Галаксија

NGC 4414, Типична спирална галаксија во консталацијата Coma Berenice

Галаксија претставува гравитационен спој од ѕвездени системи, меѓуѕвездена прашина, плазма и темна материја. Типичните галаксии бројат содржат од 10 милиони до 1 трилион ѕвезди, кои орбитираат околу заеднички центар на гравитација. Поголемиот дел од галаксиите се протегаат и до повеќе од неколку илјадници светлосни години во дијаметар.

Просторот помеѓу галаксиите е исполнет со плазма која не достига поголема вискозност од еден атом на метар кубен. Се претпоставува дека постојат повеќе од сто милијарди галаксии во видливата вселена.

Галаксиите содржат различен број на ѕвездени системи, јата ѕвезди и различни типови на меѓуѕвездени облаци. Помеѓу овие објекти има ретка меѓуѕвездна средина од гасови, прашина и космички зраци. Податоците од набљудувањата укажуваат дека супермасивните црни дупки може да постојат во центарот на многу галаксии, ако не и во сите галаксии. Се смета дека тие се примарен двигател на активни галактички никулци кои се наоѓаат во јадрото на некои галаксии. Млечниот пат има барем еден таков објект.

Историски гледано, галексиите се категоризираат според нивната очигледна форма, што вообичаено се однесува на нивната видлива морфологија. Елиптичната галаксија е честа форма, која што има светлосен профил во форма на елипса. Спиралните галаксии имаат форма на диск со искривени краци составени од прав. Оние галаксии кои имаат неправилни или невообичаени форми се познати како неправилни галаксии и типично се резултат на нарушувањата од гравитациското влечење на соседните галаксии. Таквите интеракции меѓу галаксиите кои можат да резултираат во спојување, понекогаш предизвикуваат значајно зголемување на формирањето на ѕвезди, што пак, води кон формирање на активни галаксии. Помалите галаксии кои немаат кохерентна структура се нарекуваат неправилни галаксии.

Постојат повеќе од 170 (1.7 × 10¹¹) милјарди галаксии во видливата вселена. Повеќето се со дијаметар од 1000 до 100 000 парсеци и вообичаено се раздвоени меѓу себе со растојание од милиони парасеци (или мегапарасек). Меѓугалактичката средина (просторот меѓу галаксиите) е исполнет со редок гас со просечна густина која е помала од еден атом на кубен метар. Поголемиот број галаксии се организирани во хиерархија на здруженија познати како групи и јата, кои пак заедно формираат големи суперјата. Во најголем размер овие здруженија генерално се организирани во нишки, кои се опкружени со огромна празнина.

На 12 декември 2012 година астрономите кои работеле со Хабл (вселенски телескоп), објавија дека најодалечената позната галаксија UDFj-39546284 сега се проценува дека е уште подалеку отколку што претходно се мислело. Галаксијата за која се верува дека е формирана околу 380 милиони години по Големата експлозија (околу 13.77 милјарди години) и има z (црвено поместување) од 11.9, е одалечена од Замјата за околу 13.37 милјарди светлосни години.

Поврзано

• Морфолошка класификација на галаксиите