на Мехмед кон Албанија по завршувањето на своите кампањи во Влашка, Караман и Мореја. Ниту една од ветените засилувања од Неапол и Венеција не пристигнала, а Скендербег бил оставен да се бори со османлиските сили само со војници на лигата[10].

Отоманската активност во Албанија[уреди | уреди извор]

Новини пристигнале од источна Албанија дека Отоманците започнале масакри во областа. Папата бил вознемирен од ова и ги повикал христијанските кнезови на Европа да му помогнат на Скендербег[10]. Набргу потоа, силите на Мехмед навлегле во Албанија. За разлика од неговиот татко Мурад II, Мехмед сметал дека единствениот начин на кој Албанија би можел да биде освоен би бил преку изолирање на Кроја, главната албанска тврдина, со намалување на работната сила, снабдувањето и политичката и морална поддршка на Скендербег. Потоа, Кроја требало според планот да биде ставена под опсада. Отоманската кампања започнала со насочување на силите во две насоки: една низ долината на реката Шкумба, а друга преку долината на реката Црн Дрим. И двете османлиски сили вршеле терори во пограничните региони, десно и лево од двете долини, напаѓајќи ги населените области и ги опожарувале на населението места кои пружеле отпор. Така, населението одлучило да побегне кон побезбедни области[13].

Скендербег не очекувал таква кампања и неговата војска не била подготвена да го запре напредокот. Според еден акт од Монополи во Апулија, армија од 300.000 војници (бројка за која се смета дека е претерана) влегла во Албанија, масакрирала 14.000 луѓе и отпустошилан многу населени места, додека Скендербег се подготвувал да побегне во Италија. Сепак, Скендербег останал во Албанија, но тој испратил дванаесет бродови со многу жители на Кроја во Италија како бегалци. Со нив, ја испратил својата жена, Доника Кастриот, и неговиот син, Јован II Кастриот. Тие се упатиле кон Монте Сант Анџело, замок доделен на Скендербег по неговите кампањи за враќање на владеењето на Фердинанд. Пристигнувањето на албанските бегалци уште повеќе го вознемирило на папата бидејќи многу Италијанци верувале дека откако Албанија веќе е освоена, Мехмед се подготвува да маршира во Италија[14][15]. Вести исто така стигнале и до Рим, според кои Лешката лига сè уште не била поразена и дека Кроја не е освоена[16].

Лешката лига започнала масовна борба против османлиските сили и фронтот бил проширен низ цела Албанија[16]. Скендербег се повлекол во планините околу Скадар, каде што собирал мажи за да ја ослободи Кроја[17]. На аканџиите, Мехмед им дозволил да вршат напади во земјата, одлука која, според ученикот Мехмед Нешриу, била чин на репресија поради честите напади на Скендербег во Македонија во 1464 година, со што ја прекинал опсадата на Јајце. Сепак, Идрис Бидлиси смета дека кампањата на Мехмед била како одговор на кршењето на прекинот на огнот во 1463 година, кога Скендербег дознал дека крстоносците против Османлиите што ги организирал Пиј II биле подготвени да тргнат од Анкона[18]. Самиот отпор бил опишан од Турсун-бег: „Албанците се здобија со контрола над планинските врвови и долини, каде што имаа куле (тврдини), кои беа срушени кога беа освоени; оние внатре, особено младите мажи и жени, беа продадени во ропство за 3.000-4.000 акчиња“. Михаил Критовул, грчки историчар за султанот, исто така го опишал отпорот и неговите последици. Албанците побегнале кон планинските врвови[19][20], а кога османлиска пешадија се искачила на височините, ги заробила на Албанците. Многу Албанци скокале од карпите за да побегнат од масакрот[19][20][21]. Тогаш војниците заробиле многу луѓе како робови, а исто така земале нешто кое имало вредност[22][23].

Опсада[уреди | уреди извор]

Кројска тврдина

Првата фаза од отоманската кампања за изолирање на Кроја траела два месеци[22]. Според Марин Барлети, главниот биограф на Скендербег, Скендербег ги ставил 4,400 војници под Тануш Топија како бранители на тврдината[24]. Оваа сила вклучувала 1.000 венецијанска пешадија на чесло со Балдасаре Пердучи[11] и 200 неаполски стрелци[25]. Скендербег ги отстранил своите луѓе од тврдината Кроја на начин сличен на првата опсада. Мехмед тргнал во Албанија со Балабан Бадера под негова команда[26]. Тој понудил награди за гарнизонот ако се предаде, но гарнизонот одговорил со бомбардирање на османлиските позиции[27]. Османлиите потоа започнале да ја бомбардираат тврдината, но тоа немало голем ефект[15][26][28]. Според документарните извори, опсадата започнала во средината на јуни, еден месец откако Мехмед ја започнал својата кампања. Кампањата на Мехмед го ставила на Скендербег под голем притисок, додека вториот допрва требало да добие финансиска помош од странство[29].

На почетокот на јули, Скендербег го испратил Павле Ангел во Венеција. На 7 јули тој ги информираше Венецијанците дека Лешката лига продолжува со војните и дека Кроја не е освоена од Османлиите, спротивно на гласините кои кружеле во регионот. На тој начин побарал пристигнување на ветените венецијански сили кога потпишале договор за сојуз на 20 август 1463 година и ветениот придонес на 3.000 дукати[29]. Венецијанците одговориле дека веќе се наоѓаат во доволно тешка ситуација поради заканата од Отоманското Царство во Далмација и Егејско Море, каде што поседувале територии. Тие, исто така, одговориле дека имаат тешкотии да регрутираат нови војници поради финансиски проблеми и дека би можеле да испратат само 1.000 дукати на своите проводници во Албанија. И покрај овие тешкотии, Скендербег и неговите луѓе продолжиле да се борат[29]. По дознавањето дека Кроја не била освоена, Мехмед оставил 18.000 коњаници и 5.000 пешадија под Балабан и во јуни 1466 година се повлекол со својата престолнина[30][31]. Тој се повлекол по опсадата на Драч[11][30]. Кога Мехмед се повлекол од Албанија, го соборил охридскиот архиепископ Доротеј и наредил да бидат депортирани охридскиот архиепископ Доротеј, заедно со многу охридски клерици и болјари во Истанбул најверојатно поради нивното антиосманлиско дејствување за време на востанието на Скендербег[32]

Изградба на тврдина Елбасан[уреди | уреди извор]

Елбасанска тврдина

И покрај неговата неспособност да ја освои Кроја, Мехмед одлучил дека отоманското присуство нема да замине од Албанија. Тој организирал тим во источна Албанија за да ги ослабне домените на Скендербег. Новите османлиски територии биле ставени под управа на Дебарскиот санџак. Тој, исто така, одлучил да изгради моќна тврдина во централна Албанија за да се спротивстави позицијата на Кроја и да формира база за понатамошни османлиски кампањи. Тврдината била наречена се вика Елбасан. Според отоманскиот хроничар Кемал Пашазаде, султанот поставил неколку стотици мажи за патролирање на областа и за одбрана на тврдината. Основите биле изградени на полето наречено Џунди, кое се наоѓало во долината на реката Шкумба, каде што географските услови биле сметани за поволни. Бидејќи ресурсите биле собрани и складирани однапред, Елбасан бил изграден за кратко време (еден месец[33]), а Франц Бабингер смета дека работата започнала во јули[34]. Критобул, кој го придружувал Мехмед во оваа кампања, опишува дека мажите стационирани во Елбасан постојано ги малтретирале Албанците. Поради неговото лично водство, Мехмед можел да го види завршувањето на конструкцијата пред да заврши летото. Исто така, биле поставени 400 војници во тврдината, заедно со топови и катапулти, а тврдината била под команда на Балабан Бадера[35][36].

Важноста на тврдината за султанот Мехмед била од големо значење. Ова дополнително е опишано со пораката што Мехмед му ја дал на својот син, идниот Бајазид II, опишувајќи како ја уништил земјата и во нејзиниот центар изградил моќна тврдина. По излегувањето од Албанија, Марин Барлети вели дека Мехмед поминал низ Дебар и масакрирал 8.000 луѓе, бројка близу до бројот што го дал отоманскиот хроничар Оруџ бен Адил од 7.500 луѓе[37]. Важноста на тврдината била дополнително потенцирана од нејзината позиција на античката Вија Егнација и нејзината централна позиција во долината на река Шкумба, од каде што Османлиите можеле да патуваат до брегот. Елбасанската тврдина била опасност не само на Албанците, туку и на Венецијанците, бидејќи била оддалечена на само 48 километри од Драч[37][38]. На 16 август, времето кога тврдината на Елбасан била завршена, Венеција ги повикала своите извршители во Албанија да соработуваат со италијанските и со родните сили во нивната предложена опсада на Елбасан. Меѓутоа, венецијанската вера во Скендербег започнала да се намалува, бидејќи султанот презел многу поагресивен пристап во односите со Венеција. Бидејќи сенатот сè уште не ја предал својата ветена помош, Скендербег го испратил својот син Јован во Венеција[39][40], кој се вратил од Венеција со празни раце. Ова го принудило на Скендербег да побара помош од Рим и Неапол[41].

Скендербег во Рим[уреди | уреди извор]

Портрет од Скендербег над влезот во палатата каде што престојувал во Рим

Во текот на октомври 1466 година, Скендербег отпатувал за Италија за да постигне договор со Фердинанд Неаполски и папата Павле II во врска со одредбите, кои тие би сакале да ги обезбедат. Како резултат на меѓу-италијанското соперништво, можноста за нова крстоносна војна била намалена. Бидејќи Павле бил од Венеција, Фердинанд исто така бил загрижен дека неговите интереси би можеле да бидат спречени од страна на папата и на крајот тој не сакал да испрати никакви ресурси на Скендербег сè додека не се решат несогласувањата со соседите[42]. Така, Скендербег заминал од Неапол без дефинитивен договор за помош. Венеција го понудила истото и Скендербег отишол кај Павле, откако тој објавил дека христијанската лига подигнала 100.000 дукати за планираната крстоносна војна. Скендербег стигнал до Рим на 12 декември 1466 година, каде што бил поздравен од кардиналите и нивните семејства. Овде тие го опишале Скендербег како сиромашен старец[43][44], облечен како обичен војник[33][45]. На Скендербег му бил понуден престој во Палацо Венеција, но тој ова го одбил и наместо тоа сакал да остане во куќата на друг Албанец која денес е позната под името Палацо Скандербег. Тој бил поздравен од италијанските амбасадори од различни држави кои ја понудиле својата помош[46], како и од неколку епископи[47]. Сепак, Павле бил сѐ уште претпазлив во давањето на помош од Скендербег, бидејќи сметал дека неаполската закана е помоќна од Отоманската. За разлика од неговите претходници, Павле никогаш не се обидел да формира крстоносна војна против Османлиите и наместо тоа, тој ја претпочитал употребата на методи за пацификација. Сепак, Скендербег продолжил со својот престој во Рим, надевајќи се дека Павле ќе одвои дел од неговите средства (од околу 500.000 дукати) за Албанија[48]. Павле тврдел дека Скендербег одбил да соработува со него од Венеција. Така, Скандербег бил испратен во сенатот во Венеција за да преговара[49][50].

Во текот на последните седмици од годината во Албанија, животот станал многу потежок за населението по уништувањето на културите и селата[49]. До 22 ноември, дошле вести од Венеција за кампањите на Синан-бег против Албанска Венеција[51], со цел да се притисне Република Венеција да прифати мир или прекин на огнот. Обидот да се предомислат на Венецијанците не успеал и кампањата била откажана. Ова имало негативен ефект за Османлиите, бидејќи Лек Дукаѓини, сојузник на Скендербег во северна Албанија, одлучил да се бори без одобрение на Скендербег против Османлиите[49]. Во Рим, папата продолжил да го држи Скендербег и му дал само 300 дукати за да го поддржи својот престој во Рим[50]. На Бадник, Павле го поканил Скендербег на церемонија во која бил награден со меч и шлем[52], нарекувајќи го Александар, цар на Епир. До 7 јануари 1467 година била свикана консисторија каде што биле присутни Скендербег и папата. Според кардиналот Франциско Гонзага, апелот на папата за финансирање на Скендербег со само 5.000 дукати бил слушнат и кога кардиналите одговориле дека фондот е минимален, Павле објаснил дека ќе испрати повеќе откако Италија ќе биде смирена од меѓусебни напади[50]. Одлуката на Павле довела до жестока расправа за иднината на Италија, која ја оставил судбината на Албанија во исчекување[52][53]. Втората консисторија била свикана на 12 јануари, но не резултирала со ништо поволно за Скендербег[54].

Ставот на Скендербег за ситуацијата се влошила со пристигнувањето на вестите од Албанија, кои сметале дека неговото во Италија станало повеќе ирационално. Неговиот песимизам се зголемил откако дознал дека Венеција го притискала на Павле да ја одбие помошта на Скендербег, бидејќи сакала да стави крај на војната. Во првите денови од февруари, од Дубровник пристигнале вести дека кампањата е близу до својот крај и дека ако неопходните активности не бидат доведени до забрзување, Албанија ќе падне заедно со териториите на Венеција[54]. Барањата на Скендербег за соодветна помош постојано биле отфрлувани врз основа на тоа дека мирот во Италија морал да се обезбеди најпрвин и наместо тоа, Павле му наредил на Фердинанд да му додели на Скендербег данок. Скендербег ја изгубил сета надеж и одлучил да се врати во Албанија пред исчекување на молбите упатени од неколку кардинали кои го убедувале да остане, нудејќи му помош од своите џебови и надевајќи се да го убедат Павле. Третата консисторија била свикана на 13 февруари 1467 година, која, како и другите две, не довела до ништо во врска со помошта за Скендербег. Скендербег го започнал неговото заминување од Рим. Павле се сретнал со Скендербег и му дал овластување да повлече 7.500 дукати[55][56]. Меѓутоа, оваа сума не била собрана, па Павле му понудил на Скендербег 2 300 дукати. Скендербег заминал од Рим на 14 февруари, а наскоро добил вести од Албанија дека војната се приближув кон својот крај и дека требало да се врати. Сепак, османлиските сили испратени за дефинитивно да ја поразат Лешката Лига биле поразени[57]. Скендербег се сретнал со Џосафат Барбаро во Скадар, каде што собрал помош од венецијански благородници[58][59][60].

Последни битки[уреди | уреди извор]

Поразот на османлиските сили покажало дека Лешката лига не била целосно поразена[57]. Ова му овозможило на Скендербег да го посети Фердинанд пред да замине од Италија, но добил само 1.000 дукати и 500 дукати за поддршка на муницијата на Кроја. Додека Скендербег бил кај него, Фердинанд го примил амбасадорот на Мехмед кој понудил мир, сигнализирајќи дека Османлиите немале агресивни намери кон Неапол. Фердинанд го прифатил предлогот и Скендербег го започнал своето враќање во Албанија[61]. Балабан продолжил да ја зајакнува опсадата против Кроја. По враќањето во Албанија, политичката ситуација започнала да се менува. Некогаш далечните албански благородници, меѓу нив Дукаѓини, биле убедени во нивниот претстоен пораз и се здружиле со Скендербег. Во меѓувреме, Венеција ги прекинала своите обиди да преговара за мир со Мехмед и ја прифатиле соработката со Скендербег. Скендербег се состанал со Дукаѓини и со други северноалбански благородници во Леска каде што собрал војска за напад врз силите на Балабан[62]. Заедно со 400 коњаници на Дукаѓини и голем број пешадија, 600 силно вооружени италијански војници и 4.000 месни жители, командантот на Скендербег наредил на 13.400 војници да ја ослободат Кроја. Меѓу оние што му се придружиле на Скендербег бил Николо Монета, господар на Скадар и богат венецијански патрицијан[60].

Логорот на Балабан се наоѓал на ридовите југозападно од Кроја. Остатокот од неговата војска била околу Кроја. Скендербег и неговите сојузници марширале по долината на реката Матија[63]. На командантите на Скендербег им биле доделени различни групи за напад врз главниот отомански камп: под команда на Дукаѓини, северните албански сили биле под команда на Монета, а најверодостојните сили на Скендербег биле под негова команда, додека гарнизонот на Кроја продолжувал да ја брани тврдината. Силите на Монета и Дукаѓини, според планот требало да ги нападнат намалените сили од север, а силите на Скендербег требало да нападнат јужно од Кроја, истовремено блокирајќи ги можните османлиски засилувања од исток[64]. Скандербег првпат ја нападнал чуварската сила што ја напуштил Балабан и тој се здобил со контрола на оваа стратешка точка[28]. Потоа, Скендербег успеал да ги победи османлиските сили на братот на Балабан, Џонуз, и го заробил него и неговиот син[28][65]. Четири дена подоцна, бил организиран напад од Скендербег и силите од Кроја за време на кој силите на Балабан се повлекле, а самиот тој бил убиен во судирите што ги предизвикал Ѓерѓ Леши[64][66].

Со смртта на Балабан, отоманските сили биле опколени и според Бернандино де Жералдини, неаполитски функционер, 10.000 војници останале во огнениот логор. Оние кои биле опколени, побарале слободно да заминат на отоманската територија, нудејќи им на сите Албанци да им предадат сè што имало во логорот. Скендербег бил подготвен да прифати, но многубројните благородници го одбиле тоа[67]. Меѓу нив бил и Дукаѓини, кој сакал да го нападне и уништи турскиот камп. Деметрио Франко го опишал предлогот на Дукаѓини со албанскиот збор Embetha, кој во современиот албански значи „По нив“[68][69][70]. Така, Албанците започнале да ја уништуваат опкружената војска пред Османлиите да го намалат тесниот пат преку своите противници и да побегнат низ Дебар[71]. На 23 април 1467 година, Скендербег влегол во Кроја[67]. Во меѓувреме, Венецијанците го искористиле отсуството на Мехмед во Албанија и испратиле своја флота во Егејско Море, окупирајќи ги островите Имброс и Лемнос.

Победата била добро прифатена меѓу Албанците, а регрутите на Скендербег се зголемиле според документацијата на Џераладини. Скендербег бил во неговиот логор со 16.000 војници и секој ден неговиот логор растел со млади војници[68]. Победата била добро прифатена и во Италија, со надеж за нови такви вести. Но, и покрај османлиската загуба, победата не сигнализирала крај на војната[68]. Силите на Скендербег биле обновени со војници од север и со венециски баталјони. Ситуацијата и понатаму останала критична поради економските тешкотии што ги претрпиле за време на опсадата. Единствената очекуваност на Скендербег била помошта од Италија, но италијанските држави не испратиле никаква финансиска помош. Унгарија продолжила со својата одбранбена војна и единствениот сојузник на Скендербег останал Венеција. Дури и Венеција станала скептична за продолжување на војната, па Венеција ја известила Унгарија дека Мехмед понудил мир и дека била подготвена да го прифати. Унгарија, исто така, се одлучила за мир, но Мехмед барал мир само со Венеција, со цел да го изолира Скендербег и со тоа не бил потпишан мирот. Скендербег и Венеција постојано започнале да се грижат за отоманскиот гарнизон во Елбасан. Скендербег започнал некои напади врз тврдината откако бил повикан од Венеција, но не успеал да ја освои поради недостаток на артилерија[72]. Според Критобул, Мехмед бил вознемирен откако дознал за османлискиот пораз и започнал да се подготвува за нова кампања[73][74]. Самата Венеција била во конфликт со своите италијански соседи, кои останале претпазливи од нејзиното растечко влијание на Балканот. Поради западните сили кои војувале меѓусебно, патот кон Албанија на Мехмед му бил отворен. Мехмед на тој начин решил да испрати сила за крајно да ја потчини Албанија, што резултирало со нова опсада на Круја[74].

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Schmitt 2009, стр. 363
  2. ↑ 2,0 2,1 Frashëri 2002, стр. 417
  3. ↑ Frashëri 2002, стр. 418
  4. ↑ Schmitt 2009, стр. 359
  5. ↑ Frashëri 2002, стр. 419
  6. ↑ Frashëri 2002, стр. 420
  7. ↑ Frashëri 2002, стр. 421
  8. ↑ Schmitt 2009, стр. 361
  9. ↑ Frashëri 2002, стр. 422
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Frashëri 2002, стр. 423
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Babinger 1978, стр. 252
  12. ↑ Schmitt 2009, стр. 365
  13. ↑ Frashëri 2002, стр. 424
  14. ↑ Frashëri 2002, стр. 425
  15. ↑ 15,0 15,1 Freely 2009, стр. 110
  16. ↑ 16,0 16,1 Frashëri 2002, стр. 426
  17. ↑ Schmitt 2009, стр. 374
  18. ↑ Frashëri 2002, стр. 427
  19. ↑ 19,0 19,1 Frashëri 2002, стр. 428
  20. ↑ 20,0 20,1 Freely 2009, стр. 109
  21. ↑ Hodgkinson 1999, стр. 209–210
  22. ↑ 22,0 22,1 Frashëri 2002, стр. 429
  23. ↑ Hodgkinson 1999, стр. 210
  24. ↑ Noli 1947, стр. 330
  25. ↑ Schmitt 2009, стр. 372
  26. ↑ 26,0 26,1 Frashëri 2002, стр. 430
  27. ↑ Franco 1539, стр. 343
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Karaiskaj 1981
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 Frashëri 2002, стр. 431
  30. ↑ 30,0 30,1 Setton 1978, стр. 279
  31. ↑ Franco 1539, стр. 343–344
  32. ↑ Шукарова, Анета; Панов, Митко Б.; Ѓорѓиев, Драги; Битовски, Крсте; Катарџиев, Иван; Стојчев, Ванче; Велјановски, Новица; Чепреганов, Тодор (2008). Историја на македонскиот народ. Институт за национална историја. стр. 141. ISBN 9789989159237.
  33. ↑ 33,0 33,1 Noli 1947, стр. 331
  34. ↑ Frashëri 2002, стр. 433
  35. ↑ Frashëri 2002, стр. 433–434
  36. ↑ Hodgkinson 1999, стр. 212
  37. ↑ 37,0 37,1 Frashëri 2002, стр. 437
  38. ↑ Hodgkinson 1999, стр. 211
  39. ↑ Frashëri 2002, стр. 438
  40. ↑ Schmitt 2009, стр. 391
  41. ↑ Frashëri 2002, стр. 438–439
  42. ↑ Frashëri 2002, стр. 440
  43. ↑ Frashëri 2002, стр. 441
  44. ↑ Schmitt 2009, стр. 393
  45. ↑ Hodgkinsom 1999, стр. 215
  46. ↑ Frashëri 2002, стр. 442
  47. ↑ Noli 1947, стр. 332
  48. ↑ Frashëri 2002, стр. 445
  49. ↑ 49,0 49,1 49,2 Frashëri 2002, стр. 446
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 Freely 2009, стр. 111
  51. ↑ Schmitt 2009, стр. 382
  52. ↑ 52,0 52,1 Schmitt 2009, стр. 395
  53. ↑ Frashëri 2002, стр. 447
  54. ↑ 54,0 54,1 Frashëri 2002, стр. 448
  55. ↑ Frashëri 2002, стр. 449
  56. ↑ Schmitt 2009, стр. 396
  57. ↑ 57,0 57,1 Frashëri 2002, стр. 450
  58. ↑ Franco 1539, стр. 344
  59. ↑ Hodgkinson 1999, стр. 216
  60. ↑ 60,0 60,1 Schmitt 2009, стр. 399
  61. ↑ Frashëri 2002, стр. 451
  62. ↑ Frashëri 2002, стр. 453
  63. ↑ Schmitt 2009, стр. 400
  64. ↑ 64,0 64,1 Frashëri 2002, стр. 454
  65. ↑ Noli 1947, стр. 333
  66. ↑ Franco 1539, стр. 345
  67. ↑ 67,0 67,1 Frashëri 2002, стр. 455
  68. ↑ 68,0 68,1 68,2 Frashëri 2002, стр. 456
  69. ↑ Franco 1539, стр. 346
  70. ↑ Hodgkinson 1999, стр. 217
  71. ↑ Noli 1947, стр. 334
  72. ↑ Frashëri 2002, стр. 457
  73. ↑ Noli 1947, стр. 335
  74. ↑ 74,0 74,1 Schmitt 2009, стр. 402
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Опсада_на_Кроја_(1466)&oldid=5080680“