Меџитлија

Од Википедија — слободната енциклопедија
Меџитлија
Меџитлија во рамките на Македонија
Меџитлија
Местоположба на Меџитлија во Македонија
Меџитлија на карта

Карта

Координати 40°55′59″N 21°25′59″E / 40.93306° СГШ; 21.43306° ИГД / 40.93306; 21.43306Координати: 40°55′59″N 21°25′59″E / 40.93306° СГШ; 21.43306° ИГД / 40.93306; 21.43306
Општина Битола
Население 156 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 7226
Шифра на КО
Надм. вис. 585 м
Меџитлија на општинската карта

Атарот на Меџитлија во рамките на општината
Меџитлија на Ризницата

Меџитлија — село во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Меџитлија се наоѓа на јужната страна на Општина Битола во непосредна близина на државната граница со Република Грција, каде допира со атарот на селото Негочани. Селото е рамничарско и се наоѓа на надморска височина од 587 м. Лежи на поле околу 1000 метри северно од денешната македонско-грчка граница. Оддалечено е 16 километри јужно од Битола и 20 километри северно од Лерин. Источно од Меџитлија се наоѓа големото поранешно турско село Кременица. Во минатото припаѓало на Општина Бистрица, а сега на Општина Битола. Населбата била електрифицирана во 1963 година. Вода се добива од бунари. За пиење е добра водата само од еден бунар длабок 12 метри. Некогаш, мештаните употребуваа вода за пиење од Негочанска река(или Орта-дере), која во 50-тите години од минатиот век течела низ ова село. Исто така мештаните тоа време, прокопале ново корито и така Негочанска река течела крај селото. Околу селото рамното земјиште е потполно обработено. Имиња на потезите во селото се: Мерелар, Беглар, Чалан-јолу, Дилкемлер, Кочко-пандар, Ахтлар, Гланделер, Коџа-чајлар, Песколар, Били-чаир, Јакан-тарлар, Слатина, Дулга и Пелит. Меџитлија е село од збиен тип. Се дели на седум маала. Во секое маало живее семејство од еден род. Имињата на маалиата се дадени по имињата на родовите.

Историја[уреди | уреди извор]

Меџитлија во времето на Првата светска војна

Името на селото доаѓа од турското лично име Меџит, кое со текот на времето се модифицирало во сегашното име Меџитлија. Името Месџитли се среќава во турските документи за историјата на македонскиот народ уште во 1637 година. Пред доаѓањето на Турците на овие простори, селото било населено со христијанско население. Името на селото било Могилица. Имале христијански храм и свештеник. Но, во втората половина на XVIII век, со доселувањето на Турци во селото, во одреден период живееле сложно и мирно. Подоцна христијаните биле протерани во селата: Драгош, Негочани (денес Ники, во Грција) и во други села. Храмот бил разрушен, а на негово место била изградена постојната џамија. Треба да се напомене и тоа што постарите жители на околните села сѐ уште го знаат и користат старото име Могилица. После 1952 година имало масовно иселување на Турците и нивно заминување за Турција. Така селото од средна, станува мала населба, а на нивно место се населувале Албанци од селото Кишава.

Стопанство[уреди | уреди извор]

Минерална вода[уреди | уреди извор]

Селото е од дамнешни времиња познато по своите извори на минерална вода, и уште од Tурците било нарекувано Меџиди-бања.

Во 1968, држејќи семинар на селаните во селото Меџитлија, тогашниот директор на комбинатот Лозар од Битола, случајно го открил природниот извор на минерална вода. Испитувањето на водата и гасот во Германија и Словенија дале воодушевувачки резултати. Испитувањето на гасот покажало дека се работи за СО2 со 99,9 процентна чистота, кој е идеален за газирање на минерална вода, како и за добивање на газирани сокови. Анализите на водата покажале дека самата вода е со идеален состав и хармонична застапеност на минералите, а истовремено питка и вкусна. Во 1971 година на голем конкурс водата го добила името Пелистерка. Првата година биле произведени 17 милиони литри минерална вода.[2]

Изворот и денес се користи за производство на водата Пелистерка.

Население[уреди | уреди извор]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948560—    
1953680+21.4%
1961221−67.5%
1971137−38.0%
1981193+40.9%
ГодинаНас.±%
1991206+6.7%
1994175−15.0%
2002155−11.4%
2021156+0.6%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Меџитлија живееле 500 жители, сите Турци.[3]

Според Димитар Гаџанов, според 1916 година во селото имало 2.400 жители, сите Турци.[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Турци.[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 156 жители, од кои 154 Албанци и 2 лица без податоци.[6]

На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:[7]

Година Македонци Албанци Турци Роми Власи Срби Бошњаци Ост. б.п. Вкупно
1948 560
1953 679 1 680
1961 3 174 37 1 6 221
1971 37 100 137
1981 1 184 4 4 193
1991 204 2 206
1994 175 175
2002 1 154 155
2002 154 2 156

Родови[уреди | уреди извор]

Меџитлија било турско село.

Родови во Меџитлија биле: Арифлар (26 куќи), Рушанлар (21 куќа), Саитлер (21 куќа), Реџолар (18 куќи), Ипчелер (16 куќи), Гегелар (13 куќи), Оџалар (8 куќи) за сите овие родови се наведува дека се доселени доселени од Мала Азија од местото Коња во XVIII век, единствено потеклото на родот Гегелар е сомнително и возможно е да потекнуваат од предок Албанец доселен од северна Албанија (од гегите). Во родот Рушанлар се знае следното родословие: Неџип (жив на 53 г. во 1950-тите) Мустафа-Рушан-Емин-Рушан, се доселил таткото на Рушан.[8]

Општествени установи[уреди | уреди извор]

Во Меџитлија работи училиште за основно образование до 4 одделение.

Литература[уреди | уреди извор]

  • .Турски документи за историјата на македонскиот народ,
  „Опширни пописни дефтери од XV век, 1973
  • .Д-р Јован Трифуновски, „Битолско-преспанска котлина“, монографска публикација, 1998 г.,стр..137
  • .Никола В. Димитров и Трајко Огненовски, „Битолски регион“,
  • Битола, 2009, стр. 163.

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во селото постои избирачкото место бр. 140 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[9]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 156 гласачи.[10]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Редовни настани[уреди | уреди извор]

Личности[уреди | уреди извор]

Култура и спорт[уреди | уреди извор]

Иселеништво[уреди | уреди извор]

Од селото најголемиот број од населението е иселено во Турција. До 1953 година 20 семејства се иселиле во Турција. Подоцна следел посилен на иселување во Турција. Така до 1981 година целосно турското население се иселило од селото.[8]

Извори[уреди | уреди извор]

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. www.kapital.com.mk Архивирано на 9 јули 2009 г. Кои се македонските брендови?
  3. Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 236.
  4. Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 267.
  5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  6. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  7. Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година). База на податоци МАКСтат Архивирано на 10 декември 2021 г.. Државен завод за статистика.
  8. 8,0 8,1 Трифуноски Ф., Јован (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања (1914-1997). Српска академија наука и уметности. ISBN 8670252678. OCLC 469501519.
  9. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  10. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Наводи[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]