Тетракварк

Од Википедија — слободната енциклопедија

Тетракварк, во честичната физика, е егзотичен мезон составен од четиривалентни кваркови. Во принцип, состојбата на тетракварк може да биде дозволена во квантната хромодинамика, модерната теорија на силни интеракции. Секоја воспоставена состојба на тетракварк би била пример на егзотичен хадрон, кој лежи надвор од класификацијата на кварковите модели.

Историја[уреди | уреди извор]

Неколку кандидати за тетракварк биле пријавени од експериментите на честичната физика во 21-от век. Содржината на кваркот на овие состојби се скоро сите qqQQ, каде што q претставува светлосен (горе, долу или чудно) кварк, Q претставува тежок (шарм или дно) кварк, а антикварките се означуваат со прекумерна линија. Постоењето и стабилноста на тетракваркските состојби со qqQQ (или qqQQ) долго време се дискутираат од страна на теоретските физичари, но сепак тие треба допрва да бидат експериментално докажани.

Во 2003, честичка привремено наречена X (3872), од експериментот Бел во Јапонија, била предложена да биде кандидат за тетракварк, како првично теоретизирана. Името X е привремено име, вклучувајќи го тоа дека сè уште има некои прашања во врска со неговите својства, кои треба да бидат тестирани.

Во 2004 година, DSJ (2632), која била видена во SELEX на Fermilab, била предложена како можен кандидат за тетракварк.

Во 2007 година, Бел ја објавил опсервацијата на државата Z(4430), како кандидат за тетракварк. Исто така, постоеле индикации дека Y (4660), исто така откриен од Бел во 2007 година, може да биде состојба на тетракварк.

Во 2009 година Fermilab објавил дека откриле честичка привремено наречена Y (4140), која исто така може да биде тетракварк.

Во 2010 година, два физичари од DESY и физичар од Универзитетот Quaid-i-Azam повторно ги анализирале поранешните експериментални податоци и најавиле дека, во врска со Υ(5S) мезон (форма на фонониум), постои добро дефинирана тетракваркова резонанца.

Во јуни 2013 година, експериментот БЕС-III во Кина и експериментот Бел во Јапонија самостојно известиле за Zc (3900), првата потврдена четирикварковна состојба.

Во 2014 година, експериментот LHCb Large Hadron Collider го потврдил постоењето на состојбата Z (4430), со значење над 13,9 σ.

Во февруари 2016 година, експериментот DØ објавил докази за кандидат за тесен тетракварк, наречен X (5568), во декември 2017 година, DØ, исто така, објавил набљудување на X (5568),користејќи поинаква конечна состојба. Сепак, тоа не било забележано во пребарувањата од LHCb,CMS,CDF, или ATLAS експериментите.

Во јуни 2016 година, LHCb го објавил откривањето на три дополнителни кандидати за тетракварк, наречени X (4274), X (4500) и X (4700).