Прејди на содржината

Тескатлипока

Од Википедија — слободната енциклопедија

Тескатлипока е бил централно божество во религијата на Ацтеките. Тој е поврзан со различни концепти, вклучувајќи ноќно небо, урагани, обсидијан и конфликт. Се сметал за еден од четирите синови на Ометекухтли и Омечихуатл, исконското двојно божество. Неговиот главен фестивал беше Токстатл, кој, како и повеќето религиозни фестивали на културата на Ацтеките, вклучувал човечки жртви. Нагуалот на Тескатлипока, неговиот животински колега, бил јагуарот. Во форма на јагуар тој станал божество Тепејолотл („Планинско срце“). Во еден од двата главни календари на Ацтеките, Тескатлипока владеел со трецена 1 Оцелотл („1 Јагуар“); тој исто така беше покровител на деновите со името Акатл („трска“). Силна врска со календарот како целина сугерира неговото прикажување во текстови како што се Кодексот Боргија и Кодекс Фејвари-Мајер, каде што Тескатлипока е опкружен со дневни знаци, што имплицира некакво мајсторство над нив.[1]

Талисман поврзан со Тескатлипока бил диск што се носел како граден кош, наречен анахуатл.[2] Овој талисман бил издлабен од абалонска школка и прикажан на градите и на Хуицилопочтли и на Тескатлипока во кодекс илустрации.[3][4]

Потеклото на Тескатлипока може да се проследи до претходните мезоамерикански божества кои ги обожавале Олмеците и Маите. Постојат сличности помеѓу Тескатлипока и божеството заштитник на Киче Маите, Тохил, како што е опишано во Попол Вух. Името Тохил се однесува на обсидијан и бил поврзан со жртвување. Класичниот бог на владеењето и громот на Маите, К'авил (познат на современите мајанисти како „Бог К“, или „Живо на куклата“), бил прикажан со чаден нож од обсидијан во челото и едната нога заменета со змија.[б 1] Иако постојат впечатливи сличности помеѓу можните претходни слики на Тескатлипока, археолозите и историчарите на уметност се поделени во дебата. Можно е тој да е истиот бог што Олмеците и Маите го нарекуваат свое „божество на јагуар“, или наизменично дека тој е експанзија на Ацтеките врз темелите поставени од Олмеците и Маите, бидејќи Ацтеките рутински земале намерна инспирација од претходните мезоамерикански култури.

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. Miller & Taube 1993, стр. 164.
  2. Baquedano, Elizabeth, уред. (2014). Tezcatlipoca: Trickster and Supreme Deity. University Press of Colorado. doi:10.5876/9781607322887. ISBN 9781607322887.
  3. „Personified knives“. Mexicolore. Посетено на 11 April 2018.
  4. „INAH Archaeologists discover Tlaloc shaped vessel and knives in offering the Templo Mayor“. 5oy Mexico. 2013. Архивирано од изворникот на 2014-09-12.


Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „б“, но нема соодветна ознака <references group="б"/>.