Алеманија

Кралство Алеманија
*Königreich Alamannien* (германски)
*Regnum Alamanniae* (латински)
	Кралство Алеманија; Königreich Alamannien (германски); Regnum Alamanniae (латински)
	Дел од Франкското Царство (496, 539–843), Остроготското Кралство (496–539), и Источна Франкија (843–911)
	Местоположба на Алеманија Алеманија (портокалово) и Горна Бургундија (зелено) во 10 век
Главен град	неукажан
Уредување	Монархија
Историски период	Голема преселба на народите, ран среден век

Алеманија или Аламанија — кралство што го основале и населувале Алеманите, германски племенски сојуз кој го пробил римскиот лимес во 213 година.

Од сливот на реката Мајна, во текот на 3 век Алеманите се прошириле, ги нападнале римските провинции и од 4 век се населиле на левиот брег на реката Рајна.

Управувана од независни племенски кралеви во текот на 4 и 5 век, Алеманија ја изгубила својата независност кон крајот на 5 век и станала војводство на Франкското Царство во 6 век. Како што започнало да се создава Светото Римско Царство под кралот Конрад I од Источна Франкија (со владеење од 911 до 918 година), територијата на Алеманија станала Војводство Швабија во 915 година. Писарите честопати го користеле поимот Швабија наизменично со Алеманија од 10-тиот до 12-тиот век.^[1]

Средиштето на територијата на Алеманија, како што постоела од 7 до 9 век, било на езерото Констанца и ги вклучувала Висока Рајна, Шварцвалд и Алзас од двете страни на Горна Рајна, горниот слив на реката Дунав до вливот на реката Лех, со нејасна граница кон Бургундија на југозапад во сливот на реката Аре (Аргау). Реција Куриенсис, иако не била дел од Алеманија, била управувана од алемански грофови и станала дел од Војводството Швабија откако било основано од Бурхард I (Војводата од Алеманија од 909 до 911 година).

Територијата одговара на она што е сè уште област на алемански германски во современото раздобје, француски Алзас, германски Баден и Швабија, германско говорно подрачје Швајцарија и австриски Предарлска.

Во областа на денешна Швајцарија, алеманската област се проширила за време на развиениот среден век, со преселба на Валсерите во Алпите, со Церингените и подоцна влијанието на Берн кон Горна Бургундија и во Гризон кога долна Реција паднала под власт на верденбершките грофови.

Географија[уреди | уреди извор]

Алеманите биле потиснати на југ од нивната првична област на населување во сливот на Мајна и во 5 и 6 век населиле нова територија од двете страни на Рајна. Алеманија под власта на Франките, подоцна Војводството Швабија во рамките на Светото Римско Царство покривало територија која била повеќе или помалку неспорна во текот на 7-миот до 13-тиот век, организирана во окрузи или паги.

Во Швабија: Хегове (Хегау), помеѓу езерото Констанца, горен Дунав и швапската Јура. Перахтолтаспара (Берхтолдсбар) во горниот слив на Некар, лево од горниот Дунав до Улм, вклучувајќи го и изворот на Дунав. Некаргове (именуван по Некар, главен град Канстат). Свигерстал (денешен Ермстал), Филивигаве (Филсгау, именуван по Филс), Трахгове (Драхгау, во близина на Швабиш Гмунд) и Алба (Албух) помеѓу Некар и Дунав. Дурија ( Дуриагау ) помеѓу Улм и Аугсбург.

Албегове (Алгау), Келтинштајн (помеѓу Гелтнах и Вертах) и Аугестигове (главен град Аугсбург) долж реката Лех, ја образувале границата со Баварија. Резија (Рис, од името на римската провинција Реција) во североисточниот агол, лево од Дунав (главен град Нордлинген). Линцгове (Линцгау) и Аргунгове (именуван по реката Арген) северно од езерото Констанца. Еритгау, Фолхолтеспара (Фолхолтсбар), Рамегове (Рамахгау) и Иларгове (именуван по Илер, главен град Меминген) на десната страна на Дунав.

Во Баден: Бризигове (Брајсгау) долж Горна Рајна спроти Сундгау, и Мортунова, подоцнежниот Ортенау, долж Горна Рајна спроти Нордгау. Алпегове (Албгау), со средиште во опатијата Санкт Бласин, Шварцвалд.

Во денешна Франција (Алзас): Сунтгове (Сундгау) и Нордгове (Нордгау).

Во денешна Швајцарија: Аугестигове (територијата што го опкружува Аугст) и Тургове (денешен Тургау, именуван по Тур; Цирихгау бил одвоен од Тургау во 8 век).

Територијата помеѓу Алеманија и Горна Бургундија била позната како Аргове (денешенАргау, именуван по Аре). Припадноста на оваа територија на Алеманија или на Горна Бургундија била спорна.

Округот Реција Куриенсис бил припоен на Алеманија на почетокот на 10 век. Ги опфаќал Ringowe (Рајнгау, именуван по Рајна) и самата Реција.

Историја[уреди | уреди извор]

Племенски кралства[уреди | уреди извор]

Првично Алеманите опстојувале како лабав сојуз на неповрзани племиња, па биле подложени на обединување или етногенеза во текот на 3 век. Во текот на 4 и 5 век до 496 година биле управувани од кралеви. Тогаш биле поразени од Клодовик I од Франките во битката кај Толбијак.

Алеманите за време на раздобјето на Римското Царство биле поделени на голем број кантони или говии, и со секој кантон претседавал племенски крал. Но, се чини дека постоел обичај овие кралеви да се обединуваат под водство на еден крал во воени походи.

Некои кралеви на Алеманите од 4 и 5 век се познати по име, а прв бил Хрокус (починал во 306 година). Хрокус бил војсководец кој организирал напади преку лимесите во текот на 3 век. Хнодомариј (fl. 350) го поддржал Констанциј II во бунтот на Магнентиј. Хнодомариј бил водач на алеманската војска во битката кај Стразбур во 357 година.

Макријан, Хариобавд, Уриј, Урсикин, Вадомариј и Вестралп биле алемански кралеви кои во 359 година склучиле договори со Јулијан Отпадникот. Макријан бил срушен по походот нарачан од Валентинијан I во 370 година. Макријан изгледа бил вклучен во создавањето голем сојуз на алемански племиња против Рим, што му ја донело титулата turbarum rex artifex („крал и занаетчија на немирите“).

Римјаните го поставиле Фраомар како наследник на Макријан, но Букинобантите не го прифатиле и тој бил протеран, а Макријан вратен, а Валентинјан ги направил Букинобантите негови федерати во војната против Франките. Макријан бил убиен во походот против Франките, во заседа поставена од франкискиот крал Малобавд.

Гибулд (fl. 470) бил последниот познат крал на Алеманите. Неговиот напад на Пасау е спомнат во витата на Свети Лупус. Името на наследникот на Гибулд кој бил поразен во Толбијак не е познато.

Меровиншкото војводство[уреди | уреди извор]

По нивниот пораз во 496 година, Алеманите го отфрлила франкискиот јарем и се ставиле под заштита на Теодорих Велики од Остроготите,^[2] но по неговата смрт тие повторно биле потчинети од Франките под Теодеберт I во 536 година.^[3] Потоа, Алеманија бил номинално војводство во рамките на Франкија.

Не е веројатно дека Алеманите многу често биле обединети под еден војвода во 6 и 7 век, иако управувани од нивни сопствени војводи. Алеманите најчесто се појавуваат како помошници во походите во Италија. Војводството Алзас било алеманско, но било управувано од линија на франкиски војводи, а областа околу реките Дунав и Некар бил управуван од семејството Ахалолфинг, а не од војводската куќа која владеела со средна Алеманија околу езерото Констанца. И Реција, иако алеманска, била управувана од Викторидите заедно со епархијата Чур.

Алеманија била христијанизирана во текот на VII век, иако не толку темелно како Франкија на нејзиниот запад, или Баварија на нејзиниот исток. Првиот алемански законик, Pactus Alamannorum, датира од ова раздобје. Римските епархии Стразбур и Базел ги покривале Алзас и Чур, како што споменавме, Ретија. Самата Алеманија имала епархија само на исток, во Аугсбург (почетокот на VII век). Имало две римски епископии, Виндиш и Октодурум, кои рано биле преместени на други места (Аванш и Ситен соодветно).

Западна Алеманија на крајот (VII век) добила епархија (Констанца) преку соработка на епископите на Чур и меровиншките монарси. Основањето на Констанциската епархија е нејасна, иако таа бил најголемата епархија во Германија во текот на меровиншката и раната каролиншка ера. Епархиите на Алеманија, вклучувајќи го и Чур, кој бил суфраган на Миланската архиепископија, биле ставени под јурисдикција на надбискупијата во Мајнц од страна на Каролинзите.

По смртта на Дагоберт I во 638 година, Алеманија, како Баварија, Аквитанија и Бретања, ги раскинала своите врски со своите франкиски суверени и се борела за независност. Ова било во голема мера успешно до почетокот на 8 век, кога низа походи што ги воделе мајордомите Арнулфинг уште еднаш ја свеле Алеманија на француска провинција. Меѓутоа, во ова раздобје на де факто независност, Алеманите почнале да бидат управувани од еден војвода, иако Алзас и Реција останале надвор од опсегот на Алеманија.

Помеѓу 709 и 712 година, Пипин Херисталски се борел против Лантфрид, кој се појавува како dux на Алеманите, и кој се обврзал да го напише вториот алемански законик, Lex Alamannorum. Во 743 година, Пiпин Кусиот и Карломан воделе поход за намалување на Алеманија и во 746 година Карломан започнал последен удар за да го покори аламанското благородништво. Неколку илјади благородници Алемани биле уапсени, судени и егзекутирани за предавство на Советот во Канштат.

Каролиншко владеење[уреди | уреди извор]

За време на владеењето на Луј Побожниот, постоеле стремежи за обновување на независноста на Алеманија, а 830-тите биле обележани со крвави судири меѓу алеманското и рециското благородништво кое се натпреварувало за превласт во областа. По Верденскиот договор од 843 година, Алеманија станала провинција на Источна Франкија, кралството на Лудвиг Германски, претходник на Кралството Германија. Во современите извори се нарекувал регнум, иако тоа не мора да значи дека било кралство или поткралство. Меѓутоа, понекогаш било така.

Алеманија му била доделена на Карло Ќелавиот во 829 година, иако не е сигурно дали тој бил признат како војвода или крал. Во секој случај била кралство, вклучувајќи ги Алзас и Реција, кога му била доделена на Карло Дебелиот во поделбата на Источна Франкија во 876 година. Под Карло, Алеманија станала средиште на царството, но по неговото свргнување, се нашла во немилост. Иако е етнички единствена, таа сè уште била измачувана од рециско-алемански препукувања и борби за контрола на алеманската црква.

Кон крајот на 9 век Алеманија, како Баварија, Саксонија и Франконија, се обидела да се обедини под еден војвода, но имала значително помал успех од Саксонија или Баварија. Алеманија била една од jüngeres Stammesherzogtum, едно од „помладите“ матични или племенски војводства, кои ја образувале основата на политичката организација на Источна Франкија по распадот на каролиншката династија кон крајот на 9 и почетокот на 10 век.

Во 10 век, ниту една благородничка куќа на Алеманија не успеала да основа војводска династија, како што направиле Отонците во Саксонија или Лиутполдинзите во Баварија, иако Ханфридингите биле најблиску.

Војводството ја опфаќало областа околу езерото Констанца, Шварцвалд и двата брега на Рајна, вклучувајќи го Алзас и делови од швајцарското плато, и се граничило со Горна Бургундија. Границата со Бургундија, утврдена во 843 година, се протегала по долниот тек на Аре, вртејќи кон југ кај Рајна, минувајќи западно од Луцерн и преку Алпите долж горниот дел на Рона до превојот Готард. На север, границата се протегала од Мург (околу 30 км јужно од Карлсруе) до Хајлброн и Нордлингер Рис. Источната граница била кај реката Лех. Арговија била спорна територија меѓу војводите од Алеманија и Бургундија.

Бурхард II, син на покојниот Бурхард I и гроф во Реција Куриенсис, ја презел титулата војвода од Швабија,^[4] војводата признаена од новоизбраниот крал Хенри Фаулер во 919 година. Војводството Швабија било управувано од Хоенштауфен во текот од 1079 до 1268 година и се распаднало по егзекуцијата на Конрадин и неговата територија била политички распарчена за време на раздобјето на меѓувласт.

Наследство[уреди | уреди извор]

Алеманскиот германски опстојува како посебно семејство на наречја во горногерманскиот јазик. Распределбата на нискоалеманските и високоалеманските подгрупи во голема мера одговара на степенот на историската Алеманија, додека највисоките алемански наречја се прошириле надвор од нејзините граници во текот на развиениот среден век. Линијата Бруниг-Напф-Ројс е културна граница во рамките на високиот алемански што ја означува поделбата на самата Алеманија и Арговија помеѓу Алеманија и Бургундија.

Имињата за Германија на современ арапски (ألمانيا), каталонски (Alemanya), велшки (Yr Almaen), корнски (Almayn), француски (Allemagne), персиски (ألمان ), галисиско-португалски (Alemanha), шпански (Alemania) и турски (Almanya) потекнуваат од Alemannia. Слична кореспонденција постои за „германски“, и како јазик и како придавски облик од „Германија“.

Список на владетели на Алеманија[уреди | уреди извор]

Независни кралеви[уреди | уреди извор]

Подолу се наведени познатите имиња на раните алемански кралеви. Тие не мора да владееле со цела Алеманија, туку поверојатно биле ситни кралеви кои владееле над помалите племиња или кантони, на пр. Макријан (fl. 370), крал на aлeманското племе Букинобанти.

Хрокус 306
Медерик (татко на Агенарих, брат Хнодомариј)
Хнодомариј 350, 357 г
Агенаричен (Серапио) 357
Суомариј 357, 358
Хортариј 357, 359
Гундомадус 354 (сорегент на Вадомариј)
Алемански кралеви спомнати од Амијан Марцелин: Вестралп, Уриј, Урсикин, Макриниј, Хариобавд, Вадомариј. Јулијан Отпадникот склучил мировни договори со овие кралеви во 359 година.
Рандо 368
Витикабиј 360–368
Приjариj ?–378
Хуно 385
Гибулд (Гебавулт) в. 470

Војводи под франкска власт[уреди | уреди извор]

Бутилин 539-554
Леутари I, пред 552–554 г
Хеминг 539–554
четворица војводи во Епархијата Аванш 548–573:^[5]
- Лантахар д. 548
- Магнахар 555–565
- Ваефар 565–573
- Теодефрид 573
Лојтфред 570–587, сменет од Хилдеберт II
Унцилин 587-607
Гунзо 613
Хродоберт 630
Гундоин, војвода од Алзас, fl. 630-ти
Леутари II 642 година
Бонифациј, војвода од Алзас, до околу 662
Адалрих, војвода од Алзас, околу 662 – по 683 година
Адалберт, војвода од Алзас, по 683–723 година
Готфрид до 709 година
Вилехари 709–712 (во Ортенау)
Лантфрид 709-730
Теудебалд 709–744
Лиутфрид, војвода од Алзас, 723–по 742 година

Каролинзи[уреди | уреди извор]

Алеманите биле под директна каролиншка управа во текот на 746 (Собор на Канштат ) до 892 година. Наизменично, помладите членови на каролиншките династии биле назначувани regulus или subregulus на Алеманија, додека во други времиња, Алеманија била под непосредна управа на каролиншките кралеви (по 843 кралеви на Источна Франкија).

Хилдерик III (кралот на Франките 743–751)
- Карломан 744–747
- Дрого 747–748
Пипин Кусиот 748–768 (кралот на Франките 751–768)
Карломан I (крал на Франките 768–771)
Карло Велики (кралот на Франките 768–814)
- Хнаби Ахалолфинг, внук на Готфрид, се споменува како алемански војвода за време на владеењето на Карло Велики
Лудвиг Побожниот (кралот на Франките 814–840)
Карло Ќелавиот 829–840 (крал на Франките 840–843, крал на Западна Франкија 843–877)
Лудвиг Германски 843–864 (Крал на Баварија 817–843, крал на Источна Франкија 843–876)
Карло Дебелиот 864–880 (Крал на Западна Франкија 884–887)
- Хуго, војвода од Алзас 867–885
Лудвиг Помладиот 880-882 (Крал на Баварија 880-882)
Арнулф Корушки (Крал на Источна Франкија 887–899)
- Карло Дебелиот 882–888 (Крал на Западна Франкија 884–887)
- Бернард 888–892
Луј Детето (Крал на Источна Франкија 889–911)
- Бурхард I Ханфридинг 909-911

Од подоцнежниот 8-ми век, алеманските династии можеле уште еднаш да се етаблираат. Различно наречени грофови, или маркрофови, или војводи, овие домородни династии во текот на подоцнежните години на владеењето на Каролинзите успеале да се воспостават како де факто независни, основајќи го „помладото матични војводство“ на Алеманија/Швабија до почетокот на 10 век. Соперништвото помеѓу Ханфридинзите и Ахалолфинзите било решено во корист на Бурхард II Ханфридинг во битката кај Винтертур од 919 година.

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ The name Alamannia itself came into use from at least the 8th century; in pago Almanniae 762, in pago Alemannorum 797, urbs Constantia in ducatu Alemanniae 797; in ducatu Alemannico, in pago Linzgowe 873. From the 9th century, Alamannia was increasingly used as a reference to the Alsace specifically, and the Alamannic territory in general was increasingly called the Suebia. By the 12th century, the name Suebia had mostly replaced Alamannia. S. Hirzel, Forschungen zur Deutschen Landeskunde 6 (1888), p. 299.
↑ Jonathan J. Arnold (2016). A Companion to Ostrogothic Italy. BRILL. стр. 93. ISBN 978-9004-31376-7.
↑ Ian Wood (1998). Franks and Alamanni in the Merovingian Period: An Ethnographic Perspective. The Boydell Press. стр. 33. ISBN 0-85115-723-8.
↑ Bernd Schneidmüller, Die Welfen. Herrschaft und Erinnerung (819–1252). Kohlhammer Verlag, Stuttgart 2000, 82–83.
↑ According to the Chronicon of Marius of Avenches. Geuenich, Dieter. Geschichte der Alemannen. Verlag Kohlhammer: Stuttgart, 2004.

[1] The name Alamannia itself came into use from at least the 8th century; in pago Almanniae 762, in pago Alemannorum 797, urbs Constantia in ducatu Alemanniae 797; in ducatu Alemannico, in pago Linzgowe 873. From the 9th century, Alamannia was increasingly used as a reference to the Alsace specifically, and the Alamannic territory in general was increasingly called the Suebia. By the 12th century, the name Suebia had mostly replaced Alamannia. S. Hirzel, Forschungen zur Deutschen Landeskunde 6 (1888), p. 299.

[2] Jonathan J. Arnold (2016). A Companion to Ostrogothic Italy. BRILL. стр. 93. ISBN 978-9004-31376-7.

[3] Ian Wood (1998). Franks and Alamanni in the Merovingian Period: An Ethnographic Perspective. The Boydell Press. стр. 33. ISBN 0-85115-723-8.

[4] Bernd Schneidmüller, Die Welfen. Herrschaft und Erinnerung (819–1252). Kohlhammer Verlag, Stuttgart 2000, 82–83.

[5] According to the Chronicon of Marius of Avenches. Geuenich, Dieter. Geschichte der Alemannen. Verlag Kohlhammer: Stuttgart, 2004.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]