Бодовен пласман на Тур де Франс
 | |
| Детали за наградата | |
|---|---|
| Спорт | Друмски велосипедизам |
| Натпреварување | Тур де Франс |
| Доделена за | најдобар спринтер |
| Локално име | Maillot vert (француски) |
| Историја | |
| Прва награда | 1953 |
| Изданија | 66 (до 2019) |
| Прв победник |  Фриц Шер (ШВА) |
| Најмногу победи |  Петер Саган (СВК)
|
| Најнов победник | Петер Саган (СВК) |
Бодовен пласман на Тур де Франс — еден од пласманите на велосипедската трка Тур де Франс, кој започнал да се доделува во 1953 година. Бодовите се добиваат за високите пласмани на етапа или за победа на некој од средните спринтови и тие се бројат за бодовниот пласман. Се смета за спринтерски пласман. На предводникот во пласманот му се доделува зелена маичка, која станала симбол за бодовниот пласман, така што кога велосипедистот ќе го освои бодовниот пласман, се вели дека „ја освоил зелената маичка“.[1]
Системот ги поттикнал и другите велосипедски трки; останатите две големи трки исто така имаат бодовен пласман: Вуелта а Еспања од 1955 година, која исто така ја користи зелената маичка, и Џиро д’Италија од 1966 година.
Историја
[уреди | уреди извор]По скандалите на Тур де Франс 1904, правилата за наредното издание биле изменети: победникот не бил повеќе одредуван со временски систем, туку со бодовен систем. Велосипедистите добивале бодови, подеднакви на нивниот пласман во етапата, а велосипедистот со најмалку бодови бил предводник на трката. По Тур де Франс 1912, системот бил повторно променет на временски, кој сè уште се користи.
На Тур де Франс 1953, како прослава за 50. родеден на Тур де Франс, бодовниот систем бил повторно воведен, но овој пат како дополнителен пласман. Бидејќи предводникот на генералниот пласман ја носи жолтата маичка, предводникот на бодовниот пласман исто така добивал специјална маичка, зелената маичка (француски: maillot vert). Зелената боја била избрана поради спонзорот кој бил производител на косилки за трева.
Во првите години, велосипедистот единствено добивал казнени бодови доколку не завршил на високо место, па така велосипедистот со најмалку бодови бил освојувач на зелената маичка. Од 1959 година па натаму, системот бил променет, па велосипедистите добивале бодови доколку завршиле високо во пласманот (првото место носело најмногу бодови, а пониско пласираните добивале помалку бодови), па така велосипедистите со најмногу бодови ја освојувале зелената маичка.
Во 1968 година, маичката била црвена, на барање на спонзорот.[2]
Додека жолтата маичка се доделува за најниското вкупно време на трката, зелената маичка ги отсликува бодовите добиени со високите пласмани на секоја етапа и средните спринтови, особено во текот на рамните етапи на трката. Средните спринтови порано биле дел од пласманот за средни спринтови, а бодовите за бодовниот пласман бил додаток; меѓутоа, подоцна овој пласман бил укинат, а средните спринтови останале дел од бодовниот пласман.
Бодовниот пласман се смета за „спринтерски пласман“, бидејќи најголем дел од бодовите се освојуваат на рамните етапи, па така возачите генерално остануваат заедно во една голема група, оставајќи ги најдобрите спринтери на крајот да се борат за етапна победа.[3] Меѓутоа, да се освои пласманот, на еден возач му треба доволно ниво на вештини покрај силниот спринт, бидејќи тој треба да заврши во рамки на временската граница на планинските етапи за да остане во натпреварувањето, а идеално би било да се натпреварува и на средните спринтови во текот на планинските етапи. На пример, Марио Чиполини бил еден од најдобрите спринтери во неговото време, но никогаш не бил во борба за бодовниот пласман бидејќи не успевал да помине низ планинските етапи и да ја заврши трката (меѓутоа, успеал да заврши на Џиро д’Италија и да го освои бодовниот пласман неколкупати).
Четири пати, победникот на бодовниот пласман бил и победник на генералниот пласман: трипати од страна на Еди Меркс и еднаш од Бернар Ино. Во 1969 година, Еди Меркс го освоил генералниот пласман, бодовниот пласман и планинскиот пласман, уникатна ситуација и резултат на Тур де Франс.
Петер Саган поставил рекорд за најмногу етапи во водство на пласманот, носејќи ја зелената маичка 100 дена на етапата 18 на Тур де Франс 2018.
Бодовен систем
[уреди | уреди извор]Моментална состојба
[уреди | уреди извор]До 2019 година, бодовниот пласман бил преместуван преку додавање на бодови добиени на етапи и одземање на казнени бодови. Бодови се доделувале за првите велосипедисти, кои ќе ја преминат целта или линијата на средните спринтови,[3] и за велосипедистите со најбрзи времиња на прологот или на поединечните хронометри, според следниов распоред:[4]
| Вид | 1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. | 7. | 8. | 9. | 10. | 11. | 12. | 13. | 14. | 15. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
завршница на „рамна“ етапа | 50 | 30 | 20 | 18 | 16 | 14 | 12 | 10 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 |
 |
завршница на „ридско/среднопланинска“ етапа | 30 | 25 | 22 | 19 | 17 | 15 | 13 | 11 | 9 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 |
 |
завршница на „планинска“ етапа | 20 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
 |
поединечен хронометар | 20 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| среден спринт | 20 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | |
Возачите можат да загубат бодови за разни прекршувања на правилата, што значело некои возачи да го завршат Тур со негативни бодови.[5]
Пред почетокот на Тур де Франс, организацијата означува кои етапи се сметани за „рамни“, „ридско/среднопланински“ или „планински“. Рамните етапи вообичаено имале неколку или немале категоризирани искачувања (неколку од 4. категорија и повремено 3. категорија), среднопланинските етапи имале бројни искачувања, вообичаено од втора и трета категорија, а планинските етапи имале бројни големи брда, често од прва или екстра категорија.
Кога не може да се одреди редоследот на завршување на целта или кога велосипедистите забележале исто време на прологот/поединечниот хронометар, велосипедистите ги делат бодовите (заокружено на најблискиот половина бод). Велосипедист кој нема да ја заврши етапата е отстранет од бодовниот пласман. По секоја етапа, предводникот на бодовниот пласман ја добива зелената маичка. При изедначување во пласманот, велосипедистот со најмногу етапни победи е предводникот. Ако и тоа е израмнето, тогаш бројот на победи на средните спринтови го означува предводникот. Ако и тоа е исто, тогаш местото во генералниот пласман го одредува предводникот. На крајот на Тур де Франс, велосипедистот кој е прв во пласманот е освојувач на зелената маичка.
Историски
[уреди | уреди извор]Пред 2011 година
[уреди | уреди извор]Правилата биле изменувани низ годините. Кога системот започнал во 1953 година, биле додавани местата на секој велосипедист на етапата, а велосипедистот со најмалку бодови бил победник. Подоцна, бодовите биле доделувани на првите неколку велосипедисти на секоја етапа. Дури потоа, бодовниот систем започнал да се разликува на видот на етапата, вообичаено носејќи повеќе бодови на рамните етапи. Средните спринтови исто така носеле бодови.
Во 2009 година, системот бил следен, со два или три средни спринта по етапа:[6]
| Вид | 1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. | 7. | 8. | 9. | 10. | 11. | 12. | 13. | 14. | 15. | 16. | 17. | 18. | 19. | 20. | 21st | 22nd | 23rd | 24. | 25. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
„рамна“ етапа завршница | 35 | 30 | 26 | 24 | 22 | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
|
„среднопланинска“ етапа завршница | 25 | 22 | 20 | 18 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | |||||
|
„планинска“ етапа завршница | 20 | 17 | 15 | 13 | 12 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | ||||||||||
|
пролог/поединечен хронометар | 15 | 12 | 10 | 8 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | |||||||||||||||
| среден спринт | 6 | 4 | 2 | |||||||||||||||||||||||
2011 до 2014
[уреди | уреди извор]Бодовниот пласман се пресметувал преку додавање бодови освоени на етапите и одземање на казнените бодови. Бодови добивале првите велосипедисти кои ќе ја поминеле целната линија или линијата на средниот спринт[3] и за велосипедистите со најбрзо време на пролозите или на поединечните хронометри. На Тур де Франс 2011 била користена следнава шема:[7]
| Вид | 1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. | 7. | 8. | 9. | 10. | 11. | 12. | 13. | 14. | 15. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
„рамна“ етапна завршница | 45 | 35 | 30 | 26 | 22 | 20 | 18 | 16 | 14 | 12 | 10 | 8 | 6 | 4 | 2 |
|
„среднопланинска“ етапна завршница | 30 | 25 | 22 | 19 | 17 | 15 | 13 | 11 | 9 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 |
|
„планинска“ етапна завршници | 20 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
|
пролог/поединечен хронометар | 20 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| среден спринт | 20 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | |
Возачите може да загубат бодови за разни прекршоци на правилата, што значи дека некои возачи може да ја завршат трката со негативна бодовна состојба.[8]
Пред почетокот на Тур де Франс, организацијата објавува кои етапи се сметаат за „рамни“, „среднопланински“ или „планински“. Рамните етапи вообичаено имаат неколку или немаат категоризирани искачувања (неколку од 4. категорија и понекогаш 3. категорија), среднопланинските етапи имаат повеќе искачувања, вообичаено 2. и 3. категорија, а некои планински етапи имаат бројни високи искачувања, често од 1. категорија или екстра категорија.
Кога редоследот по кој велосипедистите ја поминале целта не може да се одреди или кога велосипедистите забележале исто време во прологот/поединечниот хронометар, велосипедистите ги делат бодовите (заокружени на најблискиот половина бод). Велосипедист кој не ја завршил етапата се отстранува од бодовниот пласман. По секоја етапа, предводникот на бодовниот пласман ја добива зелената маичка. Во случај на изедначување во пласманот, велосипедистот со најмногу етапни победи е победник. Доколку и тука е изедначено, бројот на победи на средните спринтови го одредуваат победникот. Ако и тука е изедначено, генералниот пласман го одредува победникот. На крајот на Тур де Франс, велосипедистот што води во бодовниот пласман е освојувач на зелената маичка.
Победници
[уреди | уреди извор]Победници по година
[уреди | уреди извор]
Повеќекратни победници
[уреди | уреди извор]| Место | Име | Држава | Победи | Години |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Петер Саган |  Словачка |
7 | 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2018, 2019 |
| 2 | Ерик Цабел |  Германија |
6 | 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001 |
| 3 | Шон Кели |  Ирска |
4 | 1982, 1983, 1985, 1989 |
| 4 | Јан Јансен |  Холандија |
3 | 1964, 1965, 1967 |
| Еди Меркс |  Белгија |
3 | 1969, 1971, 1972 | |
| Фрери Мертенс | Белгија |
3 | 1976, 1978, 1981 | |
| Джамолидин Абдужапаров |  Узбекистан |
3 | 1991, 1993, 1994 | |
| Роби Мекјуан |  Австралија |
3 | 2002, 2004, 2006 | |
| 9 | Стан Окерс | Белгија |
2 | 1955, 1956 |
| Жан Грачик |  Франција |
2 | 1958, 1960 | |
| Андре Дарижад | Франција |
2 | 1959, 1961 | |
| Лорен Жалабер | Франција |
2 | 1992, 1995 | |
| Тор Хушовд |  Норвешка |
2 | 2005, 2009 |
Победници по земја
[уреди | уреди извор]| Место | Држава | Победи |
|---|---|---|
| 1 | Белгија |
19 |
| 2 | Франција |
9 |
| 3 | Германија |
8 |
| 4 | Словачка |
7 |
| 5 | Австралија |
5 |
| 6 | Ирска |
4 |
| = | Холандија |
4 |
| 8 | Узбекистан |
3 |
| 9 |  Италија |
2 |
| = | Норвешка |
2 |
| = |  Швајцарија |
2 |
| 12 |  Шпанија |
1 |
| = |  Обединето Кралство |
1 |
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Тур де Франс 2013: Кој ќе ја освои зелената маичка?“. Cycling weekly. 28 јуни 2013. Посетено на 9 јули 2013.
- ↑ „Tour Xtra: Green Jersey“. Cvccbike.com. Архивирано од изворникот на 2007-09-21. Посетено на 23 јули 2013.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Christian, Sarah (2 јули 2009). „Tour de France demystified - Evaluating success“. RoadCycling.co.nz Ltd. Архивирано од изворникот на 9 February 2013. Посетено на 17 април 2012.
- ↑ „Sporting stakes / rules“. Архивирано од изворникот на 2017-02-04. Посетено на 2015-07-10.
- ↑ „Le Tour 101“. cyclingnews.com. Посетено на 2007-08-01.
- ↑ „Одредби на трката“ (PDF). ASO/letour.fr. Посетено на 28 септември 2009.
- ↑ „Одредби на трката“ (PDF). ASO/letour.fr. Посетено на 29 јуни 2011.
- ↑ „Le Tour 101“. cyclingnews.com. Посетено на 1 август 2007.
| ||||||||||||||||||||||||||||
