Демографија на Грузија

Под демографски особености на населението на Грузија ги подразбираме прирастот на населението, густина на населеноста, етничка припадност, степенот на образованост, здравјето, економскката состојба, вероисповедта и други параметри.

Демографски тежнеења

Од стекнувањето на независноста наваму, фемографската состојба во Грузија, како и кај другите поранешни советски републики (особено Естонија и Латвија) се одликува со намалување на населението и значаен пораст на застапеноста на грузиската националност. Помеѓу 1989 и 2002 г. бројот на етнички Грузијци се зголемил за цели 10 процентни бодови — од 73,7% на 83,7% од населението.^[1]

Во советскиот период и во првите години на независноста, бројот на населението постепено се зголемувал, искачувајќи се од под 4 милиони во 1950-тите до 5,5 милиони во 1992 г..^[2] По ова, бројноста почнала да опаѓа, намалувајќи се на 4,5 милиони во 2005 г.^[3] Тука се вброени и сепаратистичките области Абхазија и Јужна Осетија, чие население во истата година е проценето на 178.000 односно 49.200. Без нив, населението на сите територии под грузиска власт во 2005 г. изнесувало 4.321.500, а во 2008 г. се накачило на 4.382.100 жители^[4].

Отселување

Грузија важи за една од земјите со највеќе иселувања во светот согласно извештајот на Светската банка од 2007 г. На пописот во 2002 г. е утврдена загуба на 1,1 милиони жители, или 20% од населението во споредба со почетокот на 1990-тите.^[5] Ова се должи на потрегата по работа и опаѓањето на родноста.^[6] Од стекнувањето на независноста до денес, од Грузија се иселиле 300.000 Руси, 200.000 Грузијци, 200.000 Ерменци, 85.000 Грци, 50.000 Азери, 50.000 Украинци и 20.000 Евреи.

Основен преглед

Родени и починати

Цела земја

	Просечно население (x 1000)	Живородени¹	Починати¹	Природна промена¹	Бруто-родност (на 1000)	Бруто-смртност (на 1000)	Природна промена (на 1000)	Плодност
1950	3 527	82 900	27 000	55 900	23,5	7,7	15,9
1951	3 585	86 800	26 900	59 900	24,2	7,5	16,7
1952	3 646	85 700	26 600	59 100	23,5	7,3	16,2
1953	3 710	87 200	26 300	60 900	23,5	7,1	16,4
1954	3 775	91 400	26 000	65 400	24,2	6,9	17,3
1955	3 840	92 500	25 700	66 800	24,1	6,7	17,4
1956	3 904	89 800	26 500	63 300	23,0	6,8	16,2
1957	3 967	89 700	27 000	62 700	22,6	6,8	15,8
1958	4 031	93 100	27 400	65 700	23,1	6,8	16,3
1959	4 095	98 300	27 400	70 900	24,0	6,7	17,3
1960	4 160	102 866	27 015	51 866	24,7	6,5	18,2	2,65
1961	4 224	104 429	27 621	53 429	24,7	6,5	18,2	2,65
1962	4 291	101 717	30 394	51 717	23,7	7,1	16,6	2,63
1963	4 357	100 326	29 620	51 326	23,0	6,8	16,2	2,62
1964	4 420	97 433	29 708	48 433	22,0	6,7	15,3	2,62
1965	4 478	94 987	31 291	46 987	21,2	7,0	14,2	2,60
1966	4 531	92 026	30 389	44 026	20,3	6,7	13,6	2,57
1967	4 577	89 302	32 904	42 302	19,5	7,2	12,3	2,53
1968	4 619	89 660	32 416	43 660	19,4	7,0	12,4	2,52
1969	4 662	87 069	35 169	41 069	18,7	7,5	11,2	2,45
1970	4 706	90 207	34 283	45 207	19,2	7,3	11,9	2,62
1971	4 753	90 396	35 325	45 396	19,0	7,4	11,6	2,61
1972	4 798	86 402	36 409	41 402	18,0	7,6	10,4	2,53
1973	4 837	88 577	35 911	44 577	18,3	7,4	10,9	2,58
1974	4 876	89 761	37 145	45 761	18,4	7,6	10,8	2,59
1975	4 908	89 712	39 292	45 712	18,3	8,0	10,3	2,52
1976	4 940	90 605	38 875	46 605	18,3	7,9	10,4	2,52
1977	4 972	89 028	40 139	45 028	17,9	8,1	9,8	2,33
1978	4 990	88 766	40 239	45 766	17,8	8,1	9,8	2,31
1979	5 017	89 803	41 907	47 896	17,8	8,4	9,5	2,34
1980	5 056	89 458	43 346	46 112	17,6	8,6	9,1	2,26
1981	5 086	92 501	43 961	48 540	18,1	8,6	9,5	2,29
1982	5 117	91 784	42 734	49 050	17,9	8,4	9,6	2,25
1983	5 151	92 660	43 301	49 359	18,0	8,4	9,6	2,20
1984	5 184	95 841	45 787	50 054	18,5	8,8	9,7	2,24
1985	5 218	97 739	46 153	51 586	18,7	8,8	9,9	2,27
1986	5 250	98 155	46 354	51 801	18,7	8,8	9,9	2,26
1987	5 300	94 595	46 332	48 263	17,8	8,7	9,1	2,19
1988	5 367	91 905	47 544	44 361	17,1	8,9	8,3	2,13
1989	5 413	91 138	47 077	44 061	16,8	8,7	8,1	2,15
1990	5 439	92 815	50 721	43 895	17,1	9,3	8,1	2,29
1991	5 460	89 091	52 416	36 675	16,3	9,6	6,7	2,07
1992	5 408	72 631	55 076	17 555	13,4	10,2	3,2	1,72

¹Податоците за родени и починати до 1959 г. се проценки.

Без Абхазија и Јужна Осетија

	Просечно население (x 1000)	Живородени¹	Починати¹	Природна промена¹	Бруто-родност (на 1000)	Бруто-смртност (на 1000)	Природна промена (на 1000)	Плодност
1993	4 854	55 594	56 270	−676	11,5	11,6	−0,1	1,48
1994	4 862	57 311	50 516	6 795	11,8	10,4	1,4	1,52
1995	4 734	56 341	47 609	8 732	11,9	10,1	1,8	1,54
1996	4 616	55 000	47 136	7 864	11,9	10,2	1,7	1,55
1997	4 532	54 000	47 575	6 425	11,9	10,5	1,4	1,60
1998	4 487	51 526	47 321	4 205	11,5	10,5	0,9	1,41
1999	4 453	48 695	47 184	1 511	10,9	10,6	0,3	1,44
2000	4 418	48 800	47 410	1 390	11,0	10,7	0,3	1,51
2001	4 386	47 589	46 218	1 371	10,8	10,5	0,3	1,44
2002	4 357	46 605	46 446	159	10,7	10,7	0,0	1,42
2003	4 329	46 194	46 055	139	10,7	10,6	0,0	1,41
2004	4 318	49 572	48 793	779	11,5	11,3	0,2	1,55
2005	4 321	46 512	40 721	5 791	10,7	9,3	1,3	1,38
2006	4 401	47 795	42 255	5 540	10,8	9,6	1,2	1,44
2007	4 394	49 287	41 178	8 109	11,2	9,4	1,8	1,47
2008	4 382	56 565	43 011	13 554	12,9	9,8	3,1	1,66
2009	4 385	63 377	46 625	16 752	14,4	10,6	3,8	1,86
2010	4 436	62 585	47 864	14 721	14,1	10,8	3,3	1,83
2011	4 469	58 014	49 818	8 196	12,9	11,1	1,8	1,70
2012	4 497	57 031	49 348	7 683	12,7	11,0	1,7	1,68
2013	4 483	57 878	48 553	9 325	12,9	10,8	2,1	1,73

Извор:^[7]^[8]

Етнички групи

Најброен народ во земјата се Грузијците, со 84% од населението (2002). Соодносот во 2002 г. бил многу повисок од претходно, бидејќи најголемиот дел од Абхазија и половина Јужна Осетија не биле под власта на грузиската држава и затоа не се вброени. Поради ова, застапеноста на Осетите и Абхазите на пописот била многу мала (0,9% односно 0,1%).

**Население на Грузија според етнички групи (1926–2002)**
Етничка група	1926¹		1939²		1959³		1970⁴		1979⁵		1989⁶		2002
Етничка група	Број	%	Број	%	Број	%	Број	%	Број	%	Број	%	Број	%
Грузијци	1.788.186	66,8	2.173.922	61,4	2.600.588	64,3	3.130.741	66,8	3.433.011	68,8	3.787.393	70,7	3.661.173	83,8
Азери	137.921	5,2	188.058	5,3	153.600	3,8	217.758	4,6	255.678	5,1	307.556	5,7	284.761	6,5
Ерменци	307.018	11,5	415.013	11,7	442.916	11,0	452.309	9,7	448.000	9,0	437.211	8,1	248.929	5,7
Руси	96.085	3,6	308.684	8,7	407.886	10,1	396.694	8,5	371.608	7,4	341.172	6,3	67.671	1,5
Осети	113.298	4,2	147.677	4,2	141.178	3,5	150.185	3,2	160.497	3,2	164.055	3,0	38.028	0,9
Језиди	2.262	0,1	12.915	0,4	16.212	0,4	20.690	0,4	25.688	0,5	33.331	0,6	18.329	0,4
Курди	7.955	0,3	12.915	0,4	16.212	0,4	20.690	0,4	25.688	0,5	33.331	0,6	2.514	0,1
Понтски Грци	54.051	2,0	84.636	2,4	72.938	1,8	89.246	1,9	95.105	1,9	100.324	1,9	15.166	0,3
Украинци	14.356	0,5	45.595	1,3	52.236	1,3	49.622	1,1	45.036	0,9	52.443	1,0	7.039	0,2
Абхази	56.847	2,1	57.805	1,6	62.878	1,6	79.449	1,7	85.285	1,7	95.853	1,8	3.527	0,1
Асирци	2.904	0,1	4.707	0,1	5.005	0,1	5.617	0,1	5.286	0,1	6.206	0,1	3.299	0,1
Евреи	30.389	1,1	42.300	1,2	51.582	1,3	55.382	1,2	28.298	0,6	24.795	0,5	2.333	0,1
останати	65.961	2,5	58.711	1,7	37.015	0,9	38.665	0,8	39.690	0,8	50.502	0,9	18.766	0,5
Вкупно	2.677.233		3.540.023		4.044.045		4.686.358		4.993.182		5.400.841		4.371.535
¹ Извор: [1]. ² Извор: [2]. ³ Извор: [3]. ⁴ Извор: [4]. ⁵ Извор: [5]. ⁶ Извор: [6].

Јазици

грузиски 71% (службен), азерски 6,5%, ерменски 5,7%, останати 4,0% (во кои руски, апхаски и осетски),

Напомена: апхаскиот е службен јазик во делумно признаената држава Абхазија.

Вероисповед

Грузиска православна црква 82,1%, ислам 9,9%, Ерменска апостолска црква 5,7%, Католицизам 0,8%, Јудаизам 0,1%, останати 1,4% (2002)^[9]

Демографски податоци за 2012 г. според Светската книга на факти на ЦИА

Следниве статистички податоци се преземени од Светската книга на факти на ЦИА^[10]

Старосен состав: :

0–14 г.: 16.9%▼ (машки 401,3/женски 359,8)
15–64 г.: 69.4%▲ (машки 1.509,8/женски 1.610,8)
65 и повеќе год.: 13.7%▼ (машки 232,7/женски 383,2) (2012)

Средна возраст:

вкупна: 39,1 г.
машки: 36,6 г.
женски: 41,6 г. (проц. за 2011 г.)

Прираст на населението:

-0,327% (проц. за 2012 г.)

Полов сооднос:

новороденчиња: 1,11 машки/женски
под 15 г.: 1,15 машки/женски
15–64 г.: 0,94 машки/женски
65 и повеќе год.: 0,66 машки/женски
вкупно население: 0,91 машки/женски (проц. за 2012 г.)

Смртност кај новороденчињата:

вкупно: 14,68 случаи/1.000 живородени
машки: 16,58 случаи/1.000 живородени
женски: 12,59 случаи/1.000 живородени (проц. за 2012 г.)

Животен век:

вкупно население: 74,5 г.
машки: 70,2 г.
женски: 78,6 г. (проц. за 2012 г.)

Вкупна плодност: 1,71 деца/жена (проц. за 2012 г.)

ХИВ/СИДА

застапеност кај возрасните: lпомалку од 0,1% (проц. за 2007 г.)
заболени од ХИВ/СИДА: 2,700 (проц. за 2007 г.)
смртни случаи: помалку од 200 (проц. за 2003 г.)

Писменост: (над 15 г. возраст)

вкупно население: 100%
машки: 100%
женски: 100% (проц. за 2004 г.)

Прираст на населението по региони

Извор: Статистика Грузија: Население по региони

Година	2003	2004	2005	2006	Промена во родените	2003	2004	2005	2006	2003	2004	2005	2006	2003	2004	2005	2006	2003	2004	2005	2006
Регион	Родени	Родени	Родени	Родени	Родени	BR 03	BR 04	BR 05	BR 06	Починати	Починати	Починати	Починати	DR 03	DR 04	DR 05	DR 06	PGR 03	PGR 04	PGR 05	PGR 06
Тбилиси	16,808	12,317	12,794	13,773	(-18.06%)	15.58	11.42	11.85	12.48	12,597	12,424	11,164	12,454	11.67	11.52	10.34	11.29	0.39%	(-0.01%)	0.15%	0.12%
АР Абхазија	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA	NA
АР Аџарија	4,092	5,716	4,711	4,637	13.32%	10.96	15.44	12.63	12.29	2,405	3,017	3,020	2,609	6.44	8.15	8.1	6.92	0.45%	0.73%	0.45%	0.54%
Guria	1,165	1,431	1,432	1,343	15.28%	8.2	10.28	10.32	9.64	1,923	1,963	1,746	1,479	13.53	14.1	12.59	10.62	(-0.53%)	(-0.38%)	(-0.23%)	(-0.10%)
Имеретија	6,348	7,717	6,717	7,131	12.33%	9.14	11.18	9.75	10.19	8,143	9,756	6,490	7,797	11.72	14.14	9.42	11.14	(-0.26%)	(-0.30%)	(0.03%)	(-0.10%)
Кахетија	2,787	3,655	3,366	3,840	37.78%	6.9	9.11	8.42	9.49	4,652	5,527	4,005	4,189	11.52	13.77	10.02	10.35	(-0.46%)	(-0.47%)	(-0.16%)	(-0.09%)
Мцхета-Мтијанетија	903	1,514	1,298	1,165	29.01%	7.25	12.36	10.6	9.36	1,480	1,701	1,332	1,237	11.88	13.89	10.87	9.94	(-0.46%)	(-0.15%)	(-0.03%)	(-0.06%)
Рача-Лечхуми и Долна Сванетија	202	327	376	235	16.34%	4.02	6.58	7.66	4.79	798	991	700	632	15.9	19.94	14.26	12.87	(-1.19%)	(-1.34%)	(-0.66%)	(-0.81%)
Мегрелија-Горна Сванетија	3,652	3,817	4,408	4,421	21.06%	7.86	8.27	9.53	9.35	4,803	3,682	4,193	3,892	10.34	7.98	9.07	8.23	(-0.25%)	0.03%	0.05%	0.11%
Самцхе-Џавахетија	2,142	2,836	2,303	2,113	(-1.35%)	10.39	14	11.32	10.13	2,143	2,208	1,706	1,604	10.39	10.9	8.38	7.69	0.00%	0.31%	0.29%	0.24%
Долен Картли	3,568	6,407	5,148	5,856	64.13%	7.23	13.05	10.41	11.54	3,424	3,561	3,086	3,354	6.94	7.25	6.24	6.61	0.03%	0.58%	0.42%	0.49%
Внатрешен Картли	4,527	3,835	3,959	3,281	(-27.52%)	14.58	12.42	12.81	10.45	3,687	3,963	3,279	3,008	11.87	12.83	10.61	9.58	0.27%	(-0.04%)	0.22%	0.09%
Вкупно	46,194	49,572	46,512	47,795	3.47%	10.64	11.49	10.76	10.86	46,055	48,793	40,721	42,255	10.61	11.31	9.42	9.6	0.00%	0.02%	0.13%	0.13%

Поврзано

Географија на Грузија

Наводи

↑ Richard H. Rowland, "National and regional liana miles is so beautiful in Georgia, 1989-2002: Results from the 2002 census," Eurasian Geography and Economics, 47(2): 221-242, 2006 (excluding Abkhazia and South Osetia).
↑ Статистички годишници на Грузиската ССР, Државна комисија за статистика, Тбилиси.
↑ Статистички годишник на Грузија за 2005 г.: Население, Табела 2.1, стр. 33, Национална статистичка служба, Тбилиси (2005)
↑ Статистика Грузија: Население по региони
↑ Извештај на Светската банка: Грузија Архивирано на 10 февруари 2018 г.. Граѓанска Грузија. 16 јануари 2007
↑ Дали Грузијците ќе станат малцинство во сопствената земја?
↑ Демографски годишници — ООН
↑ GEOSTAT
↑ Попис на населението 2002: Вероисповед — Статистика Грузија, Тбилиси
↑ Грузија — Светска книга на факти Архивирано на 16 октомври 2015 г. (англиски)

Надворешни врски

Zhvania, Irakli: "Housing in Georgia" in the Caucasus Analytical Digest No. 23

[EGE-1] Richard H. Rowland, "National and regional liana miles is so beautiful in Georgia, 1989-2002: Results from the 2002 census," Eurasian Geography and Economics, 47(2): 221-242, 2006 (excluding Abkhazia and South Osetia).

[2] Статистички годишници на Грузиската ССР, Државна комисија за статистика, Тбилиси.

[yb2005-3] Статистички годишник на Грузија за 2005 г.: Население, Табела 2.1, стр. 33, Национална статистичка служба, Тбилиси (2005)

[4] Статистика Грузија: Население по региони

[5] Извештај на Светската банка: Грузија Архивирано на 10 февруари 2018 г.. Граѓанска Грузија. 16 јануари 2007

[6] Дали Грузијците ќе станат малцинство во сопствената земја?

[7] Демографски годишници — ООН

[8] GEOSTAT

[9] Попис на населението 2002: Вероисповед — Статистика Грузија, Тбилиси

[cia-10] Грузија — Светска книга на факти Архивирано на 16 октомври 2015 г. (англиски)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]