Рожен
| Рожен | |
|---|---|
 Поглед кон селото | |
  Рожен | |
|
Местоположба во областа   Рожен | |
| Координати: 41°32′N 23°26′E / 41.533° СГШ; 23.433° ИГД | |
| Земја | Бугарија |
| Област | Благоевградска област |
| Општина | Свети Врач |
| Површина | |
| • Вкупна | 8.987 км2 (3,470 ми2) |
| Надм. вис. | 568 м |
| Население (2015) | |
| • Вкупно | 12 |
| • Густина | 0,0.013/км2 (0,0.035/ми2) |
| Часовен појас | EET (UTC+2) |
| • Лете (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
| Пошт. бр. | 2800 |
| Повик. бр. | 0746 |
Рожен — село во Светиврачко, Пиринска Македонија, денес во општината Свети Врач на Благоевградската област, југозападна Бугарија.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
.JPG)
Селото Рожен се наоѓа на 28 километри југоисточно од Свети Врач, во југоисточниот долен дел на планината Пирин. Во негова близина се наоѓа националниот парк „Пирин“. Од границата со Грција е оддалечено 34 километри. Селото се наоѓа на надморска висина од 568 метри. Атарот на селото зафаќа површина од 8.987 км2.
Во Рожен климата е умерено-континентална и поминува во средоземна, што влијае на годишните врнежи и промени на температурата. Поволно е за медицински третман на хроничните заболувања на белите дробови, бубрезите и ревматските заболувања. Просечната годишна температура во областа е 13,4 степени. Регионот ужива во топли и сончеви лета, благи зими и значително рана пролет. Природните услови се поволни за одгледување на индустриски култури и одгледување овци.
Историја[уреди | уреди извор]
Името Рожен за првпат се споменува во 1365 година во еден опис на манастирот „Света Богородица“ во Мелник, кој бил издаден од страна на деспотот Јован Углеша во врска со постоењето на манастирски имот на овие простори[1]
Османлиско Царство[уреди | уреди извор]
Во текот на 19 век, селото било чисто македонско и припаѓало кон Мелничката каза. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Рожна (Rojna) е село со 16 семејства и 50 Македонци[2][3].
Во 1891 година Георги Стрезов за селото напишал:
Рожен, чифлик од манастир Рожен; се наоѓа на дното на една долина. Се наоѓа на С од Мелник на 2 1/2 часа растојание. Земјоделци и дрводелци. Околност планинска и горска. Над селото е истоимениот манастир „Рожна“, изведено од „Рождество на Пресвета Богородица'. Овој манастир зависи од светогорскиот Ивириондки манастир. На 8 септември секоја година се одржува панаѓур. Се верува дека иконата, која е многу стара, во навечерието на празникот сама се движи од своето место, сакајќи да излезе. Тогаш ја фаќаат калугерите и ја изнесуваат надвор пред црковната порта. Сите присутни поминуваат под иконата за здравје. Во овој период се буткаат кој прв да помине. Во манастирот живеат 20 калугери и читаат на грчки. Селото има околу 48 куќи, само бугарски.[2][4]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 210 жители, сите Македонци[2][5]. Селото било под влијание на Цариградската патријаршија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 208 македонски патријаршисти и гркомани[2][6].
По избувнувањето на Балканските војни во 1912 година, три лица од селото биле доброволци во Македонско-одринските доброволни чети[7].
Бугарија[уреди | уреди извор]
По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија.
Туризам и култура[уреди | уреди извор]
Станбениот фонд е целосно стар со архитектонски ансамбл околу плоштадот. Куќите се во духот на Родопската архитектура со влијание на Мелничката. 11 од нив се претворени во споменици на културата. Активната изградба на хотели се изведува во духот на архитектонската традиција.
Културниот и руралниот туризам активно се развива во Рожен. Има бесплатен станбен фонд со можности за инвестиции во туризмот. Во непосредна близина се наоѓа манастирот Рожен, кој се наоѓа југозападно од селото, кој го фаворизира развојот на туризмот.
Рожен претставува комбинација од прекрасна планинска околина и релаксација. Роженскиот манастир е еден од ретките манастири од средниот век кој преживеал и останал значително недопрен до денес. Според аналите, манастирот датира од најмалку 890 година од н.е. Црквата на манастирот подоцна го дала своето име на блиското село Рожен. Денес, манастирот е добро одржуван и отворен за посетители во текот на целата година.
Секоја година се одржува национален собир за пеење на бугарската народна песна во Рожен. Фолк изведувачи и инструменталисти се собираат од цела Бугарија, пеат и свират на неколку етапи на најголемиот фестивал на народни песни во Бугарија. Панаѓурот се одржува кон крајот на август и на него учествуваат над половина милион Бугари и странци од целиот свет. Недалеку од Рожен на исток е Националната астрономска опсерваторија Рожен - најголемата на Балканскиот Полуостров.
Население[2][8][уреди | уреди извор]
| Година | 1934 | 1946 | 1956 | 1965 | 1975 | 1985 | 1992 | 2001 | 2011 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Жители | 290 | 352 | 372 | 148 | 76 | 56 | 48 | 29 | 19 | 12 |
 |
Редовни настани[уреди | уреди извор]
Секоја година на 8 септември се одржува традиционалниот собир на селото посветен на празникот на раѓањето на Пресвета Богородица.
Личности[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Нешева, Виолета. Мелнишкият манастир “Св. Богородица Спилеотиса” (“Св. Зонá”) в нови документи. Сборник в памет на професор Велизар Велков. София, 2009, стр. 519-531.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 140-141.
- ↑ Стрезов, Георги. Два санджака от Източна Македония. Периодично списание на Българското книжовно дружество в Средец, кн. XXXVII и XXXVIII, 1891, стр. 27.
- ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 190.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 192-193.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912 – 1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 875
- ↑ 8,0 8,1 (бугарски) https://web.archive.org/web/20160304125710/http://www.nsi.bg/nrnm/show9.php?sid=2212&ezik=bul. Архивирано од за населението на с. Рожен, общ. Сандански, обл. Благоевград изворникот Проверете ја вредноста
|url=(help) на 2016-03-04. Посетено на 2018-02-04. Отсутно или празно|title=(help) - ↑ „Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и възраст към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот 2013-08-14. Посетено на 2012-03-18.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Слики на Рожен Архивирано на 21 јануари 2021 г.
- Слики од манастирот
| ||||||||||