Прејди на содржината

SN 1181

Од Википедија — слободната енциклопедија
Супернова SN 1181
Pa 30 е остаток од суперновата SN 1181. Овде маглината е гледана како долги тенки нишки кои зрачат надвор од средишната ѕвезда.
Спектрална класаF Уреди на Википодатоците
Датумпомеѓу 4 и 6 август 1181
СоѕвездиеКасиопеја
Ректасцензија00ч 53м &1000000000000011200000011,2с
Декиланција+67° 30′ &1000000000000002400000002,4″
ЕпохаJ2000
ОстатокPa 30
ДомаќинМлечен Пат
ЗабележителностиВидлива ноќе 185 дена
Најголема привидна величина0?
ПретходиSN 1054
СледиSN 1572

SN 1181 ― супернова. За прв пат била забележана помеѓу 4 и 6 август 1181 година, кога кинеските и јапонските астрономи ја запишале суперновата сега позната како SN 1181 во осум одделни текстови. Една од само петте супернови во Млечниот Пат самоуверено идентификувани во предтелескопските записи,[1] се појавила во соѕвездието Касиопеја и била видлива и неподвижна против неподвижните ѕвезди 185 дена. Френсис Стивенсон прв препознал дека „гостинската ѕвезда“ од 1181 година од нашата ера мора да биде супернова, бидејќи таквата светла минливост што трае 185 дена и не се движи на небото може да биде само галактичка супернова.[2]

Pa 30

[уреди | уреди извор]
Споредба помеѓу набљудуваната слика (лева табла; рендгенска слика со (од XMM) и инфрацрвени контури (од WISE)) и шематска слика на IRAS 00500+671.[3]

Pa 30 бил откриен во 2013 година од аматерот астроном од Соединетите Држави, Дејна Печик додека барал планетарна маглина во инфрацрвените податоци Широкополскиот инфрацрвен теренски истражувач (WISE).[4] Тоа било 30-та маглина откриена со неговите пребарувања, и како резултат на тоа е означена Па 30. Pa 30 се појави како речиси тркалезна маглина со големина приближно 171x156 лачни секунди, со исклучително сина главна ѕвезда. Pa 30 се однесува и на маглината (првично каталогизирана како IRAS 00500+6713 ) и на главната ѕвезда (означена како WD J005311). Надворешниот слој е светол во инфрацрвеното светло, но многу слабо во оптичко светло, на почетокот видлива само со светлина во [O III]-лентата.

Во 2019 година, оптичката спектроскопија на главната ѕвезда открила многу жешка ѕвезда со интензивен ѕвезден ветер која се шири со многу голема брзина од 16.000 км/с и состав главно од јаглерод, кислород и неон (без водород или хелиум).[5] Таква брзина може да произлезе само од супернова или настан со слична големина, поконкретно од спојување на две бели џуџиња. Студиите со рендгенска спектроскопија на надворешниот слој, исто така, откриле многу жешка маглина која содржи пепел што гори јаглерод и може да биде настаната само во супернова.[6] Сепак, преостанатата ѕвезда од Pa 30 е бело џуџе, а не еден од конвенционалните остатоци од супернова (неутронски ѕвезди или црни дупки). Било предложено дека Pa 30 е остаток од ретка класа на супернови познати како „ супернова од типот Iax “ и дека спојувањето на јаглеродно-кислородното бело џуџе и кислородно-неонското бело џуџе ја создало преостанатата обвивка заедно со нејзиниот остаток од супермасивно бело џуџе. Поновите набљудувања во [SII]-лентата, исто така, открија фини филаментарни структури во надворешниот слој кои претходно не биле видени.[7][8]

Студија од 2021 година ја измерила брзината на проширување од ~ 1.100 км/с за маглината од оптичката спектроскопија на [S II]-двојката. Заедно со аголната големина на Pa 30 и растојанието од страна на ГАЈА од 2,3 kpc, староста на маглината може да биде проценета на приближно 1.000 години. Ова го направи Pa 30 нов главен кандидат за настанот на остатокот од SN 1181.[9] Понатаму, брзината на проширување на маглината и заклучената апсолутна осветленост на настанот од 1181 година се во согласност со супербива од типот Iax, што го прави Pa 30 единственио остатотокот на супернова од типот Iax во нашата галаксија и единствениот што може подробно да биде проучуван.

Со температура близу 200.000 К,[5] WD J005311 е меѓу најжешките познати ѕвезди.[10] Крајните својства на главната ѕвезда се напојуваат со резидуалното радиоактивно распаѓање од 56Ni, каде што вообичаениот полуживот од 6,0 дена од фаќањето електрони е зголемен на многу векови поради што никелот е целосно јонизиран.[11]

3C 58

[уреди | уреди извор]
Главна статија: 3C 58

Пред 2013 година, единствениот веродостоен конвенционален остаток од супернова во старата историска област за суперновата, бил остатокот од супернова 3C 58. Овој остаток има радио и рендгенско пулсар кој врти околу 15 пати во секунда. Така историски, SN 1181 бил поврзан со 3C 58 и неговиот пулсар, иако многу истражувачи забележале дека оваа поврзаност е проблематична. На пример, ако суперновата и пулсарот се поврзани, тогаш ѕвездата сè уште се врти исто толку брзо како кога настанала.[12] Ова е во спротивност со Раковидниот Пулсар, познат како остаток од суперновата SN 1054 во 1054 година, кој изгубил две третини од својата вртежна енергија во суштински истиот временски период.[13]

Староста на остатокот 3C 58 била проценувана со многу мерки.[14][15] Најдиректно, правилното движење на растечката обвивка на 3C 58 е измерено три пати, што резултира со проценета старост независна од растојание од околу 3500 години. Мерките на стапката на опаѓање на радиотекот имаат значителна променливост и несигурност, па затоа не се корисни за проценка на староста на остатокот. Проценките за староста што ја вклучуваат енергијата на остатокот и масата што е влечена, не се корисни поради големите несигурности со растојанието, како и претпоставената енергија и густина. Пулсарот е поместен од средината на 3C 58, што значи старост од ~3700 години, иако е можно да биде значително помлад ако неговата попречна брзина е висока. Возраста на вртењето на пулсарот е 5380 години. Староста на ладење на неутронската ѕвезда е >5000 години. Со овие проценки за возраста, 3C 58 е премногу стар остаток за да биде поврзан со SN 1181.

Можната положба на небото на суперновата 1181 е ревидирана за да вклучи дополнителни информации за близината на „ѕвездата гостин“ до соседните кинески соѕвездија, што резултира со многу помал опсег на грешка.[16] Овој подобрен регион не содржи 3C 58, бидејќи ѕвездата гостин нема близина на две соѕвездија како што е објавено. Значи, SN 1181 не е поврзан со 3C 58. Наместо тоа, ова ново мало подрачје содржи Pa 30, за кој независно е познавано дека е остаток од супернова стар околу 800 години.

Галерија

[уреди | уреди извор]
  • Ограничувања од старите кинески и јапонски набљудувања на SN 1181 (цијанска област) и положбата на 3C 58 и Pa ​​30 според Шефер 2023 година.[16]
    Ограничувања од старите кинески и јапонски набљудувања на SN 1181 (цијанска област) и положбата на 3C 58 и Pa ​​30 според Шефер 2023 година.[16]
  • Pa 30 as shown with WISE
    Pa 30 како што е прикажано преку Широкополскиот инфрацрвен теренски истражувач (WISE).

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Stephenson, F. Richard; Green, David (2002). Historical Supernovae and their Remnants. Clarendon Press. ISBN 0-19-850766-6.
  2. ↑ Stephenson, F. Richard (1971). „A Suspected Supernova in A. D. 1181“. Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society. 12: 10–38. Bibcode:1971QJRAS..12...10S.
  3. ↑ Ko, Takatoshi; Suzuki, Hiromasa; Kashiyama, Kazumi; Uchida, Hiroyuki; Tanaka, Takaaki; Tsuna, Daichi; Fujisawa, Kotaro; Bamba, Aya; Shigeyama, Toshikazu (1 јули 2024). „A Dynamical Model for IRAS 00500+6713: The Remnant of a Type Iax Supernova SN 1181 Hosting a Double Degenerate Merger Product WD J005311“. The Astrophysical Journal. 969 (2): 116. arXiv:2304.14669. Bibcode:2024ApJ...969..116K. doi:10.3847/1538-4357/ad4d99.
  4. ↑ . Bibcode:etal Проверете го |bibcode= length (help). Отсутно или празно |title= (help)
  5. ↑ 5,0 5,1 Gvaramadze, Vasilii V.; и др. (2019). „A massive white-dwarf merger product before final collapse“. Nature. 569 (7758): 684–687. arXiv:1904.00012. Bibcode:2019Natur.569..684G. doi:10.1038/s41586-019-1216-1. PMID 31110332.
  6. ↑ Oskinova, Lidia M.; и др. (2020). „X-rays observations of a super-Chandrasekhar object reveal an ONe and a CO white dwarf merger product embedded in a putative SN Iax remnant“. Astronomy & Astrophysics. 644: L8. arXiv:2008.10612. Bibcode:2020A&A...644L...8O. doi:10.1051/0004-6361/202039232.
  7. ↑ Hall, Shannon (2023-01-26). „Weird supernova remnant blows scientists' minds“. Nature (англиски). 614 (7947): 206. Bibcode:2023Natur.614..206H. doi:10.1038/d41586-023-00202-1. PMID 36702966 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  8. ↑ Fesen, Robert A.; Schaefer, Bradley E.; Patchick, Dana (2023-01-11). „Discovery of an Exceptional Optical Nebulosity in the Suspected Galactic SN Iax Remnant Pa 30 Linked to the Historical Guest Star of 1181 CE“. The Astrophysical Journal Letters. 945 (1): L4. arXiv:2301.04809. Bibcode:2023ApJ...945L...4F. doi:10.3847/2041-8213/acbb67.
  9. ↑ Ritter, Andreas; и др. (2021). „The Remnant and Origin of the Historical Supernova 1181 AD“. The Astrophysical Journal Letters. 918 (2): L33. arXiv:2105.12384. Bibcode:2021ApJ...918L..33R. doi:10.3847/2041-8213/ac2253.
  10. ↑ Ouellette, Jennifer (17 септември 2017). „Astronomers solve centuries-old mystery of supernova observed in 1181“. arstechnica.com. Посетено на 13 септември 2024.
  11. ↑ Shen, Ken J.; Schwab, Josiah (2017). „Wait for it: Post-supernova Winds Driven by Delayed Radioactive Decays“. The Astrophysical Journal. 834 (2): 180. arXiv:1610.06573. Bibcode:2017ApJ...834..180S. doi:10.3847/1538-4357/834/2/180.
  12. ↑ Panagia, N.; Weiler, K. W. (1980). „The absolute magnitude and the type classification of SN 1181 equals 3 C 58“. Astronomy and Astrophysics. 82 (3): 389–391. Bibcode:1980A&A....82..389P.
  13. ↑ Galas, C. M. F.; Tuohy, I. R.; Garmire, G. P. (1980). „Soft X-ray observations of the supernova remnants HB 3 and 3C 58“. The Astrophysical Journal Letters. 236: L13–L16. Bibcode:1980ApJ...236L..13G. doi:10.1086/183188.
  14. ↑ Fesen, Robert; Rudie, Gwen; Hurford, Alan; Soto, Aljeandro (2008). „Optical Imaging and Spectroscopy of the Galactic Supernova Remnant 3C 58 (G130.7+3.1)“. The Astrophysical Journal Supplement Series. 174 (2): 379–395. Bibcode:2008ApJS..174..379F. doi:10.1086/522781.
  15. ↑ Kothes, A. (2013). „Distance and age of the pulsar wind nebula 3C 58“. Astronomy and Astrophysics. 560: A18. arXiv:1307.8384. Bibcode:2013A&A...560A..18K. doi:10.1051/0004-6361/201219839.
  16. ↑ 16,0 16,1 Schaefer, Bradley E. (2023-08-01). „The path from the Chinese and Japanese observations of supernova 1181 AD, to a Type Iax supernova, to the merger of CO and ONe white dwarfs“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 523 (3): 3885–3904. arXiv:2301.04807. Bibcode:2023MNRAS.523.3885S. doi:10.1093/mnras/stad717. ISSN 0035-8711.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=SN_1181&oldid=5264253“