Прејди на содржината

Ден

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Календарски ден)
Земјина ротација е причината за привидното вртење на небесната сфера и промената на денеот и ноќта.

Денединица за време која се однесува на оној дел од деноноќието кој трае од изгрејсонце до зајдисонце.

Денот во антиката

[уреди | уреди извор]

Во Стариот Рим, деноноќието (24 часа) се делело на седум фази:[1]

  1. crepusculum
  2. моментот кога се плалеле факелите (prima face)
  3. време за спиење (con cubium)
  4. време кога не се прави ништо (nox intempesta)
  5. пеење на петлите (gallicinium)
  6. молчење (conticinium)
  7. зора (aurora, vel crepusculum mafutinum)

Денот како тема во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]

Денот како мотив во книжевноста

[уреди | уреди извор]

Денот како мотив во музиката

[уреди | уреди извор]
  • „Денот на Шарки“ (англиски: Sharkey's Day) — песна на американската музичарка Лори Андерсон од 1984 година.[22]
  • „Ден“ - песна на македонската група Баклава од 2008 година.[23]
  • „Жежок ден во Мексико“ (англиски: Hot Day in Mexico) - песна на македонската поп-група Бастион.[24]
  • „На изгревот од последниот ден“ (српски: U оsvit zadnjeg dana) — песна на српската рок-група Бјесови од 1994 година.[25]
  • „Еден ден“ (англиски: One Day) - песна на исландската поп-музичарка Бјорк (Björk) од 1993 година.[26]
  • „Глупав ден“ (англиски: Dull Day) — песна на австралиската рок-група The Birtday Party.[27]
  • „Сосема нов ден“ (англиски: Brand New Day) — песна на ирскиот музичар Ван Морисон (Van Morrison) од 1970 година.[28]
  • „Го проколнувам денот“ (англиски: Rue the Day) - песна на британската рок-група The Wonder Stuff од 1988.[29]
  • „Маглив ден“ (англиски: A Foggy Day) — популарна песна на композиторот Џорџ Гершвин (George Gershwin) и текстописецот Ајра Гершвин (Ira Gershwin) од 1937 година.[30]
  • „Нашите денови“ (хрватски: Naši dani) — песна од истоимениот музички албум на хрватската рок-група Група 220 од 1968 година.[31]
  • „Нови денови со стари грижи“ (хрватски: Novi dani uz stare brige) — песна на хрватската рок-група Група 220 од 1968 година.[32]
  • „Бесцелни денови“ (хрватски: Besciljni dani) — песна на хрватската рок-група Група 220 од 1968 година.[33]
  • „Сети се на оние денови“ (хрватски: Sjeti se onih dana) — песна на хрватската рок-група Група 220 од 1968 година.[34]
  • „Седум дена премногу долги“ (англиски: Seven Days Too Long) - песна на англиската рок-група Dexys Midnight Runners од 1980 година.[35]
  • „Чудни денови“ (англиски: Strange days) - песна од истоимениот албум на американската рок-група Дорс од 1967 година.[36]
  • „Тиркизни денови“ (англиски: Turquoise Days) — песна на британската рок-група Echo And The Bunnymen од 1981 година.[37]
  • „Денот Д“ (српски: Dan D) — песна на српската рок-група Goblini од 1994 година.[38]
  • „Последните денови“ (српски: Последњи дани) - песна на српската рок-група Идоли.[39]
  • „Ден без мене“ (англиски: A Day Without Me) — песна на ирската рок-група Ју Ту (U2) од 1981 година.[40]
  • „Последен ден“ (англиски: Final Day) - песна на велшката рок-група Young Marble Giants од 1980 година.[41]
  • „Врнежлив ден во јуни“ (англиски: Rainy Day In June) — песна на британската рок-група Кинкс (The Kinks) од 1966 година.[42]
  • „Сончево попладне“ (англиски: Sunny Afternoon) — песна на Кинкс од 1966 година.[43]
  • „Помеѓу деновите“ (англиски: In Between Days) - песна на британската рок-група Кјур (The Cure).[44]
  • „Ден за прослава“ (англиски: Celebration Day) - песна на британската рок-група Лед Цепелин (Led Zeppelin) од 1970 година.[45]
  • „Голем ден“ (хрватски: Veliki dan) — песна на хрватската рок-група Лет 3 од 1989 година.[46]
  • „Последниот ден од нашето познанство“ (англиски: The Last Day Of Our Acquaintance) - песна на ирската поп-рок-музичарка Шинед О'Конор (Sinéad O'Connor) од 1989 година.[47]
  • „Нов ден“ (англиски: A New Day) - песна на канадската рок-музичарка Мери Маргарет О'Хара (Mary Margaret O'Hara) од 1988 година.[48]
  • „Најстудениот ден“ (англиски: Coldest Day) — песна на британската рок-група Меднес (Madness) од 1988 година.[49]
  • „Долги денови“ (англиски: Long days) — песна на канадската рок-група Ноуминсноу (Nomeansno) од 1986 година.[50]
  • „Нов ден“ (српски: Нови дан) — песна на српската рок-група Партибрејкерс од 1985 година.[51]
  • „Уште еден шугав ден“ (српски: Још један шугав дан) — песна на српската рок-група Рибља чорба од 1979 година.[52]
  • „Совршен ден“ (англиски: Perfect Day) — песна на американскиот рок-музичар Лу Рид (Lou Reed) од 1972 година.[53]
  • „Овој совршен ден“ (англиски: This Perfect Day) — песна на австралиската рок-група Сеинтс (The Saints) од 1978 година.[54]
  • „Бел жежок ден“ (англиски: White Hot Day) — песна на шкотската рок-група Симпл мајндс (Simple Minds) од 1984 година.[55]
  • „Ноќ и ден (Омаж на Кол Портер)“ (англиски: Nite & Day (Hommage À Cole Porter)) — песна на американската музичка група Tuxedomoon од 1978 година.[56]
  • „Денови“ (англиски: Days) — песна на американската рок-група Телевижн (Television) од 1978 година.[57]
  • Еден ден“ - музички албум на македонската поп-пејачка Тамара Тодевска од 2015 година.
  • „Среќен ден“ (англиски: Happy Day) - песна на американската рок-група Токинг хедс (Talking Heads) од 1977 година.[58]
  • „Нов ден“ (хрватски: Novi Dan) - песна на југословенската рок-група Фит од 1988 година.[59]
  • „Врати го тој проклет ден“ - песна на македонската рок-група Хахаха од 2011 година.[60]
  • „Необичен ден“ (хрватски: Neobičan dan) - песна на хрватската група Хаустор.[61]
  • „Голем ден на север“ (англиски: A Big Day in the North) – песна на британската поп-рок група Хепи Мандис (Happy Mondays) од 1995 година.[62]
  • „Сомотни денови“ (англиски: Velvet Days) - песна на американската рок-музичарка Кристин Херш (Kristin Hersh) од 1994 година.
  • „Нов ден изгрева“ (англиски: New Day Rising) - песна од истоимениот албум на американската рок-група Хускер Ду (Hüsker Dü) од 1985 година.[63]
  • „Во деновите што доаѓаат“ (англиски: In Dayz "2" Come) - песна на американска рап-група Jungle Brothers од 1989 година.[64]
  • „Три дена“ (англиски: Three Days) — песна на американската рок-група Jane's Addiction од 1990 година.[65]
  • „Нов ден вчера“ (англиски: A New Day Yesterday) - песна на британската рок-група Џетро тал (Jethro Tull) од 1969 година.[66]

Денот како мотив во филмот

[уреди | уреди извор]
  1. A. V., „Objašnjenja“, во: Apulej, Zlatni magarac, Dereta, Beograd, 2011, стр. 220.
  2. Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 85.
  3. Јованка Денкова, Исповед на бршленот. Штип: Јованка Денкова, 2024, стр. 78.
  4. Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 118.
  5. Italo Kalvino, Kosmikomike: stare i nove. Beograd: Paidea, 2008, стр. 20-28.
  6. Блаже Конески, Црква. Скопје: Арс Ламина - публикации, 2021, стр. 20.
  7. Блаже Конески, Поезија. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2011, стр. 77.
  8. Блаже Конески, Поезија. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2011, стр. 48.
  9. Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 85-86.
  10. Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 6.
  11. Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 29.
  12. Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 27.
  13. Дејвид Николс, Еден ден. Скопје: Три, 2012.
  14. Борис Леонидович Пастернак, Изабране песме. Нови Сад: Orpheus, 2011, стр. 230-231.
  15. Видое Подгорец, И сончогледите спијат. Скопје: Македонска книга, Детска радост, Култура, Мисла, Наша книга, 1990, стр. 58.
  16. Кочо Рацин, Бели мугри. Скопје: Кочо Рацин, 1963, стр. 3.
  17. Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 25.
  18. Aleksandar Solženjicin, Jedan dan Ivana Denisoviča. Beograd: Paideia, 2006.
  19. Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 7.
  20. Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 75.
  21. Vislava Šimborska, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg, 2014, стр. 284-285.
  22. YouTube, Laurie Anderson - Sharkey's Day (пристапено на 4.12.2019)
  23. Baklava, Kalemar, SJF Records 124, 2008.
  24. Bastion works & rew>>works, AG Records, PMG Recordings, Lithium Records.
  25. Discogs, Bjesovi – Bjesovi (пристапено на 24.7.2021)
  26. Discogs, Björk ‎– Debut (пристапено на 10.8.2020)
  27. DISCOGS, The Birthday Party ‎– Prayers On Fire (пристапено на 25.6.2021)
  28. YouTube, Van Morrison - Moondance Full Album (Vinyl) (пристапено на 24.12.2017)
  29. Discogs, The Wonder Stuff – The Eight Legged Groove Machine (пристапено на 18.3.2021)
  30. Sarah Vaughan – A Foggy Day (пристапено на 25.9.2024)
  31. YouTube, Grupa 220 - Naši Dani (25. 12. 1968 Cijeli Album) (пристапено на 20.11.2022)
  32. YouTube, Grupa 220 - Naši Dani (25. 12. 1968 Cijeli Album) (пристапено на 20.11.2022)
  33. YouTube, Grupa 220 - Naši Dani (25. 12. 1968 Cijeli Album) (пристапено на 20.11.2022)
  34. YouTube, Grupa 220 - Naši Dani (25. 12. 1968 Cijeli Album) (пристапено на 20.11.2022)
  35. Discogs, Dexys Midnight Runners ‎– Searching For The Young Soul Rebels (пристапено на 28 февруари 2021)
  36. The Doors, Strange Days, Elektra/Asulum Records, 7559-74014-2, 1975.
  37. Discogs, Echo And The Bunnymen* ‎– Heaven Up Here (пристапено на 26.3.2021)
  38. Discogs, Goblini – Istinite Priče I Deo (пристапено на 25.10.2022)
  39. Idoli, Hi-Fi Centar, CDD 10109, 1996.
  40. Discogs, U2 – Boy (пристапено на 26.5.2021)
  41. Youtube, YOUNG MARBLE GIANTS final day 1980 (пристапено на 15.10.2021)
  42. The Kinks – Face To Face (пристапено на 11.2.2023)
  43. The Kinks – Face To Face (пристапено на 11.2.2023)
  44. YouTube, The Cure - In Between Days (Official Video) (пристапено на 26.9.2019)
  45. DISCOGS, Led Zeppelin ‎– Led Zeppelin III (пристапено на 7.1.2021)
  46. Let 3 – Two Dogs Fuckin' (пристапено на 1.3.2023)
  47. YouTube, Sinéad O’Connor - I Do Not Want What I Haven't Got (1989) (пристапено на 29.9.2019)
  48. Discogs, Mary Margaret O'Hara ‎– Miss America (пристапено на 18.3.2021)
  49. Madness – Mad Not Mad (пристапено на 5.4.2023)
  50. Discogs, Nomeansno – Sex Mad (пристапено на 21.5.2023)
  51. Partibrejkers ‎– Partibrejkers (пристапено на 17.9.2021)
  52. Discogs, Riblja Čorba – Kost U Grlu (пристапено на 16.10.2021)
  53. Lou Reed – Transformer (пристапено на 7.2.2024)
  54. The Saints (2) – Eternally Yours (пристапено на 20.1.2024)
  55. Simple Minds – Sparkle In The Rain (пристапено на 8.3.2024)
  56. DISCOGS, Tuxedomoon ‎– No Tears (пристапено на 9.5.2021)
  57. Television – Adventure (пристапено на 9.4.2024)
  58. DISCOGS, Talking Heads ‎– Talking Heads: 77 (пристапено на 12.5.2021)
  59. DISCOGS, Fit (3) ‎– Uz Rijeku (пристапено на 19.8.2020)
  60. www.moonleerecords.com, Xaxaxa Tango revolucioner (пристапено на 29.11.2020)
  61. Haustor 1981. 1984. 1985. 1988. City Records, 2006.
  62. DISCOGSBlack Grape ‎– It's Great When You're Straight...Yeah (пристапено на 1.9.2019)
  63. Discogs, Hüsker Dü ‎– New Day Rising (пристапено на 1.7.2020)
  64. Discogs, Jungle Brothers ‎– Done By The Forces Of Nature (пристапено на 30 март 2021)
  65. Jane's Addiction – Ritual De Lo Habitual (пристапено на 24.12.2022)
  66. Discogs, Jethro Tull ‎– Stand Up (пристапено на 10.12.2020)
  67. Пази се! Доаѓа Cinedays 13. Скопје: Младински културен центар, 2014, стр. 34.