Олевени

Од Википедија — слободната енциклопедија
Олевени
Олевени во рамките на Македонија
Олевени
Местоположба на Олевени во Македонија
Олевени на карта

Карта

Координати 40°58′0″N 21°22′0″E / 40.96667° СГШ; 21.36667° ИГД / 40.96667; 21.36667Координати: 40°58′0″N 21°22′0″E / 40.96667° СГШ; 21.36667° ИГД / 40.96667; 21.36667
Општина Битола
Население 146 жит.
(поп. 2021)[1]

Шифра на КО 02087
Надм. вис. 587 м
Олевени на општинската карта

Атарот на Олевени во рамките на општината
Олевени на Ризницата
Олевени за време на Првата светска војна

Олевени — село во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Селото Олевени се наоѓа во Пелагонија, јужно од градот Битола.

Историја[уреди | уреди извор]

Во антиката, патот Виа Егнација поминувал преку денешното село Олевени.[2]

Во отоманските документи, селото се споменува во 1636 година (помеѓу 23 август и 1 септември) во еден договор за заем склучен помеѓу вакафот на Ибрахим Челеби и населението од с. Олевени. Заемот изнесува 4.000, а лихвата 600 акчиња.[3]

Селото за првпат се споменува во турски документ и помеѓу 1650 и 1750 година под името Халевени.[4] За време на турското ропство земјата од ова село припаѓала на Сали-ефенди од Битола. Потоа ја наследиле неговите синови и ќерки, па така во 1912 година тука се затекнати 6-7 чифлици чии сопственици биле: Сулеман, Афус и др.[4] Малку своја земја имале само пет семејства: Бошковци, Размови, Ѓорговци, Котевци и Атанасковци.[4] Жителите ја откупиле земјата од 1912 до 1936 година.[4]

Стопанство[уреди | уреди извор]

Население[уреди | уреди извор]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948279—    
1953302+8.2%
1961283−6.3%
1971295+4.2%
1981267−9.5%
ГодинаНас.±%
1991234−12.4%
1994154−34.2%
2002157+1.9%
2021146−7.0%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Олевени живееле 230 жители, сите Македонци.[5] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Олевени имало 176 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Олевени се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 24 куќи.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.[8]

Според пописот од 2002 година, селото брои 157 жители, од кои 156 Македонци и 1 Србин.[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 146 жители, од кои 133 Македонци, 3 Албанци, 1 Србин, 4 останати и 5 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 230 176 279 302 283 295 267 234 154 157 146
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови[уреди | уреди извор]

Оро во Олевени, 1918 год.

Олевени е македонско православно село, во селото живеат родови староседелци и доселеници.

Роми: Рамадан (1 куќа) и Мазлам (1 куќа) доселени се 1950 година од Ресен.[4]

Општествени установи[уреди | уреди извор]

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во селото постои избирачкото место бр. 151 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 114 гласачи.[16]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Црквата „Св. Ѓорѓи“
Цркви[17]
Археолошки наоѓалишта[18]
  • Св. Ана — осамен наод од хеленистичко време;

Редовни настани[уреди | уреди извор]

Личности[уреди | уреди извор]

Култура и спорт[уреди | уреди извор]

Иселеништво[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. Вија Егнација - Олевени, Посетено на 2021-08-06
  3. Турски документи за историјата на македонскиот народ, серија прва (1980). Скопје: Архив на Македонија. Стр.29
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Ф. Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Српска академија наука и уметности. стр. 210–211.
  5. Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. с. 236.
  6. D.M.Brancoff. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905, рр. 168 – 169.
  7. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 12.
  8. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  10. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  16. „Претседателски избори 2019“. Посетено на 3 ноември 2019.
  17. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  18. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069

Надворешни врски[уреди | уреди извор]