Марковени

Од Википедија — слободната енциклопедија
Марковени
Σπήλαια
Поглед на Марковени
Поглед на Марковени
Марковени is located in Грција
Марковени
Марковени
Местоположба во областа
Марковени во рамките на Рупишта (општина)
Марковени
Местоположба на Марковени во Костурскиот округ и областа Западна Македонија
Координати: 40°25.48′N 21°15.39′E / 40.42467° СГШ; 21.25650° ИГД / 40.42467; 21.25650Координати: 40°25.48′N 21°15.39′E / 40.42467° СГШ; 21.25650° ИГД / 40.42467; 21.25650
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКостурски
ОпштинаРупишта
Општ. единицаРупишта
Надм. вис.&10000000000000680000000680 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно134
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Марковени или Марковјани (грчки: Αμπελοχώρι, Амбелохори; до 1927 г. Μαρκόβιανη, Марковјани,[2] 1927-1950 г. Μαρκοχώρι, Маркохори[3]) — село во Костурско, Егејска Македонија, денес во општината Рупишта од Костурскиот округ на Западна Македонија, Грција. Сè до 1920-тите во селото живееле Македонци од христијанска и исламска вероисповед, а денес е македонско-грчко село.

Географија[уреди | уреди извор]

Селото се наоѓа на 5 км јужно од Рупишта, на десниот брег на реката Бистрица.

Историја[уреди | уреди извор]

Во Отоманското Царство[уреди | уреди извор]

Селото се спомнува во османлиски дефтер од 1530 г. под името Марковани со 25 христијански семејства.[4] На крајот од XIX век Марковени било чисто македонско село. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Марковени имало 194 жители, сите Македонци.[5][6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Марковени е чисто македонско село во Костурската каза на Горичкиот санџак со 12 куќи.[7]

На почетокот на XX век целото население на Марковени било под врховенството на Цариградската патријаршија. Грчките статистики од 1905 г. велат дека Марковјани имало 140 жители.[8]

Според Георгиос Панајотидис, учител во Цотилската гимназија, Марковени (Μαρκόβενι) во 1910 г. имало 30 семејства, од кои 34 биле македонојазични муслимани, а 14 македонојазични христијани.[9]

Според Георги Константинов Бистрицки Марковени пред Балканските војни се состоело од 35 македонски куќи — 20 христијански и 10 муслимански.[5][10] Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) за приближно истиот период вели дека Марковени има 7 куќи на Македонци христијани и 14 куќи на „Турци“ (впрочем Македонци-муслимани).[11] Тодор Симовски ја порекнува превалентноста на муслиманското население, тврдејќи дека христијаните секогаш биле побројни.[12]

Во Грција[уреди | уреди извор]

За време на Балканските војни селото е окупирано од грчка војска, и во 1913 г. влегло во состав на Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година населението броело 178 жители, кои во 1920 г. се намалиле на 119.[12]

Во 1922 г. муслиманското население на селото е иселено по сила на Лозанскиот договор, а на негово место се доведени 59 Грци.[12]

Селото традиционално произведува градинарски култури и жито.[12]

Марковени не настрадало во Граѓанската војна (1946-1949).[12]

Во 1928 г. селото е преименувано во Маркохорион, но во 1950 г. го добило новото име Амбелохори, во превод лозово село.[13] Таа година имало 135 жители.[12]

Црквата на селото е „Св. Спиридон“.

Население[уреди | уреди извор]

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Население 195 183 170 131 149 139 179 134
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  4. Yeni, Harun (септември 2006). Demography and settlement in Paşa Sancağı Sol-Kol Region according to Muhasebe-i Vilayet-i Rumeli Defteri dated 1530 : A Master’s Thesis (PDF). Ankara: Bilkent University. Department of History. стр. 111.
  5. 5,0 5,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 268. ISBN 954430424X.
  7. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 98.
  8. Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Abelohori Архивирано на 26 јули 2007 г..
  9. Παναγιωτίδης, Γιώργος Π. Σ (1911). „Τα Καστανοχώρια“. Μακεδονικόν Ημερολόγιον (грчки). εν Αθήναις: Τύποις «Αυγής Αθηνών», Θ. Ν. Αποστολοπούλου. Δʹ: 135. Архивирано од изворникот на 25 октомври 2020. Занемарен непознатиот параметар |lang-hide= (help)
  10. Бистрицки (1919). Българско Костурско (PDF). Ксанти: Издава Костурското Благотворително Братство „Надежда“ в гр. Ксанти. Печатница и книжарница „Родопи“. стр. 9.
  11. Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 18.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 32. ISBN 9989-9819-6-5.
  13. Δημήτρης Λιθοξόου. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012