Епидаур

Светилиште на Асклепиј во Епидаур
светско наследство на УНЕСКО
Место	Епидаур, Грција
Критериум	Cultural: i, ii, iii, iv, vi
Навод	491
Запис	1988 (XII заседание)
Површина	1,393.8 ha
Преоден појас	3,386.4 ha

Epidaurus
Epidaurus; Ἐπίδαυρος
Земја	Грција
Област	Пелопонез
Округ	Арголида
Површина
• Општина	340,4 км2 (1,314 ми2)
• Општ. един.	160,6 км2 (620 ми2)
Население (2011)
• Општ.	8.115
• Општ. густина	2,4/км2 (6,2/ми2)
• Општ. един.	3.887
• Општ. един. густина	2,4/км2 (6,3/ми2)
Заедница
• Население	1932
Часовен појас	EET (UTC+2)
• Лете (ЛСВ)	EEST (UTC+3)
Пошт. бр.	210 59
Рег. таб.	AP

Епидаур (грчки: Ἐπίδαυρος) — мал град (полис) во античка Грција, на полуостровот Арголида во Саронскиот Залив. Два современи градови го носат името Епидаврос: Палаја Епидаур и Неа Епидаур. Од 2010 година припаѓаат на новата општина Епидаур, дел од регионалната единица Арголис. Седиште на општината е градот Лигурио.^[2] Блиското светилиште и античкиот театар биле впишани на списокот на светско наследство на УНЕСКО во 1988 година поради нивната примерна архитектура и важност во развојот и ширењето на исцелителните светилишта и култови низ античкиот грчки и римски свет.^[3]

Име и етимологија[уреди | уреди извор]

Името „Епидаур“ е од грчко потекло. Името го добилo по херојот Епидаур, син на Аполон. ^[4] Според Страбон, градот првично бил именуван како Ἐπίκαρος (Епикарос) од Каријците, (Аристотел тврдел дека Карија, како поморска империја, ги окупирала Епидаур и Хермиона) ^[5] пред да го земе името Ἐπίταυρος (Епитаур) кога градот бил заземен од Јонците и конечно станал Ἐπίδαυρος (Епидаур) откако Доријците го освоиле градот. Споредливи се поединечните елементи ἐπί (epí, „над“), Καρία (Karía, „Каријан“), ταῦρος (taûros, „бик“) и Δωριεύς (Dōrieús „Доријан“)/Δωριεῖς (Dōrieîs, „Доријанци“). ^[6]

Историја[уреди | уреди извор]

Епидаур бил независен од Аргос и не бил вклучен во Арголида до времето на Римјаните. Со својата потпорна територија ја формирала малата територија наречена Епидаурија. Познато е дека Епидаур е бил основан или именуван по херојот Епидаур, и дека е родно место на синот на Аполон, Асклепиј исцелител.

Светилиште на Асклепиј[уреди | уреди извор]

Епидаур е најпознат по неговото исцелително светилиште (асклепиеон) и светилиштето на Асклепиј, сместено околу пет милји (8 км) од градот, со неговиот театар, кој се користи и денес. Култот на Асклепиј кај Епидаур бил потврден во 6 век п.н.е., кога постарото светилиште на Аполон Малеата на врвот на ридот повеќе не било доволно пространо. Светилиштето било најславниот центар за лекување на класичниот свет, местото каде што болните оделе со надеж дека ќе бидат излечени. За да го откријат вистинскиот лек за нивните болести, тие поминале една ноќ во енкометрија, голема сала за спиење. Во нивните соништа, самиот бог ќе ги советувал што треба да направат за да си го вратат здравјето. Во рамките на светилиштето имало гостинска куќа ( катагогион) со 160 соби за гости. Во близина имало и минерални извори, кои можеби се користеле за лекување.

Асклепиј, најважниот бог исцелител од антиката, му донел просперитет на светилиштето, кое цветало до првата половина на првиот век п.н.е., кога претрпело голема штета. Светилиштето било оживеано по посетата на Адријан во 124 година од нашата ера и уживало обновен просперитет во следните векови. ^[7]

Во 395 н.е. Готите го нападнале светилиштето. Дури и по воведувањето на христијанството и замолчувањето на пророците, светилиштето во Епидаур сè уште било познато до средината на 5 век како христијански исцелителен центар.

Други згради[уреди | уреди извор]

Градот Епидаур имал сопствен театар кој бил ископуван од 1990 година и се покажало дека е добро сочуван. Датира од 4 в. п.н.е. и поседувал околу 2000 седишта. Тој бил реновиран и отворен за јавноста, како дел од шемата за зачувување и подобрување на античките театри која мапирала 140 антички арени низ Грција. ^[8]

Театар[уреди | уреди извор]

Просперитетот што го донел асклепионот му овозможил на Епидаур да изгради граѓански споменици, вклучително и огромниот театар кој го воодушевил Павсанија поради својата симетрија и убавина, кој денес повторно се користи за драматични претстави, церемонијалниот хестиатореион (сала за банкети) и палестра. Античкиот театар на Епидаур бил дизајниран од Поликлеит Помладиот во 4 век п.н.е. Оригиналните 34 реда биле продолжени во римско време за уште 21 редови. Како што е вообичаено за грчките театри (и за разлика од римските), погледот на бујниот пејзаж зад скенот е составен дел од самиот театар и не треба да се замагли. Може да прими до 14.000 луѓе.

Театарот долго време има репутација по својата исклучителна акустика, која наводно им овозможувала речиси совршена разбирливост на незасилените изговорени зборови од просцениумот или скенето на сите 14.000 гледачи, без оглед на нивното седење, приказна која често ја раскажуваат туристичките водичи. ^[9] Мерењата на самото место, сепак, донекаде ги ублажуваат овие тврдења: иако повеќето звуци навистина може да се забележат, разбирливоста не е загарантирана, особено за гласот, кој бара добра проекција, ^[10] што можеби не било проблем за грчките актери, кои биле познати експерти во овој аспект. ^[9] Акустичните својства се предизвикани и од физичката форма, но и од градежниот материјал: редовите од варовнички седишта ги филтрираат звуците со ниска фреквенција, како што е шумењето на толпата, а исто така ги засилуваат високофреквентните звуци на сцената. ^[11]

Општина[уреди | уреди извор]

Општината Епидаур била формирана по реформата на локалната власт во 2011 година со спојување на следните две поранешни општини, кои станаа општински единици: ^[2]

Асклепион
Епидаур

Галерија[уреди | уреди извор]

Стадион
Гимназија
Абатон
Одеон
Римски бањи
Статуа на Асклепиј

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
↑ ^2,0 ^2,1 „ΦΕΚ A 87/2010, Kallikratis reform law text“ (грчки). Government Gazette.
↑ „Sanctuary of Asklepios at Epidaurus“. UNESCO World Heritage Convention. United Nations Educational Scientific and Cultural Organization. Посетено на 12 November 2022.
↑ Cartwright, Mark (2012). „Epidaurus“. World History Encyclopedia (англиски).
↑ Ridgeway, William (2014). The early age of Greece. Volume 1. Cambridge. стр. 269. ISBN 978-1-107-43458-5. OCLC 890937713.
↑ „Ἐπίδαυρος (Epidaurus)“. Wiktionary (англиски). Посетено на 2021-09-15.
↑ Melfi, Milena (2010). „Rebuilding the Myth of Asklepios at the Sanctuary of Epidauros in the Roman Period“. Во Rizakēs, A. D.; Lepenioti, Cl. E. (уред.). Roman Peloponnese III: Society, Economy and Culture under the Roman Empire: Continuity and Innovation. Athēna: Kentron Hellēnikēs kai Rōmaikēs Archaiotētos. стр. 329–340. ISBN 9789607905543."Rebuilding the Myth of Asklepios at the Sanctuary of Epidauros in the Roman Period". In Rizakēs, A. D.; Lepenioti, Cl. E. (eds.). Roman Peloponnese III: Society, Economy and Culture under the Roman Empire: Continuity and Innovation. Athēna: Kentron Hellēnikēs kai Rōmaikēs Archaiotētos. pp. 329–340. ISBN 9789607905543.
↑ Resurrecting the ancient little theater of Epidaurus https://www.ekathimerini.com/culture/1177098/resurrecting-the-ancient-little-theater-of-epidaurus/
↑ ^9,0 ^9,1 „Whisper it – Greek theatre's legendary acoustics are a myth“. The Guardian (англиски). 16 October 2017.
↑ „Project Ancient Acoustics Part 2 of 4 : large-scale acoustical measurements in the Odeon of Herodes Atticus and the theatres of Epidaurus and Argos“ (PDF). 23rd Internation Congress on Sound & Vibration. Athens: 1–8. July 2016.
↑ Declercq, Nico F.; Dekeyser, Cindy S. A. (April 2007). „Acoustic diffraction effects at the Hellenistic amphitheater of Epidaurus: Seat rows responsible for the marvelous acoustics“. The Journal of the Acoustical Society of America. 121 (4): 2011–2022. Bibcode:2007ASAJ..121.2011D. doi:10.1121/1.2709842. PMID 17471718.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

„Епидаур“ на Ризницата ^?

[census11-1] „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.

[Kallikratis-2] 2,0 ^2,1 „ΦΕΚ A 87/2010, Kallikratis reform law text“ (грчки). Government Gazette.

[unesco-3] „Sanctuary of Asklepios at Epidaurus“. UNESCO World Heritage Convention. United Nations Educational Scientific and Cultural Organization. Посетено на 12 November 2022.

[4] Cartwright, Mark (2012). „Epidaurus“. World History Encyclopedia (англиски).

[5] Ridgeway, William (2014). The early age of Greece. Volume 1. Cambridge. стр. 269. ISBN 978-1-107-43458-5. OCLC 890937713.

[6] „Ἐπίδαυρος (Epidaurus)“. Wiktionary (англиски). Посетено на 2021-09-15.

[7] Melfi, Milena (2010). „Rebuilding the Myth of Asklepios at the Sanctuary of Epidauros in the Roman Period“. Во Rizakēs, A. D.; Lepenioti, Cl. E. (уред.). Roman Peloponnese III: Society, Economy and Culture under the Roman Empire: Continuity and Innovation. Athēna: Kentron Hellēnikēs kai Rōmaikēs Archaiotētos. стр. 329–340. ISBN 9789607905543."Rebuilding the Myth of Asklepios at the Sanctuary of Epidauros in the Roman Period". In Rizakēs, A. D.; Lepenioti, Cl. E. (eds.). Roman Peloponnese III: Society, Economy and Culture under the Roman Empire: Continuity and Innovation. Athēna: Kentron Hellēnikēs kai Rōmaikēs Archaiotētos. pp. 329–340. ISBN 9789607905543.

[8] Resurrecting the ancient little theater of Epidaurus https://www.ekathimerini.com/culture/1177098/resurrecting-the-ancient-little-theater-of-epidaurus/

[guardianMythBusted-9] 9,0 ^9,1 „Whisper it – Greek theatre's legendary acoustics are a myth“. The Guardian (англиски). 16 October 2017.

[10] „Project Ancient Acoustics Part 2 of 4 : large-scale acoustical measurements in the Odeon of Herodes Atticus and the theatres of Epidaurus and Argos“ (PDF). 23rd Internation Congress on Sound & Vibration. Athens: 1–8. July 2016.

[11] Declercq, Nico F.; Dekeyser, Cindy S. A. (April 2007). „Acoustic diffraction effects at the Hellenistic amphitheater of Epidaurus: Seat rows responsible for the marvelous acoustics“. The Journal of the Acoustical Society of America. 121 (4): 2011–2022. Bibcode:2007ASAJ..121.2011D. doi:10.1121/1.2709842. PMID 17471718.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]