Вичишта (Костурско)
| Вичишта Νίκη | |
|---|---|
  Вичишта | |
|
Местоположба во областа   Вичишта | |
| Координати: 40°22.44′N 21°6.19′E / 40.37400° СГШ; 21.10317° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Западна Македонија |
| Округ | Костурски |
| Општина | Рупишта |
| Општ. единица | Рупишта |
| Надм. вис. | 888 м |
| Население (2021)[1] | |
| • Вкупно | 20 |
| Часовен појас | EET (UTC+2) |
| • Лете (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Вичишта (дијалектно: Вичишча; грчки: Νίκη, Ники, до 1954 г. Βίτσιστα или Βύτσιστα, Вициста[2]) — село во Костурско, Егејска Македонија, денес во општината Рупишта од Костурскиот округ на Западна Македонија, Грција. Населението брои 20 жители (2021).
Географија[уреди | уреди извор]
Селото се наоѓа на 24 км југозападно од Рупишта и на 8 км југоисточно од Нестрам. Лежи во северните пазуви на Одре, на левиот брег на реката Галешово.
Историја[уреди | уреди извор]
Во Отоманското Царство[уреди | уреди извор]
Вичишта порано било македонско село, чии жители биле истиснати од Албанци муслимани.[3] На крајот од XIX век Вичишта било осамено албанско муслиманско село во Костурската каза, обиколено од грчките села Ланга и Скумско од запад, македонските-христијански Езерец и Оловраде од југ и македонското-муслиманско Забрдени од исток. Во статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г. Вичишта (Вичани, Вицани) погрешно се води како грчко со 160 жители.[4]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Вичишта е чисто „турско“ село во Костурската каза на Горичкиот санџак со 30 куќи.[5]
Грчка статистика од 1905 г. го води Вициста како село со 200 жители „Турци“.[6] Треба да се напомене дека тогаш муслиманите неретко ги нарекувале едноставно „Турци“, не обраќајќи внимание на нивната етничка припадност.
Вичишките Албанци, можеби под влијание на Албанската преродба, како и тие од корештанското изолирано албанско село Сливени, ја задржале наутралноста кон револуционерните борби на македонските соседи.[7]
Според Георгиос Панајотидис, учител во Цотилската гимназија, во 1910 г. во Вициста (Βίτσιστα) имало 30 муслимански албанојазични семејства.[8]
Според Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“), Вичишта пред Балканските војни имало 35 куќи на Арнаути муслимани.[9] При неговата посета во за време на Првата светска војна, тој забележал дека селото е сочинето од една голема и четири помали групи на куќи, и претпоставува дека ова може да се должи на видот на сточарство со кој се занимавале жителите, но и поради некакви етнички причини.[10]
На етничката карта на Костурското братство за 1912 г. Вичишта е означено како албанско село.[11]
Во Грција[уреди | уреди извор]
За време на Балканските војни селото било окупирано од грчка војска и во 1913 г. влегло во состав на Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година селото броело 579 жители,а во 1920 г. нивниот број изнесувал 592.[3]
Во 1924 г. жителите се иселени во Албанија, а на нивно место се доведени грчки колонисти. Во 1928 г. селото било речиси наполно дојденско, со 121 грчки дојденец од вкупно 123 жители[12][3] или според други податоци било целосно дојденско со 38 семејства сочинети од 131 лице.[13]
За време на Граѓанската војна Вичишта силно настрадало и жителите се повлекле во полските села, но по војната тие се вратиле во селото.[3]
Во 1954 г. селото е преименувано во Ники, во превод победа.
Жителите се занимаваат со одгледување на жито, овошје и по малку со сточарство.[3]
Личности[уреди | уреди извор]
- Никола Јорданов (1866 – ?) — борец во МОО, II чета на Ќустендилската дружина, VII Кумановска дружина[14]
Население[уреди | уреди извор]
Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 261 | 0 | 206 | 107 | 65 | 69 | 55 | 41 | 20 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Βύτσιστα -- Νίκη
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 11. ISBN 9989-9819-6-5.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 267. ISBN 954430424X.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 101.
- ↑ Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Niki Архивирано на 26 јули 2007..
- ↑ Марков, Георги Христов (2002). Хрупищко (PDF). Хасково: Държавен архив - Хасково, Интерфейс. стр. 166. ISBN 954-90993-1-8.
- ↑ Παναγιωτίδης, Γιώργος Π. Σ (1911). „Τα Καστανοχώρια“. Μακεδονικόν Ημερολόγιον (грчки). εν Αθήναις: Τύποις «Αυγής Αθηνών», Θ. Ν. Αποστολοπούλου. Δʹ: 137–138. Архивирано од изворникот на 2020-10-25. Занемарен непознатиот параметар
|lang-hide=(help) - ↑ Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 18.
- ↑ Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 82.
- ↑ Костурско. Софија: Издание на Костурското братство. 1940.
- ↑ Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Niki., Архивирано од изворникот на 26 јули 2007, Посетено на 6 април 2008
- ↑ Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
- ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. : Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“ (PDF). София: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, Архивни справочници № 9. 2006. стр. 326. ISBN 954-9800-52-0.
| ||||||||||||||||||